Philotei ... Commentaria in Aphorismos Hippocratis. Nunc primum e Graeco in Latinum sermonem conuersa. Ludouico Corado Mantuano interprete

131쪽

PHORISMORVM - machumo superiore artem ventriculi, inferiores autem inferiorem partem ventriculi es intesina. Si quis autem roget, an in ae te aliquando utamur ij quae aluum sebricui. eme vero ijs quaesiveriores ventres, resondemus hoc en d rarim. Illud vero equentius,in aesate quid potius utimur is quae voin tumprouocant,minin vero his, quae aluum subducunt,in feme autem contrario modo. .

. Sub cane & ante canem dissiciles sunt medicationes. s iaciud sante canem, o aliud ub cane, ante canem quidem dicuntur viginti dies ante

ortum canas. Oritur autem canis decimonono

Iulij. Iis igitur temporibuου inquit dissicius

fiunt medicatione hoc es V1 e tolliratur. meo tempore imbecilia es virtus ob magnos calore ideo timendum estne exoluatur purgatio: ne.Praeterea etiam, quoniam calor continentis

incenditur, o febricitant multi. Praeterea is bisum medicamentum, calidum es es acris materia,timendum igitur, ne tuta non sit u gatio, cum ingens sit calor, o magna intemperie cor s laboret. Praeterea quoniam inuicem pugnant medicamentum, ct rieris consiturio, haec enim ad inperficiem trahit materiam,i

autem

132쪽

emunx ad interiora reuoca quamobrem tim dum est,ne quodam modo pugnantibus natura dilaceretur. Graciles & facile vomcntes, purgare seperius,cauentes hyemem. 6Nunc ex habitu corporissimis indicatione naturalispraeparationis, se admonet medicos,

misuperimpurgent graciles se facile vomentes , quoniam eiusmodi habitus siunt magna mpisne ιἷlidi se icci ob humorem bibosem in ipsis redundantem. Superim igiturpurgatione iube eri,nshyems t tunc enim ad inferiora defendunt materia, Vomentes varo dificulter,&mediocriter carnosis per inferiora,cauentes aetatem. II abidos vero cauentes ad superiora purgationes. 8Si enim es mediocriter carnosi es difficia ter vomu,non tamen exquisite,in hoc redundat humor melancholicus opituitosus, ct ideo inferi u vacuare oportet. Proposito autem no

bis exquisite carnos hic hoc modo sit disposi

tus non indiget purgatione,cumsit in qua humorum proportione.Hoc autem stabidos co

res a Fuperiorem Aphorisenum refertur,illic I

133쪽

O HORISMORVM enim dicabat, graciles o facile vomentes superauspurgare incautem apposivit decretigratia tabidos cauentes ob imbeciLitatem organorum,quae inseruiuntres rationis quis autem in hoc C pho dubitet, cur H p non a Ddis,di culter autem vometes, o pingues edmediocriter carnoseos. Dicimus Hipp.reliquissὶ hoc tanquamsuperius dictum. Hoc enim in Grimpurgare, quoniam in seips residat humor pituitosus. MeIancholichos autem plenius per inseriora eadem ratione contraria oppo

Plenim vehementis gnificat.Hebemenistim igitur iubet melancholicos inferimpurgari,quoniam ipsis redundans humor crassinirere is ad interiora vergat, exparticularia μου autem in uniuersalia trafert orationem, cum inquit eadem ratione contraria opponentes,hoc esseisiuperius es materiasuperim opo ret euacuare,si inferiu inferam, strusinsi te u is es materia ad Aperiora educenda es, utegraui ad inferiora Medicari in valde acutis si materia tu get eade die:tardare mini in talibusm

tum est. . Io

134쪽

OG acutos nominat pera tos, quorum ultimum tempus non vltra quartam dum e

tenditur, Wigitur in his inquit materia turige hoc esincitatur omouetur,tanquam Me o istac circum errans, eadem die purgatio facienda e hoc es statim in principio, se non es

