M. Aurelii Olympii Nemesiani Carthaginiensis. T. Calphurnii Siculi Bucolica. Nuper à situ, & squallore vindicata, nouisque commentarijs exposita opera, ac studio Roberti Titii Burgensis. ..

발행: 1590년

분량: 237페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

121쪽

Roberti Titi Comment. 99

est . Tibuli Blanditi, vult esse locum Venus ipsa, querelis U-

plicibus, miseris sentibus illa fauet. Quo Phyllida carmiue placem Tametsi non prece, aut carminibus, sedativo placari puellas vere dixerit Tibullus dominam faciles aditus per carmina quaero, te procul Musae, si nihil ista iuuant sed de urbanis auaris loquebatur ille, nam agrestes, rura colentes carminibus capiuntur. cerasi tua cortice verba notabo J Vide quae adnotauimus ad illud Nemesiani Accipe qui super haec cerasus, quam cernis ad amnem, Coni et inciso feruans mea carmina libro sic etiam hic noster. Aspicis, Ni virides etiam nunc litera rimas eruet e arenti nondum se laxet hiatu 'rursus. Et cantus viridante licet mihi condere libro hic dixit rutilantia colore corticis illius arboris. Iam pallidus Macie confectus Ouid. Fugerat ore color, maciesq; obduxerat artus. Properi Perditus in quadam tardispallesce

re curis.

Modulatur acerba Alicubi scriptum reperi amara, tametsi lacerba non reiecerim, quatumuis argutetur Iulius Caesar Scaliger in Hypercritico . Dum set Amantes enim ad lachrymas procliues esse consueuerunt teste Luciano , itaq; ait Horatius humor o ingenas Furtim labitur arguens, Quam liniis penitus macerer ignibus ite alibi Sed cur, ehu Ligurine, cur Mana rara meas lachryma per genas Properi Quis te cogebat multos pallere colores, Et fletum inuitis ducere luminibus Z crebroq; noctes inquietas transigui, quaru duarum affectionum perpulchrae afferuntur rationes a Nicolao Leonico in Quaestionibus amatorijs.' o se de Iru tu Palam est turdos Olearum accis plurimum delectari, ipsarumq; est mirum in modum pinguesceres inter cibos vero, qui eis praebentur, myrti, lentisci semina, itemq; oleastri, hederaceae baccae, nec minus arbuti enumerat Columella, Constantinus Caesar in Selectis praeceptionibus de agri cultura. Porro minime praetermiserim lesti hic in quibusdam codicibus distri fairo destructa, quomodo locutus est Maro. Sed tumem querna glandes tunc fringere tempus Et lauri baccas, oleamq; cruentaq; mora hinc strictores apud Catonem. Le ulus cὰm sustulit uari Per extremas uas intelligit aut omnium tardi 1lime maturescetes, aut racemos ipsos post ple-uam vindemiam relictos , non aliter dixit Virgilius. Iam ca-

122쪽

1co In Bucolica Calphur nil

nit extremos status initor antes: porrbiu saginata lepores Ora nibus est exploratum. Legulus autem dicitur Di τοῦ 'indemiato iam sic reperias apud Varronem de Lingit Latina: vilegulus, vindemiator, alter ab olcis, alter ab uls Domina sine Phyllide Sic amantes amassias vocare consueuerunt Tibuli dominam faciles aditus per carymna P aero. alibi Sepd aliam teκulied iam cum gaudia adirem, Admonuit domi nae, deseruitq; P enus. Propert domina iudice tutus ero morat. Me dulcis dominae musa Lyciniae Cantus , vae Voluit dicere luci

diim Fulgentes oculos Puella in Idyllio Theocriti sic inquit.

turbidus , alicubi scriptum visebatur tu bidus, id est macie confectus, ut superius Iam pallidus. Mibi lilia nura videntur Committo hanc locum cum illo altero Nemesiani Pulidior buxo, io&q. illimus erro: Omnes ecce cibos , de reliqua cui prope gemini ivnderi potest hic alter Maronis . Leret ager, itio moriens stit aeris horba , Libor pampineas inuidit collibus,mbrias Phyllidis aduentu nostrae ne mus omne virebit Iupiteri laeto descendit plurimus imbri qui

