장음표시 사용
41쪽
nis aggregata tonspicimitur versiis vicinum oppidum. Villat Maniae, ibique aquae bulliunt etiam; distantque a Lacu per duo milliaria ad sud-: Et de quibus inferius.s XLIII. Instituti demum ratio expostulat, ut Lacus
formam , latitudinem ; nec non & superciliorum ei impositoruni altitudinem , quin imo, εα exactas de loco ad is eum distantia' dinumeremus: Super quibus paucis me expediam . Lacus forma, ut diximus figurae, ovalia est; ejus circumferentia est palmorum Neapolitanorum centum quinquaginta: latitudo ab oriente , ad occidentem , paumorum sex, & sexaginta; latitudo a meridie , in septemtrionem, palmorum qua traginta trium: Altitudo aquarum palmorum quinque in Lacus medio; in ejus margine, quinque, aut sex digitorum iuVersorum ἰ excepta nova voragine, ubi aquae abundant usque ad altitudinem parumorum sexdecim; ejusque circumserentia , est palmorum viginti; ut supra notavimus *. 29. Ranities adjacena La- eui, longa est Palmis 263.; lata. in sua medietate inter xorrentem , bc canalem, quibus includitur, palmis centum octuaginta quatuor; . in ejus marῆine, εc ad Torrentis rispam , palmis biscentum : Altius stipercilium incipiendo ab ejus vertice ad Lacus marginem, distat a Lacu eodem palmis bis centum triginta duobus; reliqui colliculi, paumia sexaginta tribus: excepta proeminentia illst occidem tali , quam diximus, Vulgo appellitari Caccabo; quae d stat a Lacu palmis. centum sexaginta octo ; M Locus auter , quem diximus appellari 'essole , qui distat a L cu palmis bis centum sexaginta quatuor ; seut te Locus Vorti sus, quem vulgo dicunt Vado Mortale . distat a Lacu palmis bis centum octuaginta, septem prout exacta achibita dimenuone, non semel, nec sine periculo , ipse& laudatus Λ conomus , cum D. Iobapne; Baptistat Sa L
42쪽
EX modo enarratis, εe ex iis , quae sequuntur eons
cere auderem , Lacus nostri craterem , maximam h here extensionem, Vel cum Vesuvio, in Campania communicare , 1ive etiam cum Elna in Sicilia : Scio ab eru-'ditis o ubitatum , an Vesuvius communicet cum Sulphat ria Puteuloiunt , quin imo & ab aliis omnino denegatum , etiam cum aquia termalibus. AEnariae, sive Iictae Insulae st): At haec mea opinatio cum eo usque non pro cedat , ut Uesuvium communicare dicam cum America,
ejusque Urbe Lima, quod Baglivi asserere non dubit uit Σὶ; super re ista Amici Lectorea dijudicent, prout
ipsis melius videbitur. - II. Iam diximus nonnullos fontes circa Lacum aquis minerali bas scatere: concretiones sulphureas per i ea adjacentia commemoravimus , ipsasque mephites exalantes, atque insecta enecantes , quae quidem loca dubioe Procul eum Lacu communicant.. III. Praeterea ad Septenurionem Laeus, in Nemore Frequentino . vulgo dicto ΜΦtians , quod a Lacu diitat uno milliario plua , minusve ; concretiones sulphureae abundant, ubi plurimia in locis aqtiae ebulliunt. etsi frigescant , ipsarumque exalationes insect a ad necem usque sunt infestae ; exilea talci partea ibi conspiciuntur , nec 'ferrum desideratur . . . i' 3. IV. Et ulterius progrediendo, sep emtrionem veris sus, ad radices Μontium Travici, qui. montes ex cale ulla litoralibus omnes sunt , 'quos inter spolia conghiliarum,ti ostrearum inveniuntur, , nec non per strata, , terra
nigra , eil sulphure , ti bitumine concreta, coutemplatur
43쪽
3 ambusta ; M proprie in Terra Castri, quam vulgo di eunt castello della Baronia ; quae sub ditione D. Nicolai Mariae Caracciolo, Regis noltr. admissionis intimae Cubiculatri, Sancti Viti Ducis Excellentissimi &c., Viri Nobilitate, Ingenio, omnique irtute insignia, di sub cura Illinim Dsimi D. Iosephi Pasqualis Rogant; Praesulis ejus optimii
