장음표시 사용
31쪽
18 Caput II. De Regulis Iuris in sexto .
s Per verbum obscura intelligitur, seu obscura Iura
esse cententur, quanta probationes, initrumenta, dωeumenta, argumenta a partibus pro Et contra producta ita sunt constituta, ut disderatis considerandia iudex prudenter discerilare non valeat, sed merito dubius haereat, pro quanam parte genuina veri trade justitia militet. His notatis. Resp. ad quaestic nem n. a. positam Regulam in sequenti lentia, qui genuinus de venis est, intelligendam ex : Si potium Iara, id es, earum probati res AD ationes non Itini satis clara seu manifesae, seu di
Deelaratur Iuris exemplis: se en*m s duo Iudiecto
dinarii super eadem musa cognostant, ct unus reum absolvat, alter vero condemnet eundem, quia Iura censentur obscura. abiblutoria sententia Rei ob sau rem ejusdem praeserenda est, Linteν tD 38. f. de Re Judicat. & t. M vianus I. de Obleat -- o . innus in hane Reg. n. a. Sie pariter si ago contra Titium hyp thecari, actione . de probo rem mihi esse obligata in . a Domino: Titius vero probet . illam rem sibi eodem die a Domino fuisse obligatam . consequenter, cuinam prius vel milarius non appareat. sed obseurum maneat, Tititis tanquam reus absolvendiis eth. I. ide, ιον. Io. f. de ραηον. Sic in aliis causis civilibus, si partium iura praefato inodo manent obscura . semper Reo magis quam Actori favendum, sicque Reus vel statim abso stite absoluerulus , vel saltem prae Actore subinde ad juramentum uppletorium admittendus est in causi uictum saramentum admittent bus iuxta dicta Iib. II.
s Praeter Iura jam allegata Ratio universalis est a quia Reus invitus, ct plerumque inopinatus dc imprae tatu in judicio comparere debet; cum econtra Actor prius cunctis sibi necessariis ac conducentibus jam provisus reum adhuc impraeparatum ad judicium in pinato citati faciat, sicque plus illi , quam huic favere sequitas postulet. uti eum asilin hanc Regulam observat Barb. n. . praesertim cum suadente humanit tis ratione Iura promptiora flat ad absolveildum, quam condemnandum. Ol. e. EHauris de probat Objicitur eontra Regulam : 1 Si quia intentione. εε. yffastidiri iubemur petitionem ambiguam Actoris in favorem ipsus interpretati; ergo non semper Reo , sed etiam Actori in dubio favendum est. Respondet glossa, hane legem intelligendam esse de initio eausae non de fine ipsus, quando agitur de eiusdem decisone, clara quam observanda est Regula XI. Verum Barbosa M. Gr. maliti rejecta opinione glossae merito cem let, Regulam ab initio, in medio ac fine iudicii esse observarulam, cum non loquatur declaritate vel obseu ritate petitionis ab Actore factae quam utique non in illius odium. sed favorem interpretari opportet. ara. eiti LIquiso sed de iurium ab utraque parte productorum oescuritate post sussicientem di visonem adhue
remanente, volens, ut hac stantestin per reo potiusquam actori faveatur per concordantia iura numeri
Quaeritur II. An ρ dc quae dentur Fallentiae contra raRegulam 3 Resp. tam sillere prima in casu quo actor
sovet eauiam favora hilem , puta, pro matrimonio ,
libertate. dote, aut tellamento; in hujusmodi enim casibus stante dubio actori uotius quam reo lavendum et , Bariu hie nia c. m. duentem. 9 Hisa eat. iuncto e. Iureis de prebat. ec aliis juribus citatis a glossa hie, quae hoste duos verseulos addit:
Stist ιes amentum, ιιbertas , eo ugium, dos, Si sunt aequatis, qui proaueantuν utranque. Falliisvanda in omni causa pia, s eam tuetur actor itiu2ta Tiraquel. de Hivitia. piae causae HrviI. I . eum seqq. Barb. loe .eit. Ratio est: quia caulae piae etiam im
ter favorabiles caulas venitant.
Fallit iretis, factor est in possessione: in hae enim radc iple tuendus est, dones de jure partis adversae conis stet . e. Iitteris. s. vers Quod ri probat. 3c I. . c. de R. V. Ratio est; quia in possessione ediistens actor praeter jura, quae cum reo paria habere censetur, etiam militante pro se gaudet Regula ε s. Iuris in s. Iamri causa potis, est eoisatio possidensis.
In Iudiciis non est acceptio personarum habenda.
pi ius, sive pererri se miti eris is xlia p. 6on νum. ita parvum audieris, ut m Intim, nee occipietis eiusquam perseram ; quia Dei Juditu mes. Et traducta videtur ex e. V it, vos caeterum, de Iudiciis, & e. statitum, a I. g. Insuper. ω sqq. de Reseri . in s. aci. de Sement is reJtiubeata, in s. a Quaeritur 1. Quomodo lime Regula intelligenda e& quis verus illsus sensus si P Rei p. I. Verbum in/dmi, in hac Regula stimitur in lato sensu, ita ut nomine Iudiciorum intelligantia non tantumdiici To Ade. snitio causae inter actorem & reum eontroversae. sed etiam alii actus, quibus examinamur & judicantur petis sonatum jura, merita, qualitates in ordine ad ius tiam tam distributivam quam commutativam admini strandam: in quo sensu vi Regulae reprobatur acceptio personarum non sistum quando juxta justitiam commutativam distulit urct judicatur cama inter a rem ae reum, sed S si discutiuntur di iudicantur jura, merita. qualitates, habilitates Sc. ad servandam justitiam distributivam in conserendis benesciis . officiis, dignitatibus, imponendis pro bono publico communi-hus. oneribus &e. in quibus, uti in illis non es h habemda acceptio personae . seu non sunt attendendaequalitates illius ad rem nihil iacientes ver conserentes, sed id tantum, quod juxta iura, aequitatem A exigentiam rei, pro eauia vel objectio plus. minusve servit . uticum aliis bene observat meus hie n. 7. Barb. hicn. 3. Strein his n. i. Vinccntius Tauino ord. Min. Reserm. lonator Repulatum Iuris sblidus dc clarus, hie n. s.
Per Mecepti em personarum intelligit, dc reprobat a Regula illud vitium . quo aliquid, quod exigente iustitia debet or uni. e sertur vel agiudieatur alteri non intuitu iuris vel meritorum hunc ρος illo magis dignum vel aptum saetentium, sed ob aliquam personae conditionem, aut qualitatem, quae ad id, quod consertur, o ' pror-
32쪽
Regula XIII. Ignorantia facti, non Iuris excusat. 29
piorsus nil est vel consert. v. g. quia pulcher. quia amnis, quia consanguineus est: se committaturare ptio per nae contra Regulam, studex et contra aequitatem adjudicat ea uiam, quia illius amnis eli; cum aEnitas prorsus nil faciat ad 1ustitiam cautae item si quis alleui prae alio longe digniore eonsere Parochiam, quia ejus conlanguineus est; quia concinguinitas nil eonsere ad Par hiamo item si suis alicui prae alio longe utiliori conseri ossicrum publicum, a quo bonum commune multum dependet, qui amat illum, vel reeiproce, quia aestimatur aut amatur ab illo; cum nec pasJrus nec activus amor horum quidquam faciat ad offetum p blicum , uti bene advertunt DD. num. praeced. citati, estque in re etiam communis Theologorum accepti nem mesonarum se explicantium. Notanter autetia dieitur, quod exurere Jesu a committativa nempe, vel distributiva, ribertir uni; quia in casu, quo quis non ex justitia, sed ex mera gratiadi libera voluntate aliquid v. g. eleemosynam tribuit , vel distribuit, non committit vitiosim acceptionem personarum, si unam personam v. g. conlanguineam, gratam, amatam prae alia respicit, uni nil vel minus aut plus quam alteri largitur, vel largiri iacit, uti eum D. Thoma a. a. q. 63. Sylvestro vers. Acceptia persona-νum, di alii, advertit Rarb. hie n. id bene declarans emplo divinor scenim ait; quia Deus non ex debito iustitiae, sed ex mera gratia, bonitato S benignitate dona sua de gratias prout vult, distribuit si enim eae iustitia esset debitor gratiae, iam gratia non esset graistia) non dicitur acceptor personarum , quando praelata dona sua diversmode. uni multa & magna. alteri modica di pavea, uni duo, alteri quinque talerata prodi Qino beneplacito suo distribuit; uti patet ex textu Evangelii apud Matth. 2o. v. II. ais non Aera mihi , quia moti . fiscera. Id nes Resp. I l. Verus sensus nexulae hie est: In Da e Pr, seu quando Justitia commuta vel disrutiti Λ aΛ. D Jadi anuum ies disjibuendum O. nou est haben-at respectas etes acoemio personarum, hoe est, non deseria. quia exigente Jovia uni debetur, assidii adsitidie
ri trisui intuitu Histi Jus eoistrionis tes quastatis inposona potae, quae ad Jusit iam eatis e. quae Die t ν , vel ad rem , quae tν tibiis . nabd facit aut eo scor . Per Iura num. i. citata. Cuius ulterior ratio est; quia iustitia semper & ubique intendit aequitatem &qualitatem e commutativa . quidem arithmeticam .
