장음표시 사용
11쪽
gulis collectionibus sunt traditae, quarum antiquissimae, Vestrogotorum leges, non multo post saeculum duodecimum medium primo promulgatae et unum post saeculum iterum redactae esse videntur 'F3. Ostrogotici juris, qua hodie utimur collectionem nonriussa aestula post factam esse constat 333. Accedit ad eas codex juris Sotiandici, jam exeunte saeculo decimo quarto in nostram linguam versus et inter omnia candinaviorum jura maxime cognitus, qui in insula Oollandia tempore haud satis definito constitutus est. '). Inter jura, quibus Sueorum gens
utebatur leges collectae Uplandicae anno MCCLXXXXVI a rego
sancitae esse traduntur ' ), secundum quarum exemplar non
multo post alia jurum corpora facta sunt, ex quibus jus Suder- mannicum anno MCCCXXVII, jus esimannicum Vr eodem fere tempore est collectum. Ad Danicorum juris sontes transeuntibus occurrunt primum leges haniae jam ineunte saeculo tredecimo redactae, postea ab archiepiscopo Lundensi Andreaere anonis, ut veri videtur simile, intra anno MCCIV et CCXV in latinum sermonem versae d). Collectiones juris Sielandidi ab hominibus privatis haud dubie consectae atque regis Valde-
Tertia pars legum continet constitutiones ad nostrum argumentum nihil valentes. ' i. e. estgota-Lagen codex juris vestrogotici I et L 'cog L. i. e. Oestgota agen codex Juris Ostrogotici. ' Goti L. i. e. Gotianda-Lagen codex juris Gotiandici. ' Upl. L. i. e. Uplanda-Lagen codex Juri Uplandiei. ' Sodrm L. i. e. odermanna agen codex Juris Sudermannies. I Resim L. i. e. esimanna Lagen codex juris vestermannici. Quos omnes codices continentur,corpore juris Sue Gotorum antiqui Samsin a SNerb
vol. VII Gotl L. vol. IV Sodem L. vol. V eatm L.). De cujusque codicis partibus vide Wilda l. o. p. 3 sqq. quibus cognitis facile intelliges nostrum citand
'LAndr Sun leg. i. e. Andreae Sunonis leges haniae Lex Shania antiqua latine reddita per Andream Sunonis archiepiscopum Lundemem .
12쪽
marii' et Erici*' nomina iis data sunt, sed de tempore, quo sint constitutae, nihil aliud certum est, nisi codicem, qui Valdemari vocatur, antiquiorem esse quam Erici, utrumque nutem antiquius jusjontinere quam corpus juris dullandici, quod a rege Valdemaro II mense Martio anni MCCXII. promulgabatur ).
13쪽
Pupillorum et mulierum singularem, qua ii apud veteres Scandinavios usi sint, conditionem quum intueamur, id commune iis esse apparet, quod libera agendi sibique prospiciendi tacultate multis in rebus privati tutelam quandam habebant
necessariam. Quibus, quamquam tutela omnibus opus est, tamen nequaquam eadem profertur pro singulari enim eorum natura alio modo pupillis prospiciendum est, alio mulieribus. Atque ipsarum mulierum singulares vitae conditiones id efficiunt, ut valde inter se differant leges de virgine, de uxore, de vidua tuenda. Quarum tutelarum diversae rationes, quum infra illustrandae atque ex singularum personarum, quae sunt defendendae, natura sint deducendae et explicandae, hoc loco jam praemitti oportet, quae generalia dici possunt de tutela iis, quos nominavimus, communi, de origine ejus et indole, quam habuit antiquissimo tempore, de mutationibus, quae postea ei allatae sint, cognoscendis et explicandis. Quod ut perficiamus, inmemoriam revocari necesse est, qualis fuerit veterum Scandinaviorum rei publicae constitutio, meminerimus praecipue propinquorum conjunctiones quales fuerint, quantum valuerit consanguinitatis vinculum inter ipsos propinquos, quanti fuerit momenti familia in civitate. Familiae integritatem et salutem a familia ipsa seraratam esse, propinquorum alterum alteri in bello et pace auxilio adfuisse, in angustiis usto praesidium adtulisse, interfecti ultionem suscepisse leges produnt, scriptores referunt. Haec ita antiquissimo tempore se habuiSSe, neque unquam Propinquum propinquorum auxilium defecisse in civitate, in qua, quum publica potestas non esset adulta, familia multis in rebus in suam ipsius vim et gravitatem spectaverit, tamquam in solum
14쪽
refugium, facile intelliges Sibi ipsi igitur praesidium ut praeberet familia, quod res publica non tribuit, proquin qui cuiusque
