장음표시 사용
41쪽
as Caput II. De Regulis Iuris in Sexto.
vir, cu ameomm Itit, ae propterea non tantum is ν filiarionem . damnique indeseeuti resarcitisnem tenetur,
ἐν convenisi v Ietr sed etiam paena μιtita με cia e ἐν eiveti amsarum quisitate affici 'Mes. Per Iura de rationes allegatas; quibus accedit, quod sui se agit, u- scite di culpabiliter agat, sesue pro exigentia culpae,
etiam paenam mereatur, e . Tua Is, de Homicid. p.
dem i. In casu necessitatis: hac enim urgente etiam Geticus Monachus possunt exercere artem chirurgicam vel medicam alias ratione status sbi prohibitam . consequenter at se non pertinentem, v. g. incisonem, vel adustionem facere . experimento probatam medicinam suadere dc praebere absque omni culpisol ire
gularitatis periculo, sῖ alii periti in arte des M, vel um
in Iera, a. d. R . ibi: isia in ore non es Leittim ,-eesse astaeis Bellum. Et Ratio est; quia in tala n cessitatis lex humana redere debet legi divinae, is naturali, quae vult. in proximo in necessitate sue-
1 a Fastita. In casti, quo quis requisitus alterius nego sum vel omium peragit, dummodo e ditioni statu non incongruum lat. Ratio est: quia non cera arietii offerim alteri praestitum assa damnosum ut dicit Opia. cum non. o. vi Hea. iπε. Nec refert, si alter per a dens exinde damnum patiatur; quia tune non tam x Iarte gerentis seu praestantis alienum negotium vel effetum, quam ex parte requirentis adesse videtur eulpa, edi qua propria squis damnum sentit . de jure sentire non eis setur, L quia quis exculpa, aca. fi de R. I. ib; quia is ex ciapis Iaa damnum semis, non inretieis νώ mmis sentire. Fallit 3. universia;ter, quando quis ad rem alias h. Iahitis Et peritus, Ec inequititus non in proprium, sed alterius, praesertim absentis commodum de lucrum ne gotium illius sibi ratione status non inconveniens uisiis ire serit vel peragit. Strein his n. . Glas his vers .aessae, id 'obans ex variis Iuribus e de Ratio est ;quia hominis interest, ab homine assiet benefieio, LSemus, T. f. de servis expori. ibi e evin bene is a sei, minem interfia hominis . ob quam rationem GloK. Iacch. etiam inseri, eum, qui alienum negotium in Iuter gerit, non se immiscere rei alienae ad se non peritinenti , cum ad eum suo modo, lege humanitatis vide licet, pretineat. I. Non tantum. ε. g. vi appellas. 4 RHal. unde ei etiam competit actio, ct eidem debent restitui facti sumptus saltem in eo, quod Mitito gessit. textu elaro I. a. q. de Nego4.gesis, nori item pro eo. quod inusiliter gessi. arg. eis. I. a. ibi: satiIBrit49. hine etiam ad initium husus fallentiae notanter dicitur, qui a Uirer gerit. Dicitur ulterius notantem ibi me. Ad rem aueas Mis rabimis pnistis: inhabilis enim ae imperitus se alieno negotio immitans semper ineulpa. 8c, s damnum quatur, restitutioni obnoxius ea, per Iura ec rati
fallit in easu, quo quis at eno negotio etiam eonis Idtra prohibitione uius, ad quem pertinet, se immi-
stet, ut eum ah interitu alias secuturo servet. Gloss. I. e. au. l. 2on tanIam, ε. fidae Aspellat. ἐν Resar ubi habetur, quod loco condemnati ad mortem quivis. et am eontradicente condemnato, appellare possit, Aeexigente lege humanitatis audiendus su .
Nullus pluribus uti defensionibus prohibetur.
Retis non fimia, sta successene piares excertiones
, π π Re Remia desumpta est ex L Nema 8. F. dar rapi ... tibi dieitur. Nemo moliseris Umνistis ex epsionibur uri , quamvis dimisse set a Cui etiam e cordat Reg. Neam era his, M. GRI. tiar Umo ex ias ,--tam se risera , molibertiν etiam Hiis isse Me uti, nis Io impiabar. x ouaeritur I. Quomodo haec Regula intelligenda ,3e quis vertis illius sensus si e Res p. I. Eam de Reo duntaxat. non autem de Actore intelligendam esse , ita ut licet reuet pluri hus, iisque diversis de soni-hus Ec eMeptionibus se , suaque Iura contra Act
rem tueri valeat per Iura citata, Actor tamen plures acti di surr e em re contra reum adhiberon in possit, sed si plures ad manum forent, unam duntaxat ex illis eligere, & in eadem permanere debeat iuxta unanimem DD. textu claro est. L Nemaeae his V d. R. I. ihi e quotus e cureum Nares acti nes eiissem re nomine, una ramum tiis experiri deis ber, Ac Letiod inhaereri. g. de diuinaria actune, ibi resume quis debet, quia aratone experiatis , tilom de Tectabo . an aristisamia ἔ eum scis , Mi re sam ad Hum nou finam . Ratio autem , cur Reo plures diversae defenso- ates , non vero Actori plures actiones de Iure eo
cedantur , iusta prorsus te aequa est : Tum quia de so est Iuris naturasti Ieg. Ut vim. 3. f. I fit. ἐν δεν. que autem huius iuris existunt, magis favorabilia sunt, s. pensis. IV s. de his rasurali. prout etiam in specie causa Rei favorabilior est , quam Actoris iuxta Regulam XI. de R.I. de dina ad eandem supra. Tum , quia actor pro suo libituactionem omittere vel instituere, aut disserre, inteo rea autem totis viribus se praeparare, praesentes de absentes Infisperitos consulere potest e suo savore reus non fruitur, utpote qui citatus ad iudicem, i praeparatus quoque ac inopinato tempore sia prinstripto comparere dc respondere debet. I. Ture, g. s. D. ff. is disti misi excepi. etiam Iurisperitis necdum consultis; ad quam inaequalitatem tollendam reo es
res de sensiones, actori υero unius tantummodo acti nis species e ceduntur. Tacein. hicn. I. cum com muni aliorum.
42쪽
Nullus plutibus uti defensionibus prohibetur. 39
m trant plures defensones etiam contrarias . ult eius ita intelligenda sunt, non ut plurium excepti nes contrariae simul, iud successiis in judicio admittantur, quatenus si una non proficit , vel probata non sufficit . ad aliam recurrere liceat exceptionem
ptiones, vel dosen sones diversas de eontrarias etiam successive adhibet . non asserat , exs Omnes esse a solute veras. cum id repugnet naturae, sed esse veras conditionale . seu disjunctive vel alternative in e semsu, quod, s una non est vera, saltem altera vel tertiast vera: v. s. si accusaris hominem a te fuisse occisum , tu vero excipiendo negas: potes nihilominus postquam convictux, aliam exreptionem adhibere dicendo . to cum moderamine inculpate tutele adde dendam propriam vitam secisse. vel si actor in judicio iundum . quem possides. a te petit, exeipere dc defendere te e tes dicendo lacessivo . illum tuum esse, quia, emisti eum. vel quia tibi donatus est, vel quia iam legitime
praeseri sti . Guarr. Lb. I. πιν. Res M. eap. s. num. 3. Menochius Lis. I. Q. 4a. num. I. cum alii. In quo su intelligendus esse videtur Batb. aa hanc Reg. uti. s.