uti vocant, id est, ut persecto di exacte in substantia,
qualitate, pondere , numero . mensura vel aestim tione tantum detur . quantum debetur a distributiva
verti geometricam. id est talem, qua beneseia. dignitates, munera di ossicia publica. bona di onera communia iuxta exigentiam α diversitatem, qualitatem meritorum, facultatum, idonestatis . ita dia buuntur ac conseruntur, ut is, qui bonis qualitatibus, meritis, idoneitate die. manlieite praevalet . aliis in collatione vel promotione praeseratur, vel melius, utilius. nobilius, ct dignius, quid, quam alter minus dignus accipiat: ae ille. sui minus in iae ultatibus habet, minamus: ille vero, qui maioribus iacultatibus i gaudet, ad plus pro sublevanda publica ne istate contribuendum adagatur; quam aequitatem vel aequalitatem in alterutro si quis intuitu impertinentis ad rem qualitatis vel eonditionis in peribra repertae laedit. contra justitiam committativam. vel distributivam procul dubio delinquit, ec vitiolam accepti nem perimnarum habere cenietur, uti cum praecitatis etiam alii tam Thilogi, quam Juris bene observant. Objicitur contra Repilam ec lenium eius can. δε- ενμο, 37. q. v. di c. speetu . 3. cie o M. I gari ubi expreae habetur. quod Papa ex speciali erga per
ior ram amore renitiem paenam delicta; nam cu. p.
tum excesseris. Resp. Quamvis etiam in sustitia vindi catiua Judices inferiores non possint habere respectum di acceptionem personarum . nasi in Quibus a Iure praeteri piis nam diro mensura precari erit pluarum modo . Detit. m. v. 20 tamen aliud est in Principe supremo . utpote qui lege. sua superior existens jus aggratiam di . di paenam remittendi vel mitigandi habet μν
Quaeritur II. An haec Regnia st de quas Fallentias
patiature Resp Aliquos. uti casura in praeced. num. . ita di illos ponunt, in quibus ex dispositione legum in paenis insigendis habetur respectus ad personas diis pnitate, libertate. vel alia qualitate praeditas. h. aut facta 6. s. 4. f. de Taea I. I. ad Besaias. 3I. g. eoa
can. Daignantur. Ou. 32. q. s. Verum quia respectus
iste personarum habetur Iure se disponente . non de linquitur contra justitiam, nee quod uni ex iustitia debetur. alteri tribuitur . consequenter non cominites tur vitiola acoeptio prasinarum per Regulam reprobata. sie pariter non est contra Regulam pallentia, quam salii tamen ponunt; quod s quis aetate major contrahat cum pupillo sne thoritate tutoris, major viconia tractus obligetur pupillo. ει tamen hic non obligetur illi IIudianus. 13. s. 29. f. de acti . empl. qu a h non contra iustitiam, sed iuxta expressam Iuris dispos tionem , seque iuste, ae sine vitioia acceptione rasonarum sit, praesertim eum hare Iuris ordinatio a uis-smast, ut note per quam calliditati hominum ob-tur.ne pupillis di minoribus.ins ita leae imbreillita εjudicii plerum ue adhuc laborantibus. per circumve tionem eontractibus nocere valeant. I. r. f. de minor.
REGULA XII LIgnorantia facti ,
s Regula baber duos paries , is quoia stramque s
ignorantia Iuris. 3 Ignorantia Iuris non excusat quoad aequirendum M. erum, Irae vero quoad Yitaiaum damnum .is sollitur Ofesto euntis Regulam: isu seq. a satis remaris I vere expensas litii rem .ssis .is Faliis Metu quoad primam partem infactu narrerisae publicis.
33쪽
ao Caput II. De Regulis Iuris in sexto .
et x Bem quando Juma Mn sunt cura, sed ambis . , ππὰ e Regula desumitur ex L Genero . 8. . f. d
a Quaeritur 1. Quomodo hare Regula intelligenda ρ &uis veras illius sensus si ρ Anto responsonem stimum quid, ct quotuplex si ignorantia . Quidai ere rem eum ignorantia confundunt, & idem esse dicunt,
sed minus solide; quia Error eonsistit in positivo i se iudieio intellectus : Ignorantia autem consistit in privatione scientiae; S communiter bene describitur:
Ignorantia autem est primatio . s. ti erientia scieηtiae emeaea, quorum scientiam habere post biti es.' ignorantia se descripta alia est Facti, alia uris . a. miis facti est & dicitur , quando quis ignoratiquid esse factum ues omissum . ad hune, vel illum pertinere; v. g. ignorat quis, rem ego vendi ame vel utrum Provincia quaedam ad hune vel tu Ium pertineat Principem: an pugna st commissa, an victoria ab Me vel illo reportata . Haec ignorantia
rursus alia es actimonii, alia facti ariem. Ignoran tiaram pro A. in . qua facta nostra propria seu ea , quae a nobis ipsis iacia sunt, ignoramus, seu non amplius scimus. Ignorantia facti alieni est, qua nestimus, quae ab aliis fiunt, vel iacta sunt. 4 Ignoranti aris est, qua ignoramus Iura, seu Leges vel Canones, aut statuta munieipalia, mandata vel decreta; tali ignorantia laborat V. g. qui solemnitates Iuris ad alienationem rerum ecclesiasticarum requistis ignorate vel quod decimae novalium primo truennio temper pertineant ad Parochum M.
3 Ignorantia tam facti quam Iuris ulterius alia Vinis ei bilis , alia invincibilis. est , quae utraque aliter in externo. aliter in foro Interno sumitur. In foro interno enim invincibilis ignorantia squam etiam ante
eodentem, item probabilem &justam vocant illa ducitur , quae morali diligentia impediri, seu tolli non
potuit . eo quod vel in mentem non venerit cogitare
vel dubitare de oppositor vel etsi inciderit, scientiam tamen vel notitiam etiam adhibita diligentia di inquisitione acquirere, di ignorantiam depellere quis non valuit. Ignorantia vincibilis vero quae etiam com sequens dicitur) in eodem foro interno est, quae re
rati diligentia superari. & tolli, scientiaque opposita acquiri potuisset & debuisset.
