Instructio visitationis Saxonicæ, ad Ecclesiarum Pastores, de doctrina Christiana, translata Doctore Pomerano in latinum propter Ecclesias Danicas Anno domini M.D.XXXVIII, [Philipp Melanchthon]

91쪽

luans

Quaedam nitri sectae sunt propter bonum ordinem dc pacem .i Corin. xiiij. Omnia ordinate stant in Ecclea

Ideo dominici dies quaedam alis setiae, ut in nostris parrochiis conuiuetum est, seruentur. Opus enim habent homines quibusdam certis temoporibus, ut conueniant ad audiendum uerbum Dei. Ne b contendant pastores inter se, quando quispiam ex causa aliquo die seriatur, ut prsdicet uerbum di alii non seriantur alibi, sed quiso seruet si iam consuetudinem in pace, donecdel:s ordinate constituatur, Ita tamEne omnes dies lasti aboleantur, Conosultum seret, ut concordes seruarent Dominicos dies, Annuntiationis Purificationis Vistationis maris uirginis Ioannis Baptiste, Michaelis Apostolorum , Magdaeine, Nisi alicubi quidam talia est essent abrogata,

ut omnia commode restitui non possint. Hecaute observentur ab omniabus, Festum Natiuitatis Dominics,

Circumae

92쪽

Cilactimcictionis, Epiphaniae, Pascae, Ascensionis, Pentecostes, omissis a mes', quas Vocant, Legensis non satis Chrimanis, cantibus, qui non sui te Ralptura, quod enim siet sest iam mendacia probared praedicare caute telia propterea ita ordinara sunt, quia omnia gesta Christi praecipua, non possimi semel congregato popuς lo proponi ideo commodum est illa sic per annum distribui, maxime in illa tempora quando gesta sunt, ut etiam tempora puerosi rades admoneant rerum pro salute nostra gestaruria cis praedicatione, sine qua illa nihil essent. aliena admodum in scholis ordinaniriit: lio die Virgilius. alio legatur Hos merus. Obseruandae etiam sunt c5 sitietae seriae occonsueto more iri heb, domida ante Pascha, quando passio praedicatur, nec est necesse hanc nusquam consuetudinem ordinatio nem mutare licet tamen interim etianon neccssarium est praedi ationem

passionis illi tempori esse alligatam, quae est omnium temporum sicut ecaliae praedicationes Instru quotitur, ii

quodlexu

sunt sunt

tus D

93쪽

n illa

etia

erra

1nstruendi autem sunt laomine quod tales seriae ad hoc solum seruanotur, ut uel bum Dei in eis praedic tutis cui incideret necessatius labbr, quod possit illum facere, Deus enim exigit a nobis tales Ecclesiarum ordio nationes no propter aliud quam propter praedicationemri doctrinam uerbi sui, quemadmodum Paulus Col. q. Nemo vos iudicet de cibo ec potu. lut parte diei festi ecci praeter has constitutiones, quae facts sunt propter bonum ordinem. ii mict alie,inus hac opinione facts sitiat aut eruantur, ut sint speciales culotus Dei, per quos Deus reconcilietur chercamur gratiam, ut sunt mandat ieiunia, prohibitio eis carnium seoria sexta Christus Matth. xv docet ales ordinationes es e inutiles ad reconciliandum Deum, iustia inaquit, colunt m eo quod docentio. strina e mandata hominum. Sic Paulus .i Timolia iiij tales ordinalsos nesci obseruationes vocat docili inagi da nI

94쪽

demoniorum. Et docet. Col ij. Nemo v. iudicet de talibus, id est, non sitans sectendae ordinationes tales nec docendum, quod eas uiolare sit peccγtum, aut eas obseruare sit cultus Dei. Nam iure uiolarunt etia eas Apostoli Math. Indicandum tamen est hominishus, ne tales ordinationes uiolentur coram imbecellioribus, qui nondum in senacti sunt, ne scandalizentur. Nil steli enim agendum contra charitatem, sed omnibus utendum ad aulaendam charitatem, ut Paulus ait .i Corinth. xiii. Si haberem idem qua possem transferre montes, charitatem autem non haberem, nihil essem. Instruendi hic etiam sunt homines quid intersi inter Ecclesiasticas ordinastiones de inter leges ciuiles Magistra ius, Hae enim omnes, nempe consit' tutiones ciuilas seruanda sunt, quia noordinant nouum cultum Dei, sed tan' tum ad pacem ct honestatem conser uanda struantur. Sunt sta , seruandae, nisi prsciperenotipe quardum Relius Ruul Deo

queis

pera.

tollen

Bapticare li

potestiti nisi

biterilantedium di

95쪽

Nihil

tiperent a Ire contras aecepta Dei, 'uando magistratus praecipit Omittendum Euangelium,aut aliquid ad Euangelium pertinens, Hic seruanda est re a Rula Actio M. Oportet obedire plus Deo, quam hominibus.

miliae purgatorii pro animabus aliae uenales missae sint posthac in totum abrogatae. Si enim minae antismarum, Vigiliare similia ualerent, eis queretur peccata aboleri posse peri. pera At Christus solus est agnus Dei, tollens peccata natandi, ut dicit Ioannes Baptista Preterea Missae, si ita. uomcare libet sunt instituta pro uiuis ocnon pro mortuis, ad accipiendum corispus e sanguinem Christis commeanaoratioena mortis eius. Nemo autem potest commemorare mortem Chrisii nisi uiuus, qui in hac uita agit, ut taceamus de audiendo, edendo di bibendo Sc. Quid de Canone Missatiri prssa Diteri nostri sentiant, ex aliis libris iam Rnte didicerunt,neo necesse est uvium de hoc laicis praedicare.

