장음표시 사용
1쪽
La Ti grasa editrire della presente opera intende stodere iι diritto di proprieta letteraria, a norma delis Dysti vigenti.
2쪽
1. Omniunt Sacramentorum Novae Legis primum Baptismus est , per quem aditus in Ecclesiam patet. Variis nominibus in Scriptura et patribus donatum baptisma effertur ; interdum enim Sacramentum aquae, vitae novae , fidei, illuminationis , interdum uaticitatis secundae s lava-erum restenerationis ac renovationis nuncupatur. A Catechismo Rom. p. 2. c. 2. S. 5. definitur : Sacramentum restenerationis per aquam in verbo. Vox sacramentum exprimit genuS ,
visibile scilicet signum invisibilis gratiae; regenerationis Vocabulum spiritualem denotat nativitatem quam per ipsum
Consequimur : per aquam in verbo materiam et larinam Significant. 2. Veterum haereticorum, nempe archonticoruIn , marcosianorum , Valentinianorum et quintilianorum doctrina qua rejiciebatur baptisma tanquam a malo principio invectum , jamdiu obsolevit. Haeretici recentiores, lutiterani et calvinistae cum Sectis quae ex illis prodierunt veritatoni hujus sacramenti ultro admittunt. Si qui autem sunt qui illud rejiciant, inereduli potius quam haeretici sunt, contra quos frustra ex Scripturis et traditione pugnares. Hac igitur dimissa thesi, quam uti admissam amumimus, ad ulteriora progredimur.3. Quemadmodum novatores sec. XVI. paria secerunt utriusque legis sacramenta , ita etiam par secerunt Baptisma Ioannis et Baptisma Christi ex eodem principio de sola side justificante, ad quam excitandam sacramenta institutagunt. Hunc errorem anathemate confixit Tridentina synodus Sess. 7. can. l. Si quis diserit, Baptismum Ioannis habuisse eundem vim, cum Bapsismo Christi ; unam. ait. Cum
3쪽
vero errorem hunc in Dact. superiore jamdiu praeoccupaverimus , ideo ab eo iterum refellendo Supersedemus. 4. Acturi igitur sumus in praesenti Τractatu de hujus sacramenti natura , de materia scilicet et forma , deque ipsius ministro , Subjecto , necessitate et effectibus. Siquidem haec sunt quae in controversiam veniunt. His de more nonnulla adjiciemus scholia ad dictorum uberiorem illustrationem.
5. Duplex a theologis Baptismi distinguitur materia , remota et proaeima: Bemota est aqua , proxima ablutio. Circa materiam remotam praeter antiquiores haereticos qui eam aut penitus rejecerunt uti seleuciani, herminiani, manichaei ac pauliciaui; aut Baptismo aquae Baptismum sanguinis suffecerunt, uti de flagellantibus dicitur; errarunt recentiores, qui Luthero magistro in Symposiacis c. 17. autumarunt aptam Baptismi materiam esse quidquid balnei loco esse potest. Sociniani ad Baptismum non requirunt nisi aquam metaphorieam. 6. Circa materiam proximam Graeci litem intentarunt adversus Ecclesiam Romanam eo quod Baptismum administrare consueverit per infusionem, Omissa immenione , ac etiam ex eo quod valere doceat idem sacramentum etiam per aspersionem collatum. Eo progressi sunt, ut nullitatis iucusaverint Baptisma Ecclesiae Romanae. T. Doctrinam idcirco ae praxim Romanae Ecclesiae tum adversus protestantes quoad materiam remotam , tum adversus Graecos schismaticos quoad materiam proximam Vindicandam suScipimus.
Aqua vera et naturalis est de necessitate Baptismi 8. De fide propositio est, ex Tridentino MM. 7. ean. 2. Si quia diserit aquam veram et naturalem non ene de na-
4쪽
CAP. I. DE NATERIA BAPTISMI. 3
ressitate Baptismi , atque ideo verba illa D. N. I. C. Risi quia renatus fuerit eae aqua et Spiritu S. , ad metaphoram aliquam detorserit; anathema sit.
