장음표시 사용
11쪽
vis IEt Silius Itali eus; ' Hinc vicina patus , fami est, Acherontis ad undas Pandere iter , caecas sagnante voragine faucea Laxat, horrendos aperit Telluris hvatus , ' , Interdumque novo perturbat lumine Manes si).
- , .Locum eundem meminerunt Seneca , Servius Graia--maticus, Ludovicus Cerda , Donatus Virgilium exponen tes , Cluerius, ὀc nuper Leonardus de Capua , aliique , de quibus inferius prout res expostulabit .icemus . Quis quid isti reticuerunt subnectam , quid Vero edixerint , apis ad instar colligam . aeternumque in unum redigam Nolumen , ut quod sparsim alii adnotaverint, uno codice complectantur: Collecta tamen, sive nuperia' nobis re- 'perta, atque in Loco observata ita disponam , ut rerum, sive antiquarum 1ive naturalium' inquisitores , 'praeter Topographiam , Loci quoque naturam prae oculis habeant; inanes' de Loco eodem olim jactatas fabellas referam , ut de multitudinis simplicitate Amici rideant, &de Reructigioso cultu tale essisto Numini tributo , quod non imjucundum ipsis fore, sum arbitratus: nonnulla circum adia jacentium Locorum. ad . rem Pertinentia attingam quae omnia , ut praemisi , amicis ut placeam scripsi: qui legiatis igitur Amiei estote ; si quid forte erraverim corrigite , ac Scriptori Amico , gravioribus cerie curis diste, to , grato animo condonate . nihil enim aliud, i uam veniam pro laude peto : Laudatus abunde,
. . Non soliditus si tibi Lector ero sa).
12쪽
I. I. a M sancti, An sancti, Anxanti, Ampsancti, si- , ' ve etiam Anfracti Valles , prout diversamois I de inseribuntur si) , & de quibus sermonem
initituimus, sitae sunt in cli strictu Terrae Foecae S. Felicis , 'quae adnumeratur in mediterranea Provincia Principatus Ulterioris, juxta praesentem divisionem Regni Neapolitani ; ipsaque olim fuit. Italiae mmclium, Umbilicus, ut Scriptores loquuntur sa). Vatiles istas Hirpini tenuere,. 33 ; O ipse Samniticae rentis, ut ait Strabo a Samnitibus nomine tenus distincti sue . Iacent Valles inter Apuliam, ad orientem aestivum, & Campaniam . ad occidentem: altos ex Appennimis, Syrinates respiciunt Montes, ad sud ovest, a qui hus M. P. XVIII. fere distant. II. Duorum Nemorum latera Valles urgent utrin que: Nemoris sei licet Civitatis Frequenti . ad Septemtrionem , quod vulgo dicunt Migliano; & nemoris Roccae E. Fel. cis ad meridiem .'vvuo nuncupati Le Macchie detira Mestea scut M Locae, de quibus disserimus te Valli appelli tantur: Α Septemtrione ad orien rem , nsque ad Neridiem, , continui extenduntur Colles, qui Valles istas estormant, & intercludunt; ex quo perspicuum est, loca lita diserte . Valles nuncupata , quia a collibus antedictis
13쪽
s. III. Duae ad valles dueunt Viae, Appi. scilleet,
quam vul. dleunt Ia Graia Beneventa a& via Domitia , quae Vulgo appellatur la Strata Napolitana : distant autem Valles ab Urbe Neapoli Μ. P. L. circiter, uec a Benevento M. P. XXV. : Quod intelligas, dum per viae istas iter instituitur. IV. Hiice in Vallibus celebres Mephites Anxanti eontemplantur; in ipsarum enim declivio ad Meridiem, modica extenditur planities, cui ad Septemtrionem qu tuor imminent Colliculi, sive supercilia, in unum alti rem Colliculum desinentes . orientem versus: ad Giliis culorum istorum radices, Lacus exurgit perennea continens aquas, ebullientes continuo, etsi frigidae vere sint: Lacum istum, mphitim appellant vulgo; quo quidem v cabulo ad Lacum indicandum non raro Scriptorea usi