moribus floret, icientiis . in Terra inquam, ista, talloeo , ubi dicitur Il Vallone , aqua sulphurea scatet q.o-.que: & in Territorio laudatae Trivici, Scajolae excavan- , tur ; quae abundant tu contermina ei Terra S. Agatae; quae distant a Lacu nostro M. P. VIIL Castrum scilicet; Tri vicus X.; bc S- Maia XV. ' .... ι V. Ad occidentem Vero . in Civitate , nunc dicta Mirabella , antiquitus vero Aqua putrida, ab aquia nempe sulphureis; non secua ac antiqui ilinia Dicearchia, quae postmodum fuit dicta Puteoli, ex adgregatis sulphureia , ibi mi e exisen tibus , ut Strabo loquitur si), 9 hunc .s quutus Capacius sa); in Mirabella, inquam, & in loco, ubi dieitur Li Porei inter ruinaa Civitatis Εculani , evantiquo puteo, adhuc existenti, aqua hausta, a me degustata, sulphurea exurgit: de antiqua Eculano urbe, aliqua inferiua adnotabimus hic tantum dicam . ipsam occidentem vel sua a Lacu nostro distare M. P. X. plus minusve; cujus rumae hinc, ti inde in Via Appula Re-.gia, quam stiam Novam dicimus, contemplantur. f. VI. In Terra, vulgo dista Sancta Paulina , quae dum bus milliariis distat a Civitate. Montelasco quae nunc Provinciae Principatus ulterioris caput est), secus viam, quae ducit ad Montemsuscum, in rupis radieibus , aggregata terrae nigerrima inspexi , quae igni admota gravem sulphuris , ti bituminis odorem emittebant: aggregata ista quandam habent similitudinem cum Terra bit minosa Siciliana, mihi a Viro Clarissimo P. Dominico Tata a
44쪽
Τata, humanissime , ut ejus moris est, mutuata r distat autem Terra isthaec a Lacu nostro Μ. P. XVI. ad sudeli . f. VII. Nec desunt in toto Territorio Beneventano loci s 1lphure abundantes; id evincitur ex assiduitate motuum Terrae, quibus Civitas Beneventu ni non semel ruinas immodicas fuit experta; ic signanter sub die quinta Iunii A. D. 1688 ; tunc temporis in Valle Beneventana diu viva ardentis bituminis excurrere visus fuit, si ve igni- . ta lava, teste Μagnati si); quam a radicibus Vesuvii permeatus subterraneos ibi eruiliasse crederem , si ve ab alia particulari accensione sequuta in contermina Campania , .cujua campi, ex jugi, in qua erant conflagratione, Fl graei olim appellabantur αὶ . VIII. Ad orientem Lacus , in Territorio Patriae meae, in loco demantali Univer fitatis ejusdem , ubi .dicitur La Palambara , M. in latere orientali demantalis defensae; fons aquae salsae excurrit, cujus aquae salem comunem , cum partibus aluminosis decantatae deponunt , di-1 atque a Lacu, uno milliario, vel circa : ὀc inter orientem , & Μeridiem ad Est sud Est Montes Terrae Gbaedii Lombardorum extenduntur , ad quorum radices scatent aquae Torrentis , vulgo dicti Fredeae, ut in Fig. U. qui poli varios flexus immittitur in flumen , vulgo dicto Calore , i quod intelligas , de Ca re Hirpinorum, ne confundatur eum Calore Lucaniae; εc ex praefata scaturigine, in Anno II 32. , post terraemotum , per plures dies aquas rubras continuo emissas concives mei teliantur , ipsasque sidiare redolentes. Et ulterius, in Territorio Μe tano , aq radices Montechii; sic locus appellitatur; aquae minerales abundant ; distat autem Civitas praedicta a Laea nostro M. P. XV., ultra In Terra Mellae , Napolia , ubique scatent aquae minerales; Terra vulgo dicta Buriae
45쪽
