장음표시 사용
391쪽
PRO GYMNASMA 377 erte a senectute non potest longe abesse. O miserum senem . qui mortem con Solutis, temnendam esse in tam longa aetate non .iderit. O infelicem Cluistianum , qui
moriem metuit, ac non potius cum Paulo
dicit Cupio dissolvi, Messe cum Christolid enim haec vita commodi, quid non lotius laboris habet cur in malis, non potius in bonis, omnia, quae secundum naturam fiunt, habentur' Quid est autem tam secundit in naturam , quam senibus emori, quod idem contingit adolescentibus, adversante Screpugnante naturai Itaque adolescentes moti sic mihi videntur,2 ut clim quae multitudine vis flammeopprimitur senes alitem, sicut sua spoli Cnulla adhibita vi consumtus ignis exstinguitur. Et quasi poma ex arboribus, si cruda sunt, vi avelluntur; si matura jo- eta, decidunt sic vitam adolescentibus vis aufert,senibus maturitas. Finem dicendi faciam, nihil ambigens, cinctu
quin judicaturi sitis, dignissimam esse sib.
laudata camplexu senectutem , cum ea i rebus gerendis consilia suppeditet, pru- dentia valeat, autoritate polleat, reverent tia praeluceat, omnium denique malorum liberationem maturitatis naturalis beneficio subministret.
Qtii sententias iniquas defendenda sus Exor- cipiunt mendacia verboruin lenociniis fugare solent, dc morbido sermoni e qui-
392쪽
cujus et simplex oratio , amplectuntur,si non in divitiis , sed potius summum in
virtute bonum collocant. Etenim perpen, dunt , opum affluentia non beatos , sed magis infelices reddi, cimi maximae solicitudines, atque calamitates inde bleant provenire. Namque ut Juvenalis inquit: Ex Hor. Sed plures nimia conges pecunia cura Strangunt cuncta exsuperant patrimo,
cen us. Tatica licet portes argenti vascula puri, 2 oote iter ingressus, gladium contumque , timebis Et mota ad lunam trepidabis arundinis umbram, c.
Et quid aliud olim Lacedaemonios perdidit, quam pecuniae cupiditas i Ora -- , per iis culo te spontum acceperant , tum demum rit vincendam eis Spartam , cum aurum d argentum in pretio coepissent habere P. Accedunt alia quae licet per se videantur leviora , aut infirmiori tamen turba valent, atque confirmant, divitias malis plurimis tentari, stultitia regi, pusillanimitate enervari libidine corrumpi ac injustitia denique profanari. Nam quotus quisque divitum est , qui non fortuna ebrius,aUO-ganter c considenter loquatur, Magat opibus scilicet fretus , ut inde natum pro iaverbium : αρ, ρου κρωia λαλου Argenti fontes loquuntur. Quod notans Horatius
Mecum inquit contendere noli, Stulti iltiam:
393쪽
liam patiuntur opes. Quotusquisque est, tui non tumultu quopiam sub orto , autellis ingruentibus in morem gallicujus ' iam ut ajunt trepidet, atque magis sibi hesaurisque uis , quam Reipublica veliti consultum. Qu*tus quisque qui non plu- ita, quo plura possideat, assiduo petatii Cres t amor nummi, quantum ipsi pectinia
Cressi, ndulgens sibi diris hydrops, Nec sitim elut nisi auro morbi.
gerit venis . aquosus albo corpore languor. Quotus quisque, quem non divitiae ad genus omne turpitudinis flaminent, lu- xu resolvant , funditusque perdant , iti multo plures crapula , nimiaque libidinis P enervatione credantur perire , quam gla' dioi uis igitur divitias summum bonum vocet, non potius mi uitatis appellet mammona, cum illae stultos . infelices, effeminatos,avaros,in perversos reddant; ut facilius sit amelum per foramen acus transire quam divites in re gnum Dei ingredi
eos, paupertas contemtos facit. di otio. In pretio pretium nunc est, dat census honores Pauper ubique jacet. 2 l habet infelix paupertas durit buse, Ciuiam quod ridiculos homines facit, ire. Sed quam opes pariunt, fluxa est glo solutis. a Mollaris, quae pi dicitur amicitia nihil aliud eit, quam adulatio. D nec eris felix , multos numerabis amicos Nutas ad amissas ibi amictu ope . Nec V i di et mi V V s: i x ,: ndo VV IVV 4 Vin
394쪽
dictio. 3so A PHTHONII Nec ad veram gloriam via recta contendentes impedit paupertas , soli ita sapientiam. Nonne Cicero nonne complureali pauperes ab initio conscenderunt i summum gloriae culmen, ita studiorum honestissimorum cultu provecti, aut naajorum omnibus suis virtute praeluxerant Est, Verum , ut ait Juvenalis Satyr 3 Hau scite emergunt, quorum virtutibus obstat Res angusta domi. Colutio. Desidia torpentes non emergunt , feta qui per honestos labores ad summa nituntur. Respice Cleanthem, qui licet obtus tardiorisque fuerit ingenii, adeoque pauper, ut tempore nocturno cogeretur il li ortis aquas haurire qumposset interdix studiis liberalibus operam impendere ita men ad summum eruditionis, honoris fastigium pervenit, consecutusque e si tantas facultates, ut alium , si voluisset. Cleanthem alere potuisset. Vide Laertium Diogenem lib. 7. Elam matrem Euripides, aut quem patrem Demosthenes habuerit, ipsorum quoque seculo fuit ignotum. Alterius autem matrem oleri alte rius patrem cultellos venditasse omnium sene doctorum literae loquuntur. Sed quid aut illius Tragica, aut hujus oratoria clari usi ut ait Valerius Maximus, i. C. .
