장음표시 사용
381쪽
cuius subditos haec miseriarum parens obtinuit,hinc depromant dominates, quantum sibi expediat fouere subalto, rum opes, quorum auctu gliscit male.stas, Sc decretione marcescit.fatiscebat
Belic dominatio sub tenui subditotum
lare, mox cum saginato adoleuit. si exiguum pecuniae, quod apud subditos reliquum erat extorsisset, lapsas M. res aboleuisset . reliquiti non expressit, passus est apud subditos esse, auxit, exile illud germen moderato putamine in altissimum extuberauit,quod imprudentia Principis euulsum, vel immodice recisum contabuisset .
Non tantum tenentur sydera vapoates custodire, disponere, cogere , informare , sed remittere, & imbribus, telluris iacturam vindicare ; nam sine hoc circulo iamdudum mortalia finbuissent . verum quidem , antequam hos reddant, multifariam ordinant, vel in ventos, vel in steriles nubes, vet,agrauidas. eget eram aer modo succuti modo agitari, modo impelli, nonnunquam torpescere . postquam vero isti vapores variam personam
egerunt , a longa peregrinatione ad
382쪽
veterem mansionem reduces , exusto rum camporum labes implent . nota minus per homines vagatur pecunia , ac vapores circulemur in mundo,nee
minus humani generis conseruationi illius discursus salutaris est, ac istorum circumactus . ideo Principes non tan . tum peccant, si pecuniae impendia auleuanda principatus onera non diri .gant , quantum, si rursus in populUm, e quo extracta fuerat, ut relabaturn curet . ita dat terra , ut e largitum rursus expectet Principi contribuunt pecuniam subditi , ut postquam regiminis vicem impleuerit, opus sit denuo ad ipsos recurrere, alioqui pecu niam per tributa coactam paucissimi. anni sensim in Principem conferrent, aut extra regione dissipata vacuum , inanem , futilem, nullum a nerui prin cipatum deficeret, quod , ut omnes speculantur ab apice meditabimur. VPulcherrimum pecuniae inuentum silicet aliqui execrati sint ; humanae Reipublicae societas , & communio eximie commendat . iungit ista Oec dentem Orienti Me idiem unit Sep tentrioni : nam in se inserit mundi ma :
383쪽
tia comerc vim, quod in hae viuu . uavi diuersitatem morum possit isomo non abhorrere, quos aliquando det hauit ,& ignotas peragrare tellias ad nullam victus mendicitatem compulsus . olaunq; aditus laxat sibi pecunia rum nati es, quas non inuenit iacit amicas hospitii contemptum demu-at in reuerentiam . sed & alia in pecu cun a se exerunt aream , mint,plicat
semetipsam , dia quodammodo sobolescit, sparsa in populum exagint se , nouamq; congerit, & magis pullulat , quo vulgarior est, & ia pluribus sit stributa. non lacus, ac germinant semina aruixduperstuc nutata vero se degra,
Mant, di marcent titae pecunia pauime fluta,etiamsi apud quosdam otietur, maior tamen hominum pars nullas stria, i, permittit industria solicitudi,
ne ubi magis opportunam , di laecun dum solum est, ad exuberantem Pro Pagation e . ea inseres. in merces s inta, rursus ex mercibus aucta legitur,eseiusa, mox coacta felici nundinatisne, sensim vegetat, peculiari lucis crestit in publicum, Ciuitates. re noui
vias ad Mimnae filicitatis iustitium
384쪽
tollens, que in aerumnas praecipitant,
quotiescunq; hic pinguis succus emungitur, tristisq; invehitur paupertas,qui dein perquam difficile abigitur nam ex inopia ad diuitias laboriosus est ita situs , diuitiae vero facito adolescunt,mae cumulant. nihil possidenti ditis ficilius est paruum peculium contrahere , quam ex minimo maximum extendere: sic ardua sunt rerum initia, quibus evictis ad incrementa decurria
Hunc genium aurum , & argentum tollita sunt, ut illuc liberius com suam, ubi ipsorum copia est , egent res vero inuvo haereant , di eos quo dammodo declinent . si Principes, duaeceptam a subditis pecuniam uadis spant, ut ineorum thecas reuerti non possit, non modo depauperant, sed omnem dilandi occasionem praescin eunt 3 nam eae pecuniae defictu pereat
mercimonia , i isque subductis , quo,
dammodo nouis lucris esca subtrahi. M. agri qui non imermissis annis coisguntur ad messem , in aesciarentur, penitus non prouenium snam semina
amica pinguedine desecta mori utur. o o eodem
385쪽
eodem plane inodo auarus Princeps, omne excussum metallum , breui an notum interlectione, in aeratium co-deret vel prodigus stulta. largitate apud Piuc OS deponeret, aut liuxurioi ius ad externas gentes transmittetret subditis vero tributa in posterum emi uendi facultatem aboleret . ex regio nibus enim , vel atrro magis humenti
bus , si singulis annis ita exnauries, ut nihil amplius recidae, nouissime ex siccabis, & splend j dum illud nomein plane deleveris circumscripta subditis: ansa e paupertate emerge di quam ubi pecunia abolita est, non nisi ad mira culum , ct tardo saeculorum lapsu. ec
Haec omnia in Otto manica domi natione contemplamur, quae pes re giones totius mundi ditissimas exten ita , eo minatur pauperrimi A. Ahria , quae toti mundo suppeditabat luxtam, nune exercer inopia . pretiosus Asie
vultus in vilissimum devergit: fabulo sa videntur scripsisse, qui Antiochi, Datij thesauros lata ubertate delineam eunt, ubi nunc faeda pauperiei facies aliorret. Illas Prouinciasansam ram
386쪽