Cui victa .aepe dedisti Oscula Ouid. Cantabam memini, memineri timura amarites, incula cantanti tu mihi rapta dabas neq;

non alibi ργου mibi dum referes, quamuis audire iuvabit, Multa tamen rapies oscula, multa dabis. Nemesian Idas ego ille sum, Donace. cui ipὰ dedi se Oscula,nec medios di bitasti rumpere cantus Atq; inter calamos errantia labra petisti. Tor/ida Mopsi Vox Per analogiam a re, in qua siccita sar est quomodo a coloribus , κω μὶ λά , quarum hac fuscam vocavit Suetonius in Nerone, illam candidam Celsus, ut pii to , Horatius certe quidam appellasse videtur ibi, cui liquidam Pater . Vocem cum cytbara dedit. conferi ut huic loco intellio en

123쪽

Roberti Titi Commenta in

Quintilia nil quoq; de vocis italitate scribens ita inqtiit Esscssu ida, fulica, pleni, exilis, denis asperi, est con tracti, est fida, dura, flexibilis , est clara, ct obtusa praeterea consulendus est Aristoteles lib. i. Topicor. Iulius Pol lux in Onomastico, qua parte de Voce, aut his, quae a Voce de vivantur, disputat sed de Demetrium Phalerarum adire pra stiterit. Carmen inops Nullis diui iij poeticis locupletatum sunt autem inter caetera, diuitia poeticae, pulchrae , atq; Vta inuentiones, crebra figurae, lectistima, erba. Et acerbae stridor auenae Virgil non tu tuti in sindocte lebas Stridentymiferi stipula disperdere carmem hic noster. uix stillantes arida nec umpis exstellis in Ed singultantia uerba c. iussin sequoris ci Per comparationem Mopsi. siti. Formosior illo Dicor Nemesianus . nostro formosior Ida Di, r. hoc illum mihi tu narraresolebas tale quippiam reperias apud Theocri rum. Suvi quoq; uiuitior oriplex bonorum genus commemorat Lycidas, quibus se praeditum esse dicit lanimi bona contineniti eo versa alle egosum Lycidas , quo tu cantante solebas Dicere faliccm . bona corporis ibi formosior illo Dicor deniq; bona fortuna sequentes duos versus complectuntur Sum quoq; ἰ- vitior: δί caltCra. Numerantur uespere tauri Imaginem refert cuiusdam loci apud Theocritum , quem superius indicaui ex pastorum au tem more, an stituto dixit numerantur uespere tauri ij si quidem gregem pabulo redeuntem quotidie recensere blent.

imitatus Virgilius, ut notum est idem Virgilius, inquit Co gere donec oves stabulis, numerumq; referre Iussit; ct multo processit uesper Olympo duo vero Lycidas Opponit, tauros cedis,

numerum numero.

Gracili sine te si cella fulicio Virgil. Haec a erit Diuae uostrum cecinisse poetam , Dum sedet, gracili cellam texit hibisco Getis Georo icis . et unc facilis rubea texatur scina uirga Nemesian. Dum moestu tibi fluuiali Tityre iunco Texitur . de cauea Theo-

124쪽

ro In Bucolica Calphurni j

uοσὸρων notat autem hic Calphtunius ζωτο ανιαν Vcidae, de quaint iidem animi affect ione si quis plura scire desiiderat habet nostros Locos controuersos dic, ubi Hotati carmen hoc, Miserarum eri, neq; amori dare ludum, interpretamur. Et nulla tremueres Produxit vltimam in nulla vel ob caesura, vel ob positionem sequentis verbi tremuere non sim exemplo

veterum poetarum

QMd se dura times Respicit quod initio dixerat.protinus avsbas iiduxi tunicus, ct pectora nuda rescidi. Tradimus ecce manus Ouid. Adde manus in uincla meas. Plautus. Quid me quaeris 'quid laborasa quid hunc uicitas ecce me Num te fugi vim ab domo absum, num oculis conce Ii tuis ρ Ree tibi quidem supplico; uincire uis, hem ostendo manus, Tu habes lori, ego te emere uidi, quid nunc cessas' colliga. Ilibenter facio, ut quotiescumq; sese mihi occasio praebet, excelletistimi poetae Torquati assii testimonia producam, quare conferam locum ex ipsius grandior poemate , ubi Tanc reducit Clorin-dam alloquitur, est enim ab hoc Calphurni non valde alienus. Ecco io bino te braccia, eis appresento Senata difesti petio, hor the nolsedi I ubi b'Meuoli 'opra ' ison contento rarmi usbergobor'hor , se nudo lichi edi redeo propius ad hunc nostrum . facti poenitentia ducitur Lycidas , eq; peccati poenam subire velle profitetur, qui mos est amantium, Ut puellas placent Tibuli sed uidior ipse Fletsibi dementes tam ualuisse

manus.