ubi dicit, non posse reum uti pluribus exceptionibus ita sibi contrariis , ut juxta rectum sensim ii in ut voraeelse non possint: alias enim doctrina Barbosae Iuri. EcRegulis illius diversas exceptiones admittentibus esset contraria, Relique multum odiola; cum praefatae diversae exceptiones smul sumptae abiblute verae non snt bene vero in sensu alternativo seu disiun&ψoci conditionato supra iam explicato. ε Resp. ll. Verus 1ensus Regulae hic est: Nulius Reus in judicio convensus prohiberin pro eadem re vel Jurastio eonfertanda plures etiam Hvresus, is bie irarias tibere exceptiones . non quidem eis ι M-semes. seu secessere proponenda. ac fucetis is auenda , qaia sana non si .era, vel insuffieisas exi I, DItem artera , HIs ritis mera ses sciens manear. Per Iora di rationes allegatas e Exempla plura ex iure assere Cloff. sis de Dynus: habes etiam aliqua supra n. f. posta. Objieitur eontra Regulam Et sensus illius x. Pap. 6 nuns. I9. de Haeseri s. ubi exceptio praescriptionis suit rejecta, quia prius iam alia, privilegii videlicti exceptio . fuerat adhibita. Reip. in hoe capitulo non Rei, sed Actoris exceptionem fuisse reiectam, eum juxta dicta num. 2.actor pluribus exceptionibus uti non possit. Objicitur di . commune illud di cardieum g
de Fide D'um. cum concord .Res p. illud intellie umelis de Actore. I. I. C. de Furtis, nor autem de Reo . utpote cui de iure naturali competit, ut omni quo potest, modo se desentare. damnumque Ec injuriam avertere valeat. l. ut vim. 3. s. deI. OI dummodo eontraria non simul proponat. cap. Impurari. δε fideissis ubi rejicitur, qui scripturas contrarias simul produxit. Objicitur 3. species quaedam exceptionis etiam Am spellatio est; sed reo appellanti non licet contrarias ex ceptiones adhibere . a IIQ.s Procaνα οσι o. a. s. I. g. quanda appeti. Res Reum appellando assumere pers nam Actoris, cui, quia in prima instantia una tantum actione experiri licet, per Iura n. a. allegata, multo
magis ad id tenetur in secunda instantia Quaeritur Il. An di quas Fallentias Regula taee io . patiatur δ Resp. tam tallentiis subjectam vi clare patet ex cit. Neg. 43. f. de R. I. quae dum dicit, Reum pluribus uti potie detonsonibus, addit, ni legem Uratar: Lege autem subinde prohibitum est etiam reo plures adhibere defensiones: consequenter Regula
fallit I. quando suis conventus de noxa servi negat. se habere servum in potestate, convictus enim de mendacio non amplius auditur. I. utiles. 2 i. s. n. g. deri orati. Fallit r. se ventus de pauperie quadrupedis negat, IIo habere quadrupedem: convictus squidem alia exceptione uti nequit. I. I. s. I DD. Siquiariu pauper. Fallit 3. In casu quo quis conventus, ut pecuniam IIsbi mutuo datam. S a se jam solutam solvat , negat ,sbi pecuniam unquam fuisse numeratam ; convictus enim de mendacion amplius auditur , textu claro
.Atith. Contra. c. de non numerat. pecan.
Fallit . Et ad ulteriorem exceptionem non admittu Istur s debitor conventus negat propriam scripturam in qua debitum continetur: in quo sicut ac priori casu Reus conventus postea eonvictus insuper in duplum
Fallit s. Si ereditor eonventus de pignore, se pignus i habere negat, cum habeat; convictus enire 4n hoc domendario ad al am de sonem non amplius admittitur . uia. posses . cclvi potur in pignore
Quod semel placuit amplius displicere non potest.
α Ad eam .equisitur rimo, M, quod placuit , non fit eantra Jus , bonos mores , via animam .m Bis emant , qui promissa iniquis isse
3 Seeundo requisitur , quod IIbere stacueris r Et
I uuano , quod alteritis latres in semes mariti
37 Tertis in iis, in quibus Acet paenisere de Iura , Mi in rispensarione impuberem .
HAZι Regula juxta Cloa. Ac sarh. Me n. a. desuia imitur ex Ier. Sicus. s. c. de Olibras. ω tibi dieitur e Leut initis Abisa polosa, viniataque es habendi via non hisendi confractas de quibus Regula praecipue procedit) ita remmiare semes consitutae M
te misime posse ascedere Quaeritur l. Quomodo haee Restula intelligenda ρ α& quis verus illius sensus si ρ Resp I mamvis evere aequa, rationabilis. di pro e stantia seu po severantia in bono plurimum 1erviat . uti bene ad
43쪽
4o Caput Il. De Regulis Iuris in Sexto.
.duertit Rath. De : tamen ' ino requistis ad eam. ae De. Nemo. Codie. de δεω Ἀλοη.rluribus limitationibus intelligenda non vonit. Primo it L L ri a enim ad eam servandam requiritur, ut, quod placuit,
non sit reprobatum a Iute . nec turpe. nec contra b nos mores , aut in detrimentum animarum. V. c.
s. in ε. ut proin praviter etiam Principes errent . qui praetextu hujus Regulae vel perseverantiae Scontaim riae in servando semel dato verbo, iacto, promtiso. aut resolutione tenaciter adhaerent illis, quae semes promiserunt, condixerunt, resolverunt, statuerunt quanis tumuis contra Iura . vel bonos mores, aut in detrimentum an imae, vel praeiudicium etiam boni communis militate manifeste appareant; cum tamen potius ea non servandi, quam larvaruli obligatio certa
3 Secundo requiritur ad eam, ut id, quod placuit , scienter, & non per errorem facti placuerit. Glosas hiearet. I. I. s. I. de ι. 2.1 deIur. Ofaci. Dη, 4 Tertio resu; itur , ut, quae placent, non sola mente Ac interne, sed etiam externe . verbo vel factori ceant. arg. e. Tuae . Iu de sponsist ibi: Sed netes stia sunt, quantum ad Ecclinam . treba eo ensem expν mratia, secus in ordine ad Deum; nam valet votum sola mente libere emissum.1 Quarto requiritur, quod alterius intersit in semel placito permanere, dc ex illius revocatione vel mutatione praeiudicium patiatur, juxta Reg. 3 3 in o. Maturaeon stim qtiis non potest ra aetericis detrimentum , ubi Gloss. Tres in acterius , hene inserte ergo a contrario usi altisi non prae iussis iis . mutare heri.
quaesitim reνtio, cum hHus maeiud, cio rivocari vesmstari amphus non resar .cit. I. v c. de Oblear. ἐγ-E M. cui concordat utriusque Iuris Regula, Canoni- ei quidem de R I. in ε . num . praeced. iam alle aia:
Ci vii is vero ff. de R. I. Ioma pares mutare constitim
suum in otiolas inpuriam. Ratio est: tum quia, sciat commereio de fidei humanae nil tam congruum, quam verba de promi in sese vare . arg. DI. I. in priη. ff. ri 2 Bir. ibi: quid en,mtum eo mum humanae ei, quam ea servare, quae in testu pti ree: ita eidem, aequitatique & iuri naturali nil magisadversum, quam dicta I promissa scque sdem praesertim in aliorum prae)udicium non servare L. . f. de pecvn. constit. r. ibi e mole est sim fati H γα Tum quia . cum haec Regula praecipue in contractibus di promi Q s procedat, ubi ex utriusque contrahentis
consensu, ut ec ex promittentis promistione ac pro-m issarii acceptatione oritur obligatio naturalis. eidem cum alterius praejudicio contravenire non licet. mg. c rist. f. yc. de Obligat. ἐν AB. om concora
2 Declaratur Regula ulterius quibusdam Iuris Exemplis. quae a Gl ,σιιe, Dynoti aliis in Regulas Iuris
stribentibus copiose adducuntur. Sic erum I. Iudex sententiam des nitivam, quam 1erte semel placuit. non amplius mutare, aut revocare potest, I. Tatius 4rg.
s a. In Iudiciis Actor post contestationem Iitas invito reo non potest amplius teredere. Iet. Ture. M s. n. g. A Dodi recepi. ac reus, qui iudicem ut lapitimum contestando litem agnovit, illum tanquam incompeten dem , vel suspectum recusare nou amplius τHet . 3. Sie ex libero beneplacito iactis iuramentIs de v, totis contravenire non licet . . eap Quammis de Pisis is ε.
. In collationibus & rtagnationibus Bentariorum. irenum alicui semel collatum ei auferri. di alteri contem si non amplius valet , es. Si tibi assensi. i . de Fra lend. in 6. s. sic benescium per resignationem vel cessonem irlibere dimissum repeti non potest, e . quam peracia
6. Sie a Matrimonio, quod libere inire, dc a Pt, rasessione religiosa, quam emittere placuit . recedere non amplius licet per dicta in suis Titulis lib. III., IV . Et un versaliter in e tractibus & conventioni- i hu rite initis Regulam blervare oportet, dieis cum pες iudicio alterius contravenire non licet, est. Ieg. s. c.
de Osti. , .action. quia, quod semel placuit, a se uerea litis non potes . .
