장음표시 사용
151쪽
gutturali distinguere, quippe in phthisi aeger saepitis
stimulum in guttur , seu summam laryngem tantum refert: maxima pars aegrorum hanc tussimi tribuit aquis salsis quas e cerebro destillare putat sonus tussis gutturalis est utplurimum acutior quam pectoralis , omnium gravissimus sonus est in stomachali, nisi tutam haemoptoicam, quae quando
que vix sonora est, annumeremUS 9. hepatica, Alberi. de hamorrhoidibus.
D. Venel quoestion. agonisticae , pag. 27. t759. Tussis hypochondriaca Nicol. Rosen. Tussis est ferocissima, intermittens, in cujus intervallis nulla omnino respirandi dissicultas , nullaque febris initio. Ea si lacticiniis , he hicisque edulcorantibus tractetur , ut tussis vulgaris , abit in tabem hepat, cam ex hepatis abscessii cum febre amphimerina. Initio avertitur feliciter fundentibus aloeticis Usculis aperientibus , ptisanis nitratis. Differt ab hepatitide per absentiam pyrmiae
acutae, diuturnitatem ; in hoc morbo naturae conatus videtur vergere ad removendum obicem
quem hepar obstructum respirationi opponit. 1 o. Tussis ferina, Frid. Ho anni spec. I 2I Pereussis Allent , coeluche. Tussis clangosa , CL Bourdelin Coquelu che Vulgo ; est tussis tapius epide ca puerulos infestans per paroYismos dictos revertenS , in quibus fere suffocatur per aliquot secunda, cum facie livescente , & saepius Vomitione , totiusquct
corporis vehementi concussione.
Pueri quidem in his accessibus pituitam spum
sem, albam , Viscidam demum expedΓorant, ast i fantes deglutiunt, nec quidquam extussire norunt; accedit inappetentia , lassitudo, asthenia , macie' , vitae periculum imminet. Κ iiij
152쪽
Si lacteat infans, nutrix ptisana edulcoranti decocto oryzae , gruti uiatur, a Vino & cibis sal fis abstineat; infans lacte solo vescatur, & ex pauxillo mannae identidem purgetur , manna in lacte dissolvatur, oleo amygdalarum etiam misceatur Si infans natu major sit aut provectior, phlebotomia in usum Vocetur, Vespere grana aliquot theriacae deglutiantur, potu calido these , capillorum veneris utatur, & catharsis repetatur. Paulo Provectioribus puerulis emesim suadet Bourde
II. Tussis a dentitione etiam oritur sive ob m teriem Verminosam quae tape cum hoc morbo .Xaltatur, ut patet ex narium pruritu, halitu sub cido, sive sympathice a gingivarum distractione oriatur , ea autem minime confundenda est cum tussi clangosa, seu ferina, de qua egimus.1Σ Tussis metallicolarum Frid. Hostaann russe artic. 9. est comes asthmatis metallici, quod
I3. Tuos gravidarum Mauricem libr. I. cap. I s. Quae fetus suos gerunt altius caeteris, tussi &dyspnoeae sunt magis obnoxiae , cum inde pectoris cavitas magis arctetur. Huic vero principio quandoque alia tussis principia adjunguntur , ut frigus stisceptum, indoperspirabile acre retentum & in bronchiis secretum , irritans , sanguis a peripheria ad interiora Pectoris repressus , his accedit ventriculus alimentis , statibusve nimis distensus, quae singula distinguenda sunt, & oppugnanda. . Curatio. GraVida bono regimine victus utatur , Vuetque omnia salita , piperata necnon acida , uvacetum , limonia mala granata , a quibus tussis augetur utatur hechicis , edulcorantibus, ut gly-
153쪽
eyrrhira , passulis, jujubis, hordeo mundato &c. elysiariis alvus laxa servetur. His irritis ad phlebotomiam quovis graviditatis
tempore confugiat, major enim est metus abortus a tussi, quam detrimenti a phlebotomia. Contra frigus se muniat in cubiculo se continens, muccianio aut villosa pelle collum tegat.