s In som externo autem, in quo quivis scire praesi, mitur id, quod illius status, conditio, aut omelum requirit, omnis ille dicitur habere Ignorantiam vir-eibilem, qui ea ignorat, quae scite ad statum &Gnditionem 1llius requiritur etiamsi de illo dubitato, vel cogitare non inciderit. arg. e. . s. si quis, declam
Porro ignorant a vinci, lis adhue divIditur in erassam . seu fasmam, & in affectatam. Crassa, seu supina est, qua quisextaedio. Fgritia, aliave insufficiemii causa, vel nullam, vel non dobitam adhibet ditiaen tiam ad acquirendam notitiam eorum, quae ex statu aut conditione stire dehet: assectata vero ignorantia dieitur . qua data opera scire quis non vult , vel scire cavet, quae scire tenetur, ut vel liberius, ct s me remorsu conscientiae delinquere, uel excusationem circa legis obligationem praetendere queat: iuxta quod de talibus legitur Iob cap. II. oui dixerunt Deo, Miae de a nosn , scientiam viarum tuarum nolumus , di
A. is Nestiis intemgeve, ut Maea-νe . Sie de naiatura & diversitate Ignorantiae tam Theologi, quam Jurista communiter docent, suamque doctrinam de sumunt di firmant ex Iuribus n. I. citatis praesertim ex
Thahissis c. deIuris , Ei ignorantia. a Praenotandum etiam hie , aliud esse ignorantiam ex late in ordine ad damnum vitandum: aliud in ordine ad aequirendum lucrum , ME. I. a. ff. de Iuriis facti unam Resp. I. Ad q ustionem x. a. postam: Regula XIII. squae duas habet partes. unam de θυν ari acti, ait tam de Iae norantia Iuris, quo ad utramque intelligenda est secundum forum externum ,&quidem de Imvincibili. non de vineibili Ignorantia; per hane enim sve facti, sive Iutis si, neminem excusari vel juvati, esitum est; quia, si eram & supina habetur, de Nditi, socordis, ac hoc ipso inedicusabilis hominis est, L Plurimu , 3. g. δεδεν is i acti tenor ria, indeque a sine reprobatur, etiamsi facti sit, L ε. f. desuris is faei Ignorantia, ibi: Nee supina ignoransiisjerenda esssarium tenoramis: juncta I. Regula es , s. s. a. eod. ibit quid enim, si omnes in cimitate sciant, quod irae solus ignoras Si Iuris est, etiam a M. Canonibus re-
ramia erassa mafuerit aut stipina, si autem asiectata ,sve juris sve acti fuerit, minus excusat, ut te P
ior omni alia. Et Ratio ulterior est, quia scire, Sscire debere, iacileque posse in Iure paria habentur. eis. c. a. s. si quis . de clandest. Despons fle L fi Titius M. pr. 11. de Firi iugResp. II. Verus Regulae sensus quo ad primam illius iopartem de Ignorantia Facti hic est: Inlinei lis, sapeia bilia ignorantia fum Hirat in foro extrem excusatram quo ad vitiandum damnum, quam incommodis, per
Iura eitata. iuncta I. s. ff δεδεν. ἐν fis. gπον. abir ror Dcti ne majuas uirim is a mnis via compendiis id est, in damno vitando, vel lucro captando) obes. Ratio est; quia . cum facta aliena quas innumera, eaque dirersa di Obscura sint, etiam prudentissimos . α expertissmos facile latent & sallunt, ut dicitur La f D ODE. θηιν. Unde etiam his ignorantia saeti alieni in iudiciis semper praesumitur, nisi a parte adversa scientia probetur, arg. meritis at.1 deTriari &c praesumitur, s. de R.I. in s. ibir Traesumiturun stantia, uti scientia non prolatur. Dicitur autem notanter: Facti MIeni; nam iram Irrantia facti proprii non excusat , c. ab communicata
a. de Risost. ει I. Quamquam , T. φν. f. M s. c. V I. cum nemo prudens censeatur ignorare iacta propria, nis forsan valde antiqua sint, vel quis plurimis negotiis implicatus, aut in extremis existens foret. indeque veris milis oblivio prudenter praesumi valeret, uti poli Marant. in I. Ispotes, e . de acquis. Rer. n. 227.
Nee obstat Responsioni ean. In Iectu s. cau. 34. q. a. ubi h3betur. quod marito si imposita paenitentia cheoncubitum cum serore uxoris suae ignorantet sa- him; cum dicta soror absente uxore lectum clanculum ingressa maritum deceperit, & secum quasi cum ux re propria ad copulam induxerit; Nam contra est , tum quia ille maritus propterea non suit habitus reus
adulterii r quod autem punitus fuerit , non in p. nam delicti, sed ad evitandum scandalum, S pro majori cautela, s sorsan in cavendo incestia S adulterio negligentia vel eulpa intervenisset, factum est, Glossiue, & incis. can. In iactum tres Fbrahentiam. Pariter non chstate. Innotuse, etc. de Ueae ubi Cano- ranici ignoranter eligentes indignum ob desectum Natalium repelluntur: consequenter etiam ignorantia facti non excusare satis innuitur; Nam respondetur priamor Param privationis tunc non fuisse impostam.
Re p. seundo: Canonicos illos improvide, & ex vincibili ignorantia iacti elegisse; quia ex o Reio tenebantur indagare . di habere notitiam de habilitate eligen-dir de vineis; li autem ignorantia Regula non loquitur . sed ipsemet eam reiicit juxta dicta n. s. Resp. III. Verus sensus Regulae quoad secundam tb I lius partem de Ignorantia Iuras sequens est: ulta imm Hiis Itiri, sive dii ut i visurarii, fue rimaχi, fieseris, Ape Cooηis, Me statuti municipassis. De ree
resua omittenda emergens, arae. can. Turbatur, Q. eau.
I q. q. Ratio est; quia leges ab omnibus intestigi di sciri debret. I. Leto, 3. c de tuis. Et L consituriones .la. C. de Ium. ad. exori ibi: Construtiones Trine pum
34쪽
Regula XIV. Cum quis in Ius alterius succedit, &c. 3t
um nee ignorare quemquam, nec disimulare premat
mus, inproin ignorantia Iuris, scuti ignorantia ructi non praelum Mur, sed pro culpa lata habeatur, uti pollisart. dc Bald bene observat Baria Men. II. 1 Dicitur aurem notanter , quoad acquirendum Imreum , lene vos quo a damnum litandam in re suis
6 Objicitur eontra secundam hane partem Regulae eap. . de conlis. in s. ubi expresse habetur , quod Statutorum , sicque Iuris ignorantia excuset , nisi sit crassa aut supina . Resp. ibi set mcnem -q. tie
sententiis censurarum, ad quas contris nua Ont
Diacia, & quasi contemptus potestatis Les. sonicae
aliquid sub censura prohibentis requiritur. c. a , ψου. de Sent. Exeom. ire. Expane 23. de V. S. citae contumacia sine praevia monitione & notitia prohibiti nis sub eensura factae non datur. a Objicitur ulterius : Iura , taxes ae Canones innumeri sunt, & marim a pars hominum M s inculpabiliter ignorat, eum illos scire nec status, nec ditio eorum requirat ; ergo aequum est . ut etiam Iuris ignorantia probabilis aut in vinei bilis excuset. Reip. objectionem procedere quidem de stringere in foro interno, non item in externo; in hoc enim juxta
Iuran. 14. citata nulla attenditur ignorantia. eo quod,
licet multi Jura ignoret, de iis tamen in judicialibus, de
subinde etiam extrajudicialibus maioris momenti negotiis ipsos concernentibus per alios in sermati ae notue tiam eorum acquirere possent die. indeque i pios ignintantia illorum in foro externo non oculat.
3 Caeterum ex Regula hactenus declarata addueit lotia hie notabilem doctrinam, an de quando vi dictae Regulae quis in judicio teneatur ad omnias litis; V tum quia de hae materia sussicienter iam egimus, M. II. Th. 27. s. . Lectorem illuc remittimuς
is Quaeritur II. An,' de quales Regula XIII. patiatur fallentias,' Resp. I. Eam quoad partem primam de no ni a fini sallere in casibus, dc factis publieis ac
notoriis, aut valde notabilibus Ec ponderosis quae serecunctis patent. eca quovis modica duntaxat ad hi hi fadiligentia sciri possunt. Batb. hfenum. II. Menoch. de Uumpi praesumsti. 23. n. 68. eis. I. Regati
ira demum euique non noeel, si non ei summa austeriis obuiciaturi quid enim, somnes in civitare seiam, quod se e sestis enisar; cum concordant. quamvis haec pro pria fallentia ui ei vix queat; cum in hujusmodi casibus cenica ur adesse supina ac vinei bilis ignorantia facti, se ut in illis sa iis, quae quis vi status ec conditionis sciare tenetur: ee qua ignorantia quia non loquitur Regula perdictan. 9' lallentiae in dictis cas bus proprie non
Reip. II. Ouoad secundam partem de Ignorantia Im aciri Rouila sallit i. in militibus 8c minoratius I. Regula es, 9. 1. deI . lysis. Ignis. ELI. i. c. eou. Item in omnino rudibus, casia quo copiam peritorum Iuris, quos
comulam, non habent, uti communiter volunt DD. g. ch. I. Ruuti, 3. I. g. de Dν. is sis. Iaenor. item I. i. M.ff. de Edendo, ac adsucclarius Lin. . de T samem. ibi: in illis raeis, in quibus rara inveniunt bommes luseruιι, per praesensem legem Rusis anti e cedimus ire.