9. Hujus propositionis veritas Scripturarum dictis et saetis luculentissime eo tat; ChriStus enim do. 3 , 5. ad Nicodem uni ait: Risi quia renatua fuerit ea aqua et Spiritu Sancto , non poteει introire in regnum Dei. Quibus verbis tum externam corporis per aquam ablutionem , tum internam per Spiritum S. nativitatem Christus expressit. Hoc autem sensu discipulos Christi verba intellexisse exhibent ficta apostolica c. 8, 36. seqq. Cum enim Philippus Eunuchum reginae Candacis edocuisSet, venerunt eta quamdam aquam, et ait Eunuchus et Ecce aqua ; quid prohibet mabaptizarip . . . Et descemderuml uterque in aquam Philippus
et Eunuctus, et baptizavit eum; et iterum ib. I 0, 47. Cum descendisset Spiritus S. in eos quos Petrus edocebat, respoisit Petrus: Numquid aquam p quis prohibere potvit ut non baptiaretur hipio. Nec aliter Christi verba intellexit ac in praxim deduxit Ecclesia, ut documenta omnia sidem faciunt, ac baptisteria ubique erecta. Interrogat proinde g. Augustinus
Trael. l5. in D. n. 4. Quid rat Baptismus Christip Lavaerumin verbo. Tolle Murem, non est Baptismu3 ; tolle verbum, non est Baptismus. Plura adiicere , esset tempus inutiliter terere.
1 l. I. Obj. 1' Passim in Scripturis aquae Vox metaph rice Sumitur , ut Io. 4, 13. 7, 37. et alibi. 2' Sane Baptis ma Christi in aqua non esse conserendum declarat I omnes Bapt. Suum opponens Baptismum Baptismo Christi, dum Matth. 3, i l. dixit: Ego quidem baptizo in aqua . . . bra
pilaabit in Spiritu S. et ioni, et hoc probavit Christus Act. 1, 5. spiritualis igitur et metaphoricus sive internus est Christi Baptismus, ut 3' insinuat Apostolus Rom. 6, 4.
scribens: Consepulti sumus cum Christo per Baptismum in mortem, ut quomodo Christud reSurreait a mortuis per stlo-
5쪽
rium Patris, ita et nos in nowitate vitae ambulemus; hae autem mora et reSurrectio non sunt nisi mysticae , ita et mysticus est Christi Baptismus, prout s. Augustinus animadvertit, monens Truet. 1 l. in D. illa Christi verba Io. 3. Nisi quis renatus etc. non eme carnaliter, Sed spiritualiter
intelligenda. 4' Sane Christus ibid. arguens Nicodemum , piod non intelligeret se loqui de Baptismo symbolico , patefacit se non disserere de materiali Baptismo penes Iudaeos , imo et penes ethnicos usitatissimo. 5' Idcirco enim aquam cum Spiritu S. conjunxit; porro nos haud bapti-etamur in Spiritu S. nisi metaphorice. Ergo. 12. Resp. Λd l , D. Aquae vox , imo et Baptismi interdum metaphorice sumitur in Scripturis, C. in subjecta materia N. Praxis apostolorum in conserendo Baptismate in aqua juxta institutionem Christi, de vero vocis illius sensu
Omne amovet dubium.13. Λd 2', D. Opponens Baptisma suum Baptismati Christi quoad virtutem et emicaciam, C. quoad materiam utriusque Baptismatis R. Sic enim universa antiquitas verba Joannis Bapt. intellexit. 14. Ad 3 , N. Sed alludit Apostolus ad ritum cons rendi Baptisma per immersionem , quo ritu significari affirmat spiritualem mortem et resurrectionem a peccatiS Per Baptismum Christi essiciendas. S. Augustinus carnalem Ni- eodemi interpretationem excludit.
15. Ad 4', D. 4rguit Christus Nicodemum , quod non intelligeret se loqui de regeneratione spirituali per Baptismum obtinenda , C. quod non intelligeret se non loqui nisi de Baptismo metaphorico N. Nam hoc ipso quod plures
sigurae in V. Τ. praecesserint renovationis spiritualis obtinendae per Messiam, ac Baptismus ipse penes Iudaeos receptus symbolum esset interioris munditiae , jure merito arguitur Nicodemus, quod verba Christi acceperit de noxa
generatiotie Seu nativitate carnali.l6. Λd 5', IVey. Sed ideo Christus cum aqua conjunxit Spiritum S. ut intelligeret Nicodemus esseclum intorioris
6쪽
nativitatis non ex sola aqua proVenire , Sod ex virtute Spiritus S. qui interius cor mundat dum aqua foris abluit corpus.17. II. Obj. Plura exempla ex historia ecclesiastica suppetunt Baptismi aliter quam per aquam collati. Etenim l' Io. Moschus in Prato spirituali c. 175. ac Nicephorus Hist. lib. 3. c. 37. referunt Iudaeum morti proximum , aquae defectu, arena superinfusa baptigatum esse ac subito convaluisse 2' Stephanus II. ratum habuit baptisma in vino collatum
insanti periclitanti , prout jamdiu validum ejusmodi Baptismum declaraverat Syricius. 3'Idque jure, cum interior animi ablutio quovis liquoris Iavacro significari possit. Ergo. 18. Besp. R. A. Ad i proh . D. Quod tamen Baptisma invalidum a Dionysio antistite declaratum est, et renovatum, C. secus N. Merito fidei Iudaeus sanitatem est adeptus.19. Ad 2 , D. Quod tamen respon sum uti supposititium, aut saltem mendosum a criticis habetur, C. sincerum Subd. Excusando baptigantis ignorantiam , C. probando Baptisma N. Sic etiam uti supposititium rejicitur decretum Syricii, quod omnium primus post plura secula protulit Τheodorus Cantuariensis in suo Poenitentiali. 20. Λd 3', D. Λ cccdente voluntate Christi, C. secus D.