eausam habuerunt communem. Quamquam pro diversis rerum rationibus propinquorum modo unus modo plures, modo proximus quisque heres, modo quisquis volebat aut aderat, alterius propinqui causam gessit, tamen familia ipsa semper causam habuit suam, ipsaque, ut pro propinquo ageretur, curavit Aj. Distributa igitur apparent inter propinquos munera Pro Propinquo agendi, Secundum Singularum causarum naturam alia aliis concessa. Atque quum propinqui his muneribus magis con-
panguinitatis vi et necessitate sibi invicem praesidium tribuendi adducti quam legum auctoritate incitati fungerentur, vetustissimum jus omnino caret praeceptis de coercendis iis, qui propinquum auxilio egentem desererent, ob eamque causam, quomodo res gererentur, familiae ipsius arbitrio magis constituebatur, quam legibus accurate et certe definientibus. Apud omnes autem Scandinaviorum gentes has res easdem nos invenire eo jam putari nequit, quod constat, Sueogotorum et Danicorum fontes proferretius multo modo mutatum et innovatum, id quod non ita cogitandum est, ut apud Norvegicos singulae omne juris institutiones antiquissimae sint et integrae, apud Sueogotos et Danicos reformatae, sed ita, ut rei publicae et familiarum indoles et constitutio apud hos magis sit remota ab antiquitate quam apud illos'). Qua re quum multis recentioris juris institutionibus probetur, postea rei publicae potestatem magnopere auctam, familiarum vim et auctoritatem valde deminutam esse, consequi videtur, singulas quoque obligatione et jura, quae consanguinitate nascuntur, diminuta esse aut sublata Qua re quid auxilii et tutelae propinqui antiquissimo tempore et necessitate et consanguinitatis vi adducti sibi invicem praebuerint, recentiori jure partim sublatum esse, partim adultam rei publicae potestatem, ut praeberetur, curasse apparet' Rem cujusque
3 Res ita se habuisso singuli Juris institutionibus ostendit Wildaa. o. p. i lsqq. 213 sqq. 366 sqq. 3id; Michelion: Erante si das deutfohe Privatreoli
15쪽
propinqui non istut olim, familia ipsa suam habet neque propinqui propinquorum causas quodammodo suo arbitrio et sua sponte gerunt, sed obligationes consanguinitate nisae paucioribus propinquis impositae sunt et quid quisque eorum praestare debeat, certe definiunt recentioris juris leges, quippe quae etiam militis verbis propinquos hortantur, ut iis quae sibi invicem debeant, satisfaciant j. Quibiiseum obligationibus simul jura quoque, quibus inter se usi sint propinqui, aut deminuta aut
Ex his, quae de rei publicae familiarumque indole et constitutione apud veteres candinavio breviter diximus, cognosci potest tutelae quoque pupillorum et mulierum origo, integranntura, atque mutationes, quae postea ei sunt allatae. Nam ubi
ut familiae Ilaius et cujusque propinqui salus atque integritas
servaretur, propinquorum alter alterius auxilium magnopere habuit necessarium, multo magis eos, qui propter aetatis aut soxus imbecillitatem se ipsi tueri non possunt, praesidio et eum eguisse, facile nobis persuadeamus atque ob eandem causam
nemo ab alio tutelam iis praebitam putabit nonnisi a familia. Atque in tutela gerenda cur non valeant intelligi nequit, quod nobi juris fontibus traditur, antiquissimo tempore totam familiam sibi sua ipsius gravitate semper praesidium adtulisse, omnes propinquos suo arbitrio praecipue et magis sua sponte quam coactos omnes explevisse consanguinitatis obligationes. Nec minus quam recentius jus profert mutatam tutelam aliasque eam gerendi rationes ex eo explicari posse videntur, quod juris institutiones, quibus posteriori tempore veteres candinavi usi sunt, demonstrant, familiarum vim et gravitatem multo modo deminutam, rei publicae potestatem postea valde auctam esse.
Quibus rebus cognitis persuasum certe habebis, in prospiciendo quoque iis, qui libera carerent agendi facultate, propinquos paulatim minus egisse et effecisse atque 'rum vim magis magisque rem publicam adultam supplevisse. Quod si jure rectum putas, facile intelliges, cur factum sit, quod posteriori tempore legibus magis pupillis et mulieribus prospiciebatur, quam Propinquorum arbitrio, quod praeterea propinqui neque omnes
neque complures simul easdem gerebant causas atque eorum non alii aliis tuendi muneribus fungebantur, immo quod, ne 'LWilda re p. 122 1 2, 3T sqq. 333 sqq.
16쪽
pupillus aut mulier in unaquaque causa sit derelicta, omnes obligationes omniaque jura tutelae uni semper lege certe designato et aptissimo quidem tribuebantur.