Quaeritur Il. An ' Ec quas Fallentias patiatur Re- is gula XXI. Reip. Eam rat multas habere sallentias, ex quibus seligemus potiores ad rem magis servientes. re eti quarum notitia etiam alie cognosci possunt. Faulit itainue Regula Trimo dc universaliter, quando rerecius si ab ea mutuo e sensu utriuique partis Idi. Sicut s.c. de Obla. excepto Matrimonio & Prosesi ne telip tota:cum illud semel consummatum nec utriusque nubentis consensu, nec ista consimilente Ptelato, lilbdito amplius invalidari queant, nisi caula transitus ad aliam Religionem, e. 38. de Regul. Fallit Secundo in non paucis, propter supervenien- istem de novo. di prius non cognitam causam . Glois hie eui t eirto 4. & e. Vsti g. de Ε 'est in se ibi, NM Ii Aecte decem imus pus quam in scrutinia nominaverim ad
νε : mes nis ei moram ipsus antea triata de novo pandatisim' uos, viles cuius aeterius latentis vitii, mes d se Bos. qui rem uiter igno νι potuerit. veritas reves iis . Et ratio est; quia qus de novo emergunt, novo indigent auxilio, e. Fa orans. 4. de Grem. dc I. de aer te . i. s. s. f. de Interiri. is ire.
Fallit Tretis in omnibus, in quibus de Iure licet in Initere dc variare, etiam uni sine consensu alterius: sieliret impuberi a Sponsalibus contractis libere resilire, quando pubertatem adeptus fuerit, eap. de tui . . Scap. a nobis s. de Despons impia. Pariter a Matrimonio rato nondum consummato resilire dc Religionem imirare permissum est a Iure, e . Vertim. r. de contreseon Q. Huie sallentis universali consormiter Fallit stiario in ultimis Voluntatibus; quia he am- tabulatorie sunt ad mortem Leuia . t fide is m. ν transeso. Dear. dc quidem in tantum, ut de non mutanda ultima voluntate nemo seipsum adstringere valeat, L siquis.22.1 delegat. I. ibi: Nemo enim iram Iam diacere potes, ut a priori ei recedere non licear. Fallit aestato in contractibus innominatis , quan- Isdo res adhue est integra, Idae. si pretialis . 11s de condit. Musu datis . In Depotito, Leg. a. s. a. ff. --ρψι i. pallit Stat, in Mandato & in contractu Societatis, Ias res adhuc est integra. seu si interesse alterius necdum
inceperit. s. Mandata . II. Iastis. de Mand. de s. Ma- πιι. 4. In is de Societ.
Fallit S mi o in Sententῖa interlo toria , utpote etiquam Iudex, qui eam tulit, revocare potest . cum offieio is edi integro nondum lanctus fuerit, e tam cessante. εο. de Mnestis. Fallit Octato, in appellatione , a qua semel interis etaposta appellans pro libitu recedere potest, e. Si otiis I bestis, 28. c. de Popinat. R -
44쪽
Regula XXII. Non debet aliquis alterius odio &o LREGULA XXII
Non debet aliquis alterius odio praegravari.
ir Stetit is, Itis c viti. 1 T TM Regula desum tur ex Ieg. si quis 33. s.
A I Legis. c. d. Ino . Testam. cui etiam concor dat L Sancimus adi. c. de paenis . ct Rutiti I 3. de RI. ibi: Factum euique suam , non a res id nec is debet. 2 Quaeritur , quomodo haec Regula intelligendar Aequis verus illius lenitis sit te responsionem est notandum, Doctores in declaranda hae Regula non convenire ; Barbosa squidem hic num. I. vulgarem opinionem, quae dicit, Regulae sensum dc intentum esse, ut nullus propter dinum alterius puniatur. ideo rejicit, quia in hoe sensu , ut ait, non esset diverissa , sed eadem cum secuenti , quae idem dieit illis verbis i Sia. eiapis . nis stilis cause . non es as uis
puniendus e non in aurem verismile , quod Papa Bonifacius VIII. duas distinctas Regulas idem significantes ponere voluerit. Verum haec Barbosae ratio non videtur stringere ; quia uti ex ipsis verbis utriusque Regulae liquet, nihilominus quaevis earum diversum, de distinctum ab alia importat sensum . Praesens enim Regula id principaliter velle videtur, ne quis innocens rena, aut damno ηravetur Propter alterum , quem a delictum. vel inimicitiam, malam vitam, vel ex alia causa odio habet paenam imsigens , vel damnum inferens . Sequens autem Regula absolute, Sabstrahendo ab omni odio vult , tit nullus sine eulpa puniatur, nis subsit causa: quod in facto contingere posset absque omni odio erga tertium. v. gr. ex proprio odio, dc aversione . quaerga innoeentem semur; poenam in Iure nis contem tam inferens; vel ex proprio interesse. vel respectu humano, vel alia minus justa causa. Hines Resp. ad quaestionem uum. minia. postam e R gula praesens principaliter intelligenda es de eaena, gravamine. dc damno, quod insertur innocenti pro peer odium, quo injuste damnificans vel gravans ex
quacunque eausa sertur erga tertium. v. gr. eoma tum . amicum, fratrem, filium, parentem, servum . familiarem innocentis; ut proin verus senses Regulae sequens sit; Nutius innoeens potes isset, vel gravarisana Histia, damno. Des aha incommodo pro re odiam . . injuste gravans ex quaeunque rodem eatis se
missi rem is orantis. Ne in sensu isto Regulam intelligit Caramuel. in Theotig. δε- mem. - . γε Strein hie dc alii. 4 Probatar hie sensus praeeipue per L si Ois 33. s. Legis c. de In eras Tesam. qua desumpta hahetur Regula; ibi enim propter ratiotem huius Re sulae corrigitur lex antiqua, qua permitebatur filium Innocentem exhaeredari a Matre praecise ob odium , quod gerebat erga maritum , ex quo insans proge--us erat . illis verbis . me iniquam Bil cantes , Iasic sae. AMul. Reiff. om. UT Aena odio alisuis μὰ avetis . Idem sensus elare dea sumitur ex DE. Sanomias a a. c. de paenis ibi: sane rimas . ibi esse paenam, uti noxia es . Propinquas, notos, familiares, praetiI e Iamnia stam emus . quos Hos sceleris feltias non faris. Nee enim a uas, ve
amicitia nefarium erimen admittiam . Teccatum ui ιαν suas teneat autho es, nee iaterius progredi-ur me
m aeuiam filis infuere potest ; nam unasusque ex suo admisso sorii stificitust. Hue saeit, Ec ob eandem rationem . si Compromissarius eligat indignum , po testas eligendi redit ad eligentes, Ac ipse solus punitur,
non vero compromittentes, quos illius odio non comvenit prae aetari, ut paena suam aut rem teneat iuxta Eerulam cs. f. de R.I. supra num. I. jam citatam. Item illud Erech. Op II. versae. ibir Anima, quae peccaverit, ipsa morietuν : Mius non portissu iniqua tem Patris , ἐν patre Mn porrusis iniquisarem Mil.
scut nec uxor tenetur pro marito La. 3. c. Ne orro marito.
Ratio praeter jam in testibus expressas vite ior sost, quia justitia eommutativa, de distributiva extigunt , ut jus suum cuique reddatur, innocentes ab inj liis dc iniustis damnis , aut gravaminibus defendantur; nocentes de rei puniantur,promeriti vero eondigne pro retentur: quod non fit , si plene innocentes ex princiso odio erga alium, riusque delicta, damniscantur, gravantur, puniuntur, aut alia incommoda sustin
Verum quantumvis iusta de aequa ex dictis ap- spareat Regula nostra, tamen graves patitur instantias tam ex Scriptura Sacra , quam utroque iure . Ex saeris enim paginis habemus propter unius, vel plurium deliga etiam alios innoeentes a Deo suisse ponitos. Sic enim tacendo plura alia exempla, propter Pandala suorum filiorum populum a sacriscio retrahentium Deus Heli illorum patrem e vivis sustulit. r Reg. c. 4. - . I s. ec propter pereatum David populum superbe numerantis, dempulo innocente a Dantiscue Bersabee septuaginta millia virorum tava peste deleuit.
