Instructio visitationis Saxonicæ, ad Ecclesiarum Pastores, de doctrina Christiana, translata Doctore Pomerano in latinum propter Ecclesias Danicas Anno domini M.D.XXXVIII, [Philipp Melanchthon]

121쪽

ad damnu corporis aut ad inhonesta. Inhoneste enim absiti Christiana liber late perinde fuerit allii Princeps agidus si egem porcorum ad suam nich. sana vocaret, non intclligunt porci Asilariatii, sed vastant tantum quicquia ositum fuerit,et conspurcant ipsium etiam Principem, Sic quidam ubi au diunt de libertate, non sciunt, quae haec salicta libertas, ec existimant nune nullo pudore nullis honis moribuit opus esse,per quod Deus uere blasphe

matur. '

DE UERA ACCHRI

stiana excommunicatione.

Bonum esset retinere poenam e

raea Christianae excommunica tiois, de qua Claristus ait Matth. xvi Ideo obnoxii publicis crimisub quc dianis ebrietatibus & similibus, necat liliusdefice Ycilento non sunt admitteri ad Sacramentum acciden*. Admonendi aute sunt tales aliquoties anici ut se emeaden quod si nolunt.

postea

122쪽

postea possunt exomnunicati denunc ri. Nec uero contemnenda est haec poena , quia est in aledini orandat a De contra peccatores. stucpua est igitur, non est enim frustranea, jucis admodum Paulus i. Corintli M. qui suam nouercam sibi ici arat,is pqi dit Satanae ad interitum carnis, ut M uns esset spiritus in die Dominia id adfraedicationem possunt ire exc qua unicati quia id eam etiam Iudito Genti hadnai; iunx Rr nim rus

DE ORDINATIONE,

storibus unus ordinatus sueti: ἁ- tendat super omnes alios Pastores: gai sunt in ea prς sectura aut loco ipsi den gnato sue habitent sub Monasteriis o Ecclesiis Cathedralibus, siue sub no hilibus aut aliis. Et attendat cureri, ut in Isdictis parochus recte ct Chiisti. me doceatur, vel bum Dei. Sacta

mentameni

cunc

tides

nites aut nasii erit dar

123쪽

denun

menta pure u fideliter tradantur 'se, cundum Christi inititutionem, Ut Pa. stores bene uitiant, tinde ivlgus emendetur ' nec ullum accipiat scandaliam. rue: aliquid doceatur eontra Verbum DFie fidei, aut quod pessitat ad heuditionen contra Magistratum . Vbi uero aliquid horum air dicato Bustentari cognouerit, illos ad se vocet cadmoneat, ne sic perpant, insiti atq; leniter eos ut sciant quid peccent, errent, aut nainus plusve faciant, siue in doctrina siue in moribus. Si quis non voluerit desistere. sed maxime ad fallam dos strinam ec seditionentius accommo dare, debet Superintendens sine mora hoc indicare loci Piaefecto la autemnatim referre hoc ad illustris sinium principem nostru Eleetorem, ut posse sit eius Clementia huic morbo temporial .i Hoc praeterea uisium est bonum, ut obeunte ues alio ni igrante Pasto C, Pastor nauini P : Paἰr nos

124쪽

habent,rssentandi stattiatur ante su perintendentem . Is examinet eum , qui valeat re doctrina ec uita, ut siciat num popula bene possit prodeste, ut per gratiam Dei diligenter caueatur, ne indoctus aliquis aut ineptus suscipi atur ad populi seductioem. Quia ex perientia saepe his annis docuit, quid honi uel mali, ex bonis uel malis predi catoribus sperandum sit. Unde neces fario moueamur ad intente inspicien' dum ad preveniendiim malum ex gratia Dei, n nomen Dei re uerbum in nobis blasphemetur, de quo Paulus in pluribus locis admonet.

DE SCHOLIS.

D Ebent etiam Praedicatores adomonere populum, ut suos pue eros Scholis adhibeant ut educentur

uiri, oui docere dc Ecclesiis ac politiis prodes e possint Putant n. aliqui satis es e predicatori, si sciat germanice leagere. Haec est periculosa opinio. Qua enim docturus est alios necesse est, urhabeat habeas geni aliqui

aetate

moth.