Sed inopia presb homines ad varia designanda fagitia paupertas impellit, ut per fas nefas vitae subsidia quaerere co
Nihil repugno si mali intelligantur, quorum cordibus illud fatim rei sonat:
395쪽
y Ro A. 38 I. crum pudori praestat. quis lGrsci dicunt, a d juxta υης μεινον. Sin boni, relucior: lumi longe latius dueant rei acturam .acere , quam famae, simul ac animi dis endium Q u in potius ad omnia scelerum, enera rapiuntur ipsi divites, nec divitiaemper optimis contingunt ut Homerus die dixerit:
Multo facilius pauperes criminum octasiones fugere poterunt, quam divites ii in desint illis opes cirritamenta malo- 'um iis autem opus sit multis praeceptis, a bene di honeste vivant ut Diogenesi recte paupertatem tam Πακτον appella
Ergo non in divitiis , unde malorum ison - ut junt mare profluit; sed potius in sto. irtute , summum est bonum collocan-
exercitamentum esse putaverunt. Est enim propemodum tota causa, Iron tamen omnia quae in causa sunt, intra se
continens. Adfert personam quidem, sed incertam, d non omnibus notam unde
396쪽
in consultationis magis est parte, quana causae. Quatenus enim figuram in se hami sitiet personae, superat consultationem 3 sed lex vi definitionem non habet, minor esti et psi causa. Est autem duplex legis inductio. ας og Confirmatio positae legis , atque confutatio. Lex autem est inventi donum Deorum,communis institutio civitatis, correctio utrinque erratorum. Divis autem inducenda legis est ista Tractabieam capitibus eisdem, quibus negotialcia Legitimo, justo, utili, possibili. Prooemior facies post prooemion subjicies contrarium hinc capitibus praedustis utetis, unde &hoc exercitamentum a causa dist et t.
accussationem legis, jub ntis adulterum in ipso adulteri deprehensum inter i. rreet Nec mihi videtur per omnia lex ista Titum laudanda, nec ruisus quod hoc modo lata sit, prorsus e prehendenda, Quod nimi poenam adulteris decernit, laudo plane: quod vero Judicum sententiam non X spectat, culpandum certe videtur. Si namque largitionis metu, ne qua Judices corurumpantur, ludicia praevenit, suspicax ni mirum est, iniqua nimium erga judices mentis: sin autem justa judicare vos, quemadmodum facitis certe , arbitratur, iniquum esse constat, si ex Judices quidem laudet, tollat autem judicandi pote
Contra Aliae sane leges quaecunque en im rium. eae sunt, quaecunque ratione perlata , . discrepant forte ab alicujus civitatis legi -
397쪽
, sed desalterius rursum legibus conve- aiunt haec autem sola lex omnibus simul epugnat civitatum institutis. Videmini autem mihi multo rectius de hac lege co-;nituri, si omnia recenseatis constiliave ira atque decreta. Duces bellorum , a cerdotia, Plebiscita, omniaque adeo, quae tirca rem militarem pertinent, udi cuin
ubeunt diligentiam, sitque dux ille, quenax Iude constituit, sacrificat, qui judici videtur, justumque decretum est , quod populi sententia perrogatum est Victores quoque praemia non accipiunt bellorum, nisi judicata. Quomodo ergo non absurdum est, omnia judiciorum arbitrium exspectare sbiam vero praesentem legem Tudicum subterfugere cognitionem
Sane, inquit Sed magna sunt moecho sontra-um injuriae dicitio. Quid autem homicidarum scelera non Solia i ne sunt graviora Θ anne proditores aliis scelestis minores arbitramur anne sacrilegi proditoribus priores sunt Attamen in his criminibus deprehensus Judicum e Xa mini subjacet, neque proditor poenas dat,
nisi decernente Judices neque perimitur sicarius, nisi eo, qui accusat, coarguente delictum neque , qui numinibus dicata preripuerunt, puniuntur antequam Judex admissum cognoverit scelus. Nonne et go iniquum est, major judicum vindictae re servari, neque quicquam eorum crina mis loco, nisi judici liqueat . st mori , solui n
autem adulterum sine o initione interfi-
ciiquem in primis, quia levior in eo, quanai in caeteris, culpa est, udicum ea a mini
398쪽
