Antiquitates selectae septentrionales et celticae : quibus plurima loca conciliorum et capitularium explanantur, dogmata theologiae ethnicae Celtarum gentiumque septentrionalium cum moribus et institutis maiorum nostrorum circa idola, aras, oracula,

81쪽

Der oberste Euarte nach heidnischer Arte Crive mas genaniat lan Nahn.

vox frequens etiam in vetu stissima Olfiridiversione Evangelior iam, qhu inter alia lib. I.C. q. p. 3I. cle Zacharia ait: Uvas ein Guarto, erat sacerdos, cons ibid. p. 34. 3T. 6c t. q. c. 19p. 412. The3 furipo Euuarto, princeps sacerdotUm, cons C. 3O. P. 446. Vertula hac e- naendatione merito supersedemus. Originem enim Vocis, ut plurimas alias Optime conservavit Hibernica lingua , in qua Faldh,

Prophetis Prophetia dicuntur. Juvabit hoc loco consulere versionem Hibernicam Sacri Codicis usi sumus editione Londinien- si 169O.iamo.) cujus sequentes loci fidem conciliabunt iis, qtice a nobis in medium fuere Prolata. LUC. I, 76. Agus tuo abistbh, goir thear disti FAIDHau te as Arde, li. e. Titi Vero puerule, Propheta Altissimi vin aberis. Levit. c. XIX. v. 3I. N bioth sium a quibh ann-

ntianaeneth tru illigh seo. h. e. Ne Vos convertite ad pythones, & ariolos ne consulitote. Polluendo vos eis. I. S'D. XXIIX, 6. Agus a

82쪽

debat ei Iehova; nec per somnia, nec perUrbmoS, nec per ProphetaS. Levitic. c. XX, 27.

ra stan. h. e. Viri autem aut mulieres, si erit ex eis Pytho, aut ariolus, omnino morte assiciuntor: lapidibus obruuntor, caedis eorum causa est in eis.

Iidem Prophetae a. Reg. XXL v. IO. Fasthedicuntur, dc Marc. VI, 13. Adubhradar dreanιesie, gur bhb Elii e. . Agus bhradar dream eiis,gur BFHAID no mar don do nafrictibh. h. e. Alii dicebant, Elias est. Alii vero dicebant, Propheta est, vel unus ex Prophetis illis. Fuith Anglis fides est. Ratio porro patet, cur, cum VOX modo Fatia, modo fhait, modo bb id scribatur, Strabo suum κατει efformaverit. Fhada inde Hibernis in populari etiam sermone dicitur Aes .Apost. C. V. II. Mus tugadar a naire δ, do bhrighgiιr

O 'ID HEACHD. h. e. Attendebant autem ei propterea , quod a multo tempore magicis artibus eos dementarat. Usus linguae Quae ultima VOX Hibernicae in novum eXspatiandi campum ape- Eumolygiis rit,in eademque materia common

Celtici oc. strat, quam lucem in aliis pluribus ejusmodi tenebris ex Hibernica DeDruidum lingua affundere intendimus. Druoi

nomine.

83쪽

enim magus,incantator, est, Deutero3r.XUULv. 11. Bibl. Hibern.) in Plurali numero drao the, unde Caesar aliique fecerunt EXod. VII. V. Iq. Ann sin do thois Phaeraomar angceadna na diatne elioca. Agus au

gipte, do rinneadu a 3s ar an moD gceasna lena ndrostheachLUh. h. e. Tum Vocavit etiam Pharao sapientes praestigiatores, ut facerent ips1 quoque Magi AEgyptii suis incantationibus similiter. 1. Sam. XXIIX V. 9. Agus a dubhairi an bhean rosach Daithne Buit cred dorinne Mid; mar doscrior se an liιchd agae obhadar Dannain sithe,agus Μὰ DRAOITHE, amach as angrιch. h. e. Sed dicente muliere ei: ecce tu nosti, quid fecerit Saul, ut exscidit pythones dc ariolos ex hac terra. Matth. II, 3. Agus an tan G

lam. h. e. Quum ergo natus esset Jesus in Bethleem a Judaeae, temporibus Herodis Regis, ecce magi in versione Wallica sive Cambro-Britannica est Doethian) ab oriente advenerunt Hierosolymain. V. T. Agus ann sin do ghois ruatu na DR AOITHEos seeal chutile, h. e. Tum Herodes clam Vocatis Magis &c.Cons Act. Apost.c.VIII,9. ut alia loca praetereamus, quae idem plane indicant, quod Romani Scriptores, Druides nempe rerum naturalium, astrorum dcc. fuisse studio-

84쪽

sistimos. ' Pari ratione Germanis Druteustini magi, sagae, speetra, Ephialtes, dc Dr Hibernis incantatum, fascinatum, significat, voce a Christianis in pravum & sinistrum sensum detorta, sine dubio, ut omnes Gentilismi reliquiae eo. ajori odio habeantur, quod in aliis vocibus etiam e. g. Velleilae,

Vandae, Thori, Alrunae, Fan, Mpe, Woden, Hellae, Necci &c. factum, alibi fusius dedu

cemus.