Fallit a. juxta aliquos in tam nis propter sexus ins et Lmitatem ara . saepe rit. Ita Reffuti. verum quia hax lex pon absolute, sed in re it ictione taminas excopit, ibi: quod-in femiui in quibusiam ea spe
pira saetis infim talem dieitur: caulas autem has LM c. eod. non nisi illas esse dicat, Mi agitur de vitando damno. ibi: Nepa staticeatomisis omnes suos eo tra Eus να Bure an his, qtiae ignoraverant. ει uimus, Aper ignoransiam Iuris rimnum Hiquod cire 9 me , sis ηιiam puriuntur, in his ruritim eastis, in qu bus'. reritarum Iesum Author tas eas fgenarine hine propria fallentia dicenda non videtur; cum Iuris ignora tia quoad vitandum damnum nulli no eat, sed quemvis etiain vi R di gulae excuset iuxta dicta n. r . Fallit s. quando sura non sunt clara, sed ambiena. raobscura, ac propterea mustum controvena inter DD Uinui modi enim Iuris ignorantia tam quoad acquirendum, quam vitandum damnum excusat. Barb. hie n. 26. Abb. me. de quarta, de Praeserist. n. II. Salii communiter di Ratio est quia ubi jus est vere dubium ae imter DD. controvertum, non est maior ratio. cur quis mnam potius quam alia opinionem sequi teneatur; quiniis motalis ignorantia proprie non es Iuris eum de ratione Iutis leu legis sit esse manifestum. e. Erat aulem Io dr 4.
Cum quis in Ius alterius succedit , justam ignorantiae
sUM MARIUM.x me Regula exemplificas duntaxat , ἐν declarar
I I pe.ssise R.I. nil aliud vult, quam aliquo Iuris
exemplo declarare &confirmare resulam precedentem XIII. uti bene notat Glos hic in fine;cum enim jurita dicta in anteeedente Regula, Ignorantia sint alieni exculet: quid autem antecessor debeat, an, di qualiarer bona ipsus gravata sint, si iactum alienum, ignorans illud successor merito exeuatur. Hine pro brevi huiuη Regulae expeditione. Quaeritur, quomodo haec Regula sit intelligenda ρ dici quis verus illius sensus R ip. I. Per vertar is Itis aeteritis succedit ; hie non tantum intelligi illum, ut ex testamento , vel ab intestato in universum Ius alterius, sed quemvis alium, qui etiam quoad res particulates in ius alterius sueredit, veluti L gatarius . Fidei-Commissarius . Donatarius . Emptor; imo etiam praelati . di alii in dignitate, Oscio, di benescio succedentes; cum hi aeque ae hinredes iam antecessorum, utpote aliena invincibiliter ignorare praesumantur, ac propterea exeusari re reantur, Strein in hae Reae. n. r. Canisus an eandemiam. Barb. ibid. num. 3. D . di alii ab eo citati, per Iura in praecedenti Regula allegata. Notandum tamen cum Gloccit. Dyno. VIviano shis di aliis, Regulam intelligi debere in casu, quo sue dens in ius alterius convenitur, ab aliquo, ut'. g. iolvat debitum antecetaris, vel reminat rem ab ipso ablatam cte. in tali enim casu excusat iplum
ignorantia debit, tanquam laeti alieni, quod solvere
35쪽
Caput II. De Regulis Iuris in Sexto.
hon teneatur nis psus debitum probetur r non
autem in casu, quo successor ipse eontra alium acti nem instituit, tunc enim ignorantia ei non opitulatur; eum quivis ad iudicium provorans certus esse debeat de facto suor quod totum liquet extit. L qui in aheritis di. g. di R. . ibi: qui in isti rius locum sucrarint, Ialam habeni causam ignorantiae, an id, quod praeretuν, desereιisbe. Haee ita de haerede dacta sunt, ficum eo ageretur, non etiam, agat; nam ρlane, qui agit, ce ιιι esse dehri: eum N in potestate e s, quando velit e pistri , is ante debeι νω dulgenter explorare, eae tunc ad agendum procedere. Et ex his
4 Resp. II. Genuinus sensus Regulae XIV. hie est :sua in bus alterius De unrversale, Me particulure sue
e dii, iuvancibiliter censetur ignorare aesa antecessoris , eonsequenteν nec in culpa nee in mora est 1iam edi Lbila pre antecessorem occulte conisa a, terres iturassi re se
ab eodem ablata , UI alium maestandi Meti iam obna rationem , d te a petente δε cumer probetur . Per Iura dc rationes jam allegatas
obiicitur contra hane Regulam S sensum ill Iu I. s. dism 7. f. de Vers. sine. de LM. f. de Nauris. faenore; vi quarum habetur, quod si quis alicui mille florenos ad certum diem sub poena quinquaginta fore-norum promittit, 3t ante adventum conventae diei moriatur, haeres etiam ad paenam teneatur; ergo Ignorantia facti ab antecessore non excusat successorem in jus illius. Resp. Has leges loqui de ea . quo debitum &poena ex contractu adjecta Iam susscienter sunt probata: in quo utique Ignorantia non amplius excusat, ut pote quae non extinguit reales obligationes 3c vera d bita antecessoris, sed succedentem duntaxat immunem
reddit a culpa di mora solvendi, donec debitum fulmeienter probetur , quo facto ignorantia cessat , destringit succedentem in rus alterius eadem obliga tio . quam habuit antecessor . Zoesus in leg. stia latrenam , a. s. his, s de Verbis. Obligati .
odia restringi, & favores convenit ampliari
.aa Dres , Rescripta is Di pessiones . cuae a Iure
commani exorbitant, censentuν Musae.
quenteν edi si, factit quando fuνον concessus est
animarum , aut eatis pia .cta HI ex motu proprio.
u quentiis me Occurrent , non tamen scie dim-cuitate ; cum non m ndica inter DD. controversia
extitat . quaenam materia , lex de dispostici favora-hilis, in quaena n odrosa sῖt. Quamvis enim extra dubium sit, inicis Leges, Canones. Statuta, privile- Qia. quae merum benescium in favorem uiuuet sine orae itidicio alterius αἱ uris communis continent, sa- vorabiles censeri, inde uelat,interpretari ac extendivosso de debere, i. senesium et . 1 uec sit. Trinces .c-- Di b li6. de Db ar. tamen quia in legibus ,
di Ilii ibus, privilegii a Sc. plerumque, quod uni
est favorabile, alteri odiosum, vel a Iure eommuni exorbitans, ae econtra: difficultas in decidendo est, quaenam favorabilis, quaenam odiosa dispositio habra
da sitio Saneh. M. a. de Matrim. dio. i. n. s. eum altis m, dignae notae Doctoribus putat, attendendam esse prinisci palem intentionem disponentis vel legislatoris; si enim hie per tuam legem, statutum, dispositionem principaliter intendit, alicui favorem exhibere, lex di dis postici favorabilis censenda, consequenter amplianda, extendenda, dc late interpretanda est, licet etiam in damnum lc odium alterius redundet: si vero primarium intentum in alicujus odium dc pamam te dit , vel contra jus commune militat, leκ odiosa repotari debet , etsi cedat etiam in alterius favorem . Quae opinio vera dc lida videtur, si accipitur eum restrictione . quam facit /isp. 3. n. s. Ubi eommuniori, magis verae, ae solidae vidhae- aret doctrinae, quam de hae materia iam tradidimus
lib. I. Tit. 2. s. in an. 437. videlicet, quotiescunque
odium ti favor ab invicem separari possunt, lex, vel dispositio partim favorabilis, patetim Odiosa censenda est: ae proin qua parte favorabilis, late interpretanda venit: qua parte vero odiosa videtur strictae interpretationis est, ae restringi debet. Si autem favor de odium in lege vel dispostione re- 4 perta separari nec ueunt, attendenda est principalis intentio disponentis, seu legislatoris juxta dicta n. a. qua intentio tum ex verbis ipsius, tum subjecta materia desumi poterit . . . .
Quod si vero non appareat, an eonstitutio principa- sliter facta sit in lavorem vel odium alterius, tune sa- vorabilis censenda, & consequenter latet interpretanda est. Et hane doctrinam satis probavimus di deelar vimus per Iura, rationem duplirem, Gloss. DD. Bart. Bald. Iason. Covarr. Abbat. Ipsumque Sanch. dc alios est. lib. I. Th. a. s. II. an AEa . ubi vide ne supersuasat repetitio. His praemissis . . .