De Iure Canonico a patre, & Matia haereticis filii, γ& nepotes innoeentes catholici procreati ad Benes ei, Ecclesiastica . di ossicia publica inhabiles existunt.
c. Quietique I. s. Haeretiei, dc c. statum s. de Haere ricis in vi.
De Iute Civili autem propter erimm laesae Majostatis etiam innocentes filii infames evadunt, atque a materna , avitaque , dc propinquorum saccessione e cluduntur, L Gquti s. c. ad Leg. Iul. Moses. Respondetur tamen & quidem ad exempla sacrae stiripturae, in primis a Deo nullum innocentem poena aeterna , vel alia animae nociva puniri r temporali tamen quandoque propter unum etiam alios assiet, vel quia, etiams appareant, tamen revera innocentes non sunt, sed erissem criminis coram oeulis divinis directe vel indirecte rei existunt, ob quod meriato puniuntur, uti contigit in Heli, qui debite eorH-gere filios negligens , etiam illorum eriminum sa-ctus est particeps. Vel quia licet innocentes in uno, multis tamen aliis peccatis rei coram Deo invenium tur, indeque juste puniuntur . vel, quia innocentes aliquo modo ut siti ad parentem , subditi ad princi-Pem pertinent , puniuntur, ut delinquens paenam acerbius sentiat, dum interea alii, s paenam ob precata alterius commissa a Deo immissam in his innocentes patienter sustinent , alia sua peccata extinguunt, animae dona , gratias dc merita sibi eum p lant,
45쪽
1 Caput. II. De Regulis Iuris in Sexto.
lant , 3c salutem aeternam facilius eonsequuntur . seque ex hujusmodi paena plus lucri, quam damni acquirunt, ac propterea amictiones a Deo immisse respectu delinquentis duntaxat nomen verae nae: respectu illorum, qui propter alium ratiuntur, nomen medicinae doni ec hi spiritualis merentur juxta D.
io Ad dispositiones Iuris Canonici respondetur. per
illas propter alios puniri in nonnullis etiam innocentes non tam odio erga illos. v. gr. haereticos parentes, quam savore cultus divini, ecclesiae , & eommuni
utilitatis ejusdem, quae exigit, ut non nisi ab omni suspiesone mali alienos habeat mini stros. quales non sint illegitime nati, di haereticorum filii, utpote de quibus non immerito metuit Ecclesa, ne imitatores sint ineontinentiae di perfidiae paternae, e. I. qti squis s. At ino cod. ad DIJώI. M sui. Ad leges civiles respondetur , eas quoque non ratam odio delinquentis quam cura di amore boni communis de publiei pama In aliquibus asscere Innocentes ad avertenda graviora. bonoque publico magis nociva ; praesertim laeta Maiestatis erimina , quatenus quivis seiens , huiusmodi erimina etiam in stiis innocentibus tam graviter puniri , ab iis committendis magis Ec effractus absterrea.
Quod si alleui hae responsones minus placeant, dc in per Iura in aliquibus cashus nonnullos etiam ali rum odio contra Regulam gravari contendat , respondetur, Regulam sallere in easibus , in quibus ob odium erga unum etiam alium ex iusta causa boni publici gravari volunt: ut proin huie Regulae non minus ae sequenti apponi valeat exceptio :
Sine culpa, nisi subsit causa, non est aliquis puniendus.
a Rerula quomodo in emgendis a Tonitur votis senos a Bus. sine eiapa non datuν paeua . nid. a Nisi ob eausam rini eommisis. η Declaratis exemplis φνι, canonisi: Simoniae ab alio commissie paenam qu;s non incurrit, si isto prohi hente, vel protestante eommittitur. Ibid.s Eι crvitis. I Uaeritur. quomodo haec Regula intelligenda ρEt quis vetus illius sensus si Re1p. I. Sicut praecedens Regula vult , ut nullus innocens puniatur , in)uste gravetur, damnum, vel ineommmdum patiatur praei se ex odio alterius: sc praesens universaliter, 3c abstrahendo ab omni odio dispostum iudicat . ut nullus puniatur sne culpa ex quacunque tandem minus justi bonum commune non concer nente causa, verb. gr. ex interesse proprio, ex r spectu humano, ex amore erga alium forsan inimicum puniti seu puniendi die. Siquidem per verba: ων subfit eausa: Regula non nis justam. Ec bonum
remune concernentem causam intellisit, juxta diaceno infra num. a. de 3. Nineu Resp. II. Verus senius Regulae hie est: sp timendtis vel gravisndus ob asculas actus eammus nem vel omissonem , quae Ata ἐν eiapa vacat , n Josis honum commune seu pubi cum concernente ea. Ia . Primae partis , ut nemo sne eulpa puniatur , ratio est; quia ubi non est nova. ibi non est paena uam ei us et r. c. de Faenis. ibi: Sancimus. ibi esse paenum tibi est κοκ siquidem paena est naaeae minicia 1 alitia 13a. pr. de Ureb. Sign. ac insuper plena est mensura culpae auxta illud Leut et s. ihi r I xea mens am peccari erit plagarem modus: Hinc ubi nulla culpa , nulla quoque esse debet poena c. cumfremes a. de conis
convenis, hue quadrat etiam illud S. Augustini in tum I . a. Retract. cap. 9. ibi: paena, Musas, pe eati paena est supphcium et eat .s Ratio secundae partis , seu potius exception ἰs , delicet , quod quis cetiam sine eulpa ex iusta bo
num commune e cernente causa. seu propter utu
litatem publicam puniri. vel magis proprie loquendo gravari, di incommodari valeat, haec est; quia bonum commune, seu publica de communis uisitas est praeserenda privatae; conloquenter, si illa exigit, ut privatus, etiam sne culpa, Puniatur. gravetur , damnum temporale ientiat. hiemerito sustinere debet a . I. penuit. F. au teg. c. H. d/Suap. ubi ad sedandum tumultum decurio inconsulto principe d captari potest . quod alias sine eonsensu principis fisti nequit: cum Concorda Declaratur Ec firmatur Regula ulterius exemplis ex Iure desumptis ς Sie enim praeter ea , quae ad praeced. Regulam Λ. . , g. adduximus ex utroque Iure ulterius beneficium dimittere tenetur, qui illud acquisvit per Simoniam ipso ignorante ab alio commissam. ωρ. Vobis 27. de Simoniis nis impetrans expresse prohibuerit, vel protestatus fuerit ne aliquid
temporale detur pro benescio: textu expresso ea Sicut tuis 33. de Simon. quia communis Mele utilitas requirit, ut summe eidem nocivum Oniae vitium omnibus odio fiat. indeque magisextirpetur. Sic innocens uxor sine culpa punitur, suoque jure . jugali privatur . oet. e. quoa am s. s. Si autem. Ustire non comesar a. ibi: quinium is continis mutii casus
Sie de Iure Civili propter bonum commune. vide- slicet, ut veritas adulterii hono communi plurimum praejudiciosi eruatur, servus torquetur, tortus autem domitio amplius non restituitur. Dynus hic vivum.Iemfimsaiaueritus ad L.ML de πια υν. dc IV. . ff. de e simulae. Ne propter bonum commune ominus p nitur , quod causam prosequi non amplius possit, s procurator illius, etiam absque culpa domini, satas ina' pellationis labi permisit. I g. r. s. n. f.quandoane an. .
R. Ne universaliter quia potestas Supremi sincipis Ecclesiastici ad beneficia dc omela ecclesiastica, res de iura, ad loca dc personas ecclesasticas portinentia se
extendit, ran. cuncta IT. eau. s. q. 3. α ορ. Iicet 2.
de Praesena. , Deri . i. a. potest de illis non quidempto libitu, sed ex canis justa publiea propter comm nem utilitatem dc Religionis bonum disponere eum praeiudicio de gravamine tertii innocentis: Sicut a pari quia potestas 1urimi Principis iacularis circa hono reis ex officia civilia, res, bona 8c Iura privatorum ver satur, det. I M. c.dequadriem praeseripe. de iis dispon, re, eaque subditis legali vel alia ordinatione etiam ii nocentibus auferre transferre, δc denegare valet, si communis utilitas Reipublicae ita exigit. Abbas in e.