.Vimine tortes Manu scriptus codex diserte praesegerebat uerbere, quomodo loquitur Maro illi instant uerbere torto rursus de eadem re loquens . Ceu quondam torto uolitans sub uerbere turbo Adad vulgata huius loci scriptura eiusdem poetae auctoritate firmatur, qui dixerit. Festinate iugam, tortosq; incidere iu-nes ce iterum Him at . Post tergum vite domentur Vitis erat insigne Ceturionum quali in peccantes milites animaduertebant, inde generaliter ad omnes transsata locutio Vt mala nocturni Per transcursum in riualem inuehitur, cui furtum obi jcit, quemadmodum sibi inuicem idem crimen exprobrant Menalcas, iam etas apud Maronem cie furtorupoenis videndus est alicubi Gellius Medio suspendit ovili Ut cunetis Lud brio e mei. His tamen, bis inquam manibus π4 M auget repetitio pronominis,

125쪽

Roberti Titi Comment lo

minis est autem color rhetoricus in hac oratione ad poenam depellendam, aut saltem minuendam valde accomodatus , Consimillis figura spectatur apud Liuium in P. Horatisverbis capitis supplicium a filio sororis necis reo depellere conantisi pete inde, si vacat. Sαρὰ etiam leporem Eodem propemodum pacto Nemesia-nla, Praeterea teneri deporem, gemina .pali bes 7 Uer,qμ potui, siluarum praemia misi. Primaeq; rofae Quam vim habeat ζηm mi indicat omnm

sermone tritum prouerbium, Rarum earum, ad quod respexit Plato in illis N,' ' πανον - Ἀθ. ὁ ἡμε τω ον, ὀ ia δε αεν ' ν,α ivr ως Pomea . Martialis ait. Rara iuuant, primis sic maiorgratia pomis Hybernae precium sic meruere os . rursus alibi Dat feriinatas, Caesar, tibi bruma coronas, Quondo ν riserant numc tua facta rosa eri Ouid. Et tenui primam deligere ungue 3 Ham contra Horatius Persicos odi puer, apparatus, .

Displicent nexae phylira coronae . Mitte fectari rosa ud locorum Sera moretur adi quae copiose congessimus in Commetarijs d Senecam de Beneficijs Aureased forsan Non dubium , quin ad prouerbium Montes aureos polliceri sit allusum, de quo consule Paroemiographu. Terent. Issem per epistolam pellexit mod non montes aureosy'vale, nocte lupinos Valde , φατικι re diculur haec in Mopsi

contemptum, perinde enim est, ac si ita loquatur Lycidas 'a- stet aurea munera , nihil non tibi polliceatur is , qui furtim alienos lupinos metit, qui vilissimo pane victitat, qui deniq;

cum extrema cunctarum rerum inopia colluctatur vocat au

tem ferales lupino , quos tristes appellauit Maro Aut tenues fretus viciae, tristisq; lupini uni ieris fragiles calamos, siuamq; sonantem Ovidius pallentes eosdem nominauit. Nec tu pallenies dubita praeberet piηρ cocto pinsare legumina pane J Vel κα- π ς6 ο γαυ panem cotiuere molitis leguminibus vel confecto pane cibaria parare ex te rumine fresib, quo edulio plebei, tenuiorisq; fortunae homines utebantur, ut est apud Horatium . Lucanus in Panesturico ad Calphurnium Pisonem claraq; Pisoni stulari cognomina prima Humida castina cum pinseret hordea dextra Manualibus hordea saxis J Cotemptum auxit Lycidas ab eo, quod Mopsum Panem CX hQrdeo conficere dixit eumdemq;

126쪽

ro In Bucolica Calphurn .

suis manibus molere af 1rmauit utrumq; enim Ili stimum est: serui nequam in pistrinum a veteribus 5 ij cicbantur, Ut molani orsa resar, ait ni t vice hin rerentur, na ilioquin hoc anima ei intincri cle seruiebat, Unde inquit Catullus, Fibi λλ, inri-n traditur, atq; asinus iid est perinde, atq; asinusci hinc si tmachinarius id est molas agens , de quo sit mentio a Iurisconsul iniqua situm est. st de fundo instr. 4n l. cum quaeritur. ff. de legat. 3. mola asinari. , et iumentaria item molae manuaria, quae 3 trusatiles de quibus in l. do Iia. T. de fundo in strii hic igitur Lycidas vilitatem, ac mendicitatem Mopso exprobrat, quod videlicet molas trusatiles verset Iava hanualia vocat Tacitus, qviae sola manu iaci possunt absq; ullius machina ope, atq; auxili, contra de Romano milite ait congesta lupidi moles prouoluere de manualibus las idibus hoc insu sine Sisennae testimonium reperitur apud Nonitiara. Manuases lapi des Vpartit, opterea quod is ager omnis eiusmodi te sindisebat se' Ammianus ait. Et quamquam angusti callis disicitiorem. dipum dabant ad muros aptatiq; arietes aegre promouebantur monualium xori inagittarumq; metu arcetits reliqtia ' ursire alio libro . Dimicabatur nihilominus trobiq; Γxorum mam es timn bis contra saxa muralia dixit idem auctor, cum de arietis forma loqueretur libro sto.