De mkeola Cum Vero omne trinum ha-wmio. beatur persee um, non aegre feret benevolus Iector, si usum ac praestantiam Hibernicae linguae quod patrias Antiquitates attinet) tertio declaremus eXemplo. Lucianus Samo utensis in Hercule Gallicosper. Lutet. Paris 1613. editor. fol. p. 8s3. seq. Herculem Ogmium a Gallis cultum memorat. Alii Jossiain Ducem Israelitarum ab Ogo victo ita dies um& a Gallis cultum hariolati sunt; vide Edmundum Dichin-hon in Delphis Phoenicietantibus c. q. p. 4s.

alii Regem mari potentem effinxerunt a radicae Suecica, oga, perterrefacere. OL Rud bech Atlant. T. I. p. 748. c. 8. g. I. p.3Is. Alii pro innato Ormium legerunt, HercillemqUe hunc ad antiquissimum Arminium transtulerunt , quod eo facilius applausum mereri poterat , quod non nisi semel ea vox apud Liicianum occurrit. Mihi non sine ratione ab omnibus hisce sententiis discedendum Puto, Cum probe noverim, vocabulum dia, Rum vel ma Celtis significasse secreta literarum vel literas ipsas, ita ut Her cules lamius

non alius sit, quam . Doctus, Elo

85쪽

qIsens, quo elogio Veteres militarem Ducem insigniebant, eloquentia & civili prudentia valentem. Ista enim vox hodieque Hibernis notat tum elementa iliterarum, tum secreta earum,de quibus peculiariter agit ManuscriptusCodex Ilibliothecae Dublinensis vol. 2ss. D. 18. Similis extat in Thesauro librario Il-ΙustrisiimiComitis deCarnarvan sequenti titu- Io : Mo3νmi cujusdam Tractatus de variis a PedHibernos veteres occultis cribendi formulis, Hibernice OGUM dic/is. Quod confirmat in Antiquitatibus Hibernicis Angi. Londin. ITIA. Ol. editae P. T. cap. 2: Praeter Characteres vulgares utebantur etiam veteres Hiberni variis occultis scribendiformulis siι artisciis, Ogum di tis, quibus screta ilia scribebant. His refertum habeo libellum membranaceum antiquum. Quae singula quam bene conveniant cum descriptione Herculis Ognati, a Luciano nobis tradito, neminem potest praeterire. Stabat

enim decrepitus seoex', leonis exuvium iu-dutus, qui clavam dextra tenens pharetramque humeris aptatam portans arcum tensium laeva praetendebat. Ingentem porro hominum multitudinem trahebat, omnibus ab aure revinctis; vincula autem erant catenillae tenues eX auro electrove confectae, quae in

summa idoli lingua perterebrata religatae erant. ipse Gallus vim orationis ac facundiae hoc symbolo significari annunciabat Luciano , a cujuscemodi numinis cultu Galli non poterant esse alieni, qui non eloquentiae mi-

86쪽

niis quam fortitudinis laude clari erant,diserte indicunte AL Catone in Origin. l. 2. Plerumlue Gallia duas res in iis seriosissime perse itur, rem militarem s argute loqui. B. Hieronymus adversus Vigilantium: Sola Ga lia moti ira non habuit ed I visissemperfortissimis s eloquentisimis abundavit. Quibus adstipulatur Juvenalis: Gallia causidicos docuit facunda Britannos.

Apud Nennium inter majores Armenonis seII Arminii Ogomun occurrit, quem eundem cum Hercule Oginio esse non dubitaverim, quamvis in tanta veterum Scriptorum penuria haud in proclivi sit definire, quibus factis

hoc nominis fuerit consecutus. Verum in viam tandem redeundum. '

adpellatione. Maritum significat, estque in eadem significatu hodieque usitatum judiciis de tribunalibusBritannicis. Antiquis simis temporibus erat servus militum, deinde homo regis sive qui hominium regi debebat; vide Franc. Pithoei Glos r. ad Legem Salicam tit. 34. edit. Balug. p. 692. Postidem erat ac vir fortis, unde Diabolus etiam hoc nomine compellatur apud Guiberimn Abbatem l. 1. de vita sua c. 22. quemadmo dum in sacris literis dicitur fortis & armatus. De aliis significationibus consulatur Henta Spelmanni Glossariuin Archailogicum. Scilicet verba valent ut nummi, verissiimum

est, quod habet Horatius:

87쪽

Multa renascentur, quae jam cecidere, cadentqUe, Quae nunc stini in honore vocabula, si volet usus

inem penes arbitrium est 6c jus & norma loquendi. quod exemplis vocum Druidum, Alirunae, Gundae, Bassae, Mascae, Troili, Scalcki,Wrangeli, Osterae dcc. posset illustrari, nisi ad alia esset properandum.