Syrupus vini adusti sic paratur.
Recipe vini optimi uncias octo, cinnamomi drachmas duas, caryophyllos no. vi. sacchari unc. IV. bull. in scutella, dein accendatur vinum usquequo ad syrupi consistentiam
devenerit, sumat ante somnum cochlear. I. aut 2.
Caveat gravida ne vestibus nimis arctetur aued men & pectus , a coitu abstineat, levibus hypn ticis somnum sibi conciliet, a fortioribus a stinendo. 13. Tussis gravidarum Morisor Dessandes in
Esst in gravidis symptoma formidabile ; proc dere potes a multis principiis , ut; Ιq. a plethoragravidis familiari; aQ. a sensibilitate uteri quem fetus falcitrat; 3'. a situ fetus altiori; 40. a sup- Pressa leucorrhoea, facta in pectus metastasi ; in his omnibus casibus laxantia , edulcorantia , be-chica vel noxia , vel inutilia ferme sunt. Prodest in prima varietate phlebotomia cum regimine I '; quod valet etiam in 3'. casu, sed in quarto nocet; nimis adhaerent Medici , in tussi,& vomitu gravidarum , auxiliis ex phlebotomia '& catharsi petitis i quid ni audent quandoque temtare semicupia , tonica, antispasmodica , imo na cotica , forte ea remedia in gravidis diffamata
154쪽
sunt, quia ab imperitis praepostere usurpata. IIaee D. Dessandes. Vidi puellam quae syphilidis gratia balneabatur, sed in lipothymiam ducebat quota vis balneum ; scortum vero illud gravidum erat :uxor tamen Chirurgi gravida a balneis aliundoeindicatis nullum incommodum patiebatur. 1 . Ttissas hamoptoica ; Tosse contumate , consputi cruenti in femina debois , emaciata Desp
Tussis contumax per quam identidem sanguinis quaedam guttae exspuuntur in subjectis jam ema clatis & debilitatis, est phthis eos saepe prodromus in hac itaque humorum & maxime succi hronchialis acrimonia est incusanda; docet autem ob servatio succos digestivos a febricula aut a Pure , si jam confectum sit, ita vitiari, ut digestio vitiosa succedat, & metus diarthoeae periculos, com
In simili casu auctor laudatus , I'. interdicit omnia cathartica , necnon phlebotomiam; clysmata ex lacte vel aqua hordei eum saccharo &pauxillo sagis suadet; deinde ut sputum sanguinis sanetur, astringentia varia praescribit, ut terra sigillatam , cor ilia rubra, fungum melitensem ad tussem vero compescendam lambitiva, seu looch ex saccharo & amylo, succum urticae & hederaeterrestris cum julapio de rosis siccis , necnon sexum lactis distillatum , in quo cocta fuerint herbae Centinodiae, hedera terrestris , necnon huguta folia, . cum cancris fluviatilibus & jujubis ; praescribitur etiam lac asininum mane, & vaccinum Vespere ; pro potu vero aqua di nuocera , Veb qua cum pane tosto & pauxillo cinnamomi in tulis; laudatur etiam gelatina cornu cerVi , nec Onum debent papaveracea noctu usurpanda
155쪽
a F. Tuos a pol po D. Samber Philo f. transact. 398. ira . Violentam tussim expertus erat quinquagenarius ;demtim post sanguinis exspuitionem copiosam, polypum prius bronchiis adhaerentem expectoravit ;superfuit vero phthisis a qua absumptus est. Tulpius obf. r. lib. a. expectoratum polypum Venae pulmonari ramosae similem observavit, post tussim harmoptoicam : similem polyposam concretionem pariter expectoratam vidit D. Nicols Phia D ph. transact. - 19. anno 1 31. Videatur icon in libro citato. 16. Tussis phthi sica Morton. de Phthiseologia lib. a. sv. 3. Toux de renard vulgo, quia ducit ad foveam.