Vera est de Baptismi sacramento doctrina tristens in Ecclesia Romana , guae tenet, illum aeque valere sive per immersionem , sive per infusionem aut asperSionem conferatur
21. Dc sidc est propositio ex parte juris, certa ex parte
facti. Conc. enim Tridentinum sess. cit. hunc ean. qui 3. est
de Baptismo edidit: Si quis diserit, in Eeclesia Romana quae
omnium Ecclesiarum malor est et massistra , non erae veram
de Baptismi sacramento doctri-m; anath. sit. Notorium autem est a pluribus seculis Ecclesiam Romanam consuevisse eonferre Baptisma per infusionem. 22. Jam vero aeque valere Baptismum sive immersione , SiVe insusione aut dispersione administretur , facile exii
7쪽
citur, si ostendatur ex sensu ac praxi totius antiquitatis immersionem haud esse essentialem huic sacramento; atqui id constat. 23. i' Ex Baptismate clinicorum , eorum scilicet qui in lecto gravi morbo decumbentes tincti sunt, qui certe non fuerunt in aquam immersi, sed sola infusione lustrati sunt. Atqui ex universa historia ecclesiastica, ac patrum testimoniis , ejusmodi Baptismata primis seculis frequentissima fuisse constat, quin unquam de eorum valore dubium fuerit
24. 2' Constat ex documentis illis quae perhibent quovis tempore collatum Baptismum sola infusioue, nullo reclamante ; talia sunt acta martyrii A. Lucilli apud Surium;
s. Bacchi apud Combesisium , s. Gratiliani, nec non A. Lind- geri, qui exhortabatur mulieres ut infantulos morituros haptigarent intinctos aqua vel superinfusos apud Martentum D antiquis Ecel. risib. lib. l. e. l. ar. 25. ut alia Omittam. 25. 3' Constat ex veteribus picturis et sarcophagis in quibus Baptismus per insusionem administratus visitur, ut reserunt Martenius i. c. et Clampinius in Veteribus monimentis par. 2. tab. 4. et 5. 26. 4' Constat ex consessione et agendi ratione ipsorummet Graecorum ; omissis enim canonistis EcbanassaΙΕchmini, et Gregorio Abulsaragio, qui latentur valere Baptismum per insusionem datum , Goarius testis Oculatus ,
in suo Euchologio refert Graecos passim recens natos insantulos super infusione baptizare.
27. Numquam igitur ut essentialis Baptismo immersio habita est. Plures vero eaeque gravissimae causae induxerunt ritum conserendi Baptisma aut sola infusione aut aspe Sione jam a sec. VI. ut ostendit Mabillonius in Musaeo
Italico; scilicet major facilitas ; insantium conditio ; pudieitia mulierum ; frigoris rigor in septentrionalibus plagis.
28. I. Obj. l' Trina immersio mysticam habet signi-
8쪽
CAP. I. DE NATERIA BAPTISMl. 7
ficationem ex Apost. Rom. 6, 4. mortis ac sepulturae Christi , quae evanescit per infusionem aut aspersionem. T Hunc praeterea immersionis ritum repetunt patres ex traditione apostolica et praecepto Christi. 3' Poenae idcirco constitutae erant in illius transgressores. 4' Sane concilium Constantinopolitanum I. evnomianos vel unica immersione vel
insusione tingentes irriti Baptismi damnavit; prout eadem de causa Gregorius M. irritum declaravit Baptisma apud bonosiacos. 5' Cornelius de Baptismo Novatiani per infusionem collato dubitavit , uti dubitavit etiam Magnus ΛDicanus antistes. Ergo.
29. Bosp. Ad i , D. Mystica illa significatio non ita
expressa habetur in Baptismo per aspersionem , aut insu-sionem dato uti per immersionem , c. evanescit prorsus N. Addo significationem essentialem esse ablutionem, alteram
ero non esse nisi accidentalem.