rita est, ubi Μons Vultur , qui ignivomus olim, fuit, observante Viro Clarissimo D. Dominico Tata , qui eru-:ditam dissertationeni de Monte 'isto tipis mandavit in Anno III 8., quique concretiones sulphureas, talcuso antiquas lavas ignitas, selenites in loco abundantea, aqua Lque. minerales in girum scatentes accurate dinumeravit si). IX. Inter Meridiem , Se occidentem Lacus ad sud' ovest , in vieina Terra Villamania scatent aquae minerales , quibus ad Balnea utuntur: distat Terra iithaee a La- cu nestro duobus milliariis : Aquar istae dubio procul a Lacu mstro originem ducunt ; aliisque per subterraneos flexus, mineralibus, ti dulcibus collect is aquis, quas in locis supereminentibus inesse diximus , multiplicantur: scatent autem ad radices colliculi abundantis stalagmitibus , produltis ab aquis istis , ibi decurrentibus : Iam
supra notavimus , aquas Lacus in crustas tofaceas , suapte natura abire : quod experientia diuturna comprobatur : Per loca enim , ubi aquae istae fluunt, tot diversae concretionum istarum figurae contemplandae oceurrunt , quot sunt aquarum fluentium. motus diversi , sive undulationes.' Vegetantia si diu aqlia lita abluantur , lapide- fiunt, quod per ambitum locorum istorum videre et :
Et penes me asservatur lapis unus coagmentatus ex Ve-pribus , rubis, paleisque , quem a majore consimili molescindendum curavi ; autumabam super vegetantibus illis aquas minerales crullam tantummodo induxisse, ti in poros vegetabiles abiisse; at ipsos vere lapidefactos inveni. Aquae igitur Lacus , per meatus recipientes , ut diximus, aliaeque in girum scatentes aquae aliae , in loca
ista deportantur, unum que perennem constituunt fontem, iri terclusum in domo quadam rurali, ubi annis non multis ab hinc retroactis ad Balnea conveniebant: a domo ista per subterraneum nuper excaVatum ductum, in unam grandiorem fluunt casam , prope Torrentem constructam,
ij V. D. Dominici Tata de Monte Vulture fol. 18.
46쪽
ipsamque s ne tecto, ad noc ut aquae , sub Iove aperto detentae, salubriores reddantur: Casa isthaec per parte eratntermedium apposite divisa , duos efformat Balneos , pro viris unum, pro mulieribus alterum: Ipsamque habet Fig. I. N. U.: ibi aethivo tempore, tamquam ad frequentem emporium , undique conveniunt Valetudinarii, nec Hu sablui eontenti, ipsas nonnulli ebibunt etiam : quae si prosint, nec ne, Medici dijudicent: Ego quidem ab aquarum illarum potu adhorretem, quippe quae in stat astites, ut jam notavi- inus, abeunt. Caeterum aquae istae tepidae sunt; sulphure sapiunt, & bitumine : crassum velum ejusdem bituminis super aquis innatat, quod in fontis alveo praecipue videre est : at quo a viis jucundum , ibi velum . obductum , post triduum , aquae in fundum deponunt , ipseque in
melius depurantur: idem evenit in novis istis Bilneis, si per triduum aquae ibi interclulantur; crassae enim his 'tuminis, sive etiam petrolei partes , immixtae cum talisphure, gipso, alumine, aliisque mineralibus coagmentationibus , inter se copulatae , propria sui gravitate , ne- 'celsario fundum petant necesse est : Quod evidenter coti- vincitur , perpendendo n)vo ad Balneos aquarum nuper
excavato ducta; qui continuo expurgari debet a itaLicti-tibua istis , ad hoc, ut aquarum fluxus , ab ipsis non ia-
Igneam quoque lavam in locia istis aliquando excurrisse apparet: εc in Torrentis alveo, incipiendo a L eu Mephitico, ipsius frustae dispersae co-iciuntur, qui uinio dc pori ignei , sive pumices , Vesuvianis similli mi. Admiratu digna quoque ibi est, ad ripam Torrentia, Crypta ex sta iactitibus efformata : in ipsam penetrari s cile potest, at in ea diu immorari , nec quid jucundum,
nec tutum omnino est: Sta lectites enim iliae, sic inaequaliter inter se dispositae contemplantur , ut facilem minitentur ruinam: In ipsam Ego introivi , quam conicam
Cellulam inspexi : autumabam , ut vulgo bactitant , p
47쪽