expectandu ecundus aut tertim dies, ne ma xima calidi inebris aeueniant in exoluenda minute, o ne materia in principalem partem declinet, o humores,qui uniper corpussparsi, Quibus tormina,& circa umbilicum

dolores, & lumborum dolor,qui nequel a medicamento neque aliter soluuntur in aquam intercutem siccam firmatur IrHic horismus tradit rationem coenoscendis plomata quae adsunt, o praedis dira qua futura sunt Si inquit circa umbilicum ct inusin tormen sedolor circa lumbum est non oluiturauumpurgatione, vel aliter, ho saliseremeridis cognosce habitualem quadam

intemperiem esseis Ugispartita quae An t pore perseveranssiccam aquam intercutem e6i tat,quam nonnulli tympaniam vocant. Hane intemperiem ex qua aqua intercus , generatre geratio magna, qua oriuntur crasi imi

I risuri Sciendum es autem duplici de ea a

135쪽

eri aquam inter cutem, vesprecipue assecto is cinere, vesper consensem hoc igitur sic remo es de ea quaesis per consenseum. Quorum alui intestinorum lau itate Iaborant,hiberno tempore supra purgari,

malum. Ia

nienteria es velox exitus ciborum, qui obla-rsunt cum nulti ex parte musati excernantur. Tu autem vel ob imbecillitatem continentis ficultatis, vel obex ulcerationem occupantem

summa artes ventriculi, Nelobpituita Desidam in intesinis impactam. Desecunda igitur lienteria sermo est Hipp.prouenit autem Ahumore acri es tenui Haec igiturμ perioris purgationis eget, se non in hyeme tunc en pituitosus humor redundat Nomen quidem lient Hae quamuis ex intesinis assumitur, tamen nosolum intestinori es assectio, verum etiam ipsius ventriculi. Ad Helleboros, qui non facile supra

purgantur, eorum corpora ante potione pluri cibo,atqi quiete humecta la sunt.I3Hoc loco tractat de purgatione. Videtur amrem nomen Hesiebori aliquari communiter in omni purgatione intellis,aliquando aut e proprie, o communiter quidem, ut Agud Hesitas

136쪽

LIBER AVARTVS. sprus periculosis es hu qui fanin carnes habent,

proprie autem, ut hic.De Helgeboro aut e proprie aucto,hoc es deplantastermo es HV hic autem duplex e alim enim albin,alim autem niger. Hiempurgat humores crassos viscosos, ct pituitosos. Verum albuου quidem persuperiora. Niger vero per inferiora. Hoc igitur loco dealbo dicit, ut patet ex eo .Hu qui non facile supra purgantur,hoc es non facile vomentibin,ante potionem humectare corpuου, est reliqua, adhoeit humores fiantocile fluxios humectatione eorum, qua accomodata sint.Hoc autem Phu- me Zante nutrimento, es ex hocs facillima purgatio ijs,qui non acile purgatur. Hoc enim multo nutrimento non in quantitate, sed in qualitate intelligendum es, quoniam Helgebo-

rus vi agendi posiet,ctauior es conuulsonum, ct alia infert di talia. Si aut prius hume-ectatis sunt nerui, ct ligamenta, ct alie partes humido nutrimento, cst quiescant, non facio in conuulponem incident, se in alia didicitia

debemus autem cognsere ante potionem He

lebori oportere prius humectari se interim qui ecere litam qui diebus, quos dicet u --

Cum biberit quis helleborum,ad mo-

137쪽

. PHORIsMORVM tiones quidem corporum ducere magis.

ad somnos vero, et quietem minus, indicat autem nauigatio turbari motione cor Pus. I . Superior phori ocuit nos qua ratione

praeparandisint ij,qui sumpturi sunt Hugeborum.Hic autem docet quid nobis faciendumsit epoto Hellaboro quum inquit quis biberit Heloborum,admotin quidem magis ducere utamqui purgantur: moim en fert ad iecuro admena ct conuertitur ad cerebrum se ad alias partes, o sc trahit humorem,praeterea quoniamoim turbat corpora ut sendit nauigatio, mris adeo ut etiam homines cogantur vomere, deo motuου auget vim agendi quae es in medicamento,quod vomitum excitat, quoniam motin fusionem fecit humoris, ct tunc humores,sunt facile fluxios Rursus addit adsomnos au tem se immobilitatem minus ducere eum qui purgatur,quoniam in somnis es in immobili-

rate magis operantur facultates, ct concoquil purgans medicamentum. Cu Volueris magis ducere Helleboru, moue corpus :cum vero sistere, somnum iacito, & non moueto. V.