96쪽

Qtaidam crmanice, qtridam Latine cantini istas, id quod non nro ramur ramen utile commodum videtur Germanice cantati, ubi populus latine non intelligit, ut populus ea, quae canuntur e leguntur, eo melius intelligat i Corinth. xii l. Quando Benedicis inspuitii, qxiomodo qui in uulgo est respondebit Amen ad tuam henedicitionem, quando non intelliguq ite dicis c Tu quidem dicis bene, sed alius inde non aedificatur, Et rursum, Omnia fiant ad aedilicationem. In summis Festis ut Natiuitatis christi Pascae, Ascensionis, Pentecoostes Oc similibus, bonum effet in illa ratine canere, sed tantum ex scriptura. Deformitas est semper eadem canere. Nec quisl faciat Germanica cantica,

nisi qui donum habet a Deo, ut com lmoda iacere possit. Porro quamuis dictumst desier. uandisquil, iisdam cres propter De vinii Dei, ec docendum o audiendii,

mentnes eisolii nobil

ros siserice enim

nobiltate salua cipiti

am timus

nosti

consiliis o

97쪽

tamen hoc non sit ut per hoc confii .

mentur sanctorum impiae inuocario ones patrocinia, Christus Iesus enim solus est Mediator iuercedens Pro nobis .isoan. q. Rom. Viij. Vere autem ita honorantur sanocti, quod sciamus eos nobis propos. ros speculiim S exempla diuinae mi, sericordiaei gratiae. Quemadmoduenim Petrus . Paulus e alii sanciti nobis in carnem sanguine e infirmiotate similes, ex gratia Dei per sidem saluati sunt. Ita per har exempla conscipimus consitatione, quod Deus etio am nobis non imputabit infirmitatemta ignoscet peccata, quando confidiomus eii credimusic in infirmitate nostra eum inuocamus, ut Sanctorum honor in hoc quo bconsistit, quando nos exercemus fidere charitate sive bonis operibus 5 in his crescimus, quemadmodum uide

mus O audimus illos fecisse.

98쪽

uiteritate cProllocandi igitur sunt homines n per exempla Sanctorum adsidem Z incola Dona opera,quemadmodum scribitur uenit Heb. ii 4 mementote illorum , qui fiet iupraesunt vobis, qui vos uerbo Dei do benepcuerunt, quorum sin m intuentes imi honestamini fidem, Sic Oc Petrus mulieres multi admonet L Pet. q. ut imitentur a praest trem suam Saram ornatu cordis, mo quod des o .ec quieto spiritu Sic inquit tasanctae mulieres olim se comebant qui considebant in Deum es maritis suis obediebant, quemadmodum Sario' hediebat Abrahae vocans eum domi Dum situm, cuius filiae vos estis factae, necessi bene facitis non meticulosae. Pasthsaguli

DE MATRIMONIO. lia, dii

ageti E coniugio instruant Pastores diligenter populum, quod si Deo institutum, Ideoq; eum inuocan

dum a coniugibus e bene sperandum i

m omni necessitate . Nam quando

De is instituit coniugium 8c benedia it ei, Gen. h. debent coniuges grati Qi

99쪽

am ec auxiliu a Deo sperare in omni

incommodo Prouerb. XVni Qtri ini uenit mulierem, inuenit bonii echatisriet iucunditatem a Domino, id est. beneplacitum, Item quemadmodum honestatein seruunt in coniugio, o mutuam patientiam Sc charitatem ibi praestent, docet Paulus Ephe. v. Et

quod se non possint separare, docet ipse Christus M tth. xix. Quia uero experimur quosdam esuitere per contemptum abuti liberotate Christiana in multis, ' sine omni

necessitate suscitare scandala, debent

Pastores de coniugio quod ad gradus sagumis attineti assinitatis, ei simiolia, distincte eccum iudicio docere re agere, aut Paulus ait a v. Christiana libertas non est data ad hoc, ut quiso pro sua libidine per hanc ludate faciat quod libet, sed ut libera conascientia suo proximo S seruiat ocii. tiat, In libertatem, inquit, vocati estistantsi, ne hanc deris occasionem carni.

Si autem Paiochi in iis dubitauerint.

F iiij cons

100쪽

. nsulant doctiores, aut causana retia tutant ad Illustris simum Principem nostrum, aut cius Cancellarium, lacuq avi mandatum ipsis traditum.

G DE LIBERO ARBI.

V Idani abs o discrimine M'.quutur de libero arbitrio, ideo addicimus hanc breuiusculam instrusetioneian. NI 'Homo ex innatis uuibus habet I berum arbitrium externa opera uel faciendi uel omittendi, coactus per leogem dc comminatas poenas. Hinc potest ciuilam probitatem, siue lusticianae bona opera prestare ex propriis ui ribus, ad hoc a Deo datis conseromatis. Nam Paulus hoc ipsum nominat iusticiam carnis, id est, eam iussam carpsae homo acit ex propriis uirib. Si ergo homo ex propriis uiribus operatur aliquam iusticiam, certum est,

re, ta

canuesse.