장음표시 사용
491쪽
vant . in castris suis Crata obruente deleti sunt. Nam ex Aquitanis re Cantabris , quo-.rum quinquaginta milia tunc in auxiliti ve nerant, triginta, octo millia caesa referuntur. Caesar Germanos, qui Rhenum cum immensis copijs transmiserant, simulta totas Callias subiicere sibi parabant, bello adortus, usque ad internecionem caecidit. Quorum fuisse numerum ad CCCCX L.millia fe
par quomodo Suevos o Britannos Abiereric
TVnc Caesar in Germania facto ponte tracgrediens Sicambros re Vbios obsidione liberat. Sueuos maximam ct ferocissimam gentem, quorum esse centum pagos ct populos,multi prodidere,totamque Germaniami aduentu suo terret et mox in Galliam cle- fosso ponte concedit. Inde ad Morinos venit, , unde in Britannia proximus' breuissim Astransitus est. Navibus circiter onerariis at o actuarijs octoginta praeparatis, in Britannia
transuehitur.Vbi acerba primu pugna fatigatus , deinde aduersia tempestate correptUS, Plurimam classis partem,S non paruum nu' merum militum,equitum vero pene omnem
disperdidit. Regressiis in Galliain,legiones in hyberna dimisit, ac sexcentas nataeS utrita que commodi fieri imperauit. Quibus iterli a Britanniam primo vero transuectis, dum Ee ipsi:
492쪽
sirem aduersim nouam Gallorum con pirationem profecDi ut , eosque uo
Nn Caesiar a Britannis reuersus in Galli- agi; postquam legiones in hyberna misit , repentinis bellorum tumultibus undique circunuentus re conflictatus est. Namque Ambiorix cum Eburonibus re Aduaticis conspiran3, animatus Trevirorum consilio , Cottam de Sabinum legatos apud Eburones cum tota funditus legione infid scircun Uentos interfecit. Ambiorix hac victoria elatus ,FAduaticosta Nervios plurimosque alios raptim in arma contrahit, atque ad Ciceronem legatum , qui similiter tunc legioni in hibernis praeerat, contendit. Multitudo hostium ex hoc collisi potuit , quia cum in obsidione castror im vallum circitia dandum esse a captiuis Romanis do- cerentur, ct instrumenta ruralia non habe- rent, gladijs concidendo terram, ct sagulis exportando, vix tribus horis vallum pedum decem, ct fossam pedum quindecim perintllia passuum quindecim in circuitu perfecerunt. Praeterea centum viginti turres mirae altitudinis extruxerunt. Et cum iam septeni dies noctesque succidui hoscium cunei pus naren t, ac ventus subito plurimus exortus esset,lestas feruentes intorsere fundis, flamismataque focis tela , ac mox cSncepto igne
493쪽
rutilantia,intra castro iecerunt. Per culmina raptim ventus in fisssum anima trit incendium. Seidein Romani , cum undique o vulneribus, laboribus, vigilijs,eendi jsque cesserunt. Tandemtiatiam est, unain deletam esse Iteram iam pene confectam.
cum duabus legionibus Caesare hilostes obsidionem, atque in euriptis copiis ruunt. Caesar paruis stris consulto condidit , equitii missis, ut fugam fingerent impitransitum vallis quae media erat,
riculosa videbatur , hostes cor inuitaret. Quibus aduentanti obstrui portas praecepit. Quo quasi iam vicissent,ad obducendsecus vallum conuersi sunt. Coepente portis paratum effudit exersosque in fugam Gallos vastissim fecit. Nam sexaginta millia tu feruntur, e quibus pauci per paleuaserunt. Indutiomarus Treuirceps,magnas armatorum copias tquam de consensu Galliae totius iditus est,Labieni castra, legione praeerat quod facile factu arbitratere statuit: ac deinde Eburonibque coniunctus , ad opprimentrem pergere Labienus quibus posimulat timorem, atque ita Indi
494쪽