Est ea species quae phthisim incipientem designat, & quam saepitis aegri cum catarrhali tussi , seu
rheumate confundunt, atque ob titillationem gutturis procedere credunt a pituita acri , quam a cerebro delabi judicant. Differt autem ab illa , I Q. quod tussis phthisica stipatur sensia quodam ponderis in pectore gravantis , utpote quae excitetura tumore glanduloso , seu tuberculis pulmOΠum. Quod in primo limine tussis phthisica sit dissi- euitate respirandi stipata, & ab ipso initio arida ,
arida inquam habitualiter per aliquot menses raro enim & accidentaliter muci, salivaeque gutturalis exspuitionem inducit, ast non expectorationem quae intra aliquot dies , vel septimanas catarrhali tussi supervenis cum levamine, anhelationis imminutione. 30. Tussis phthisica vere perennis est,& licet per intervalla molestior evadat, nunquam
omnino ad fatalem mortis terminum; cessat, atque tunc sedatura clim verum pus suppurato tuberculo
ejicitur. 40. Tussis phthisica initio morbi mitis est, sine insigni irritatione, longis & incertis inte
156쪽
allis saepitis recurrens ; econtra catarrhalis in primo limine ferox & fere continua est. 39. Tussi phthisicae fere semper inappetentia jungitur cum siti, & post cibum vomitio supervenire solet , ut pueris accidit in tussi clangosa. 6'. VOX rauca est, vel clangosa & exilis ; quod ob pulmonis obstru etionem accidit; tubus enim eo acutiorem sonum edit, quo brevior est. 7 . Huic tussi comitem se praebet respiratio dissicilis, molesta & anhelosa, Praesertim ab ambulatione. 8'. His demtim accedunt pectoris oppressio, hypochondriorum gravitas insolita , iracundia & tristitia , ita ut nec fibi nec aliis placere & facere satis possint. 9'. Dein pectoris in aliquo loco gravitaS major, m jor tussis ex decubitu in alterutrum latus. io '. P6iissimum signum est etiam febris sensim crescens pulsu frequenti, urina rubra vigiliis , inappetentia, calore manuum & pedum hipata, cum ru-hore fixo genarum ; febris, inquam , mitis, lentae post pastum discernenda, caeterum homotond. , usia quequo suppuratio facta sit; nunc vero hectica
vespere exacerbans eVadit. ΙΙ . Tandem tabeS,
seu insensibilis statim & gradatim crescens co sumptio, aut extenuatio incipientis phthiseos, adeoque tussis phthisicae signum est, dc ultra procedente morbo phthisis est confirmata, nullumque dubium superesse potest. 17. Tu conptiyisa Theod. Forbes. disserti Ed-burg. /759. est ea flava , cita, Violentaque t acuta quaedam & s nora inspiratio , gaui cantui similis , una cum vomendi nisu co
157쪽
Ιncipit utplurimum cum febricula, sensim cresiacit conatus tussiendi cum sono gallicinii, dein m cus sincerus tantum expectoratur, paroxysmos praecedit vel titillatio gutturis, vel suffocatio ;in parox mo venae tument, arteriae fortius putisant, caput dolet , oculi prominent, lacrymae fluunt, palpebrae tument, facies turget, rubet aut livescit; aeger veluti suffocatus cito moreretur, nisi vel e naribus, Vel e pectore sanguinem funderet, aut vomeret: qui vomunt melius habent: si neutrum accidat in vehementi tussi, metuendae com Vulsiones , aut apoplexia; ex diuturnitate morbi metuenda phthisis. Haec tussis epidemica est, & contagiosa creditur ; semel in vita quosque aggreditur, saepius
Quaenam si sedes principii proximi ignoratur Curatio. Arcendum Digus , arcenda humiditas ;quo natura Vergit , eo ducere oportet, adebquephlebotomia praemittenda, dein lene vomitorium praescribendum ; infusum ex pulegio , hyssopo sit pro potu : purgatio bis in septimana iteretur , cum manna, Theo , granis aliquot aquilae albae ; provomitorio oxymel scilliticum detur cum surripode althaea. Tussilago , althaea, capilli veneris , semina lini
cum hinkinae pauxillo coquantur pro potu. Vesicatoria a multis suadentur.