CAP. III. Probat monumenta hec ararum numero

non esse habenda. . I. Nonnullis in censum ara

o ter aras vete

rum nostra monumenta stim haec mo- referre placuit, qUOS inter mimenta nu- eminet Ant. Schoenhovius merarum.

de Orig. & sedibus Franco rum apud Matthaeum Anale it T. I p. 36. ita scribens: MNon possum hic praeteri-,, re columnas Herculis, quaS TacituS in,, Frisiis fuisse magna celebritate Commemorat, quarum reliquiae hoc tractU,, Trenterorum hoc est in Drenta adhuc,, Visuntur, vico RGelden, haud procul ariCoevordia oppido, non sine spectanti-,,

88쪽

,,UR admiratione: sunt enim singuli la-

,,pides qUOrUm non parvus acervus est , tantae magnitudinis, Ut nulloS currus, ,,nullas naveS admittere posse videantur.

,,Neque ibi fodinae lapidum sunt, loco,,paludoso, quare suspicio est eos illuc a ,,daemonibus, qui Herculis nomine ibi ,,Colebantur, adductos fuisse. Stabant, enim super columnas arae saxa vocant,il tali, ut quidam inquit Poeta) quas ad

, aras incolae vivos immolabant maxi- ,,me Ue advenaS, qUOS priUSquam ma- , clarent, Cogebant transire angustum ,,foramen, qUod sub aris erat, transeui, ,,temque stercoribus insed fabantur ac ,,petebant; quod & hodie faciunt, prae- , ,,sertim si Brabantum nassi fuerint, un- ,,de Caedes oriuntur. Foramen ipsum il- ,,lud ob ignominiam 'S. Duodis ut, lir e. , DaemoniS CUnnias appellatur. Sed im- ,,molationem sustulit D. Bonifacius.

De aris uete- β, HerCUlis Columinas 1 mn Germa- itemque fabulam de daemo- rum, num opera hac in re colloca ta hoc loco non moramUr. AraS aUtem Veterum Septentrionalium Celtarumque a nostris fuisse diversissimas facili negotio probabimus. De cespititiis sermo nCn est, neque de iis, quae posteriore

89쪽

:Uo intra templorum muros ante idola

abant, ferro superne investitatae, ne Ine, qui perennis in plurimis esse debeat, laederentur. a) De iis modo dicenum, quae in lucis, apertis campis & colum fastigiis exstructae erant. Hae men im fere semper reserebant, lapide planoastissimae masinitudinis minoribus quiusdam veluti fulcris incumbente. Ful ra interdum ipsa minoribus lapidibus

aentum restat in Dithmarsia Australid vicum Der do , orientem Versi S, in onfiniis Hol satiae& quidem Praefectuae Pendsburgensis. Major lapis tabu-pe Vice fungens ambitu suo 36. pedes duobus pollicibus demtis)continet,superis a) Testem allegamus Tatethyrnam, librum Is-landoriun vetustissimum, cujUS Verba refert Arvi inius in Crymogaea: Der s indi ave--

ra altam sa albi signari, h. e. ibi incensus fulgebat ignis, qui nunquam exstinguebatUr. loquitur autem de basi ante idolum in modum arri collocata, de pergit: Framnae Ararther stadh stalla mera mihium haglath och iliactur an mediarne. h. e. In priore loco stabat ara de in ea varia instrumenta ferrea, ipsa quoque serro tecta fuit.

90쪽

perficies duodecim pedes cum dimidio, & profunditas quatuor cum qUadrante. Integra sub hoc lapide antri latitudo in septem pedes, altitudo in tres cum dimidio binisque pollicibus extenditur. Grandaevi loci illius incolae asi firmant, nemini, prima minimum Vice invisenti lucum illum lucus enim plerasqUe hasce aras circΗmdare solebat absque munusculo ibidem relicto licuisse recedere, & quoties quis antro, quod

memoravimUS, everrendo, impenderit

operam, toties nummum quendam ibi lfuisse repertum. Videatur J. a Mellen idescriptio antiquissimi cujusdam luci, superstitiosis gentilium Cimbrorum sacrificiis destinati ex communicatione Rev. Chris iani Dethlevi Rhodii, Pastoris Barmstettensis, inserta Novis Litterari is maris Balthici. Septentrionis MensSept.

I699. P. 286. seq. Confer Fig. V. Similem aram ad Albim prope vicum medel sitare& quercubus ordine plantatis stipatair describit Ioh. Risius Colloquior. Menstruas Dia 6. Plures restant intractu Holsatico, qua S memorat Torgilius Arn At ii Religione Ethnica Cimbrorum P. I. Cap. 30. f3. P. ITO,seq. Una eximiae magnitudi