Opus naturale politicum, in quo principatuum regimen indoles elementorum adumbrat. Auctore Francisco Viliotto ciue, & medico collegiato Montisregalis

51쪽

ic valuisset, nullam mixti corruptio m Pateretur , nam quae quiuisset ad .c sepulta componere, multo magis iens, & florida congregationet, cae nq; muniret, & tueretur . Dum igitur elementa . neque ex se. que nascentis formae auxilio ad nae partus consumandos valida sint,gulis vero mixtionibus,& congerie 3 peculla rem causam inserere Muti, teconomiae aduersetur, praesertim,m Monarchie regimini obnoxia sit, gimur hac uuiuersalem causam cu i vegetantem, Minspirantem sumi. e Principem, Reginam, Mundi gubmatricem, Suae elementorum lites, piat , diuortia iungat, hostiles iraserposita moderatione mulceat, inluasq; vires nouae formae dominio su

.clans in fedus compellat. V. Cucurbitae semen nemine contradi-nte, frigidum est, terrae creditum te-ci osculo ipsi maritatur, radices ex niit , alimentum surripit, luxiti os e tureiat enormes fructus ad matur L tem perducit. Certum est more caere rum seminum pabulum trahere, pebstum distribuere , estusum coquere L

nouis

52쪽

xo operis mim is Politiei

nouissime digestum assiuassare, ultim via florem, fructumq; vertere. Antena peramentum, quod frigidum est, eam solemnia edet an admixtus ignis edo mitus, & eneruatus:ms lassiciet qui si polleret proculdubio violaret ,& cor rumperet. Profecto non diuersimode nutritur cucurbita a pipere calido , ocexurenti. Fortassis haec dabis formae squae non existebat, & alienum operie batur subsidium, ut surgeret. vis cunctas formas inter se dissonas in easdem vires consentire 3 omnes plantae diuer si suma inter se facie in assumedopa bam Io parem seruant tenorem, eodem Orqdine alimentum combibit quercus , cucurbita, licet ista nexibili,& imbocilli structura inerementum maturet Cilia erescendi tarditatem colporis soluditate compenset. Verum utraque is licitas pastionis radices expandit toti moli communicatura . Praeterea nihil magis funditus perit , quam rerum for ma , in cuius extinctione ipsa rudimetista delitescunt. Haec ne asseres in semine occultati, in quo nullum cernis vesti

gium 3 nulla plantae figura in suo semine emicat, quod longe diuersa vestit. imago

53쪽

nagoa imo multa prendet semina

mnino uti frustus exuta viuine . Non

S, M aolcodi in seminib' vim alituas potestatem cludi, quae iuxta Aristo is placitum proportione respodeat emento stellarum. Seposuerat Deus terram a coelis, sed et ut hominum partem fish ad sui ex-:llentiam e cpolluerat, ita telitui caem in portionem infuderat, quae im- erasas vires paruo cogit, grandiorestus modico circumscribit, magnas bores pusillo c*ercet, rerum interi-im nouis ortibus sarcit.aduersus moris s iniurias semina cudit, quae ipsam uincunt, seniumq; adolescentia, fatii ita viuiscuntur. Euussa e coelis tenuisma lux, & terrae credita, cui pro in 'enita virtute insidet, undequaque difisa fabricat formas,& cqlestium co-os motuum , influxuuque particeps rolem administrat, nihil mouet, nisi aperioribus congruat, ad quorum disositione exerit se se potissimum solis, anaeq; radiis adflata sua implet ope.a, ut jam non stupeamus terrae mira uia, cum celi parte perfusa sit, cuiuscuius

54쪽

x, Operti naturalis Politici

euius proprium est ostenta' pr6serre Sy de reos motus tellus metitur, seni tecclypses,beneficarum stellaruni aspectu in felicitatem erigitur malignis vexatur, quia ipsius vis e supremo est, assentitur caelis, disyderibus astipula riar . Ex his comprehende, quantum excedant supra terram celi, quorum materia hic gubernatrix est, quae licet omnibus saeculis illibata putredines tamen im hibere nequit, quia i 2 E

administrat. f. . M ,

55쪽

r erta talorum opem , ra' procura tionem iugi essumatione rependit, ita decere homines suorum Trincipum tutelam tributia compensare .

astut

Unquam luculentius eqlestem virtutem exeruit reulus, quam cum quianaa, uersum est, ipsam, ut sic loquar, ruinis adorarem ios. Benefacientem enim excolere, cu tantem reuereri, regiis largitionibus, siaon gratiae, saltem ossici, paritate oe currere, ultra insipidae terrae condimetum sapit Abiecta nimis hec moles est. quam ut ad excelsum facinus se prouo. cet, Quis altissimu obsequij genus hoc spectans in tantam humilitatem celestem vim immigrasse non sentiat plus quam inanimis est supremi sui non ubuere immeinorem . Aliquam tamen eruditionem ex hac telluris veneratione mortales eruant necesse

