Instructio visitationis Saxonicæ, ad Ecclesiarum Pastores, de doctrina Christiana, translata Doctore Pomerano in latinum propter Ecclesias Danicas Anno domini M.D.XXXVIII, [Philipp Melanchthon]

101쪽

saciendi Deus siliore hanc externam et ciuilem iusti talia exigit Gai iij. Lex data est propter transgressionem . Et . Timoth. i. Lex iusto non est posita sed iniustis Θ inobedientibus, impiis ec peccatoribus, quasi dicat, Cor prospriis uiribus non possumus immutaure, tamen externam transsiressionem

uitare possumus, Docendum est etiuam, quod Deo non placet uita cono

temptrix ec gentilis, sed quod Deus aquolibet exigit hanc iusticiam, e punit horrende omnigenis mundi plasgis aeterna poena hanc impiam ui'

Tamen impeditur haec libertas per Diabolum. Si enim homo per Deum non defenditur e gubernatur Diabolus perpetuo eum adigit ad peccandum ne possit uel externe ultus essesaoc est necessarium scire, ut ho mines discant, quam stagilis o miser sit homo, qui non quaerit auxilium a Deo, hoc sciamus Sc Deum inuoceo mus, Ut iuuet nos, di impediat Diabo. Ium, consciuet nos, ct ucra coelistia

F, dona

102쪽

dona nobis tribuat. Deinde non potest laomo ex pro priis uiribus cor mundiscareec opera ri Dei dona, ut sunt uera poenitentia de peccatis, uerusic non si ius timor Dei, uera sides, uera charitas, castitas, non quaerere uindictam, uera patien tia, fidelis inuocatio, non sectari auariotiam occ. Sic Paulus ait Romini. Natus ratis homo non percipit ea, quae Dei sitiat, non uidet iram Dei, ideo non Here iniet, non uidet Dei misericorMciam, ideo non uere considit atat creudit ei, Rogandum igitur est nobis per Petito, ut Deus operetur in nobis sitia dona, haec vocatur Christiana iusticia.

DE CHRISTIANA

libertate. VIdam etiam loquuntur sine

discrimine de Christiana libero late unde aliqui homines putant se liberosessi ne ullum habeant magi.

103쪽

stratium, ne post hac soluant debita. Alii existimant Claristianam liberta

tem non esse aliud, quam carnes edes re, non confiteri non ieiunare. Has stultas opin:ones uulgi reo praehendere debent Praedicatores, ocdocere, quae ad emendationem, non

que ad temeritatem spectanti Primum ira et libertas Christianaeit, a potestate Diaboli liberum esse,

id est habere reiniuionem peccatorini ter Christum, sine nostro merito aut Oper Operante fidem in nobis Sphi tus, acto.

Hec libertas bene intellecta summa adducit pijs consolationem Scin mdit eos ad Dei dilecitionem e ad Christiana opera ideo hoc saepe docendum eit, nempe ita. Quod qui per Spiritu. sanctum non conseruantur super eos Diabolus habet potestatem adigendi eos ad horreda scelera et turpitudines, aliis ad adulterium, alium ad surta, alia ad homicidia, quemadmodin uide, mus

104쪽

mus multos in talia incidere, ut nerisant qui stat, ecqucrantur se a Diabo' lo adaetos. Haec vocatur captiuitas humani generis. Non enirn quiescit Diabolus ec est homicida, re uigilat, corpus sirume animam perdar,

re delectatur perditione nostri.

Contra hoc vocatur Christiaria Libertas, quod hristus promisit ripis his Spiritumsan 'Πm, quo nos utili rexere o conteruare contra talem Dias

bolicam potestatem Christus ait Ioviij. Si filius vos liberauerit, uere liberr sti , Hic admonendistini homines ad. imorem, ut cogitent in quantis sint periculis, quando nemo tutus est a peccato ec infamia, nisi Deus conseri uet. Contra quod admonendi'cio bsenti consitatione consortandi. ut credant,dcorent ut Spiritusancto cussiodiantur a spiritu maligno, quem adomodum Christus iussit orare Lucae xij, Oratri ne intretis in tentatiOem. Non

105쪽

Non enim est Diabolus impotens allicontemnendus aduersarius , sed ii

Princeps mundi huius, quemadmo dum ipse Christus eum nominat Ioan xv xiiij cxvi. di Deus hirius mundi, ut ait Paulusia Corinth. iiij Iccirco pugnandum est nobis Ephcivio nocontra carnem e sanguinem, sed aduersus Principes ec potestates aduerosus Magistratus tenebrarum, ad rq sus maligno spiritus sub coelo, Haec autem est nostri consolatio i Ioan. iiij. quod maior est, qui est in nobis,quam qui in mundo.

Haec pars Christianae libertatis satape inculcetur, ut homines ad timorem eosdem prouocentur. Nulli. n. pars

doctrinae Christianae magis gaudio assicit pia corda, quam quod sciamus Deum nos uelle gubernare o proter ere, quemadmouum Christus dixit Matth. xvi Portae inseri non prsualeobunt aduersius eam.