Ηοmines, qui propter aetatem neque ipsorum jura intelligere neque se ipsi defendere possint, libera agendi facultate privatos tutela indigere, ab omnibus candinaviae gentibus cognitum sanditumque invenimus. Quae tutela a quibus et quomodo gesta sit, ut intelligamus, adjuvant, quae de rei publicae constitutione, de familiae natura, qualis initio fuerit, qualisque postea faeta
sit, et de omnis tutelae integra et mutata indole protulimus. Nam sicut antiquissimo tempore omnes propinqui sibi invicem adfuerunt praesidio, diversaque tuendi et auxilium ferendi munera in familiam erant distributa, ita tutelae partes pro dive sis prospiciendi muneribus alios propinquos alias gessisse pupiIlorum tutela probatur. In flandia enim et Norvegia non unius propinqui, sed totius familiae apparet haec tutela, atque quum curatores pro aliis causis gerendis aliis nominibus appellati sint, frustra in antiquissimis fontibus quaeras nomen, quo contineRntur aut omnia tutelae munera, aut voeetur is, qui omnibus iis fungatur. Neque tuus iis, quae omnino de tutela in antiquissimo jure gerendi modo ex arctissima propinquorum conjunctione deducimus, respondet, quod pupillorum quoque res gerendas propinqui tamquam suas habebant, quod ipsi, ut pupillo quam optime prospiciatur, sua sponte curabunt, Conjuncti consulebant et agebant multis in rebus, multaque magia ipsorum arbitrio quam legibus accurate definientibus constituebant. Atque mutationes, quibus posteriori tempore familiam singulaque consanguinitatis jura et obligationes affectas esse
cognovimus, easdem tutelae quoque allatas esse, eo probatur,
quod apud Sueogotos et praeeipue apud Danicos propinquorum arbitrium in pupillo prospiciendo multo modo erat deminutum, quod porro non tota familia agebat neque propinqui conjuncti neque eorum alii aliis fungebantur muneribus, sed unus semper certe designatus et aptissimus quidem pupilli causas gerebat, et
quod denique magis magisque pupillis prospici debebat legibus certa et accurata de tutela gerenda praecipientibus. Quam tutelam
17쪽
ita diversam tamen omnes candinavit ita habebant eandem, ut idem omnes ea effici vellent. In eo enim singuli juris fontes nequaquam discrepant, ut pupillum omne deficere arbitrium ejusque voluntatem in jure pro nihilo esse prodant. Quae Scandinaviorum jurum generalia eorumque singularia de pupillorum tutela ut penitus cognoscamus atque probemus, quae de omni tutela, qualis initio fuerit, qualisque postea facta sit, breviter protulimus sejungendae sunt tutelae partes, inter quas primum tractandum videtur de bonorum cura. l. In administratione bonorum pupilli num probentur, quae de tutela a tota familia gerenda diximus, quum primum quaeramus, in antiquissimo jure omnes propinqui inveniuntur bonorum euratores. Sicut autem omnino pro singulari causarum natura modo complures modo singuli propinqui res familiae gerendas suscipiebant, ita hujus administrationis quoque rationibus efficitur, ut ordine quodam observato leges nominent propinquos eurantes, atque ipse ordo necessarius praeberi videtur propinquitatis gradu 3. Vetustissimo igitur standorum jure praecipitur, ut proximus quisque pupilli heres fungatur curandi munere 3.
Patrem sequitur eam ob causam frater ex patre, mater, Soror ex patre, frateue ex matre, deinde soror ex matre, quos excipiunt
eodem ordine spurii atres et sorores, quibus deficientibus produntur avus Paternus et maternus, utraque avia, Patruus et Vunculus, Patruelis et consobrinus, amita et matertera neptiB-que e fratre vel sorore, denique proximi cognati , inter quOS, Sieοdem gradu sunt propinqui, primum locum obtinent viri' i. Eadem juris regula antiquissimae Norvegicorum leges uti ex eo jam cernitur, quod heredem quemque proximum et virilis et feminei sexus curatores produnt di p).