Hoc loco docet nos,ut si velimur ps σοι

138쪽

LIBER AVARTVS D

Leborum seripurgationem, corpus moueam Mu cause autem Aperius algata es. Si autem mel in comprimere euacuationem somnum faciamus,se non moueamus. Somnuου enim facit ut quiesantfacultates,hoc es naturalis ismitalis,quibin con mali ores concoqui pumgans medicamentum epotum, a cum humoribu quibus corpus laborat. Eis autem sermo conueniens omnibuου modicamentis. C rnessanas habentibus. Helleborus periculosus onuulsiones,enim secit. 16. Non nugatur H . ut quidam dicunt,insuperioribus enim cum doceret nos non esse tu tum medicari corpora sana,de unoquoque meis dicamento intelligi voluit.Hic autem de HeLleboroproprie dicto sermonem habet,que sendispericulosum ess sanas carnes habentibus. Nam ob vehementem vim actionis conuulpones facis,cum enim non inueniatis corpore super itate humiditate consimi o ideo con- rivis eri conuulponem. Si quis febrem non habens abstineat a cibo, & cordis morsum seu Vertiginem patitur,& oris amaritudinem sentit,pmγgatione indigere per superiora sinificat.

139쪽

quo natura vergit per loca conuenientia, nunc potuisset aliquis dubitare, qua ratio e cognos reposit quo natura vergat, iacosignum assere.

Et primum quidem superiorispurgationis, si quis inquit febrem non habet, o non appetit

cibum.Habeat autem dolorem in ore ventriculi, se eius os amaritudinem concipia praeterea

mertiginem patiatur,cognosce bilem insom-' cho redundare, ct hac de causa superiuου purga' re oportet. Scie dum autem es bilem prosternarefacultate petendi, o facere, ut a cibo ab ii Meat aegrotin cum autemstomachum mordeat,

cardiaca, ionem generat. m aut e Ruper-- feratur fermembranam amplectente omachum c haringa, facis oris amariturine, ascendens autem ad cerebrum, ct obtundeυμ- iritum animalem, vertiginem facit. Supra septu transuersum dolores pudigatione indigere per superiora stignificat, quicunque vero inferiora molestant, per inferiora. IS

uicunque dolor supra Atem transie sim purgatione indigent superim oportet purgare. utcunque vero infe tu per inferiora, nam facienda es euocati ecudam inclinationem materia vel humorumpeccantium, o superiores

140쪽

LIBER AVARTVS. μperiores quidem per vomitumprouocanti inferiores uero per ea qua ventre ubducunt. Qui in medicamentis purgati non sitiunt, non quiescant prius qua sitiant. I9. Secundum disserentes modosgeneratursitis in his, quipurgantur, vel enim ob calidam verriculi temperatura mouentur ad im, quandoque ante euacuationem, quaΠdos autem pamlopos euacuationem, vel ob qualitatem med camenti acrioris drcalidioris ut phorbium, mel obformam humorum qui euacuatur.Nam s bilissiunt,co uentes ad ventriculum,cum

snt calid sit faciunt. Fit autem sessis ratione euacuationis eorum, quaesuper a sunt, de quasermo es H quam etia afiignat ut te minum euacuationis. Si enim inquit non μtiun dum purgantur,non quiescunt. Ha ri quae generatur in potionibus medicamentorum,indicat indigentiam humiditatis, o δε- minatumsiccitatis, Si autem nullas iis, os ditur humores non e perfecte euacuantos. . Non febricitantibus si tormina acciderint & genuum grauitas , & lumborum dolor , purgari inserius oportere signifi

Continuus es his i Norfinus Egi,in quo I s