Quaeritur L uomodo Regula Xv. intelligendae dc εquis verus illiti sensus si e Resp. tam in sequenti x nuino sensu intelligendam esse. Leges, canones . st tuta , reseripta , dispositiones odiosae. id est . illae , suae vel a jure communi exorbitant 'ol principaliter
in odium di nam tendunt, stricte interpretandae , di propterea non extendendae, sed restringendae sunt. Favorabiles vero, illae videlicet, quae principaliter in favorem alicujus factae sunt, late eos eari is extendi possunt debent, uti in praecedentibus numeris jam compendiose, ex rit. Id. I. autem Tit. a. s. T. ple
36쪽
mus deelaratum probatumque habetur, de amplius ' Huie sensui ac doctrinae coni miter rem magis variis exemplis declarat Glossa, & quidem in primis in e si propter. de B eripi. ius. ait constitutionem in hoc α contentam, qua ad debita solvenda Episcopo eoncedetantur heneficiorum fructus primi anni. esse votabilem; quia principaliter ethsacta in lavorem Episcopi ad soluenda sua debita. quamvis in eorum, quibus Mneseia conserebantur, redundet damnum, Ut pote qui propterea redditus primi anni percipere
8 Similiter in e. seians misi de GH. in s. vers. alior, inquit, eam constitutionem, qua laici excommunia cantur, quia gravare praesumpserunt Clericos exeo.
uod rogati noluerint eligore illos, pro quibus laici intercedebant, esse lavorabilem , non obstante, quod Ialeis ob excommunitationem fuerit odiosa ; quia principaliter salta est in savorem Clericorum ne injuste gravarentur.
si Pariter ean. si quis suarinte diabolo quia principa
liter in favorem statu Clericalis eonditus est. cem tur favorabilis ex parte Clericorum . indeque late in- te pretandus, ec etiam ad conversos, seu se dictos Laicos Religiosos editetidendus est: e Non Abrum. ae sentet. Excommun. licet ex parte violantium illum sit odiosus ut, excommunicationem annexam ac prinrea ex parte persenarum violantium. id est, violas manus in Clericum mittentium strictu de eum Mecha de actuali violenta injectione manus in te pretandus; di nullatenus ad vertatem . vel minas verberum in Clericum extendendus; quia favor dc
odium in hoe separari pollunt juxta dicta u. s. . o i Porto quia Regula duas habot paries. unam de odiis restringendis, alteram de favoribus ampliandis, i quendo specialiter de prima parte, leu de restringem do odio, seu odiossim primis omnes leges didi pos-tiones parnalescensentur Ouiolae , ac propterea in dubio stricto interpretanflae, nec ultra casum, di personas expressas extendendae sunt, uti amplius iam victum e. I. l. T. 2. s. II. s. n. 427. aνν. I 4a. f. de Panis. ihi: Intremeratione teram paenae mes se aestim titi t. quam exasperandae, is c. In paenis. 4s. de R. I. in o. ibi is paenis oenignior interpretistio est acienda. 1 De in leges, Rescripta, ae omnes dispositiones a Iure communi exorbitantes dc multo magis Iuris eorr ctoriae tanquam odiosae. stricte interpretandae, Et nec in eonsequentiam trahendae. nec de persona ad perso nam. neque de casu ad casum extendendae sunt iuxtae. quae 28. de R. I. in s. ibi: quae a Iuste communi eo Liant , nequaquam in consequentiam sunt ijubenda ec c. Isqui. AHiis Presset. in 6. ubi Pana ait: p aereinudi pensatianti bMusmodi. quam exoebitantem a Jure oportet metas odiosam restringi. juncta I. si viero. 64. s. de Viro. 9.ε. soluto Mare .ua Et quoniam privilegia a potiori sunt contra Ius
commune, can. Frit Ieria. dist. 3. a potiori etiam odi sa censenture cum omnis recesus a Iure si odiosus e. I. ω a. de Miis 2we Hr. in o. consequenter strictae imterpretationis iuxta tritum broeardicum: Trrui titimoncessim eostra Ius es fricte inserpretandum : Non obstante, quod ex parte privilegiatorum eontineant
avorem Adans privilegium principaliter intendo rit favorem illis conferre; quia hic favor privatus est cui praeponderat favor Iuris communis: quamvis haec doctrina patiatur etiam suas sallentias juxta dicen
ia Sie ulterius in specie, quia clem. I. de Treviter. proinhibens subcensuris, ne Religios sine licentia Parochi
administrent extremam unctionem , ct Matrimonium , non extenditur ad mini strantes Baptismum , quia Odiosa est.
a 4 Sie licet clem. ιη. δε cinou. in . Monia-Ies professae s nubunt. 3cilli, qui eas in uxores d. cunt, sint excommunicatir tamen . quia odiosa est, stricte interpretari debet, At ideo ad taminam, quae professo Religioso nubit, extendi non potest. Ta
rs Pariter quamvis vi Concilii Trident. excommuni-Jtita canon. Anaia. nrig. Tom. n. rationem ineurrant, qui seminas ad Inrrediendam
Religionem cogunt, tamen hanc excommunicati nem non contrahunt cogentes masculum ingredi R ligionem; quia Trulentina dispositio tanquam Odiosa ad per nas non expressas extendi nequit. Rursus ob eandem rationem Clericia utares fraudan- istesd cimas non incurrunt poenas. quas contrahnnt id facientes Religios. Glois in coemem. .ae Decimιs. quendo autem ulterius in specie de iecunua parte 17
Regulae, id est . de ampli QO late interpretando, dc extendendo savore, imo pro utraque parte se viunt pro declaratione inter alia etiam sequentia exempla, Primo: licet in odiosis de penalibus nomine populi non veniant Getiei: arae. e. l Sententia. Ιε. de Sem. Exeom. in ε. in favorabilibus tamen eodem nomine etiam comprehenduntur; quia avores sunt ampliandi, de extendendi Seetindo Quamvis in materia Miosa Ec paenali no- igmine Clericorum non veniant Episcopi: e. quia pericvlo m. . de Sem. Excam. an 6. neque Canonici. nec alii in riclesamea dimitate con fit uti c. Sedes Apost heu. I s. de Rescνim. oc e. staturum. 2 a. de Euis. με. Me Religios, juesta Glo, sin Gemens. i. de Sulphni neglie. T lat. seu loli cierici saeculares: tamen in materia favorabili proati omnes nomine Clericorum comprehend untur. Tretis: Nomine Territorii in materia lavorabIli ve- is niunt etiam loca exempta. non item in materia pςnali. et alias odiosa. Fel. in e. himuia. de Beso. n. IX. aeriturit. An ' Λ quae sint Fallentiae contra Re- 2 gulam xv. Resp. Eam quoad prtinam partem de oviis restringendis fallere in exorbitantibus a Iure consequenter odioss tam legibus. quam reicriptis, dc privilegiis, ita ut non stram, sed late euplicari At extendi possint ae debeant r. Quando a stitur de favore publice utilitatis. a . I. caetera. 4i .g.sea qui ι . g. de legalis. f. Aletiander La. VI a iε. n. 38. Tuschus At.Ε. MI. 663. Bartol. Imola Ec alii.
Fallit a. In Reicri s dc privilegiis concessis pro arsavore cultus divini. fidei. Relixionis. ital uti sani in
eie. Quam sallentiam. Clois. in e sciant. te . alios. deruta. ε. Sylvest. Ioc. eis. Suarer Id. 8. Aser b. c. 27. n. 7. I a m. Tris. 4. e. 23. n. s. ec alii etiam extendunt
ad illa. quae concessa sunt in favorem Ecclesae. Minnast/rii. Hospitalis, vel alterius caulae pie, aut alias si vorabilis. Fallit. s. quando prἰvilegium aut Reseriptum Iuri et a
communi contrarium catum est motu proprio. Dym loe. cit. Suarea Ae cit. n s. Talesquidem tanquam proprium Principis benescium, dc ex certa scientia conce sum amplam dc latam interpretaticinem meretur c. motu leo io, dc e. Si pluribus a4. de praeb. in s. Fallit m ei rea leges, ubi est eadem ratio in lege eri et pressa: ob hane enim etiam lex rinalis, vel alias odiosa ad casum non expressum extenditur. Ah. Panorm. f. I. consI. s. n. ε. Tutch. Irt. E. concLεε s. num. 4 Clos
in coment. i. tres Uigatur de Mess. MI. cap.fp sam. 3 3. par .s vero de Elis. in 6.ec is e S qtiis id . g. in Imeis .ct. quia ratio in lege expressa est anima legis can. confvertiri. dist. 1. dc I. cum rutro 7. 11s de Tomon. ι libriis. Nubi hec est eadem, etiam eadem centetur esse legis dispositio , Id. Ideo. 27. 1. de legi. cum
Fallit s. In easbus, in quibus exorbitantia a Iure 24
communi extensonem evigunt ad evitandum ablu
dum v. g. quia alias durius ageretur eum Ecclesiis. dc persi,nia Ecclesasfacis contra c. r. de Doti is contumae. se Concordantias, juncta I. Divms. 4 ea mi ausellam. ubi similis extensostr ne meliores c διὰ is δει
uiri, quam teriti. Quoad secundam partem de favoribus ampliandis etsFallit a. in Benesciis Emesiasticis, utpote quae prin
37쪽
ρι Caput II. De Regulis Iuris in Sexto.
tes in Milonem tam Interpretanda sunt textu claroe. quamvis. 4. dewael. in ε. ubi etiam ratio exprimitur, ibi: Quamvis plenissima fit alias is bene iis intre et tisfaciendis litterae tamen super obtineadis benefessis brat, eum snt ambiιαμ, νfrangi. Fallit a. In quibuscunque etiam maxime savorabiliabus dispositionibus, quae praejudicant Iuri tertii jam quaesto, prout de ratur ex cap, Super eo. Is .is Offie. Delee. e. liere. Tu deo s.ciata. 3ce. eum ea I . Ig. GNA deg. juncta Reruta caneeli. Ia .ri non tu enaa ius quotam, ubi Papa expresse declarat, quod per nullas literas . c gratias, etiam motu proprio datas tollatur Ius tertii jam quaestum. Caeterum a qui plura circa hanc Regulam, ae do interpretatione illius scire desiderat, legat ex I. I. T a. de Constis. s. i7. ST. 3. de Rescrips. s. 3.