Laudantur specifice lichen pyxidatus in lacte decoctus , necnon saccharum saturni ad grana duo tria, & demum hinkina parva dosi , item succus pulegii pro specifico habetur a Boyleo.
Dicitur etiam inflammatoria, illa quae febrem
158쪽
138 GENERA ET SPECIES comitem habet, & a phlogos pulmonum pendet.
Horripilationes & febriles commotiones , cum tussicula sicca ab initio sentiuntur, quae vespericum pulsu & calore acutis ingravescunt, accedit dyspnoea , pulsus celer , & duriusculus , dolor pectoris tussicula exacerbans cum doloribus vagisthoracla ; cruor extractus est phlogisticus. Differth eatarn li defectu coryzae, sternutationis , angunae ; a febrici simplici per dolores rheumaticos pectoris , crassam sanguinis crustam, & c. Indi cantur phlebotomiae repetitae , potus theiformis , diluens , inlidus ex passulis , glycyrrhiaa , hordeo, ficubus, julapia ex syrupis capillorum veneris,althaeae , &c. juscula ex rapis, brassica rubra, pubmone . Vituli vel vervecis, additis sebestis , vel
. Ea pendet ab arthritide repulsa, dc nisi materies arthritica pedes itertim assiciat, frustra h chicis impugnatur, ac periculosa est.
159쪽
Gallice Oppressions de potirine, Es usse- mens ; Inspirationis xitia Elimulieri ; Rei spirationis Iasiones Mangeti ; Di cultas
HIC ordo continet morbos , quorum marima pars laedit constanter respirationem, maxime vero inspirationem sine febre inflammatoria; quare distinguuntur a pleuritide , peripneumonia, hep titi de , in quibus scilicet phlegmina est praecipuum symptoma; dissicultas quidem respirandi multorum morborum diversae classis est comes , ut febrium , hydropum, spasmorum ; vertim in hac classe reponimus eas anhelationes quae aegritudinis praecia suum symptoma constituunt, de quo aegri primo
Est anhelatio sonora, seu sono involuntario saepitis rauco quandoque sibiloso stipata , qualis apud bene multos sanos dormientes observatur. Stertorem pro lubitu eflingit quisque laxatis chordis vocalibus , & aere Velum palatinum , acuvulam in tremulos motus Mente.
160쪽
Ita & pro lubitu steriorem . rasationem Go donio dictum essingimus , iquoties gargarisma in gutture volutamus , & aerem effatum intra aquam agitari cogimuS. Stertor qui fit ore clauso , cujus proinde sonus nasialis est, cum alterna genarum inflatione & de tumescentia, qualis observatur in illis qui fumum tabaci alternis vicibus emant, Gallis dicitur Ron sement; qui Vero ore patulo qualis in agonem ducentibus , proprie RElement, Occitanis REIe num cupatur ; alternat saepe in asthmaticis sterior sono gravi & rauco , cum steriore sibilante , seu sibilo :horum Vero omnium sonoriim theoria adhuc desideratur. Stertor apoplecticus est cum respiratione
sublimi quidem , sed rara; unde differt a steriore
inlimatico , qui est cum respiratione frequenti: Bn a chordarum vocalium motu tremulo sensibili pendeat sterior agones non ausim decidere ; motus vibratorius homotonus ambarum chordarum sonum edit suavem ; ast si alterutra ex his chordissensibiliter tremat, nec cum altera consonet, tunc sonus edetur raucus & dissonans ; steriores hactenus citati sunt aliorum morborum symptomata secundarid.
Num vero sterior sit quandoque symptoma pria marium dubito ; nisi forte sterior ille qui infanti tos quandoque continuo & per multos menses affligit , qui ronchus Sievogito nominatur. Vide m. a. disputat. D. Halleri , de morbis pectoris.
VII. D pnoea, Dyspnee , couris haletne ;DUnia Gordonii lilium ; DOcultas ref-pιrandi Latinis ; Sanguisugum Gordonii de A Umate s Aythma continuam Caroli