V. Colliculi isti, concretio sunt ex Terra Sulphurea, eum Alumine , Vitriolo, Bitumine, non sine patribuaserreis immixtis, necnon Ze gypseis , ut infra dicemus ex quibus coagmentationibus , variegatia apparent col Tibus r albicantes scilicet Collieuli Laeui superimpositi; Colliculi altioris latera , viridi nigra ἔ cacumen Vero Ipsius, nigri coloris, ad instar carbonum fuliginia, quinimo terra ipsa nigra est , ac tactat ita Iudia , ut de recenti veluti si arsisset videatur. 3. VL Visibiles evapurationes Collieuli isti emittunt continuo, prout inferius dicemus. Nec praeteriri debent aquae dulces in toto fere Vallium ambitu scatentes' quae tot perennes fontes constituunt, ipsique ad septem usque
dinumerantur e praeter quos, tres aquarum sulphurearum Fonticuli ibi exurgunt: nec non M stagnantes inter pae- lustres herbas, sive jungos, delitescunt aquae aliae, quae per brevem terrae tractum leviter suunt, ac cito Veluti si deficerent, a terris ad3acentibus absorbentur : Quae qui
dem omnes Colliculia jam dictis supereminent , ideoque vecte
14쪽
. recte , quod per declios subterraneoa meatna . ad illorum radicta confluunt, ει Partem Lacus , de quo
loquimur, efformant. VII. Ab oriente Lacua, ad ipsius inridiem, to tuosus excurrit Torreno ἔ ti de quo inferius : At aquae Laeus limpidae certe sunt et verum in Laca ipso , tamquam lixiviae, coloria plumbei observantur; δveus enim ejus ex creta saponacea est, coloria plumbei, iisdem aggregalibus concreta , ac tolliculi, de quibus diximua , sulphure videlicet, alumine, gypso,bstumine, cum Vitri Io, quorum sales, suapte natura, tempore aestivo expressi contemplantur in Lacua tunc sicco margine I caeterum aquae a Laca haustae, & in vase detentae , partes cretaceas cito in fundo deponentes , ipsae limpidae evadunt rat puncentem saporem. aluminis, cam vitriolo , etsi ad ignem applicatae, deponunt nunquam : aestivo soli expositae . salium aluminis , M vitrioli concretionem reli uinquunt, 'Sc partem crassam bituminia, non fine sulphurer creta enim in fundo vasia deposita , igni admota, potu quam paulisper incaluerit , caeruleam sulphuria fiammam
- VlIL Duobua in alveis Laeus aquae continentur. quia in sieeitatibus aestivia contemplatur , ut in Fig ra L videre est. Hanc Ego delineavi in Mense Maii Anni 1 79. , septem mentium, εc ultra siccitate: Tunc
enim temporia larua orientale Lacus . pene in totum exlceatum cernebatur; ac proinde interna alvei structura recte potuit definiri : te talia quippe erat, ut duo velati vorticea. praegrandia ab incidente unus, minoris cir cumserentiae, ad Orientem alter, duoa alveos Lacus co sti tuerent: quae tamen sarma immutata nunc vi , ut in- rius dicemus : At pluvii a supervenientibus , in unum eoeunt aquae . 3e velut ii tu uno consillarent alveo conspiciuntur, unumque eontinuum vere Lacum efffrmant, prout in Tabula H. exibetur contemplandua.