Decet concessum a Principe Beneficium esse mansurum.
α Beneficiam proprie bulesummum quid Me sumitur in sensu tito, pravi etiam primitigium
comprehendis. a mera quiaem 'Priae em, ut bet eficia non revocet;
a Non item concessum Hiem. 1 ειν aerari Principem beneficia is primitigiis concessa
v itur verti,sensus Regulae. SMUι mis: Parin parem non habet impe rium: qaomodo inunigendum fa causae, ob quas revκari possunt, HI i Uine eessam 're legia. 9 Enarrantur breviter. i π Re Regula desumitur exe. Si supergratia. s. de
aliis a glossa hie citatis Iuribus . a Quaeritur, Quomodo haec Regula intellἱgenda 3 Et quis verus illius tensus sit 3 Res p. l. Quamvis Eense, muriati s proprie sumptum illud solum dicatur, quod
ex liberalitate non contra, sed praeter Ius commune suM ullius, quam concedentis praeiudicio consertur, uti amplius diximus L. I. tit. a. de Consitur num. 44s. . seq. tamen a Regula hic sumitur late, prout privilegium quoque, etiam contra Ius concessum comvreia
hendit , uti eum Strein his n. i. bene observat penius hie n. 4. ut proin sicut benescia propria, se etiam Pr, vilegia a Principes cuius nomine etiam Episcopi v niunt iuxta Glo u concessa constanter durare, &
manere deceat, consequenter morie concedentis non
pirent, nis aliter in concessione beneficii. gratiae, vel privilestii exprimatur au. c. Hνatisse. s. de Arso, pl. in s. ubi gratia a Pontiste concessa disque ad suae volansatis beneplatiram per obitum concedentis, quo ejus beneplacitum omnino extinguitur, eo ipso expἱ- rare dicitur.3 per verbum Decet dicere vult Regula, quod omnino conveniens M. ct deceat quidem Principem . ut b nescia , pratias di pelvilegia a se, vel antecelsore concessa permanere permittat: ad id tamen absolnte non obligetur, nec pote1las ei adempta si, quin hujusmodi heneficia A privilepia proprio subdito concessa ex parte, vel in toto, saltem ex iusta causa moderari, vel tollere & revocare valeat, uti probat Glos . ex equis saepe . de Euct. in s. ibi: Non obf ιilus scunque primiaesiis. e. clericii 3. de Immunit. Eoo . in s. ibi pariter: nassantibus quibuscunqtie nisu
uilegium non proprio sed alieno subdito eo cessum a concedente non amplius potest revorari, uti iam ditii mus et probavimus I. V. Tit. 33. s. s. num. I 2I. tibi κ. idi et addidimus, Quod privilegia non mere grata Q. sed onerosa, vel intuitu meritorum. aut per modum pacti etJam subditi, propriis concessa revocari non amplius valeant; ubi vide, ne superflua fiat repititio. Caeterum , eur derecit Principem , ut eonoessa a se, svel antecessore benescia ac privilegia manere &dura. re permittat, Ratio est: tum ouia etiam Princeps ex suo consensu aeque ac privatus obligatur propi .r aequita tem dc rationem naturalem dictantem, ea, quae semel placuere, esse servanda I. r. m. f. de Bis .ibir hadus edacti aeqώitas naturaIis es ; quid ratis tam eantistim dei hiam A. etiam ea, quae intre eos Maaeuere , servaro.
iuncta Reg. 23. δεν in ε. Quod semes placuit, a plias dis uere non φα es. Tum quia ves maxime convenit Principi illud TDLs a. tres ra. S mes locutus est Deus.
eum debeant habere unam linguam, de unum calamum atque immobiles esse instar lapidis angularis, aut poli in eoelo, uti post Bald. dc Gail. lis. a. Obse . M. n.3.
bene observat Strein. hie. num. I. Praesertim quia cuivis
uiro bono, di multo magis Principi turpe ac probrosum est esse inconstantem. ac infidelem indictis et pro misis. Dictis consormiter Resp. II. Verus sensus Regulae hie est Mne iis , TH- εvilegia , ἐν aliae gratissae concessunes Priseipum fine
dereνminatione temporis , vel clausa νestrictrea coaeessa , durare is manere debent: pos Iu quidem usque ad mortem privilegisti: reissa tera flabilis re, iris, xι neque a concedente, neque a successore auferet comeniat, nee cessem Me , , eaque grave cassa , per rationes ecIura citata, praesertim c. Si cui 36. de Praes. O DLanit. ius. Nec obj eias: par in parem non habet imperium e. 7 Innosuit. dio. de UM. & I. Nam Mistis itis. q. ff. de Receps. arbit . ergo saltem a successore, cujus potestatem lipare non potuit antecessor, libere revocari possunt benescia et privilegia ab antecesibre concessa. Resp. enim, hoc procedere quoad sutura . non autem quoad praeterita, praesertim intuitu meritorum, aut onerose vel per pacium concessa; talia enim sicut nee a concedente . se nec a successore sne iusta, eaque gravi causa saltem honeste ae licite pro libitu auferri valent iuxta communem tam Iuristarum quam The logorum; cum alias quivis rebus et ruribus suis, et
iam jam quaestis, pro libitu Principis successioris privari posset. Dicitur autem notanter nu.ε. e Jusa, eaque gravi 8 causis; ex hac enim sicut concedens et successor bene. sc,a ct privilegia revocare possiant, sc etiam aliquoties per se cessant et amittuntur juxta unanimem DD. Quaenam autem snt hae causae, suse diximus LM. V. Tu. 33. de Trivileg. s. m. Gq. ac compendiose adduiscuntur a Clois hic, et Maon Aramantes. s. dis. II. ace . Tritalet. 13. can. Ia q. I. statque abusus, delicium, negligentia. seu non usus, contrarium factum, atque super veniens enorme damnum. Et quidem bre- .vitet de his loquendo Propter abusum perdi privilegium habetur cit. ean. s
Propter Destatim perdi, patet ex can. Ira nas. 23.
eo. a 3. q. a. ubi eivitati duos Episcopos suos occidenti in renam delicti subtrahitur Sedes Episcopalis. Propter nurientiam sis non intim: I. i. f. A Fundianis. ubi duit ur: 24-dinis impetratu a/incipe non
38쪽
te tueri.' Propter superveniens enorme damnum ara. e. Diae 23 .
1 de Decimis. ibi: Unde mam fidem fraim ex Megravantur enormiter lam, e Suggestum. s. de me mis. quo revocatur privilegium ex eo, quod caeperit enormiter nocivum esse ι ubi glossa vers. Privitiarum
se habet, de pluribtis plobati euod se sum diseri
tuum temporiam. aetatem rerum privilegia salvastanda; unde illi versus Iudiarum rotiis rema tua, er en, alusus, On iam factum , damnum. tempus variatum.
De quibus causis plura inveniens eitat. Id. V. Tis 3 3. A quidem de Abusu s. g. nam. 74. De non uis . item de eontrario iacto, L io. De Damno superveniente , item de lapsu temporis s. a. ubi etiam a nu. Is 3 alia assignatur causa, ridelicet Cessatio causae finalis, non item impulsive, Item s. s. Renuntiatio.