Secundo est Christiana Libertas. quod

106쪽

quod Cli istus non alligat nos ceret nyniis o iudicij legi mosis, sed uti licet

ordinationibus ciuilibus iudicioruintominum legionum in quibus agimus, apud Saxones Saxonicis legib apud alios Roniandi ecc. Tales omnes oradinationes, si non sunt contra Deum aut rationem siue naturale iudicium. approbat Deus ct confirmat, ut ante dictum est, Rom. xin Omnis potes stas a Deo est, non Iudaica solum, sied etiam omnium nationum i Petri. h. Subiecti estote omni humanae ordiana soni, Tertia pars Clarissianae ibertatis pertinet ad Ecclesiasticas hominuin nititutiones, id est, Ieiunia, ferias, e similis, Hic necesse est stire, quod hae ordinationes non prosunt ad cono sequendam iusticiam cora Deo math. xv. Frusta colunt me di c. De hoc dioximus supra, triplices esse Ecclesiasticas ordinationes.

Quaedam quae sine peccato non possuiu

posses

monii

Chri

ditior

ut sinitiam propsariae feriar Pens Porat quandum rium

adhiles, i

107쪽

possunt seruati, ut prolaibitio nuptia' rum non debent seruari, Plus enim obediendum est Deo,quam hominib. Acto. v. Et sunt tantu doctrinae Da moniorum a Timoth. iiij. Insuper

Christus Matth. v. condemnat iram ditiones, quae iubent peccare conti a

Dei mandata. - Aliae ordinationes factae Iunt,nout sint speciales cultus Dei, non ad gratiam merendam, aut ad satisfaciendupro peccatis, neo ad hoc ut sint necet, sariae obseruatioes, sed utiles, ut quod feriamur Dominico die, in Pascate. Pentecost e, Natali Domini, quae tempora ordinata sunt, ut sciant homines, quando conueniendum sit ad disceno dum uerbum Dei, non quod necessaurium si praecise talia obseruare tempo ra, uel quod peccatum sit tunc opusta ianuarium facere, sed postquanano

uit quis in illa tempora bonum est tunc

seruare, conuenire,ec disicere. Quae tertio loco sunt ordinationes.

ad hoc factae ut sint cultus Dei specta: les, ut mereamur per eas gratiam, Ocinduis

108쪽

Mindiligcntias, ut trocant peccatoris ut mandata ieiunia, non edere carnes seria sexta, septem horas legere dc simi, lia, plane hac rationes t impia, ideo licet talia praecepta neglige e , quod ec Paulus ea vocat doctrinas Desin pnio rum nempe qtiando tales ordinati besseruantur aut exiguntii ea opinion ilit mereamur per eas gratia, uel quod necessaria sint ad merendam a Deo gratiam.

DE TUR CIRDE Turca etiam quidam praedu

catoreS multa clamant,quo n5 liceat ei resiliere propterea, quod ipsa':

dicta Gariistianis prohibita sit. Hic sermo est seditiosius Sc non siistinendiis, magistratui enim datus est gladius potestas, ec ei mandetum, ut homici diai rapinas uindiceti coerceat,ato ideo debet arm:s prohibere eo qui contra Ius bellare tentant, rapi' naso 5 homicidia meditantur. Haec

uindicta non est prohibiti. Sic enim

vit patde Xmand: in tem prohil testate visci uindi dat ea

dictati

iumma elidium

mandi

num eius.

nobis propquod stratu

desen non su

109쪽

dit paulus Rom. xiij potestas est uina dex Dei, id est, a Deo ordinata ocinandatum habens, qui oc adusti ei in tempore angustis. Vindicta autem Christianis est

prohibita, quae tentaturi per po testatem, nest ex potestatis an to. ut sicut Scriptura Christianis priuatam uindictam prohibet, ita rursum man dat eam magistratui, ec nominat uino

dictam, us sit per Magistratum, cubium siue seruitutem Dei. Immo sumo ma eleemosyna est homicidia per glaudium prohibere, quemadmodum De' mandauit Gen. ix. Qui iderit humaonum sanguinem, scindatur e sanguis

eius.

Quidam etiam dicunt sdem glaadio non defendendam, sed patiendum nobis ut Christo, ut Apostolis occ. Propter hoc sciendum est, uerum es equod qui non lint in politico Magis stratu debent pro se quis et pati non scdefendere,'nemadmodum Christus

110쪽

ris p 'liticum gerere Magistrato, qu imadianodum Ioan vi non puri ilit Regem eligi et Iudaeis. Tamen rite a debet suos uis P ab intuita, cuc muria salsus tentetur propter sidem, ii retropics

Adde, quod quando potesta

het honorare bone facta, di male.' punire,Rom. xiii. i. Pet. q. Dede: 'am obsistere illis qui verum Dei curii, bonas ciuiles ordinationes, lege situ dicia abolere volui. Ideo oportet Tur cis resistere, clui non terras solum ita Rare volunt, lixores de liberos usi secet occidere sed etiam Iura religi '

Ueram,d omnes bonas ordinati ante Tollere,ut nec qui reliqui fuerint seci cuiuere possint, ne v filios erussire.

debet, ut conseruetur in ieiris ' ρPotestas, ne poster inhoneste uiuans, Tollerabilius esset bono uiro si eius ii heri occiderentur, quam quodiosus tur Turcicos discere mores Tusca nullam nulla telis.

multi