Specimen iuris ecclesiastici apud Gallos usu recepti, quo pragmaticae sanctiones, concordata, indultorum genera varia, legatorum pontificiorum mandata, eorumque modus, ... Cum praefatione, quae horum omnium historicam enucleationem complectitur, oper

41쪽

SANCTI Lu Do vici Sanctione.

CAP. III.

I. S. u. I Is ita, uti superiori Capite memora huic de tum est , magna ex parte constitutis

omnibus an Ludovicus I X. Rex numquam satis laudatus, te memora quem eximia morum metitas oc Catholiarii Edictum cae religionis singulare fiudium coelitum al-b adscripseres ut, manonum obseruationi , WEcclesiae Gallica commodis consuleret, salutari edicto sub ipsa regni au picia. id est anno 128. dignitates ecclesiasticas liberis eligentium suffragiis deferri ius sit, explosa penitus simoniae labes, cessantibusque Romana Curiae oneribus , nisi quae volenti clero Regis ipsius consensu iustas ob causas imponerentur. Sancta praeterea, de cum libertatibus, atque immunitatibus ecclesiasticis generalibus, intacta esse constituit Ecclesiarum, Monasteriorum, locorumque religiosorum iura , qu ae speciali-biis priuilegiis unicuique ab inclitae memoriae Francorum Regibus concessa fuissen r. Hoc edictum in veteri stylo Par lamenti habetur, Wab Antonio Fontanone Collectioni Regiarum Constitutioniam est insertum et in cultis etiam appendice legitur insequentis ait ni rescriptum , quo pius Princeps Ecclesiasticae Libertatis usum nominatim apua Albigenses, caeterosque Occitaniae populos, qui Tolosanis Comitibus parebant, seruari praecepit. Etsi autem Electionibus praesu lum suam ni brrtatem constare voluerit nouidcirco quae regii iuris eran; omnino remi

42쪽

sit Patet enim ex mandatis Blanca Reginae datis anno et s. cuin tran, mare prosecturus, ei procurationem regni crederet toto

tost superius edictum vicenni, solita ni.

ilominiis fuisse adhuc Capi illa Cano ilicorum, monacla ortam coenobia ab eo , eius, vices agente , Eligendi licentiam more pristino, petere.

Sed inpaulo ante vltimam in fidei hostes II. P a

expeditionem , primum illud dictum in marica eius nouauit Pragmatica Sanctione , quae anno dem de re. i 263 in ordinum regni comitiis, praesente bis iisdem Legato Pontificio promulgata est: spri Sanctio. mum non immerito in hac conectione obtinet locum . Eius articuli fere omnes, ex constitutione anni et 118. descripti sunt in qua sti uno eodemque titulo continebantur Articuli tres huius posterioris Sanctionis , nimirum Primus qui ordinar orum Collatorum, Patronorum iuras Secundus, qui liberas in Ecclesios Callicdralibus aliis que Electiones tuetur Quar is qui virique generi communis est, omniaque secundum Cationes fieri iubet. Tertiti, simoniare timenes Ouintus Curiae Romanae lixae iones prohibetes Sexto Immunitates Ecclesiarum confirmantur. Huius Pragmaticae anctionis, ut pleniorem notitiam habere volet ei perlegenda erit Fr Pincto ii turici, Parisiensi Aduocati erudita ccubratio qua illam historica Praefatione , luculento commentario illustrauit. Sanctionis nomen proprie de ea Legum III. Si id siue Constitutioni in parte dicit turri quae Ectio Pria-roniam in violatores pronuncia trim sic mattea in quod contrit tuum est sanciendo ac muniet gen re. do velut sanctum etarit. Generalius tamen pro qua uis constiturione hoc vocabuloni

43쪽

Ediis a vel Rescripta eneralia de certis cai sis negoti ius ei dii a Pragma eni in Graecet Pro negotio sumitur. Eae ad et ilitatem herceti sum communem uniuersitatum pertirent, ac de rebus ad ordinem, corpus, collegium ciuitatem aut pro timciam spectantibus, maturo sacri Cotissit ori Consilio, condi solent, petente plerunque uniuersita te aliquando Principis sponte rivi Cui acius in parat Cod tit de diuersis rescriptis , aliique obseruarunt. Sunt qui Pragmaticas Sanctiones ad firmanda instaurandaque vetera icita, hinstituta maxime referant: cui innodi Pragmatica Sanctio Iustiniani affyrobandam constitutionem Amalatici re Amalalantae, Pragmatica item Tiberii secundi confirmandis Iustiniani quibus dani constitutionibus. Sic apud nos . Ludovicus hac Sanctione nihil noui iuris inuexit, sed iamdiu receptos Canones , suumque prius de rebus Ecclesiasticis edictam in nouauit Carolus autem VII Pragmatica sua, de qua proximo cast. Decreta Baiiliensis Conc lii , paucis additis , demptis, aut immutatis, confirmauit.

A P. IV.