Indultum a Iure Beneficium non est alicui auferendum.
x D quo differat De Re uia a praeedenti ex Maseium , vel Privicipium alleui de Iure eon muni eo mens a miati hemiae , etiam Italae
m. auferet polo: a Nili a stiprimo istisiatore ex vara sula eam , 4 Panatiν visus sensus Raeguia: s D draturatis exemplis.1 Uuamvis haee Regula quae ex L . Tres Neque ff. do feriar. Et L iatre. c. ad Ietem --DI. m. δε alteri Mesumpta habetur non intillum dissimilis sit a praecedente, tamen ab ea in hoc principaliter differet, quod procedens de Mnescus &privilegiis ab homine potestatem concedenda privilegium isah te. Principe nempe conoesss, loquatur rpraesens vero Regula agat de benefieiis ix privilegiis . quae ab ipso jure communi habentur, eique inserta r periuntur; qualia sunt v. s. privilegium Exemptionis rieorum a j Hictione Iaicorum; privilegium Restitutionis in integrum Minoribus ab ipso Iure eos Diam, iurique eommuni insertum. Itaque di Quaeritur, Quomodo haee Resulast intelligenda,&quti verus illius sensus ste Res p. tam se esse intelli- Rendam, quod indultum beneficium, vel privilesium de Iure communi alicui competens , a nullo homine , tiam iudici nisi supremus Legislator sit 3 autem -- leat. Ratio est; quia, eum indulta di priuilegia iurieommuni inseria naturam legis assumant, lex autem ex natura sua debeat esse perpetua a r. capit.=a. de Ue. Ireas cum e corae suamque firmitatem & stabilitatem eum ab authoritate legislatoris . tum a eromulgatione de acceptatione . consensuque communi totius popula habeat, a nullo homine pravato, nee a Iudice auserri.
mutari, aut essectus illius impediri potest; eo quod I diees snt tantvm ministri ae executores Iur s& legum, indeque illis se Meomodare. & iuxta eas, non vem suo libitu contra earum procedere ae radicare pola sint&debeant. ean. D isto. 3. dist. q. c. I. de semen. ἐν ν6- e. I. .c. si e rea Jus is uria suum. S Lmo. II. c. de Sent. ω intretieus. Dicitur autem notanter: ni supremas Ieru Orfit; ahic enim, scut alias leges di constitutiones, se etiam
indulta, hereseia, & privilegia etiam iuri eommuni
inseris per alium legem revocare, mutare, Variare. aut penitus auserre potest ob gravem & justam eauiam. praesertim ob necessitatem aut utilitatem publica misis c. Non debet. 8 de consum. γ a . c. a. is s. decens, 3ηε. Iuncta I. Trinceps. 3I. f. dem cum Concordant.
di amplius dictum est Lib. I. Tu. a. de caritis. s. is isse . Nec obstat. quod lex ex natura sua debeat esse perpetua; quia perpetuitas legis in sensu negativo, ita videlicet intelligenda est, quod, sol sne ulla dere minatione temporis, aut praefixo termino conditur , se etiam sine ullo respectu semper & perpetvo , seu tamdiu servari debeat donec a Supremo Legislatore ex
iusta causa revocetur, mutetur, Varietur, minuatur
cte. vel etiam per eontrariam legitimam eo suetudianem tollatur, uti fieri posse eertum est e. D. d. c. n. His praemissis Resp. II. Verus sensus Regulae hie est : Indiatum Lia causae iam . mes mi Ierium a Iure commani, Dea . -I ca nosa e re um eque de Iine communi Missi eam rana, nutara huma, nee Iudex as ea aufer e, vel usu, sed a potest, qua mistis tan i una Abere viri beati de . Ualearii per Iura & rationes allegatas.
Exempla hunt innummera habentur in Iure ; se senim nullusetiam iridem tollere potest privilegium immunitatis e esastieae, vellimpedire, quominus ea utatur Clericus. Nunus item auserre aut impedire po test beneseium restitutionis in integrum Minoribus de Eevisis de iure communi rem petens. sie pister e. a. de se nilis NA . prohibetur , ne iacultas a Iure eommuni mulieri eo effa transeundi inter annum Iuctus ad secunda vota 'eidem auserat . Et quoniam ei ea hane Regulam difficultas aliqua iacile non Mubbiis vix invenitur, pergimus ad Regulam XVIII. D. da viam. I deama. AMaserim. VI
39쪽
3s Caput II. De Regulis Iuris in Sexto.
Non firmatur tractu temporis, quod de Iure ab initio non subsistit.
at Solitris ofectuo de Professione . quae ab initio inlatiri pes quinquennium validis evadit. ia Sisui ἐν contνoctua Minoris in Autis pes Gin Mn-nium convasescii non solo tractu temporis , sed
praesumsta tacita ratificarisaee.
is cuiatis beneficii patranati s re consensu inmasides
a jit,act: timporis convadescere . cui concordat cap. --
rranu temporis conmalesime non debet.
et Cuaeritur 1 Quomodo hac Regula intelligenda, &quis verus illius semus si e Res, L Eam duet ut de ipso iure nullis, non vero de primum annuuandis de Iure, seu de illis , quae de Iure quidem valida sunt, eodem autem disponente annullan possunt, intelligemdam esse, uti bene advertat Glosrnic. ME. cap. Bonae .
a. de To υ.M. Hae ur. ubi Postulatio Archi EpIseo Colon. admittitur , quamvis de iure suisset annullan-
Item intelligendam esse: n;s de Iure nullust alio adminiculo, v. gr. novo tacito vel expreno necessa io e sensu , suhlata causa invaliditatis firmetur , uti pluribus probat GloK. his mers non firmaris . In quo tamen casu prius invalidum non firmatur ex tunc, quando actus nulli ter actus est cuti tes se habet in rati- habitione juxta Rug. x num. 3. 3 sed ex nane, quando ea tacito vel expresso consensu actus valere incepit . nis; ius in particulari aliter disponat. 4 Resp. Il. Verus sensus Regulae sequens est. Igtinus anus . qui , dum per itur . ipse Are iniis . a , ωntivus es, soti irisertio lapsu temporis fine His adminiaculo confisiescit. tis rim besseBus actus ab in ris et Iides si h/beat . Ratio est; quia scut actus ab initio legiblime de valide initus non potect ex praeciso tractu temporis vitiati aut annullari, juxta Reg. 73. de R. I in s. Factum I ιtimum retra non diser n. ita e contrario selus tralius leu lapius temporis non potest actum ab initio nullum revalidare: cum tempus ex se solo si insulse iens ad ponendam vel tollendam obligationem . nis aliud extrinsecum adveniat actui. I. Iearionum.
s Et procedit summe practea haec Regula vere uni vorsaliter veluti in Testamentis . S ultimis Voluntatibus , In Contractibus . in Beneficiis & Rescriptis in Iudiciis se. prout Pluribus exemplis ex Iuro declaratae firmat Dyntis Et Glossia hie . Sic enim Testamen tum ex desectu testimis, v. g. ab amerite . furioso , ampubere Invalide factum non convalestit . etiamsamens tractu temporis fiat rationis compos, aut imp bes pubescat. s. Praerere . Inuit quibas. κω es permestim foreste testamentum . juncta let. Uus. 8. pr. I. sitis sum. 39. 11s qui Testamenta facere possSic teram ab initio nulliter ac invalide facta ob inca- εparitatem legatarii v. g. apostatae a gde, trama temporis etiam remoto impedimento non convalescunt au. IV. Hi, qai Sanctam. c. de Apostatis. Sie in Contractibus e s impuberes , ubi malitia non γsupplet aetatem, contrahunt sponsalia, ea ex desectu aetatis invalide contracta non e valeleunt , etiamsi tractu temporis legitima superveniat aetas. eap. un. pr.