Quae in Mese reis. de constit. n. 7. Gail. m. a. olferv.I6. n. . eum communi aliorum.
46쪽
Regula XXIV. Quod quis mandato sicit Iudicli, &c. 43
Quod quis mandato facit Iudicis, dolo facere non videtur:
Frincipis , superiorum . Dominorum, Θ
γ Vel etiam clarem is manifestum Jus humaxum 'ae
ciι, non videtur dolo malo facere . qui parcte necesse habet.
a Quaeritur L omodo haee Regula intelligenda de quis verus illius sensus sit Res p. I. Regula intelligenda est non solum de mandato iudicis, sed etiam
Principis. I. quod Tristem, 23. f. de aquapiat are. &quorum vis Superiorum ae Dominorum respectu se rum lubditorum, nec non parentum respectu filiorum ita ut a dolo immunis eraseatur non tantum ille, qui vix mandato Iudicis, sed etiam qui ex mandato tui Primcipis, Superioris, Domini, aut Parentis quid facit aut omittit; quia ratio Regulae de suolibet ex prieratis obedientibus pariter procedit, videlitat, eam habeat parere necesse. Hines Resp. II. verus sensus Rosulae hie est : Quieu Mex mandas Itidicis , vel etiθtis que legitima Puperi νi, Di aliquia Deli res Ois fili. a desa se eulpa immu mis tensitis: Per Rationes di Iura allegara. Probaturos te ius tam ex sacra Seriptura quam utroque humana Iure. Nam Paulus ad Romana, eap i . de Principibus dicit: Omnis anima mulorum sub muribus subdita Menon est enim potestas nisi a Deo; aa avium fim a Deo, ordinatasset. Itaque qui ν lis potestati. Dei orti at, xi je ir ; ut axiem να ar , ἡ bi damnationem ac retias. De obedientia debita superioribu &pω- positis praestanda ad Hebri rapit Ia. v. t . obedite maer Mi vest is, is subviseere ais. De Dominis ad Ephes. 6..res s. Somni edite Domistis ea-asilus eum ramine tremore Lai christa; quae obedientia Principibus , perioribus. Dominis, S parentibus debite praestanda etiam alibi in Scriptura seut Et in utroque Iure passim indeque certa habetur, quod subditi habeant parere necessa: necessitas autem tollit praesumptionem doli I. Maris a. c. de caumniat. de indueit praeiumpti mem postivam fraudem de dolum abesse. L Si sipula
. Procedit Regula etiam in easu quo Iudem' via su potior indiliarentia praecipit. vel ubi dubium est i rram auste vel iusta praecipiat; quia Iudeae idem die de S. perioribus quae iacit, & iubet, iuste facete & jubere
mar. resertim eum indubio melior si eonditio pos.sdentis . arr. in pari. de R. I. in s. Ex 1. de R. I. Iudex autem in possessione praecipiendi exiitat. Accedit a gumentum a contrario: qui non paret Juliei doli reus praesumitur; nam buxta Regulam Iuris Ciυilis 19s. s. e R. I. Roupotest do ocurere, qui imperio II se
Confirmatur R gula exemplis Iuris: sic enim si do- σbitor ex praecepto Iudicis lolvat debitum Minori aboque authoritate Tutoris . non tenetur amplius Minori solvere, nee minor habet actionem ad solutionem denuo praestandam, L ais PMI, 7. s. Permittitur g. de Mn-ιbus. quia habuit parere necesse. Sic etiam .s quis ex mandato Iudicis sepulchrum destruxit, quo mediante actua pluvia nocere poterat , non itenetur actione de sepuschro violato. quia authoritaἰ Iudicisiplum excusat. Dyn. hie num. 2. org. I. Quamquam Φpris. 1. ue aqua ui. Sie insuper si quis, facto apud aliquem d. posito, moritur relictis quatuor haeredibus , di de litari uni duntaxat eorum depostum ex ma dato iudicis restituit, dolo non egiise praesumitur, nec tenetur aliis astion deposti. I. fisi Ialtis. 81. I. Silam m. d. de sortiti quia mandato Iudicis habuit par
Quaeritur II. An & quas patiatur Regula a4. Fal- έlent ast Res p. tam sallere PVimo in casu, suo Iudex, Princops, aut Superior mandat asiquid Iuridivino aut naturali manileste adversum; quia in hu)usmodi rasu
non habet parere necesse . sed potius te notur non par re avxta illud Act. 4 Sij sum is iη ea pectu Des vos paritis qu rm Deum avuire, Juic te. &rursum ait c. . s. Obedire oporter magia Deo , η aism hamis sus . Hnc si Iudex ecclesῖaiticus etiam subraena excommunicati nis praecipiat mulieri, ut viro suo reddat debitu n con iugale, parere nec tenetur, nec salva e silentia potest, si ipia occulti impedimenti mammonium dii imentis conicia est, lacet id probare nequeat, textu expresso e. Inquistises. 44 aes i. Excom. ibi r D ah ν rem suum pro ereto mi impedimentum coniugii , quis is aliud aput Ecclesiam Mu pom prolare is eap. debet psius exeommunicatisvis sementiam humi tres indie.
qa m per earnale commercium peccatum operari modi rati .
Fallit Meundis, s quid praeeipitur, quod contra ius Rclarum manifeste militat; squidem etiam in tali casuere non habet neces . sed resiaere potest, ae d
. innus, eum rommuni aliorum I. omnes. c. de Decur det Evidenter de MeusM. manem cum comeo . ama innum hic num. q. .
Fallit Tertio in Ddiee. s mandat aliquid quod a
suum non pertinet Offcium. Rat; o est: quia Iudici thris tantum parere necesse est, in quibus suo sunstur ostio, non item in aliis . adit. lv.fuctum im 1. de R. I. ibi: Fassum a Iudice , quod ad incium effas non pret, net , ratum nons. Et I. t. cs non eam s. estque idem,s Iudex rem ad ipsus incrum non pertinentem man det, ac s extra territorium suum ius dicat, indeque, quod ei impune non pareatur . De. n. g. dendi stactio. ibi θ' ira reisseisium Itis dicenti impune
47쪽
sCaput. II. De Regulis Iuris in sexto.
opriti Uritiere debitoris mora nocet.
1 π π Age Regula desumitur ex I. In eondemnatione.
sua mora nocet . SIN. Emptoν. II ff. de aqua pluvia Meena. aliisque a Glossa citatis hie
a QMaeritur I. Quomodo hare Regula intelligenda Et quis verus illius lanlus ειρ Ante Responsonem praemittendum est , quid , & quot uplex ad pr.
stum si mora, de qua loquitur Regula praelem . Sciendum itaque, quod etsi late loquendo nomine morae veniat omnis dilatio . tarditas , di proerastunatio, ad propostum tamen accipiatur pro euoah Ii is damnosa seu uoeria diti tuae danda vel f vem
di, seu solutisaem .eeeptandi, mes faeieadi isqvid ea tempore, qua quis debet is potest: ut si pii, stat vel non accellat laturionem tempore, quo id lacere potest & debes . Iurta quod exemplum Bartin. I. cum multis aliis allegatis dicier Moram ad M. - tam ess a dilationem evi sam ejeasAeniam vesaec piendum ereditum. Simili sere minio ad propositum definitur apud Strein: Mina est cuoa matremissi. ces in soliendo, recipiendone debita , qua aheri me is est: Vel es fris istis dia raris asa flaveasis. 6I
oeditoris non aecipientis . Verum cum non tam
tum in solvetidis di reeipiendis debitis , sed etiam in aliis obligationibus praestandu eulpabalis detur mora, prima degnitio videtur melior. a Mora se sumpta duplor est : una ese m sana ,
quae etiam Regularis communiter vocatur : altera ex re, quae mora Bregularis nuneupatur. V. I. Mor .