I. De a ova recte constituta sunt, raro perduri I. - iant sed pet innata humano generi distis e vitia facile labefactantur : Idque non mi mandae, niis in Ecclesiae moribus, qu m in reliquis Lud an rebiis contingit. Itaque sub initium decimi

leni qivit seculi, Pontificia sed Auenionem

44쪽

translata , ortu in est paulo post breue schiso, quod deinde morte Gregorii i. gralitatiusque exarsit protractumque est et luens seculii in quo adulto adhuc recruduit. Cum inter has dii tactae in partes Ecclesiae turbas collapsa ubique disciplina, Cleius praesertim Gallicus vatiis aulae Pontificiae ueniosae res lentis artibus exhaustus , remedium poscerent ei curae incumbendum serio censuit Cato lus vi sa-Pien is exemplo patris, tum dimissi inter veros falsosque Pontifices componendi, tum emendandorum morum restituendique ordinis Hierarchici cupidus. Postquam ergo his de causis suscepta uenionensis prosectio frustra sueta tri Regni ordines habitis comitiis , Parisiensis Academiae Theologos praesertim ac Iurisconsultos, institutis colloquiis, de more consulendos putauit Communi omium sententia non alia conuenientior grassantibus malis medendi via occurrit, quam si generale Concilium celebraretur. Quare huic conuocando una cum Sigismundo Imperatore Carolu institit, quod a Ioanne XXIII tandem in dictum. Interim, ne quid, quod in ipso esset, praetermisisse videte turri solenni edicto quod anno i os conditum , biennio post in senatu reeitatum, sin acta relatum est, atque inter Probationes Libertatum Ecclesiae Gali cap. 15. num io refertur , D. Lumdo uici Sangionem in usum reuocauit, sta tu itque ut secundum eius placita Archiepiscopatus Episcopatus, Abbatiae ac Monasteria Francicae ditionis Electiones nonica deferrentura cetera vero Beneficia Ecclesiastica, exclusis Pontificiis Reseruationibus Mandatis de prouidendo, de qui

buslibet Gratiis expectatiuis perco datore a

45쪽

ordita arios dispensarentur. Eodem anno Benedicti l H. ossiciariorum exactionibus modus per Senatusconsultum positus est, facessere regno ullis Curiae Romanae ministris , qui piinias Annatas, vacantias, Pr

curationes, aliaque eius generis onera, Onesium vere liqua colligebant variisque pensitationum siue subsidiorum nominibus Clericos vexabant.

Anno deinde idi . Sigismundi Imperatoris Caroli I. Regis opera inchoatum est Constantiae in Germania finibus generale Concilium quod Ioanni XXIN. Benedicto XIII. Pontificatum abrogauit, Electoque Martino V. schisma jam quadragenarium fere sustulit anno in i . constituitque postea ut post quinquennium a-yiae, septennio pol in Gallia, inde inceps singulis decenniis, Concilium uniuersa Ecclesiae commodis locis habet erit r. Papiae deinde loco , propter grassantem pestem,

Sensis in Tuscia celebratus est conuentus, an .r et ubi pauca decreta , nisi quod Basileam

constituto tempore conueniendum couuOcati patres statuerunt. Itaque annos Udictum est Basileense Concilium si Martino

v cui suffectus eodem anno Eugenius U. Iulianum cardinalem a Martino Legatum,

praeest edus sit. Sed paulo post quod de Pontificia potestate liberius in eo disseri audiret, ibi congregatos ultra progredi vetuit: unde inter Papam WConcilium nata di fidia .m Concili Patres quasi contumaces

anathemate ab Eugenio notati quod a me agente Sigismundo te uocatum anno, xas; verum cum Eugenius Graecorum re- conelliandorum occasione Concilium inuitis plerisque P. tribus, errariam trans ferret, discordia recruduit anno I ssvn-

46쪽

PRAEVATIO.

de Eugenii nouum in Synotum anathemata Synodi victili iri in illum ex auibrationis

tandem se urentia.

Intet haec ad Carolum VII, Regem Curi et D erestianissimum missi utrinque Legati , atra c. u ili iPontificis Synodi causam alii defensura ita usi, qui concilii mandata ferebant, eius decreta si obtulerunt, ea m regno suscipi scrW-Dqu vii. s. i. postulantes Carolus cum illa in Episco- Ioram, atque adeo omnium ordinum cete ierrimo conuentu apud Biturigas habito, discuti curasse tu ea ad tuendam publicarndisciplinam pertinere visari ideoque ne per Pontificis conciliique dissensionem res Ecclesiasticapessum iret , communi consensa magnam partem probata sunt. Rebus ita-Que accurate perpentis pleraque capita absolute receu sunt, quibusdam conuentus iudicio certus additas est modus , non quo in dubium potestas concilii vocaretur; sed quod ita res , tempus, ac locus siue mores Gallici poscerent Articuli fuere omnino tres supra vit inti, quorum orginem, at

riam, Concilii Basileensis loca ex quibus desumpti sunt quatenus 1 Comitiis Gallieanis suscepti suetam, sequens tabella indicabit.