i pro vallo oberrantem , repentina irrupti I me prostrauit. Hac victoria Labieni, reliqui Gallorum conatias repressi su nt, ct Ca e sar Paulo quietior reliqua parte hyemis fuit. Sed inteIligens sibi maiora belli superesse negotia,maxime quia plurima parte exercitus amissa , alijsque grauiter faucijs , ne ad sustinendum quidem sibi idoneus, non dicam ad comprimendum Gallorum impetum videretur, a Cn. Pompeio proconsule conscribi legiones , sibique mitti in auxilium petit. Itaque ante exactum hyemem tres ad eum Iegiones in castra venerunt. Igi- tur Caesar pri usquam in unum hostium copiae coirent , ineunte Vere aggredi trepidos opprimere sparsos in suis finibus parat. Primum itaque Nerviorum fines diripit et praedam vero, quae copiosissima erat, exer- Ccitui permittit. Deinde Menapios, qui sibi Propter immensas paludes atque impediti fimas filuas munitissimi videbantur, tribus agminibus invadit: nimiaque caede vulgo a gitata, reliduos supplices in deditionem reis cepit. Labienus sequenti prassio omnes Trevirorum copias interfecit , arte in bellum prouocatas,prius quam Germanis aduentatibus iungerentur, , continuo ipsam ciuita, tem capit. Cassar ulcisci mortem Sabini 'Cottae legatorum volcns , in Ambiorigem ct Eburones deletae legionis auctores , postquam in Arduennam sylvam refugisse comisi perit, quae sylva totius Galliae maxima estin atquearipis Rheni finibusque Trevirorum ad
495쪽
ad Nervios usque pertingit, Sine plus quam quingenta milliatet, permetiens rem sui maximre,si per obstructas spatiosasqueti diuiderentur, hostemue locis quaererent,omnem Galliam petuitat,ut quique secundum placiconditas in Arduenna sylva praediripiant 3. Quo facto Gallis virentibus,maximas Romanorum cuiusquam Romani discrimine Ita hoc tutissimo vincendi genea Italiam redis t. Ii coeunt. Dux lus Vercingetori consilio statim omnes Galli ciuitatro incenderunt, prima a suis inrigo. Inde ad Caesiarem, qui in ribus per Narbonensem prouiID ad exercitum recurrerat, impetu Caesar tunc oppidum nomine 'obsidione concluserat': quod diutum,tandem post multas Romardes pluuio die, cum hostilium maamenta neruique languerent, app
CAPUT XI. rassarium nouam Gallorum in a
sus in arma coniurat, m ultiqUeare in Italiam reuerm
496쪽
iribus captum atque deletum est. Quadraginta millia ibi hominum fuisse referuntur:
h quibus vix octoginta per fugam eIapsi ad
proxima Gallorum castra venerunt. Praeterea Aruerni ceterique confines lolicitatis
etiam ad se AEduis , multis aduersus Caesarem prassus bellauerunt. Qui cum sepia- .gnando fatigati, in quoddam Castellum re-
cepissent,milites praedae inhiantes, ad expu- anationem oppidi animum intendunt,fru- stra Caesare de loci iniquitate causandi. Ita 3 ibi Caesar erumpentibus desuper hostibus pressus,multa exercitus sui parte perdita vi eius aufugit. Dum haec ad Alaesiam geruntur, Vercingetorix, quem omnes consenta pari regem praeoptauerant, suadet uti ex tota Gallia omnes qui arma ferre possent,huic bello prauto sint. Hoc enim esse unum bellum, quo aut perpetua libertas , aut aeterna servitiis,aut morS omnium consequatur.Itaque absque eo numero, quem infinitum ante contraxerat,equitum circiter octo millia,
peditum ducenta quinquaginta millia contracta sunt. Dehinc duo colles sibi inuioem obuersos Romani Gallique ceperunt. Vnde multis saepe eruptionibus varijs proueutimbias praeliantes , tandem Romani praecipua Germanorum equitum, quos sibi iamduduamicos nunc in auxilliam adsciuerant,virtute vicerunt. Vercingetorix alia die congregatis omnibus , qui fuga euaserant , dixit se auctorem bona fide defendendae libertatis, atque rumpendi foederis fuisse , , nune siue
497쪽
siue Romanis sese ad mortem rant,siue se solum pro omnibus ratum animo fore. Itaque Galli quam pudore aliquandiu texerisqnsilio regis assumerent, ilic
. PrecanteS, eum solum velut agni sceleris dediderunt. Bello i coibeo Gallorum gentibus ipsorum otiores habebantur. Hi m Chori Ium instaurant, sibique in hanc Ii societatem Ambianos, Aulcr
elocasses, Atrebatesque coniticum quendam cin tum atqUivndique paludibus capiunt et cpraelio magnam R emorum malxilio Romanis erat,trucidant.
Upportunum ipsi locum insidoccupassent , atque hoc compad insidiarum Iocum instructi veni sistent, commisso praelio Rc fugientes eisdem locorum mquibus clausi fuerant, incluserique ad internecionem caeciderLreus veI fugam vel deditionen
Romanos,ne vivus caperetur iidendo, ut occideretur,cOEgit.
Pacatam esse uuiuersam Gallias Nue ausuram fore ad aliquosas arbitraretur, legiones in hybipse autem Ambiorigis fines ,*Xcitauerat, horrenda hominstauit. At vero C. Caninius leapud Pictona. inuenit: ubim.