tuisse illam . longius in girum discurrere , 'subterraneam ipsam credens cavernam , ic olim habitatam ; prout in Lacu Averno de Cimeriis' commemorarunt historici . ut insta dicemus: at ipsa perlustrata . ad ejus partem occiduam , vix angustam rimam in sprXi, quam penetrari homini dissicillimum est: caeterum ipsani sedulo perpendens. id ni ecum statui, Cryptam ab aquis litis minera ibus es formatam , ideo ex stalectilibuS esse . Praeterea in di seriistu ejusdem Terrae Uillarmaniae, marmorea fodina nuia per reperta fuit, ipsaque Fisci nomine obsignata . A qua istae, ut diximus, profluunt in Torrentem eundem , qua
prope Lacum nostrum excurrenS , eo usque ducitur ad
Locum , vulgo dictum Sterro dei Lapillo, qui jacet ad
meridiem dictae Terrae Villaemaniae , ibique immiscentur cum flumine, seu potius torrente, Vulgo dicto Fredone , ut in Fig. I. N. VII. , ex quo in flumen dictum Calore Hirpinorum deportantur . I. X. Porro in Terra, Casyri Francorum , ὀe in loco vulgo dicto Uea Piuna , per cujus Valles flumen Calore excurrit, aquae sulphureae abundant, quibus valetudinarii bene, ut ajunt, utuntur: dillat Terra isthaec inter meridiem,'occidentem, a Lacu nostro M. P. IX. plus, minusve M. XI. Nec multum a Terra ista dilhant Μontes .
rinates , vulgo di isti Monti Tremoli, quin imo, Fc inter
ipsos, mons praealtus dicitur vulgo Montagnone di Tre-mino; sic forsan nuncupati, quia non raro, ex subterraneis accensioni- contremiscunt : Caeterum Montes inim iras cryptas, caVernasque in suis visceribus exibent , inter quas contemplatione digna est vorago illa , quam Videmus, non multum dissitam a Terra Vulturariae: ibi tempore hiemis aquae pluviae, ni Vesque, lacum praegra n deni efformant , ι talis certe excresceret , ut loca illa non hominibus, sed piscibus inservirent: At natura bene hominibus ccnsulente, ad planitiei meridiem, ad Moritis superemi nentia radices , inter saxa voraginem Vicie-
48쪽
rnus, ut ignis forsan efformatam , quae paulatim supervenientes absorbens aquas , in Montium ducit viscera ,sic tempore aestivo totam planitiem relinquens refertam pratis, herbisque abundantem , ad cujuscumque generia pecus enutriendum aptissimam , M Uultariae habitatoribus censu utilissimam e duod si mihi quaei io moveatur, ianvorago isthaec vi aquae saepe urgentis Iacta fuerit, non autem
ignis; vel si montes illi alia de caussa dicti fuerint Tν moli, idque rationibus plausibilibus comprobabitur, ipsi a& ego attentiar. Caeterum in cacumine ΜOntium illorum, Si per totum tractum ipsorum , non desunt lapides prae se ferentes antiquarum exustionum Velligia : ipsumque
nomen Vulturaria sat evincit , loca ista aliquando igna fuisse agitata , ideoque Vulturaria dicta , non secus ac ventus urens Vulturnus , fatalis olim cede Romanorum ad Cannes . et in Flumen Vulturnus Campaniae, & Mons 'Lzarnus Apuliae ; observante Cl. viro D. Cyro Μinervina sa) ; quem perperam risit auctor dissertationis , cui Titulus, Dei dialetto Napoletano s3 .f. XII. Et denuo ad Lacum norium redeundo, aliquam de Colle nobis contermino, Vulgo dicto Montecchio adnotare operae praetium ducimus . Exurgit Collis iste ad Neridiem Lacus , a quo di ilat spatio unius milliarii , eum dimidio: usque ad Saeculum undecimum, ei superi-nere t Civitas, vulgo dicta Montecchio , quam Robe Ius Guiscardus A. io76. solo tenus aequavit sc . Ad ejus radices torrens vulgo dictus Fretine excurrit . In parte Septemtrionali, & juxta Torrentis ripam , sulphureas , limpidas, leves, & saluberrimas emittit aquas, quae in alveulo, ubi surgunt, sedimen album, oleolam deponunt, quod, per sitamina quaedam , aquas inter innatat , quae
49쪽