47쪽

ARTICUL ORVM SIVE

Capit tim Pragmaticae San Sstionis

nis modus. IoConciliorum generalium autoritate tempore

receptus proti iacet.

circa reformationem Ecclesia in capite O in membris Ex Concilio Constantiensi, c.

acceptus iacet

, modifica- . tus iv me Reseruationibus sublatis acceptus.m Collationibus. temperatus.

De Causis

nibu . acceptus.

etro acceptus i

48쪽

PRAEFATIO. et

et e nnatis. i. temperatus

XI S celibratione diuini 21.

adris cra pertinentibus. temperatus accepti.XX De Concubinariis,to acceptus XXI. Exeommunicatis non 'O. acceptus vitandis. XXII. De Interdimi teme, a reo acceptui non ponendis.

XXIII. De sublatione Cle,ene os acceptum

tina iter s.

Horia in tarticuloruta dumtaxat quintus qui est de Collationibu , .sextus de Ca sis. tempore postremi, post secundam Eugeni, a concilio secessitonem editi, a Rege Ecclesiaque Gallica aliqua ex parte mitigati r liqui viginti oc unus dissidium illud posterius praeceis erant tempore erantque inter acta Concilii ab eodem Eugeniori ubi in

concordiam cum Patribus redierat, approbatari nisi quod nonus , ad numerum Car-dit ..... iam Uectans, ab eo postea reuocatus

esti laec omnia conuentus ille regia constitutione firmari postul iuit eaque causa fuit edendae huiusce Sanctionis . quam Semnatus anno 1 3'. in acta retunt r. Pragna iticam hanc Sanctionem eruditisti ossis illustrauit Cosma Guymier, Prasses inquisita onyna quibus notas suas ad li-dit Phil Piobus Bituricus ad componenda Sanctionis A Concordatorum dimidia, quae oriani cum annotationibus marginalibus,

49쪽

earum constitutionum Historia, veteributaque instrumentis e pertinentibus edidit Ir Puis nius iam laudatus, an I 666.

DE CONCORDATIS seu Conuentis Francisci I.

cum cone X.

A P. V. I. Praenia-DRoximae Sanctionis Pragmaticae platica a Ponti L cita non solum ordinariis . tum insibus im- conferendis Beneficiis, tum in Causis judi- pugnata. cand sc canonicorum monachorumque collegiis in Praelatis abi lue muneium prae statione Eligendis, ius suum sere illibatum

struabant sedi sublatis edis Apostolicae Reseruatioitibus , Gratiisnu Expectat

uis . h. quod caput est . Conciliorum generalium potestatem Pontificia superiorem agnoscendo, Curiae Romanae, ipsorumque Po:atificum iamdiu receptae autoritati recommodis non mediocriter detrahebant. Idcirco eam una mi Pontifices non secus ac .. perniciosam haeresim execrati omnibus viribus impugnare non destiterunt. Eam

sane nullius roboris esse asserebant, quod eius decreta, de ex Bassileensis iam illegitimi ac errariam translati concilii decretis, tempore schismatis editis , deprompta atque conflata scripsi etiam concilio labrestrictiones adiectas neutiquam probata

fuisse dicerent nostris homini luis contra, concilii ius, ex temporum ante inii cata distinctione atque inde vim decretorum Bituricensium tuentibus.

50쪽

PRAEFATIO. et '

Eugenius quidem IV. Pius II. Sanctionem illam a Carolo VII reuocari rudi Ludo Die,

stra contenderunt. At Ludovicus I vr XI. revoca

gente primum eodem Pio , eam abrogare d iridis voluit literis anno i 6i ad Senatu millis, restituta. quas Tolosanus, non liberis sufflagiis se Etanquam expressio Regis iusta promulgauiti Parisiensis, causis Regi redditis , nequamquam admittendas censuit Pius tamen, quas Pragmatica omnino per Galliam abolita sibi blanditus est: atque illud certe obtinuit, Reseruationes more pristino valerent Patilus II re, uti erat, cognita, sanctionis reuocationi institit, novumque

Ludovico eam in rem diploma impetr vita Sed ni ius quoque publicationi ostensis

eius incommodis Ioannes an Romanus gentralis Regis Procurator intercessiit itemque Academias iri letalis. Tantus tam mea Ludovici id di animi fuit Pontificum voluntati satisfacere cupientis, ut inter ipsus fgatos & Sixtum v abolendae Sanctioni Pragmaticae inita fuerisit anno I. r aista clusibus in Gai ita res Ecclesiasti,

cae prope ad iis a Concordatorum Germanicorum redibebantur. Secundum ea Pacta conceptum ei cap. a niuersalis i de Trauga se Pasi , in comini uitis ac secundum eatem ilitiae Regiae liter rea Eccta pleriique Praetuli ni ininime recepta, nec a Senatibus omniato probata , effecere tamenvi Pragmatica, an bio non parum aliquot

per annos detrimenti perit. Q a ex re cum multa oriri in et mmoda dicerenturuidem s. u. cuicus XI anno i , Consiliariorum suorum . sacra Theologiae ac Iuris Professor in ex Acaciem iis selectorum

certum numerum conuocari mandauit, do

horum malorum remediis acturum. Hi ap-