498쪽
multitudo impeditam itinere legionem ci cun dedit,atque ad extremum discrimen adduxit. Porro autem Fabius legatus,acceptis Caninij literis,in Pictonas proficiscitur, ibique a captiuis deopportunitate Iocorum certios factus, inopinantes uostes opprimit,maagnisque stragibus factis, plurimas praedas a- sit. Deinde cum Caninio signum aduentus sui dedisset, Caninius totis castris subito exi-
liuit,seseque iniecit hosti. Ita Fabio ex allapari te, re Caninio ex altera insistente,maximo rediuturno bello innumerae Gallorum copiae trucidatae sunt. Inde Fabius in Carnutes profectus est. Sciebat enim Dumnacum ducem antaqui ssi naum, rebellionis totius incentorem, ab hoc bello elapsium,si Armoricis gentibus adiunctus esset , maximos iterum tumultus in Gallia essemoturunx sed eos adhuc s. ipsa nouitate trepidantes,mira virtute celeritate perdomuit. Interea DrapeSunaquo
Lucterius, cum adesse Caninium Iegiones in finibus suis viderent,undique collectis co- pijs oppidum Uxellodunum occupant. Hoc oppidum in editissima montis arce pende bat , duabusque partibus per abrupta latera: non paruo flumine cingebatur: medio dein de descensu largissimo fonte securum, pluriamaque introrsum copia frumenti tutum,ir paritos procul disc frius hostium despiciebat: Caninius, quod solum Romana prouifione potuit , ambo S duceS cum parte copiarum: plurima in campum euocatos.maumo Praem
499쪽
Iio superauit Nam uno e ducibus interfecto, a alter cum paucissimis fugit, nullus in oppidum rediit, sed ad id oppugnandum Caesare opus fuit. Itaque certior per nuntios factus Carser accurrit: circunspectisque omnibusvi det, si expugnare vi moliatur, ludo de specta- sculo hostium delendum esse exercitum su-tim: mum solum esse praesidium , si quoquo
modo hostes aqua arceantur.Sed 'hoc quo- que nemo nisi C sar potuisset: siquidem fons squo ad potum utebantur,medio diuexi mo- itis latere fundebatur. Caesar ad proximum fontis admoueri vineas , turremque extrui iubet. Fit magnus ilico concursu S ex oppido. Quibus sine periculo praeliantibus , Ro- lmani quamuis pertinaciter obsisterent, crebriusque succederent, complureS tamen trucidantur. Igitur extruitur agger,' tUrris pe- i.
dum sexaginta , cuius vertex adaequare fon- atis locum posset, ut vel ex equo tela conijci , queant,vel praecipitata desupex saxorum volumina non timeri.Oppidani autem,ubi animari siti non solum pecora tua, Verum pl- liam infirmiores hominum aetates vident,cupaspice,seuo dc scandulis repletas, ac deindei mimisso igne,in prona praecipitant, easque ipsi toto oppido effusi subsequuntur. Ardentibus machinis,cum graue praelium suis Coe- sarac periculosumvideret, cohorteSin circuitum oppidi ire velociter per occultum imperat,atque undique subito vastum cIamorem attollere .Quo facto consternati oppidam, durure currere ad muniendum oppidum volunt,
500쪽
volunt, ab oppugnatione turris vel demolitione aggeris recesserunt. Illi tamen qui ad incidendas fontis venas sub obtentu aggeris tuti cuniculos perfodiebant,repertos in abstrafo aquarum meatus, per multa diuidendo tenuari in semetipsis , consumique fecerunt. Uppidani fonte siccato,ultima desperation*correpti, deditionem sui faciunt. Caesaraum tem, omnibuS qui arma tulerant,manus su stulit,&vitam reliquit, quo testatior esset et iam posteris poena improborum.MUltiam enim ad coercendam audaciam valet propositum punitioni sexemplum, cum ipsa miseri pr*sens forma vi uenias, ad ecordationern admonet conscios, adsciscitationem cogit
C A P V T XII. . Miseriam ct calamitatem Galliae acceptam a
Caesaresubiicit quasi sub oculos.
EAhaustis atque edomitis Gallis, securus
Caesar cum legionibus in Italiam redijt, nullos post se Gallorum motus pertimescens certo se sciens, min ime aliquos, qui vel mo- Deri audeant,vel si moueantur,timendi sint, reliquisse Constitui nunc ante oculos velim CXangu em ' defcetamque Galliam, post illas 'desectabardentissimas febres internosque aestus vitalium molliora torrentes,ut sese hebeat,quata macie,quantoque pallore sit,quam dcmi se ac resoluta iaceat, quam ipsos quoque Ne