tu,auro, argentoq; exanimitunt Piracae: sic anima divitiarum penitus ex tincta et diuitiae amplius non leui Temtunt. seuerissitne enim sibi diripit Tutea, ct non reddit, alio transuehens, in mancipia , eunuchos, milites, ex his region jbus longe degetes clibuta pro fligat, quae unde discesserunt, reuelli nequeunt, ver aerarium ad enormem.1uae ditionis macritiem impinguat'. ' Semetaol hanc tyrannidem usurpauit , Hispanicam tellurem adeo rigidus deuorans, ut vigin si quatuor an, norum spatio in pluuias non mollitetur a magno tamen suorum vectigaliud ii pendio , nam tam immaniter pres
sum solum palam rebellauit, quod tu csui iuris fuit, cum date non potuit Rstipendarium ut ede desineriet, infe ij citas fecit : inter tot mara pulchesri reum libertatis bonum, vindicate pati perie; donec tandem sydera diminuto indolentia imperio tribus annis aspe rum soliam assiduis pluuijs seni uere, &nouum faedus cum desiscente percusti
A t in solis potes tu est , impugmate sterilitatem , eo Ciod Iicet a tam
387쪽
illiberaliter retinuerit, non tam e pro
degit. at Principes, po it quam, vel in acceptos sibi, vel ad inania comma ne bonum abegerunt, & Prouinciam faecunditatem ultra leges discerptam, nec debito regimine instaurarunt, nec opportuna dispensatioue emendaue ruat, post faedas inquam dilapidatio, nes, sicut ob inopiam, subditi, nouas coactiones non sustinent , ita ipsi non minus exhausti sarci edo impares sunt. mala administratio populorum vires decoquens, cogit principatus vigore consenescere . uti equa , & aa leges
ordinata ad portentum angustas eloeuauit dominationes, quarum facino. xa cum supercilio respicimus,extensos neruos in arcis demirantes.
Duodecim abhine annis dimidiata Orientis luna splendori venete Rei. publicae intentat eclypsim , di quoa fortius est, nulli bi distracta ambobus
cornibus urget, & tamen indigenuin vix seruat fulgorem. tanta regnorum moles unam Cretam nequit obruere , i
Asiae, Africae, ae Europae inlcitidus, unae immobiles stam venetiae . ingen res illae otiomanorum Cottae ta paucis
388쪽
eis se opulis colliduntur et ruinas pro ducit, non extendit imperium Turca:
vectigales sibi facit protiincias& ob- Iigurit vectigalia: luperat, & victorit ructus petandat . nobiles illi Asiae
Postum non ad nauium stationem, sed pilaium securitati fabrica sie natura vi is est, exule commercio. tantum dictat a Principe tyrannus, ut ille integra administratione eunctis selicitatibus suum cumulet principatum , iste exinaniat expilationibus, & tanthmultinciret a d fetura m, ut sterilescat .
veneta Respublica cum suis iubditis ex aequo vivit, qu3sq; pro se impendit. quod publico dat. factum est, quos publici est, & ad secutiorem tutelam
multis manibus subiicitur , non ad faciliorem rapinam . una subditorio vibur as aerarium reserat, quod nullae um iliaptates depeculantur, nullae libidines interuertunt, nulli luxus infringant , qui qua nuis in priuatorum moses i mismigrent, publica tamen scita non ta-gm , quorum vetustatem nullae noua violat figmentum . sola necessitas insumptuum rationem peruertit , nihil
ve inibi necetarium reputatur , nisi
389쪽
3 1 8 operis naturalii Politici
quod Rei publicae malum sanat . tan . ta custodia gubernatum aerarium canet auri, & argenti extra ditionem ex
cessum: nam praeter stipendia, quae fa ciunt indigene,reliqui sumptus ita ordinati deuoluuntur ad subditos. eget enim victu,& vestitu, qui merenti ven dunt utrunque ciues, taliq; esca Quin aurum recolligui, ita ut a subditis pro cedat pecunia in Principem, mox de. scendat in meritos , ab iis recurrat ad populum; qui circuitus exhauriri sub.ditum vetat, &ditissimum Principe mi praestat in opulentia subditorum .,
vulgavere nonnulli AEgypti Reges
non alia de causa miraculi plenas illas pyramides molitos esse pr*ter qua necu mutat, metalli fama auidas auri potetias inuitaret ad raptu & collecta diuitiae periculoso bello, longa pace c& otio sopito inuoluerent; ac si omnes aetates experimento no didicissent, repagula, nulla auro firmius exstinQ-cas iniurias propulsare, nudasq; ayres potentius themuris reges muniuisse
qui ct eadem hostilia arma sibi adiungentes in aduerinium prouoeanti j piamet pugnandi artificia nondum emersa
390쪽
emersa ab humanis metibus auro estu.antibus euocant ,& non unas gente',
sed totum orbem ad sui propugnati nem pelliciunt. crederem ego scieri tissimos illos Reges ad immanes erogationes respexisse, tum ut posterora memoriam in se iam tumulatos illis miraculis retentarenι , tum , quod uti Iissima sapit politicem , ut autum,& argentum tributorum indagine roegijs promptuarijs irretitum, in egens, ieiunum, & esuriens vulgus, per glo xios adlla molimina reuolutum, para ret nouis tributis, materiam . hinc is, tum putarem, quosdam populos su Reges iureiurando adegisse, ne ipsorueterarium ultra delinitum cumulum in. tumesceret, verentes, ne nimia sui ea extenuatione, praeter illam metam,
saginaretur. UDuplex enim a Principibus aerarinad tutelam, & fortitudinem conditia unum. quod domi claudunt, aliud , quod apud subditos collocant . illud quavis iners, & otiosum, strenue ope Tatur et sumine arcanum diuulgat diu sequia: maiestatem dominantis, it latebratum ostentat. hoc secundino in