30. Λd 2 , D. Ex traditione apostolica , sed disciplinari , C. dogmatica N. Alioquin numquam praetermiSSafuisset. Quod adjicitur de praecepto Christi, lato sensu accipi debet, proveniente ex ejus exemplo , non autem pre
31. Ad 3', D. Adversus privatos Statutae, quibus citra necessitatis casum a recepta communi disciplina recedere non
licet, c. ob nullitatem Baptismi N. Hoc esset ostendendum. 32. Ad 4 , D. Ob vitiatam sormam , ac haereticum principium quo tum euuomiani tum bonosiaci Baptismum administrabant, C. praecise ob unicam immersionem aut infusionem N. Cum enim peccarent circa doctrinam Τrinitatis haeretici illi formam vitiaverant, adeoque irritum declaratum est illorum Baptisma. 33. Ad 4', D. Dubitavit Cornelius de effectu Baptismi ob pravam Novatiani dispositionem, C. de ejus 'alore in se N. Clinicorum dispositio suspecta ut plurimum fuit , adeoque uti irregulares habebantur. Magni porro dubium excussit f. Cyprianus Epist. 78., imo sustulit Ecclesia uni-Versa ea Praxi quam adoptavit.
9쪽
34. Breviter ab hac quaestione nos exPediemus, cum veteres haereses gnosticorum . Valentinianorum ceter rumque ejusmodi quae Baptismi formam vitiaverant, penitus obsoleverint; hodierni vero haeretici qui adhuc Baptisma retinent, formam Ecclesiae Romanae retinuerint. Licet vero mingliani, calvinistae ac sociniani veram Baptismi formam servent , contendunt tamen eam minime necessariam eme , adeoque pro ejus necessitate pugnare debemus. Quod vero attinet ad quaestionem facti, utrum apostoli ex peculiari dispensatione aliquando Baptisma in nomine tantum Iesu Christi contulerint , uti non pauci catholici theologi contendunt, eam ad scholia subjicienda remittimus.
Vera est de Meramento Baptismi doctrina in Ecclesia Romana , quae tenet baptizandum esse sub distincta invocatione trium divinarum personamum
35. De fide propositio est vi canonis tertii conc. Tridentini nuper allegati collatique cum Can 4. in quo idem Concilium decernit verum esse Baptisma ab haereticis datum in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti. Forma igitur ab Ecclesia Romana praescripta et servata est: Estote baptizo in nomine Patris etc. a quo non disseri quoad substantiam quae adhibetur in Ecclesia Graeca: Baptizatur,
Bαπτιζεται Servus Dei in nomine etc.
36. Veram porro esse Ecclesiae Romanae, seu potius universalis, doctrinam circa Baptismi formam, ex Christi orbis patet Matth. Cap. vll. Euntes docete omnes gentes baptizantes eos in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti. Quibus patres innixi uno ore docent nullum esse Baptisma sine trium divinarum personarum distincta invocatione. Tertul-
10쪽
tianus lib. De Bast. c. 13. Leae, inquit, unguendi imposita eu et forma praescripta. Ite inquit, docete nationes unguentes eas in nomen Patris etc. S. C prianus ep. 73. ad Iuba jan. c. 4. Quando Christus, scribit, baptizare jubeat in plena et adunata Dinitate. Sic patres reliqui. 37. Perpetua denique constansque utriusque Ecclesiae doctrina colligitur non solum ex earum praxi de qua testantur synodi Arelatensis I., et Nicaena I., sed praeterea ex argumentis, quae patres ex eadem praxi eruebant ad eo fundendos fabellianos , artanos, macedonianos, eunomianos aliosque Trinitatis hostes ; ac demum conficitur ex
omnibus Ecclesiae Orientalis Euchologiis et Ecclesiae Occidentalis Bitualibus libris collectis a Martento et Benaudotio.
38. Obj. I. Si Christi verba inducerent necessitatem hujus formae, nunquam ea omima emet; atqui ea prorsus omittitur in collatione Baptismi, quae as. Ambrosio, Seu ab Auctore libror. De Sacramentis lib. 2. c. 7. exhibetur, ubi ritus baptigandi describitur; prout pariter sit in Libro Gelasiano ex codicibus Thomasii et Colbertino. 2' Nec mirum, alioquin cum Christus dixerit: Euntes Meete, colligi posset necessitas proserendi verba: Ego te doceo , quod nemo dicet. Ergo. 39. Besp. Ad i , My. min. Nec enim s. Ambrosius seu Auctor librorum de Sacramentis in objecto loco sibi proposuit ritum tingendi describere, sed enumerandi interrogationes mersionesque juxta sinem qui in illis praestitutus erat. Sane hic idem Auctor ibid. lib. 2. e. 5. n. 14. jam Praemiserat: Caelestia verba, quae Christi sunt, quod bapti-aemus in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti. Haec eadem repetit c. T. n. 22. Neque aliter exponi debet quod ex Labro Gelasiano objicitur; siquidem in eodem libro prout eum reserunt codices Regius pi Novi omensis haec formula legitur pro Baptismo infirmorum: Baptizo te νn nomine Patris et Filii et Spiritus Saneti ut habeas vitam aeterinam. Εju