15쪽
. IX. Collieuli LaeuI lapereminentea , ut diximust,
effervescunt continuo , ac visibiles evapurationes emittunt , quod & in Lacus ambitu quoque evenit: ideoque ejus aquae jugiter agitantur, ac veluti s. violento ignielient admotae a mirum in. modum ebulliunti: undique per Lacum, tot ambus ae- tanquam ex sapone e prestae , uiscurrunt: quin dino ex immodicis ex uiuationibuβ exci-:tatis ab aere intercluso , & ad libertatem contendente . . sive etiam a continua tot mineralium fermentatione, aut
ab igne in vasto , ut infra dicemus, Mephitis cratere agente, aquae despumatae, cum fragore sensibili in altum verberantur, diversas sortientes figuras, velut scilicet annosi. scopuli, temporis injuria, aut maris salsedine inaequali-.ter corrosit Aquae frigescunt quidem, aet in vicino Te .ritorio oppidi villaemaniae, ubi per meatus subterraneos scatent; ut mox dicemus . sensibilem calorem emitam tad gradum XXIX. Termometri de Reaumur . . ' f. X. In Lacus margine, septemtrionem versus ad Collieulorum radices , obserVatur Foramen, seu. Rima inaequalis figurae , ex qua immodicus flatus orientem Versus exustiat, eui cum Lacus sit inclinatus , aquae ex continua ebullitione agitatae , in ipsam incidunt, at ab exuti flatione illa in aerem rejiciuntur, sicque per vim anfractae despumantur, ac veluti in Vapores rediguntur : Rima, vero illhaec , veluti si crassum bituminis , dum aduris tur, fumum emitteret, non injucundo speistaculo, contem,
XI. Rima , de qua loquimur ,. ex meatibus unus est, qui excipit Lacus aquas, quae naturalit , Per subditerraneos . sexus ductae , alicubi deportantur , quod Clu rium minime animadvertisse dicendum est : Vir enim Clarissimus de Lacu nostro disserens , haeε habet : At id
in Lacu maxime mirandum , quod cum aqua tanta vi in tantam altitudinem eructetur , nunquam tamen La-cυδ exorescat , sed aqua perpendiculariter in voraginem
16쪽
verba relata perpendens , irecte judicallet, quod aquae iliae per iubterraneos naturales meatuS alicubi deponuntur ;attamen nec quales ellent meatus Tecipientea , . nec l cum . ubi aquae confluunt , designavit fu : Nos igitur ne quid in discussam de Luco , remaneat i etiam . minima '
g. XII. Neatuum certe aquarum recipientium unus eii Rima isthaec , non autem Sc rurigo prouc perperam laudatus de Capua scripsit L 3): Ipsa enim, ut .diximus , Lacua aquas , quaS excipit , flatu violentu ad septem , M ultra palmoraim altitudinem , io minutissimas guttulis redactas eructatur ; sed eri ipse i aquae nunquam scatent terennes , prout sedulo in loco obterVavimus , quodque experientia diuturna comperium xiit in siceitatibus qui Mem aestivia, Lacus .aquis decrescentibus , velut si qui sceret Rima isthaec . contemplatur nam etsi continuo exufflet , aquarum tameni nec unam guttulam emittit . Caeterum quot vortices, sive ebullitiones in Lacu obse Vantur , toti scaturigines, aquarum earundem recipie 1es meatus dicendi .sunt g quod fi in ipsis aquae non despumentur in guttulas prout ita laudata Rima fieri &ximus; id tribuendum .esi aquarum frequentiae , & gravitati , qua jufflationes illae comprimuntur ideoque tiacet magna ui, usque ad quartum , & quintum palmum
in aerem reijciantur , . in guttulas tamen non abeunt 'at tot inaequales in ebulliendo praeseserun t figuras; quod, in Lacu vere mirandum et t. ι : 'ε ὼεXIII. : Porro per subterraneos naturales meatus',
Lacus excipit aquas a Collibua hinc inde Uallibus supereminentibus , & a fontibus in ambitu Vallium , ut diximus, scatentibus, quas per sinuosos subterraneos fle-