sulphure non minus, 3c petroleo abundant, verum etiam ferro , prout ex lapidibus circum adjacentibus. evin- eitur : pallidum enim rubrum .colorem praeseserunt , at que attriti a magnate attrahuntur': Lue Venerea affectis , mirum in modum , prosunt : Salsedine laborante bene ipsis utuntur : Asmaticis juvant etiam , aliisque morbis laborantibus : per urinam digeruntur statim , Maliquando per secessum . In ipsis depascuntur ranae , M. vivunt. Μontis hujus partes exibet Fig. VI.3. ΣΙIL At quod in Loco mirandum est: juxta aqua. rum scaturiginem exurgunt , supereminentque lapides duri, per strata perpendiculari ter dispositi , quoa inter
carbones fossiles inveniuntur : istorum non paucos collectos ad ignem admovi; qui confestim accensi lucidissimam emiserunt flammam , in carbones ignitos abierunt, & d
muni in cinerem nigro Iubram : odorem acutum petr
Iei emittebant, non autem gravem sulphuris, cum bitumine , ut fossiles carbones anglicani; quae quidem aggregata , dum igne aduruntur, graveolentiam emittunt , tirespirantibus, nocent. Collem tunc in girum semel , atque iterum perlustravi ; ti ad ejus latus occiduum, dianans a stratia, jam dictis, passus centum, & ultra lapides oleo abundantes inveni, & proprie in loco , quem vulgo appellant Ii Vasione delis Caldare: & ad latus orientale , in pari jam dicta distantia , strata alia enauatissimillima inveni ; licet haec , dum igni admouentur', gravem dent bituminis odorem : ex quo mecum statui uein collis istius ivisceribus , feracissimam carbonum fossilium mineram inesse oportere . Carbones isti ad lamellas tenuissimas dispositi excavantur, & ex iisdem lapidibus. , inter . quos inhaerent , eGrmatos , ipsi aperte testantur :plerique enim ipsorum in parte lapides adhuc sunt, Scin parte alia carbones; quod tribuendum censereni petroleo in monte abundante, quod lapidea praedicti continuo ebibunt; sye. potius subterraneis accensionibus, quibus O- leum
50쪽
Ienn a montis viseerib iis expressum, factum est, Lut. la, pides praedicti ealefacti susceperint & adeo retinuerint, ut in tot pirites, abierint, 'qnod & in multis aliis mundi partibus evenire compertum est IJ. . . iFonticulus iste dubio procul cum Lacu Μefitico ,
aliquam habet comunicationem , & ex eo convincitur po tissimum , nam , ut supra notavimus, cretae alvei Lacua erassae sunt, bitumine , sive et ami petroseo abundantes , ex quo fit, ut aquae a Lacu haustae, dum ad aguem, .sive ad solem eVapuraverint, cretaceum , crasium 1edimendeponant, saponi hau didi Issimile, partibus oleolis graviduma nam 1i cum oleo admisceantur, solvuntur itatim ς quod sedimen in fonti euli istius , alveulosi dem eth; dc licet aquae Lacua 'puncentem in degustando 1aporem pro
moveant; id xribuet durn est alumini, de acidis vitriolicis ibi abundantibua, quae in aquis Fonticuli istius pro
XIV. Igisi vomum' aliquando Montem istum' fuissa
dijudicabam': quod coniiciebam , sedulo contemplatus tot lapides praegrandes ad ejus radicea jacentes, fere in t tum cale inatos; nec in Τorrentis alveo deficiebant pori ignei, & lavae olim ignitae reliquiae, quas sedulo colligebam , usque anxie inquirens etia n minima , quae superideia perceptis Iossent aliquali modo. statuere; Porro son,
siles, quos diximus, carbones perpendebam, num partus. essent collis, ' vi ignis ex bitumine expressi, ac per lapi dea strata sic dispositi , sive ex eodem bitumine sic expresso , tot pirites efformati : . contemplabam etiam tot saxa, & molis maximae, hinc & inde ad Torrentis ripas jacentia, 'in partes divisa, atque inaequaliter ita disposi-ra, ut praecipitem ruinam minitentur. Idem mihi suadebat colliculus alter, ad orientem respiciens Collem istum; Serra concives mei colliculum illum' appellant : ibi per 'strata dispositi effodiuntur lapides calcarii , ti vitrescen