A Despoην. Impub. in s. ibit Spons, ta hast mod ab initis nulta erant, per lapsem temporis minime eoaνυ Iesum. Idem esh in aliis contractibus. Sie in Iudaeis: Sententia de Iure nulli ter lata maia gnet talis, & nullo quati tum vis longo tempore vali da evadit, rec transi in rem judicatam, etiams illa Π vatus sit alia appellationis neglexerit, leg. Si exprosim.
nondum legitima per invalidam collationem benescium accepisti . collatio postmodum tractu temporis superveniente aetate suffciente non evadit valida, qu*a ah initio suit nulla. eo. Si eo tempore. s. de Rhscpt. in s. Sie alienationes rerum Ferictastiearum ex desectu ici requis tarum solemnitatum ab initio invalidae tractu
Cbitetur tamen contra Regulam & sensum ill iis iti. vrcsesso Religiosa ab initio invalide facta per
quinquet nium ita frmatur , ut reclamans non amplius audiatur . concit Trirint. Seg et s. capis. 19. de
Eu IM. Re p. Ρros sonem humsmodi non si mari solo tractu temporis . sed quia nulliter professus piget umitur intra quinquennii tempus professionem l tiscrsie. Objicitur di. Contractas Minorum absque curato- ratis authoritate celebrati ipso iure sunt nulli . l. si e --κrem . . c. de In intere. νυ . mis. & tamen si per quin- qtiennium integrum non conqueruntur . postquam
Maiores facti sunt , aquae sub istunt, ac si ab initio cum dehὶta Iuris solemnitate fuissent initi I. . crus Maiior. Isti. alienat. erro trami temporis firmatur , quod ab initio noli valuit. Sed Resp. ad priorem objectionem, videlicet contra bim Minoris ab mitio in v lide factum non validari praeciso tractu quinquennii , sed tacito tonsensu , quem habere praui, itur . smaior factus incet, & non conque Itur. vivian. his.
Objicitur 3. Collatio beneficii patronati sine Patro. Iani praesentatione uel consensu 1acta , ipso inre nulla
mcn s Patronus intra tempus ad praesentandum a iuros bi concessum alium non praesentat collatio prius nulla convalestat, uti post Felin. in eap. ctim Brito δει. de sentent. ἐν M Juadeat. docet Strein. hic num. 3. ergo. Resp. praefatam nulliter factam collationem non solo tractu temporis, sed ex speciali Iuris dispos-tione ob negligentiam Patroni validari; quando enim Patronus intra tem x a Iure praescriptum ad ben scium praesentare regi git , ea vice aure praesenta di privatus existit. & validatur collatio prius nulliter sacta . ne longior beneficii vaeantia evadat E Hesae damnosa . Ac animabus periculosa. Felin. ubi
40쪽
Regula XVIII. Non firmatur trami temporis, &c. sp
i in II. An detur Fallentia contra Regulam xviii. st Resp. tam hilare in praescriptione ; in hae enim lapsus temporis a Iure praescripti sirmat cootractum emptionis & venditionis etiam quoad translationem dominii, ita ac si ab initio omni eae parte rite celebratus esset . Si dicis: ad praescriptionem non suiscere solum tractum temptuis. sed requiH etiam positionem di bonam fidem, Resp. eis res ematur na sde & possideatur, tamen contractus emptionis est & manet quoad translationem donii nil adhuc im periectus, donec praetcriptus adueniat temporis lapsui. qaproin selus contractum ex integro perscit.
Non est sine culpa , qui Rei , quae ad se non pertinet ,
a Betulis unae desumptastu Non, ne Rethie amem timis etiam officia, negotia, facta, acta O . I Res ad aliquem non pertis,e, ἐν ei se miscere
3 Item qui ex ambitione dignitates is meia tatas
io uuae fallu I. In easu n cessi sis: II II. Quando quis regia ius Hierius negotium agit. ia III. risequi res utiliter agit. i s si alias ad rem bobuia ἐν peritus es.
ri M. Duis; eique concordat RQuia 36. Isae RI. ita sonans: Ctilpa es, se immiscera rei ad Ie
a maeritur I. Cuomodo Hre Regula intelligenda di quis proprius illius sensus si Reip. I. Nomen Rei in Regula intelligendum ese in sensu lato. ita ut non tantum res illa, quae ad aliquem jure proprietatis pertinet, sed etiam Oficia, negotia, administrati nes, munera , judicia , sententiae , aliaque acta es
acta nomine rei hie comprehendantur, prout eum eommuni aliorum bene observat Pecta hie niam. I.& Tacca ab.
3 verba autem , quae ad eum non pertinet, iisdem modis intelligi debent , quibus modis res quaedam ad aliquem pertinere dicitur: ut proin sicut variis modis res ad aliquem pertinere potest . v. g. quia verum illius dominium di proprietatem habet. vel ususfructus rei illi competit . vel ratione ossicii , muneris , status , administrationis , tutelae , oh dientiae M. se iisdem modis res quaedam ad aliuem non pertinere possi , ae per consequens ille catur se eulpabiliter immiscere rei ad se non re tinenti a. qui rem alienam invadit , vel possem nem vacantem propria aut ritate capit; quia omnas stire debent, id, quod suum non est, ad alium Omnibus modis pertinere. L. n. C Unde vi. 4 2. Qui exercet actum, vel ei se immiscet. qui illi ratione status non competit, sed Iure prohibitus est uti si Clericus sagittarium agit eau. clerico. dis. o. vel
artem chirurgicam exercet. eou. Taea de Homicidia. ibi enim dieiturr quod Mon ebur mactum dest Mitati nam cium usurpando, quod Mi min e eonmelae . tibi etiam decernitur. quod R Ariosus Huaetium exemcens, fi ex ea mors seqviatur , irregularis A , etiam fit peritas allisei. ἐν Mesereris causa pietaris, uti ibidem summarium hahet. 3. Qui directe vel indirecte, physice vel moraliter sin viro . vel prohibente Domino , aut eo , ad quem pertinet, negotium illius assumit, gerit , aut ei se immiicet, culpabiliter agit, ae nee itipendium, nec
honorarium meretur, nec factos sumptos repetere po
test, etiamsi negotium bone. & in utilitatem Domini gesserit L . c. de Qu. Io. . Qui alterius juriidictionem exercet, vel illius εpraesertim inviti vel non requirentis ossicio se ingerIς, per Jura aue ara, ct L Ipa 36. f. de R.I. I. Et praecipue . qui simulat, iactat, vel profitetur
scientiam vel artem v. s. scientiam juridicam, theol gicam , medicam, chirurgicam, mechanicam, quam .inon callet, indeque ad ossi tum aliquod huiulinodistientiam aut peritiam artis requirens se intrudit, v lad illud intuitu ejusdem assumitur. innus hic Glois iti
c. ad aures. δε aetat. is quatit. Earh. eod. n.2. Strein. ilia. n. a. Tamis. n.2. eum communi aliorum merito docen
tium . hujusmodi tam in praesenti quam prioribus numeris rei alienae eulpabiliter se immiscentes etiam ad restitutionem teneri .ct aliquando publica paena puniri posse, s exinde damnum sequatur I. Idem Iuris. s. s. Murisnem, di II queη i. f. ad legem Aquit lunesta l.
suis s. o. s. sieuia, 7. 11 de cis Υ M. Ratio est; quia revera ad illum non pertinet ossicium, munus vel
negotium , qui requista ad illud scientia vel peritia
caret, consequenter illud assi, mens rei alienae, quae ad eum non pertinet. eulpabiliter se immistere. Et paena dignus esse centetur. Nec excutit ipsum in ossicio vel munere jam existentem prsus nota inhabilitas vel inst-mitas; quia, ut merito dicitur eis. IV. Idem Iuris . Numisiis iniquum. insem las cuspis aritimeretur, eam affectare quis e non debeat, in quo intentose, vel inreliuere Aber. infimaas M stiam aliis preicia amfaturam, dicis. I. IIIuiras, 1. . Medico, quod pis imp ritiam commi l. imparaVi ei a bet. & insta: Praetextu humanae fruditatis delictum deesteriis inpeνicuti iam nes innoxium esse non debet: , Ad eulpabilirer se immiscentes rei alienae ad se non spertinenti, praesertim ad speciem in n.praecedent. alleratorum. Omnium maxime iure merito eti S.Chiγ-sost. Id. 4. de Tun t. Siseerd. reducit Strein hie n. l.
Resulares & saeculare Clericos, qui praesertim minus apti dignitates & ossicia honorifica ecclesiastica ambiunt; quia haec ad illos plane non pertinent, cum per Iura illis indigni habeantur. Hinc S.Chrymst. I e. eir. ailr Hultas relinqvi tυν exesiasioni iactis in his, otiae pinea commisit is, qai se od sti septionem honoris i ta πρωιunam spondet; nec posest vhra d cere, quia i Ditis Me aut intia freti istis inlisus is Me ditiquit fi is adbi renim uti a Ddice; cur conscius tui torus amis insoriae clam juxta I. g. Os. g. isd Ieg. aqui . imperitiae vel infirmitatis in avisus es accedere incrum, quod viris massa eat us re reui Huc serviunt etiam illa, quae de Pastoribus animatum . di ambientibus horum ossieta diximus ad Regulam decimam apposi- tam quinto Decretalium. Resp. II. sensus genuinus Regulae sequens est: mi fret, qua ad euri non pertinet. se immiscat, id es qui