56쪽

et operii naturalli Politici

necesse est,que siduata at natu tali pubiu instigata itidulgentissime modera torem suum prosequitur, ut deliteicen tes in visceribus opes libenter educi. svltro prodigat, quanta illos, qui ratione ducuntur, in Principes reuerent labi nitibulis soluendis promptitudo manerat, ita fides E accipit illa a natura, ut tribuat; noscunt isti debiti cumulum, ut expleant: illam lola obligauit naturas urget istos comitata ratione , ut acri US pulsati plenius exoluant et quae res ad monet, ut de origine dominantium, an rigor, an illecebrs homines illexerint ad liberas ceruices seruitutis iugo subie.ctandas, altioribus principiis auspi- Antiquissimi mortalium inter horri da degebant montium, dc opaca silua ruin, bestiarumq; more errantesi aduersus anni temponam rigores, specuulatebris p totegebantur . Tandem hel. tu a tum consorti j puduit a lumn os humati itatis; insurgentes quippe igniculi originis suae memores eos a serino con tubernio abstrahentes ad ciuilem vitae

communitatem compulere . Verum

tanti sederis vinculum huna a nos primit

animos

57쪽

animos nectens, in immanes deinde motus deuoluebat. Pectora comitate lenita frequentioribus incendebantur contumeliis, surrepente ambitione a u. dentes in abiectos enitebantur, fortes debilibus , multi paucis insultabant; exarmatam senio statem aspernabatur iuuentus, Rdo contemptu imbecillior sexus pol tuebatur, sanciebant iura lacerti, momentaneas opes, vitamq; pre cario in liciores trahebant, tumultuatibus omnibus, unio pto a isti dio ha be

baeis, am exardebant uniuersi, ut extremum Letum humanarum submdaum. & nemo comparabat. De ciuitatum felicitate edocebat ciues concordia, ta omnes in discordiam age. hantur: tantum distat cognitionis vis ab operandi delectu, ut seligamus tur lad miteta poscentes, d tam parum compotes nostri simus, ut i is dedamus nos ureationibus, quas avertere faculi1gitur tum prunum accite leges,quas anmanat a malaaudientisius promul, gauexat , ius m imposisti custodes, ut Iu' .huc' mentes gubernaculis regerentur et

petus

58쪽

i s vero mituralia Tolithi

petus fis no eguit, quae adeo a te diueraterat, ut impotens sui facta maluerit alieno se obstringere imperio , quam propriarum affectionum sustinere

tannidem .

Hinc exorti Principes , qui statueret

praemia virtutibus, supplicia criminibus darent, quorum auctoritate compti meretur audacia , pleaerentur scelera,

modestia , cita pudor suo incederent

fastu is Non patratur restantii ponderis sine multo apparatu . Pluta in diuersis inii atlocis, una lege,& unius Legislatoris nomine, sed non unis curatoribus obe, unda . Sqpius hominum p uicacia ilia data reculat, Ideo vi obstringenda, ac manda auctoritas est , ne ludibrio habeatur a in procinctu standum, ut no uandi res avidi in officio contineantur. Intra praecipua dominandi arcana novulganda maiestas , intentius exculta quo accuratius pressa . Superbae aedes, magnitici apparatus, aulicorum mul titudo satis reuerentiae lub ditis Ingerur, si concipiant tot minora lumina ex illo maiora illustrari . Me videtur Ucus,

59쪽

, suae pulchritudinis speciem in sy de ut a dum brasse- , et Tanta principatuum pondera uno ligalium cardine voluutur,& po

orum obstruunt reclamantium ora, dum grato pacis otio, tui sius fruun- censibus , tributorum solutionem rectant, quibus ciuuatum reclinatur

aquillitas. D

lamore pinguis, & facilitate aqua

i tumefacta tellus, quo magis gra a, ct ubera est, eo inertior pergit in es ; potiori vero parte d iscussa, malitui versa subsidit quidem , tum Q q; ponit, sed novo florum, fructu tumet a lauetu , e iugantiori fassutus ostentans. Decuerat enim prio ona nimis prementia exuere, ut in:larimnuinas ornβmentum a surge.. Largitione alia superfluum 'queissit , commodum vero accersi uri, ite. vectie'lium Polastiani jubet: in non esse decus imperiis: onus ensae rerum eleuat ordo et ad dulcisim libera litate m prouocat consu is metus . Qua enim voluptate sen ,

lostros obligare pote st pecunia , si sus non gustabilis est , eius quipperit 3 a splen-

60쪽

dig. Operti me alli Politici

splendor onuscat oculos, durities tacta contundit, sonus vellicat aures, nariis hus, palato non sapite tamen aspecistus in duleiae ma rapit delectationem & sensuum organa suauissime delinit, nam mentis monitu ad auri ; argentiq; praesentiam exlii lara ntur sensus,quq eos laetari madet, cum id possideant, quo omnia oblectamenta quaeruntur . At quanto magis exultandum est cum nodelitias mercari , sed illud redimere , quod delitias corrumpi prohibet, cum iustitiam, cum leges, eum tranquilliissimum vitae cursum comparare sibi pe

cunia potest. L . -

Vide quanta prodigalitate stuctus

suos terra profundat, quae non dunt xat in colonos , sed in omnes mortales iubetvlissima est et nam si cultoris tantum pa iceret, nullo splendidio i euis tu dignaretur; profecto. si fructus, tantum illi vinarent, qui eos legunt Pterramq; colunt, pulcherrimam indi siti a m de si dia euerteret, nullos Reipublice cura tangeret, publica munera extabescerent, orbis ipse sine lege, dia rectoribus intercideret . Consonum igitar est, ut potior par ijs enaaeatur, qui in Q T regia