17쪽
xua althubi deponit ; Et hoe aperte evincitur ex eo , quod Lacua nunquam exiccatur , nec excrescit , prout necessario 'evenire deberet in siceitatibus diuturnia , dein plavita hiemalibus, quae hia in locis assiduae sunt, de praegrandes; ex quo quantas Laeva noster excipiat aquas, tum maxime intelligitur, cum colles ei circumimpositos,ti totum Vallium ambitum contemplemus . Collea namque isti usque ad quartum milliarium , εe ultra serpentea, Val tum ambitum , maiorem in parrem , interci dunt, omnesque, quaa recipiunt aquaa pluvias , in L cum ducant , ubi Ac fimtea perennes, quos supra notaviamus. scatent quoque . ex uua erescunt quidem aquae in Lacu . at ex eo nunquam decrescunt , sive extrinsecus defluunt: quod luculenilua , non multia abhinc retro ctia ann a, apparuit, cum quidam concivea mei . propeoce duum Lacua alvei marginem , eanalem effoderunt , quem habea figura II. N. v. antamantes, sed perperam, pcila illo ab ipsis ductu sic artefacto , Laeum exiccari , quod nec factam est , nee ullo pacto fieri poterat : su gunt enim ex Lacua fando aquae, at alveua suis voragunibus est inelina tua, ti supereminet, ut notavimus. Sed ubi aquae istae ex Laca confluanz, dicemus modo. l. XIV. Quatuor, ut diximus, supercilia, seu collLeuli. quorum ultimus, qui ad orientem vergit , altior est. Lacui supereminent : una eademque ipseram est b, fia, figurae semicircularia . qua Laeus medietas contine tur . ita ut ad modum amphitheatri prospectum cernentibus
exibeant : Ηca inter colliculos; obtortum canalem aq a pluvia efformavit, ex quo ipsa adveniena in Lacum comsulit Ibi concavus loculus admiratur , Lacui superem,nens. ad septem palmorum distan viam, ubi raro deficiunt aquae . quae ὀc ipsae ebulliunt: hunc pone Rimula ex te xa nigerrima , leu bituminosa ; quae continuaε evapuIMtiones emittit . ut Tab II. N. .
18쪽
hsaque, ut diximus, sensibili, non secus, aeterrae aquis
Diadidae, ad . solem evapurantea: at collia atrior , sive altius iupercilium , quod a medietate ipsius ad verticem usque diximus nigrescere , praeter dentiores evapurati nes . per varias, quas ostentat Rimulas , sibilat , atque examat : nec non sensibilem emittit calorem, usque ad
gradum XXV. Termometri de Reaumur , tempore hi mali, ipsoque pluvio, 3c nive. rigido ἔ tempore veris, ad eundem gradum XXV. tempore aestivo, usque ad gradum xxx ; ti tempore autumnali, usque ad gradum XXIX. , prout statia temporibus observavimus ; at ad ejus radicea, scut A in Lacua margine, Mercuriua non ascendit. Praeterea supercilium istud non pauca . M indeclivio, ae in sula semiplanulia, exibet contemplanda s
Taminuta , non secus, ac uia, quae a formicis excava
tur, quae fit et tenui M ipsa sibilant : Nivea ibi dum e
dunt, cito liqueseunt, nec in loco consistunt , quod secus est in reliquo Vallium ambitu , excepto tamen L cu, cujus aquae nec nives Tetinent , nec glacie, indur scunt. Porro Terra, ex qua supercilium istud componitur, bitumine praesertim abundat, ideoque nigerrima est,
ut diximus; do quoniam assiduis agitatur exuinationibus, atque ex jugi illo calore exiccatur, ita rudis tactui ev dit , ut veluti si diu excocta esset fuligo contemplatur , quin imo ejus .eritas in dies augetur ab acidia tot mineralium, & Ierri signanter, qui non deest in laeo quique citius ab accidis vitriolicia roditur , atque resolvitur, observante Imm. Memoriae Viro Clarissimo D. I hanne Maria de Turre I). - ', XVI. Ad superciliorum istorum partem sinistram,