33. fri uri rima. E pressa antervenit Irabilis mora, quando is tui dehetur. monet, seu interpellat , ut debitum ex eontractu v. gr. venditionis de emptionis sine determinatione temporis contra meidem solvatur ; iacta enim huiusmodi competentimon;tione solvere ulterius disserens in culpabili re 1a soluendi est , & ad damnum ex hae mora minstea sectatum tenetur . Ad quod tamen necessari requiritur dicta praevia monitio , seu inter alatio pro solutione praestanda; quamvis enim in omnibus obligationibus in quihus emta dies vel tempus non apponitur . statim ae ipia obligationis die quis te
deserum; tamen ut debito hi eulpabili mora ex perissona constituatur, necesse est ut oppon o tempore prius saltem semel inter Iletur. aQ. eis. I. 32. g. de Uuν. isseis. Mora ex νε , seu irregularis est , quando debi- 4tor non Qlvit aut citisiacit eo die vel temptre , quo . ut solvat sne ulla interpellatione ereditoris , ius ipsum disponit ec monere cenietur, prout fit in omnibus contractibus, in quibus contrahentes i met certam diem vel tempus pro solutione praestanda
praefigunt e eo quod in his , iure se disponente , dies ipsi determinata pro homine interpellet, indeque ea elapsa in culpabili mora existat debitor ,
textu expresso I. Magnum. I a. c. dae e trah. stipatibi: Sancimus , ut , f qtiis cena tempeste facturum se aliquid mes disturam sipati ur, vel, quae si latre voluiι , promiseriis, ad rectis, quia salutis tempore minime haec perfecta fuerint , certam Denam dabit , sciat minime se pris .ebit, H emitando
param adsitrare , quia nutatis eum admonuit cum concord.
Sic etiam sur a die eommissi surti semper est in sculpabili mora restituendi, quae ei nocet, jure ipso
se estponente, Ac ut statim restituat, furem mone te . I sa f. de condia. furι. ivincta I. Merito. s. s. devi mei amata. sic pariter in contractu emptionis, ubi nullum tempus certum pro solutione determinatum est, disponente ac monente jure emptor fructus ex re empta, pretio nondum soluto, interea pereeptos s- ne ulla interpellatione venditoris ei restituere dehet, in quantum ipsus interest , & non restituens incubpabili mora est. I. curabit. scia. de Amon. empti. Caeterum haee mora ideo vocatur irrutilaris , quia regulariter loquendo mora ex interpellatione re ditoris nascitur, au. cit. I. Mora . s. de usin. ἐν sis. His praeivisis. Resp. ad quaestionem n. a. postam e Regula non crantum de mora ex persona, sed etiam ex re venit i telligenda, ut proin verus illius sensus st: Oisadadebit, id , quod debet , tempere debito non maestas.
dirora rides et, sis a Iure, aut statuta dis fueris imum ratas . ita via ad omnia damnis ἐν incommoda ν tione morie secura resistenda teneatur. per Iura est in , dc adhue eitanda. Declaratur . firmat quo Regula & sensus illius γper esectus morae ex Iure desumptos , quorum alia quos speciscat innus hie n. i. 4 seqq. Sic enim Ἀ- Primis tenetur culpabiliter morosus praestare aestima tionem ria debitae v. gr. equi , qui tempore morae periit, eis interitus casu contigerit t. quia te. F. de Reb. eradit. cert. perat. I. Finia M. i a. s. n. . dems cum conmes . a Dyno citatis. Deinde tenetur ad fructus eompensandos di qui- gdem in contractihus honaesdei a tempore inchoatae morae. l. f. s Mnemmas. g. δε legis. I. LMMaeot.La. . qua sed dum 23. I. eriam , de luaria II. innas his ἐν
teritis tenetur ad interesse & usuras , quae ρο- sti nossunt, & augentur a die morae; quod in odium debitoris ita constitutum habetur L Ratio I. s. Si per venditorem . f. dea n. empti. EcI. Si Misaeias II. g. d. M JMicat. Rursus tonetur ad subeundam paenain , s quam Io
ratione morae eontrahentes statuerunt . cit. I. Mome
s. a. ff. de Uων. insis. Preh. hic Ae. eis. ubi plures moroso dehitori nocivos e sectus enumerat. Item qui Minori aliquid debet ex legato. fideicommisso, b na fidei contractu, illud statim sine ulla interpellati ne hominis. ipso monente Iure ac die, quo debere
incipit, solvere tenetur di non solvens in mora constitutus ceruitur, indeque ad damna di usuras oblis
48쪽
Regula XXVI. Ea quae fiunt a Iudice, &c.
atur. I. Ia Mia. 3. c. in citavi eas risis vitam disii Quaeritur II. An de quales Resula xx . patiatur Fallentias I Resp. Eam sallere in eo, quod mara non tantum ipsi moroso, sea etiam alii nucio sit, de quidem primo in fisetius re , utpote eui nocet morata sel.endo existentis debitoris p tineipalis L Vra 38. F da V. o. ita ut teneatur Mei juisti etiam ad damnum, de interer, saltem si in omnem casum promisit , Ieg. quaeri 34. pr. f. locata, coadussi. Dicitur autem notanter. Item 4 in a. nnem casum se oblisa viis quia non desunt autnores apud Barb. his v. s. do em dis , fideirilibrem , s in o nnem rasum exproci don promist. ad debitum principale quidem, addamnum de interesse vero non tenori , contra licente Glo Iaiae, Strein, &alus volentibus, Maiiu larem semper em seri in omnem casum Me tabere. I. D de
J f. . . de Fides se a Fallit se uri in eam quo duo socii sunt obligati,
ec incommodi est , de quisquo sibi imputare debet . qui minus diligenti sociose adiunxit. i. . Iri M. de
societ. qui pupum di 'entem scium Ibi assumit. ἁι se σου s. Hique imputaste debet. is Fallit tertio quoad actionem de peculio. ubi mora filii patri nocet, Leum filist 4s. m. f. de U. O. quamvis omnes has tres fallentias vere tales esse aliqui negent, eo quod filius eum patre . fideliusnr eum prineipali creditore, socius eum socio in hujusnodi casibus idem fictione iuris eIse velint.
Fallit, qua ιο, quod nee ipsi d Utori sua mora se 14 nativa in casu , quo debitor naraan sua a legitime
se. ut . si subterfugia non quaerit. 1el da fide ludombus de altis sollicite indagat, quorum a alio creditari istisfieri queat. I. Seleuaum a r. 1. M Wkκ-fνω. Ita in tali casu nora cui ouis aleae non ν--I. egenda in ordine ad hane fallentia n e. i Glo is hie varia Iura pro dc contra allegans es concilians iubes' stincticiae, quod abi dies priagitur a Iure paenam i panacite Ec dies prae ixa eulpabiliter non obiervatur. mora purgari non po Ili paena enim sum i commissa non purgatur )ae sie intelligi multa Iura, ac pselentem Regulam vult: nisi in easu aliquo moram pudigari pone specialiter caveatur. Hue pertinet, dc Fallit Regula quinta, quando deis istitor non quidem illo, quo debuit. eo tamen tempo. re sol sit . antequam creditor aliquod damnum pasissus est: vel si solutionem elapso iam debita ta n pore obtulit, ex tresitor, eis potuerit, eam non accepta vit: eum huius posterioris mora purgetur prior. I. ILLI. t 7 1. de Perieul. ἐν eo a I. ita ut debitor ab ob ligatione sustinendi morae nocumenta talia vatur: ex Opta paena a contrahrntibus eoalitura . Glois bis . quam iptam tamen praestare non tenetur . s docti, quod a praelatione aebiti absque propria culpa fuerit impossitus etiam uaso tempora, qua allax solvere ren hatur i. quas te. s. s. de res. crea. cum univerialiter lo- ruendo praesens Regula loqui censeatur de mora, quae olum de culpa n praesuppome. eis. I. qaia ιι de ibi Bart. Tamin. hie a. 6. Farin. ram. l. cou I. s. re magis patebit ex Regulas . h. t. Non est in mora. ut potest eMeptione legitima se tueri. arg. OAE. Aa
Ea, quae fiunt a Iudice, si ad ejus non spectant ossicium,
I Quaeritur I. Quomodo hae Rexula intest genti Et quis verus illius .nsus sit Rei p. I. Per offeium I dicis hie intelligi potestatem & iurisdictionem a Lege, Canone , vel homine Iudiei Gnosiam ad debite dc imgitime examinandas. tractandas, iudicandas .exe mendas caultas de negotia ad tuam postltatem, seu lu-riclinionem pertinent; at ut proin Iodis tune aliquid quod ad offetum non spellat. agere dicatu quando
testate di iurissictione non eo nprehensam, si re circa personam iurisdictioni illius non subjectam. sve extra territorium siue iurisiictioni praefixum . sive e traprescriptam Iuris arma n & ordinem. Quae omnia Utingula a Judice iacta iuxta Regulam nulla dc invalida sunt per rationes de Iura infra alleganda. Hinc Resp. II. Volus Regulae lentu hie est 1 Omne id, Iqvid Iuda. iatra Amitas p.reflati, is, Jurisaei is Mie ne esse, mel contra nascriptam finis Demam facu . Ium is inmaAdam . . Ratio est: quia tota vis ac valor eorum . quae a Iudace geruntur. tundatur in po- restate publiea. Ex iurisdictione tibi data, ac praescripta: consequenter ubi Me sun flamentum descit, vat rem quoque actorum ab eo descere nectae est. Batb. Heu I. cum Gltas communiter recepta in L I ff. MDei 1β. ara. e. Dνωι o. U. Iudex de V. s. Declaratur de firmatur Rogula sensusque illius exem- 4plis Iutis. Sie enim imprimis s iudex latetis iudicat de condemnat, quem eonstat effr Clericum, vel laicum subimus juritis bone non existentem sententia ipso iure est nulla. utpote a non eompetente Iudice lata. c. - curaei. 4. m. vi Iuleiati . ι. . Θρον totum m πι ma I. n. c. Si is non eamper. I. M. f. da ruri H. cum concora. apud Dynum ; Item s pupillo dat tutorem
suae iurisdisioni non subjectum. vel pupillo sbi non
subireti, tutorem assignat, utraque allignatio imis re valida est. ter. Diis opoννει 3. M.f. de Metis. Tvir. Item si eausam matrimonii cognoscit de iudicat Ecc. Item si actus Iurisdictioni extra suum sibi rei etens territorium ex rem . vel ibi sententiam definitivam est, evncta sunt nuljafle insat,dae fin. daren'It .sAε.