38 APHTHON IrAt quid refert inquit occidani adulte lium an Judicibus tradam , si utraque via imorte poenas luet λE lutio. Quantum inter Tyrannum ac legem dinter popularem statum ac unius principatum differt, tantum ista inter se divera sunt Tyrannus enim unumquemque pro libidine sua perimit leges autem convi e tum juste occidunt. Et populus discepta-n tione omnia atque contentione tractat, I quo sint explicatiora omnia: at rerum a dominus etiam indicta causa occidit. Con- tra,populus de lex indicta non occidit sed omnia ab rerum Dominis: Tyrannis diversa fecit. Qtudergo multum ne intererit occidere adulterum , Iudicum se tentiis puniendum traderes Ad haec quo que qui per se adulterum occidit,seipsum arbitrum poenae admissi sceleris facit qui veri judicibus tradit ipsum penes illos
vult esse potestatem , usque animadvertendi. Neminem igitur dubitare crediderim, quin aequius sit, ejus qui accusatur,arbitrium esse apud Judicem quam apud
accusatorem , Quin etiam qui suo arbitratu adulterum occidit, alterius rei gratia occidere ipsum, adversum se suspicionem relinquit atqui judicio exhibet, solum justa sectari, praesentiusque sceleris dolorem videbitur ulcisci. Esto, inquis, sed graviores dabit poenas subito perenuus; quoniam si ad Judices
deferretur, illam tempoIis intercapedinem pro lucro haberet. At contra porro habebit, si Iudicibus
subjicietur. Etenim judicio destinatus
399쪽
PRO GYMNAsMATA. seerbiorem vitam exiget. Nam qui poena me .X spectat, graviora supplicia , qua in si illam titillet illico passus. seruit. Q lippe poena dilatio , poena vide itur additio, na orieturque saepe , qui an pro mortuo habitus eit,exspectationemque sustinebit
morte duriorem. Atqui occisus de improviso adulter, non dolet, tensumque mortis poenae celeritas aufert insensibilis senim est exitus, qui ante litam exspecte laur, contingit. Mors autem saepius exspectata, postquam semel illata, poenas exspectatione adauget Age veris,si libet, con-
sidera haec conferque invicem . Ille per seipsum occidit ades iterum , nullumque facit ultionis suae testem latius udicibus tradit, muliosque adhibet supplicio spe-atores , acerbior haud dubie uuionis aio ius , quicunque est oculis plurium tib ectus. Et optabilius alioquin adula eris latcunque uelit occulae perire , opinionem apud plerosque relicturis inimicitiarum causa esse occisos. Convicto autem apud Iudices crimine , indubitatam ani us m nullis obnoxiam interpretationi-Mu poenam subibit. Itaque i irimum interest, adulae an occulae trucidetur,
an Judicibus tradatur assiciendus suppli
Res atro est adulae , omnium cele Co it ' - . rum magnitudinem supergressus dictio. Coarguatur ergo pilus , quam occida Solutio. tur. iudicet. rque potius, quam poena an
te cognitionem incerto crimine, indicia que causa luat . ubd si publice necabun- tui adulteri, itiorem facient procrea
400쪽
as APHTHONI Ilionem , neqlle quisquam cti jussit si ius, deinceps dubitavit, ubi paterni nominis insidiae, adulaena fuerint ademta. Itaque, cum sit adulterium publica quaedam rerum naturae injuria , publica quoque sententia plectatur. Vereor enim ne adulter secreto occisus, multos post te alios relinquat. Nam, quia, cur occidatur, nescitur;
ejus improbe facta multi imitabuntur. Sic ejusmodi poena non adulterii finis, sed
I -- Legislatio , c. Alii promulgatione na talio legis appellant. De qua sic intilianus lib. 2. cap. q. Legum ausin vituperatio jam majores ac prope summis operibus suifecturas, vires desidetant quae quidem
sua toriis , an controversiis magis accommodata sit exercitati , consuetudine , jure civitatum differt. Apud Graecos enim lator earum ad Judicem vocabatur mo-manis pro concione suadere, ac dissuade-1e, moris fuit. Lex inventi Deorum, Demosthenes in Alistogytonem , oratione priore , πας
lex ventum ac munus Deorum est me- Cretum .prudentium hominu D. Cic. Philip p. o. ex inquit nihil aliud est, nisi recta, de a numine Deorum tracta ratio, imperans honesta , prohibensque contraria. Idem i. de Legibus Lex, inquit, est ratio su inma insita a natura, quae jubet ea quae