incipiendo a Vertice ad radices , velut in mus , ut ita dicam, terrae naturalia extenditur, ubi cannes palustres, sua'
19쪽
suapte natulli otiuntur ; cui oces dentem versus, adjacet rupis abundans sulphure, ti bitumine quae velut si esset ambusta contemplatur 1 Ibi duae inter se inversae , pr
grandes observantur rimae, quae mirum in modum exuti
sani , & lignanter dum aquae in ipsas incidunt , ebul
liunt, talique immurmurant fragore, ac si praeceps to rentis aqua ipsas inter excurreret : Rupem hanc. ex
tali , quem dat, fragore , vulgo Caccabo appellant; liniamque habes Figura H. N. S. Haic loco para Nemoris c putatur, quod VICOLI vulgo dicunt: ut in figura II. N. 3 XVII. Ac colliculorum deseriptorum radices , L eus exurgit, quem Mephitim appellatinum, cui adjacet m dicae extentionis planitim , de qua insemus: Hunc: circum
Lacum , ab oriente ad meridiem , itortuosus excurrit To rens , qui tempore aei ivo raras, in quibusdam suis locauus, continens aquas 4 in reliquo exiccatur. omnino. Auveus ejus .abundat saxis' I qur modo. in una modo dualia Torrentisi parte consistunt. pro ut aquarum superis
venientium impetu hinc vel Inde agitantur. I. X Ulu. Ac dexteram partem hajus Torrentia , Min ejus Μargine immodiate , alter elavatur colliculus, obliquus respiciens latus orientalei Lacus sulphure , Sebitumine , piae caeteris abundat , ae proinde illius Ter Ta coloris 'nigerrimi apparet quae & ipsa jugiter ev purat: ad epys radices, in fundo Torrenyis, jacet Vorago obliqua intersecanst alveum Torrentis, longa palm. XII.,
lata palm VII. cum dimidio , 3e profunda palm. IX, quae sic disposita , alvei Torrentis ti pars ipsa est : In
ejus fundo , tribus praesertum in loculia quamplurima admirantur smul eoncreta foramina, quae sibilos continuos edunt, εe aquae in iis serepent , velut dum infunduntur in oleum serventem ad ignem : ex quo loci accolae V raginem istam vulgo appellant. Le Fressoler Hse aquae
nunquam in totum exiccantur; at tempore aestiuo, cum
20쪽
gro bituminia velo obteguntur , pestiferosque emittunt fetores , animantibus infestos , ad necem usque; sicque immutatae , per non leVe alvei Torrentis tractum, partim ducuntur , & partim stagnantes , Velo pallidorubro cooperiuntur : Uno verbo dicam : Locorum istorum facies,
velut Mysia , aut Melonia ; de qua Strabo ; Cinerulenta es , Montana, Petrosa , O Nigra , tamquam ex adusione quadam sto.
f. XIX. Torrentis hujus alveus , a voragine Mam di- . Ra incipiendo, usque adicentum passus, & ultra juges, gravesque ex alat Mephites, sive suffocantes evapurationes,le signanter in loco, parum dissito a Voragine ista , ubi
suena lub rupe imminenti, tortum Vorticem afformate ibi volatiles , aut quatrupedes si considant , cito moriuntur : nec hominibus parcit , ut mox dicemus: ex quo Loeus iste vulgo appellatur Vado Mortat . de quo Poaeta cecinit. P . . . . Medioque fragosus
Dat sonitum saxis , O forto Vortice Torrens :j Ic Specus orrendum , O saevi spiracula Ditis Mostrantur , ruptoque ingens Acheronte Vorogo Pestiferas aperit Fauces et)Εt idem ipse Locus est a Plinio designa tua: Ad Mephitis AEdem ; Locum , quem qui intravere moriuntur s3ὶ ; quae Verba Cluerius perpendens , ridet Plinium: Ridieulum hoc
sane , ait quis enim reperiatur, nisi mente tota captus homo, qui aquas intrare velit, quae alerrimo colore , Odoreque teterrimo in medio Lacus .... ebulliunt c . Clue-Tiuna vero perperam visisse Plinium , ait Leonardus de Capua ; asserens, vere potuisse aliquem in Lacum introire,