18쪽
Quo lsus quomodo diversum a jure flandie ordinem instituat' , neque a juris principiis deduci potest neque in tutelatraetanda aliquid valet. Sed ad curam gerendi rationes aeCuratius cognoscendas adjuvat, quod cernitur, omnibus eodem gradu propinquis simul administrationem, incedi, ita ut suo ipsorum arbitrio aut conjuncti agant aut euratorem quemquam inter se eligant'). Neque enim legibus sancitum est, quis inter eodem gradu pupillo propinquos alter alteri praeferatur, nec major aetas, qua similibus in ausis principatus conceditur, hac in re
aliquid valet. Et soli qui antiquius habet pupilli salutem, quam
ceteri, principatus praebetur, quum eorum, qui inter se omnes eodem, Red remotiori gradu quam fratres pupillo sunt propinqui, alter alteri bona auferre possit, si meliores obtulerit conditiones' i. Omnes igitur heredes proximi, quorum ipsorum maxime interest, ut bona serventur, quum simul ad curam vocentur atque conjuncti agant aut idoneum quemquam curatorem eligant, communi studio et opera pupillo prospicere videntur. Cautionem igitur, ne bona deminuantur, pupillo praeberi non necesse hahetur, neque is, qui propinquis consentientibus bona aestimata suscepit curanda, hypothecam quandam praestare, ne quantitatem quidem certam facultatum possidere debet. Ηa de bonorum cura suscipienda quae mutata profert recentius jus, ex iis facile explicari possunt, quae dicta sunt de familiarum atque omnis tutelae natura posteriori tempore mutata. Nam quum ea id Gotum esse supra protulerimus, ut sicut in
aliis consanguinitatis obligationibus explendis ita in tutela quoque gerenda familia ipsa paullatim minus ageret, atque respublica magis magisque hanc rem curaret, illa nostra sententia iis quoque legibus probatur, quae posteriori tempore valuerunt de pupillorum bonis ad curandum suscipiendis. Apud Sueogotos enim et Danicos propinqui hac in re neque conjuncti agunt neque ipsorum quemquam idoneum eligunt curatorem, sed ut unus semper eorum et is quidem qui pupillo sit aptissimus,
19쪽
administrandi munere fungatur leges praescribunt. Nam diversis tutelae muneribus, sicut intelleximus, conjunctis et uni propinquorum concessis quum feminae, quippe quae non omnibus tuendi muneribus fungi possunt, ab administratione bonorum sint remotae, virilis tantum sexus heredi proximo conceditur cura, praepositis agnatis inter eos, qui eodem gradu sunt conjuncti, atque eorum, si complures sunt, Sueogotorum leges' aptissimum omnibus, Danicorum ' seniorem juniori praeferri volunt.
Matri soli ut liberis curando prospiciat permittitur, id quod
tamquam singulare aliquid Danicae leges eo explicare student, quod addunt, illam liberos eorumque bona regere non tam suo jure quam potius pietatis ratione suadente et o justum filiorum solatium'). Atque quum omnino posteriori tempore deminuta familiae ipsius cura legibus magis pupillo prospiciatur, cautionem, ne bona deminuantur, curator praebere debet. Quae de ea deficiunt praeuepta in uegotorum jure supplentur et iis legibus, quae fundum abalienare nolunt, et eo quod rerum mobilium communione utitur curator cum pupillo sed apud Danicos ut curator opes ad cavendum possideat necesse habetur ). Bona postquam a propinquiu, quos alios apud alias gentes protulimus, Curanda sunt suscepta, priori tempore praecipue aliis propinquis praesentibus et adjuvantibus, postea magis judice consentiente, quomodo administrata sint, si consideramus, iterum
mus invitatur in conjunctione sanguinis ei quicumque proximus invenitur. Inter plures ver eque conjunctos et exauna parte tantum in subeunda tutela semper prefertur antiquior juniοri, inter eque conjunctos sed ex utraque parte agnatus licet sit junior cognat preponitur quamvis etiam seniori Er. Reg. L. SieLI., T. II. 5T ;
20쪽
primum nobis occurrit, antiquissimo tempore propinquorumquemquam praecipue suo ipsius arbitrio pupillorum saluti prospexisse. Nam in Isiandia proximi consanguinei bonorum fructibus alunt pupillum, neque ullam eorum rationem reddere debent, ita ut fruetus capiendi jure pater, frater ex eodem patre et mater semper utantur, remotioris autem gradus propinquorum alter alteri curam auferre possit, dato promisso, se pupillum suis ipsius opibus sustentaturum fructusque ad bona additurum esse d). Eodem jure apud Norvegicos curator olim usus esse
videtur, legibus autem iis, quae nobis sunt traditae illius gentis atque praecipue Sueogotorum et Danicorum, diligentissime Prospicitur pupillo in curatorem et praecipitur ut fructus in pupilli
commodum vertat rationesque reddat 33. IIac quoque in causa agenda in familiae locum postea venisse rei publicae Curam, diversos candinariorum juris fontes comparantes OB non fugiet '). - Ceterum singulares administrandi rationes, quiam nequaquam Pendeant ex iis causis, quibus tutelam apud alias gentes aliam factam esse ognovimus, consentaneum Et de curandi modo omnium gentium leges omnino consentire. Omnia enim Scandinavia jura id commune maxime intendunt, ut curator tanta restituat, quanta acceperit. Primum igitur impositum est curatori munus, ut inquirat, quanta sint curanda bona' 'j.