49쪽
ε Caput. II. De Regulis Iuris 4n sexto
. .rra in audita , invalida est se mentia. I. , quae . S. I. eonse Ianeum . c. quomoso ἐν Mund Itidie. Eadem nullitas habetur, s Iudex parte utraque non consent,etito tempore seriarum procedit. I. i. 3 13--1. aefest. Pariter nulla est sententia a Iudice lata si e praevia cauia. De cognitione. I. πιι quiquam. 9. ff. de ἀ c. Tmeans mutitan his cunctis Iudeκ limites suae potesticis egreditur . Ab contra praescriptam Iuris turmam , comsinu ter nulliter agit .
3 si ala φrocedit Regula non 'antum in inferiore , sed . etiam supremo. Iudice ae Principe ; eum et hie , si extra territorium iviae provinciae, vel in aliquem Minulla ratione subditum, vel in causa ad se non pertiti te jurisdictionem di potestatem suam exercere alis' tentaret, nulliter ageret: uti s Rex poloniae in di- , , t ibus Romani imperii iurisdictionem exercere .ves Papa infidelem seu paganum Ecclesiae non su dirum excommunicare vellet. Strem Mon vis. V. Tam . cum communi aliorum per rationes cc jura citata univer ωὐ pratii consimata. ε Insiiqer procedit Regula etiam in eam, quo Iudex sve inferior, sue supremus bonum dc mile quid , sed ultra suam potestatem facit , iudicat aut ordinat. Stula hic num. 4. cum aliis di Clossa ean. heae
d/ consti . ubi statutum Baslii de non alienandis rebus Ecclesae etiam i s Ecclesis proficuum ex ea ratione sitit re batum , quod ad ejus reu principis laici non spectarit Oiscium de rebus leu persi,nis E clesiasticis statutum condere. Simile quid accivit post appellationem ad ripam ς post eam enim nil debet innovari per interiorem Iudicem, S si Deus sat . id irritum est: et inane. . VI. c. Dilectus η ia Anere. Narti ut Glossa ait hic: Generale es, quod non Dinerrh sis fiseere . ni fi ἐν bene ia fiat. 7 Vesum hactenus ducta da Regula de sensis illiti, procedunt in iis duntaxat . quando suffcienter constat. hoc vel illud non retare ad inciunsudicis , seu potestatin ct Iesi1didionem illius . non vero uia
dubitatur; ut bene notat Glossa hu κη spectiar. Et sequitur Barh. Men. a. Tacein . . n. I. Styein quin com muni alio iis; nam uia dubium ost de pi testate Ae iti risdictione Iudieis . valent interim acta de sententia illius, utpote pro quo stat praesumptio, cum ad ejus munus spectet examinare, quae ad suam iurisdictio- inem pertinent. au. I. Si is ex aliena 3. g. de Iudiciis. ibit T restis enim est . .es maje, an stia H luris Suo,
Quod s aliqui a Iurisdictione se exemptos praetendunt, provide statim in eadem lege subjungitur: tit in us et rari veniant, privilegia suis altigaturi , alioquin paenis tibiaceant. Obiicitur a. contra Regulam : Valet. citatio non gsubditi in territorio Iudicis existentis: . I. si ρου p. st. de Iudis. Reip. hoc non obstare Regula; quia quivis etiam In alieno territorio existens varie sortiri potest sorem Judicis te torii , v. g. ration o delicti, contra eius dee. uti late dictum lib. II. Th. a. s. ι . 6' - Objicitur 2. valet ellatio subditi extra territorium sexistentis, adia, ut s eitatus non compareat, ex communicari queat. c. Tuae 3. ut Ate non comres. δά e. LP stia ii . de cimis. non residens. Resp. .iuilicem es tando subditos in cilieno territorio contumaciter a sedines, eosdeis e excommunicando non transgredi limites suae potestatis ; eum hujusmodi citatio vel in ipso territorio Judicis adb valvas assiti, vel Pu-hlice promulgari , vel per litteras aut nuncium tinctullo strepitu indietati alienat jurisdictioni praejudiciosa
fieri valeat, et excommunicationis hententia lata in sabditum extra terrItor tim existentem , illius animam inuis biliter liget, uti bene ratiocinatur Αμ. in c. . de Foro comper. Quaeriter II. An t quas pallentias patiatur IeRopula XXVI. 3 Resp. tam sallere f. in illis spiritualibus. quae potius dependent a potestate ordinis. quam iurisdictionis; nam Episcopus consecrans alie nam Ecclesiam vel Astare , vel ordinans alienum subditum etiam inscio vel invito proprio Episcopo, etsi illicite agat, valide tamen eonsecrat lc ordinat Glos. hie claris Iuribus. Fallis 2. In iis,quae sunt voluntaria surisdictionis: Hi sic emi in siniscopus Aiam extia territorium suum exiis istens me. 11 conferrestenestia per diret lac T. f. de 'bes. Fallit in Episcopo iniuste expulso a sua civitate inst. Sede Episcopali; talis enim e. speeta dispositi ne Iuris in vicino Eppicopatu suam iuri clictionem e D shi subditos valide de licite exercere potest . Gem
Scienti, & consentienti non fit injuria neque dolus.
eodem habentur. Is Tositust verus sensus Retune. 4 Declaratur exemptis 1 is ἐν n se . Sciens ἐν Gera consentiens censetur eiaere Lur sub ε Intiatis violenta in sti eum Cesentem trabit βω
8 Ris tu, muιnis se orti is consentientis panis νω atiaste. Dolola perluasio plus est , quam violenta coactio. ibia.
DEsumirer hare Regula ex I. Nemo ensetur. rq . t ff. de R. I. ibi: Nema et deme faurire cos , qui seruara , e sentiuH. Concordat L. Cum Donatio es. c. d. m. Saliae a Glossa citatae hie . . Quaefitur I. Quomodo h e Regula intelligen3a, et & quis seres illius sensis sty Resp. I. Eam intelligendam Me copulative non disiunctire , ita ut conjunctim quis sciat .. smulque consentiat. de quid unlibere, non vi aut metu coactus . sique consensus in id, in quod quis consentire potest, seu de Iure noti prohibetur. Taeein. his a. a. Glossa hie eommdniterrerema. M it autem scientia non tantum actualis, sed etiam praesumpta talix. quam debet quis habere, ees h n habeat. Sthein. his num. I. quia qui ignorat, uod scire debet, non meretur excusationem. e. r.e pestis r. Tνaetis. cum scire dis ire debere, ae saeile posse pro eodem habeantur. cap. a. s. si tiis detiam μέμας Rei p. al. Verus sensus Regulae fruuens est: EI , aqua an visu sufficistis miri ir , ἐν in End ua .i ,
vidus feri eous . . Ratio Regulae est; quia nullus
50쪽
Regula XXVII. Scienti & consentienti &c. 47
Navari lib. 3. O l. I. num. I. de Rapsu. sanch. Id. . de amisim dro. ra. ψum. 36. O alii. ara. e. cum eiau fm. ε. δε Rur,. ubi Suna natium se habet: Raptui iniuriam patitur, cujus jus non violatur et sed illius , qui seienter α libere eonteiit;t, ius non violatur . cum juri suo . .cuod in aliquid hahe , contentiendo in illud, cedere censeatur.