dactices ei etiam lameli uerbis homudocea

autem

clasias etiam

125쪽

inlitius

insatis

Delea habeat magnam exercit, ionem Sol genium instructum. Haec ut habeat .liquis, rectruitur longa ex ab ineunte aetate disciplina Paulus enim ait i. i. moth iij. Epistopum oportere esse di. dacticum, quo indicat eos eruditores esse oportere quam uulgus Laudat etiam Timotheum a Timoth. iiii Ida puero facras litteras coluerit, eruditus uerbis fidele sanae doctrinae. Non exigua scientia imo impossibilis est, ut homines indoei clares intelligenter doceant atq3 erudiant alios. Eruditis autem opus est non solum propter Ecclesias, sed etiam propter politiam, qua etiam Deus uult bene gubernari. Debent ergo parentes propter Deum filios adhibere Scholis, ut parentur Deo, ita ut postea eus cis usi possest ad seruiendum alijs. Ante haectempora currebatur ad horas propter ventrem d&maxima pars ad hoc didicit, ut posset accipere Pinauem Pribendam, quam Vocant,

126쪽

Miliati e mare nunc adbonoixi id ei propter ipsius mandatum opesci simus Sine dubio enim di ventren nutriret Deus, Matth. vi. Primuna,in quit, quaerite regnum Dcio iusti iam .ius, o haec omnia adiicientur vobis.

Deus lege Mos cuiauit percimas pro Levitis In Euangelio non est mandatum, ut presbyteris den- Decimae, tali te mandatum esseis da re uictum Dignus est enim operarius cibo suo, ait Christus Matilisci uvas decimo. Ideo licet mundus contemini Dei Praeceptum Sc Presbytteris quae debet non dat, tamen Deus non obl:uiscetur Presbyterorum, qui recte docent, sed enuti et eos, quia uictunt eis promist imam abunde etiam Dein pro

aliis artibus curet, indemus quotidie,

Sic enim scribit Syracla cap. xxxviij dDeo est omnis medicina octicos 3.

etiani modes

multis ra

127쪽

pia dis

riarius ii ita uerorum, ut iuuentus .cie instituatur, hanc formam praestit

cureiit.ut doceant pucros latinae sota noti Germanice, aut Graece, authraice, ut quidam hactenus, qui graotianant miserana iuuentutem hac uarie- tue, quae non solum inutilis est, sed etiam nociva, videmus etiam talas Luis magistros non curare pueroru comumodum, sed suam famam quam aucia pantur ualuitarum uarietate. Secundo, Non grauent pueros multis libris sed ut licet uitent istam multiplicitatem.

Tertio Necessarium eiu ut pueri distribuantur in Classes

puerec, Munt legere. Cum iassetur. Discant primu legere ex

128쪽

pta, Aphabetum Pater noster, Cre ,

eo' Bainstitutionis de Baptisui, Post legant Donatum, S imis

distant exponere Catoneni Ita: ut Lud agister eis exponat umini at Φ ilistrum Catonis uersiam quem recitem pueri aliqua alia hora, ut per hoc multa discant latina vocabula, supellccti lam sibi congregent adlatineribquae

dum. Per haec exerceantur, donec hesne legere sciant. Nec incommodi fuidetur pro pueris qui parum inges μosi non statim multa discere possunt, lii Donatu e Castinem his ita disc,m. um hoc interim urgendi sunt omnes in haeclis iditant Icril ere scir

pta quotidie Ludimagistro is

Vt uero multa etiam discant tria vocabula, qtidie ad vesperam denis eis aliqua vocabula, ut hari enus fiuvit suetum. Hi pueri etiam discant cum ab acaruare .ut infra dicemus Altera

129쪽

e simus

cmulta istanti cuni

aegere norunt, hi debent nunc c c

rammaticam, ioc ordine.

lam, Tot impii u a proxima hora post pranduam exariseantur omnes scholastici in Musica, maximi e minimi. . i, postea Ludimamiter interpreteri ηρ undae huic Classi primum abhiah isopi Pos vesperas exponat eis PM logiam Mosellani Postqua in k libellos didicerunt, eligantur pro si excolloquiis Erasmi, quae utiliorata honeiliora fiunt. Ista licet ab eis repetere sequentis die vespera iiii si nil I bVhi sub vesperam domum regre detur cis aliqua sententia cum bolitio germanica ex asiqilo Poetredon ut ea clementia Amicus ccrui mi

130쪽

Item ex Ouidio, Vulnis altilest in tilitate probat Sc quod ex hiopo acceperunt. Hic Pr8ceptor declinet quaedam nomina iκerba, ut uiderit expedire pueri Aa uel pauciora, lacilia uel difficilia nitrroget rationem declinationis ex regulis grammaticis non

Vbi didi cerunt regulas conm

ctionum, exigatur ab eis hac hora, ut construant orationem, Id quod valdero est eis, licet rari sint Ludimagi is, qui hoc curent. impum proponatur eis Terentius, quem, mentetentis sit libris d recitare, creverunt enim studio 5c iam

pius serre pomunt laboris . Attendat tamen Ludimagister, ne pileii xia uen xui a Post Terentium proponantur bis

aliquot labollens