Dcelaratur disrmatist ex ptis Iuris: Sic enim ,s quis ingenuus scienteret,iti, ut matrimoniui cum serva, vel f ingenua stienter & voluntarie eo uta his cum servo, non potest exceptionem sacere os dolum aut injuriam, scut posset, si ignoranter id secisset . textu elaro eis si quis iurau is . & ean. Ffaemina s.
I Sic pariter qui vendit liberum hominem stientem& consentientem, non tenetur actione injuriarum t. r. s. usque adeo f. de Inθουν. Et qui retinet liberum hominem volentem & consentientem, non tenetur ii terdicto de libero homine exhibendo Lmos , 3. 3. quis volentem s. g. de homine librio exbis. Rursus si quis emit domum , eui servitutem annexam sint , non habet de illa exceptionem. I. i. g. actio . empti is P a diti. Sic universaliter sui utitur, vel fruitur iure ait rius bene seientis Et libere eonsentientis r item qui accipit, retinet, vel consumit rem alterius probe leniatis, S lihere consentientis, non insere huic injuriam, neque dolum ; quia libere consentiendo videtur inhoe cedere juri suo seque in hoc ius illius non violatur , Ec eonsequenter nec injuriam patitur , quandiu stienter ita consentit . Exempla plura adhuc habentur L Ctim Donariones 34. C. de Teans R. I. Vendisse Ii. c. ae Resina. vendita I. quomvis I a. q. de In Jus iocana. I. In diem s. f. de aqua plo. arcen. cum concord. apud Dynum De num. 2.s objicitur tamen varie contra hane Regulam . &quidem inprimis . c. cominis 36. de Sentem. Excom-mtin injectio manuum in Clericum volentem, dum videlicet quis ipsum volentem percutit in latissim num praecedentis iniuriae, etsi non violenta. tamen im Jtiris dicitur; ergo etiam volenti si injuria. Res Iniuriam in hoc casu non fieri Clerico, ut pino consentienti, bene vero toti statui clericali, in cuius sav rem canons alis deme conditus est cui per suum consensum clericus derogare non potest. Urgebis. Clerici qui non ex odio, invidia, mel imaenationa , sed Imitate secto se ad invicem pereuriunt ,
aut etiam initiitti disiphanae Oeoriectionis, non incurrunt excommunicationem , neque censentur in serre
injuriam statui clericali. e. t. de sentent. comm. F. go idem erit dicendum de eum incit. e. Contingit. tibi Clericus volens pereuntis prohibetur causa satissectio nis, Rospondet Glossa in cit. r. contine it . disparitatem esse, quia manus percutientis in c. contingit, saeviit,
ct eausa ut licendi ritatem iniuriam percussisse uid tur; non se illi, sui ioco . . ι obiicitur ulterius: Qui virginem etiam consentientem rapit, graviter punitur a Iure L Raptores cod. de Rapta Visi ergo etiam seienti Et consentienti videtur irrogari injuria. Resp. legem illam non obesse Res lae, partim quia praedicta lex in praesumptione sumdatur. qua ordinarie praesumitur , virginem si non vi, saltem dolo suisse raptam, Ec hoc ipso injuriam passam . innus hien 3. ἐγ 4. quia qui dolose decipitur , pro non volente habetur; cum dolosa persia Plus sit . quam violenta coactio. 13. 3. Si quis volem rem f. de homin. li, j. exhib. partim quia, s non ipsi virgini, saltem parentibus illius per raptum filiae censetur irrogati injuria. Taecin. bienum. s. Partim uias sufficienter eonstat, virginem absque omni vi et dolostienter ae libere consensisse, verus raptus non est, dc virgo huiusmodi non tam rapta, quam occulte fugitiva dicenda venit, seque Regula in suo valore procedit
non dicitur, ubi vilens pro matr-onio abducitur; prout
etiam thidem impedimentum Ginde non induci deeiditur, Objieitur adhue L si Mulier ai. s. s. g. quod metus statis. s. ubi mulieri beneficio restitutionis in integrum succurritur, etiamsi sciens ecconsentiens adierit haereditatem sbi nocivam: ergo stienti es consentienti stinivr a; alias enim si mulier haec injusam passa non
suist, lex restitutionem in integrum non con 1siiset. Resp. dicia in mulierem gravi metu adactam haereditatem adiisse, uti legenti textum patet. Et quamvis eoacta voluntas adhuc si voluntas: tamen, quia habuit jus , ne ad haereditatis damnosae aditionem metu adigeretur. Ec violatione huius sui juris iniuriam passa est. sequitate suadente per dictum extraordinarium medium merito illi succurrebatur. Obiicitur etiam I. Si quis servus Eo. C. de furi. On Iasermo em vi. ubi domino conceditu= actio furti di servi corrum; eontra illum, qui domini servo, tit aliquam domini sui rem surriperet, ec sibi asserret, persuasit, eis servus ante ablationem rei inlotiam suasonem sincere manisi starit di dominus in ablationem sciens con senserit . Resp. Actionem Domino sui in concessam tum, quia dominus habuit jus, ne servus 1uus inique corrumperetur; quo iure. quia se non abdicavit, in eo injuriam passiis este tum ad terrorem aliorum, ne servos alienos facile corrumperent; quia in dedictis, quae tradi possunt in exemptam , ptivitur factum, lices non M perfinum, ut notat Rubri in cit. I. si quis. & Qent verba ultima eiuslem legis, i hir Ne ex huissmodi im- nitate irinaltam serium . qui faciae posis corrumpi, hoe facere perienter. Tum etiam, quia Dominus non in retentionem, sed ablationem duntaxat rei sitae con sensit animo experiendi malitiam iniqui suasoris . ut stetero in effectum deducto eum actione surti. Eccci rupti servi securius convenire posset . Peck. hic
num. 13. in fine. O icitur deniquo exemplum Sanctorum Marty- II sum, qui scientes, A eonsentientes sustinuerunt marturium . vitam. 8c membra perdiderunt, oc tamen
facta est illis iniuriar er etiam sesenti Et consentienti fieri potest iniuria. Respu Quamvis S, Martyres timore Dei , dc sdei Martyrium a Deo permitium
stienter, A sitienter sustinuerine, imo etiam desiderarint, tamen per hoc non consenserunt in tortorum inbouitatem, ac injustam actionem, qua membris de vita Daerunt privati, nec ullo modo renuntiarunt iuri in vitam de membra, cum horum domini non fuerint: Eclane juri ad illa renuntiare non potuerint. Sylvester. res consensus a. a. Leg. deIustu. ἐπιών. lib. I. cap. 7.
Quaeritur II. An Et quales Fallentias Regula ia VII. patiatur Respondet Pith. Tiι. de ur. n. I I. Eam fallere ineunctis iis, ubi aliunde adest prohihili . praesertim Iure divino, uti est in usuris ut pote iure divino dc naturali prohibitis. eis mutuatarius in illa, menter consenserit; praecipue cum hujus consensus se etiam quodammodo coactus, eo quod mutuum, quo necessario indiget, obtinere non possit. nis in usuras consentiat, prout Iis. V. Tit. 19. num. 8 s. dc toto illo Titulo iusius diximus. Idem est de adulterio, quod , quia jure divino prohibitum est, rens 1us ad id ab uno coniugum dari nequit dc stienter ae libere datus adulateros non excuset, quin coram Deo de mundo rei existant. paenisque a Iure humano in adulteros statutis iubiaceant.