Laquei mistri Desperatione adacti, tam suspedio inie-inus ab illa ilice, de qua sipra dictu in est. En sebi cuni Mopso.aterum non desunt exempla eorum . qui prTrito

tia sibi laqueo collum obiti in xerunt, quod se facturam in na

scribi vult Lycida, i adian

127쪽

yoberti Titi Comment. Ios

mortem a patre sibi impendere sciret, praestari sibi voltiit. Ho rat. secundo omine, o Bri memorem sepulchro Scalpe que' mim Ouid. Inscribere meo causa inuidiosa sepulchro Aut hoc, alisimili carmine notus eris Thystida Demophoon letho dedit bospes omantem , Ille necis causam praebuit, ille a m in epistola Didonis . ' e consumpta rogis inscribat Elisa Sichaei Hoc ramen in tumuli marmore carmen erit. Tribuit Aeneas ct caNDm mortis. ensem In sua Dido concidit,sa manu Francis eu Petrarca E talio an ati,n sepolchro bello, e blanco, Che'ἰποHro nome imio danno si fortu, In alcun et mo Phyllida Mopsus amat Pronunciatione hoc adiuuandu est, Vt admirationem exprimat; sic ferme Virgilius . Mopso Nysidatur ' sed cuinam quaeso culpiae amnis iudicari debet puella si a Mopso ametur habet enim hanc vim pulchritudo, ut statim conspecta omnium sibi voluntatem, amore Inq; conciliet, itaque sapienter Graeci pulchro ex eo indidere nomen , quod omnes ad se alliciat dixerunt enim καλον mox γκαλοῦ. ora

legi oporteret Thyllida Mopsius habet id est nisi amat ita fortasse dictum sit, ut ostendere velit Lycidas, ne dignum quidem esie Mopsum, qui Phyllidem amet, nedum ab ipsa mutuo diligatur .eodem consilio dixit Catulliis vitam sic te ineres ab isto amari . loquitur autem de suo puero . vel debet ver bum amat cuin cflectu accipi, ut sit amore potitur, quod expressius innueret illa altera te stio habet, quam qua ne sic qui dem obscurus est sensus, Malioqui verbum habet in hac tigni ficatione ad turpiculum amorem , aut turpe ri ipsius, stim re ferri consueuit ut apud Terentium quis heri Chrysi item habuit 3 hinc iocus ille Martialis . Jare non habeat , Fabi ille quaeris Uxori Themison: habet fororem sic dixit Demosthenes. ἰχωλα ine, se χο-- b d ais expedit in his rebus diutius immorari. Habet ultima rerum KQψρχοι mortis , sic enim ipsam defi

νατο c. Horat. Hoc sentit, moriari mors ultima in a rerum cst. Si quicquam miseris succurris Si quidem succurris, meminit enim eius, quod pollicitus fuerat Idas . Siquid mandare limabit, Sedulus iratae contingam nuticius aures caeter in sc est apud Maiatonem. Non ignara mali miserissuccurrere disco. Acuta

128쪽

ios In Bucolica Calphurnii.

Acuta carice tectus Itantloq; caricem vocavit Maro. Frondibus hirtutis, ct carice pastus acuta. Vicina sepe sub ara Sub ara alicti Deo dicata; est autem hic τὸ λ re nomen, non ad uerbi tim quam illam sine diphton roscribi debet, ut sit manifesta differentia vel in ali ferendi calii, et tran si accentus praeterea deesset in extrema syllaba. Nidum bonus a dextra Omen quarundam rerum a dextra stelix irinistra inscelix Virg. Sipdsimiira caua praedixit ab ilice cornix rursus . Q 3ὀI nisi me uacumq; novas incidere lites Ante sint tra caua mouus t ab ilice cornix. Horat Teq; nec Duus vetet ire picus , Nec a gaio nix porro de auguriis plura nobis collecta sunt in iis libris, quos de niuerso diuinationis genere confecimus, quae hic repetere superuacaneum foret

Inter locutore S . .

VID tacitus Corydon, vultusi subinde mi

idve sub ac platano, qua garridus Urepit humor

In a station edes bimat hi ida forsan

Ripa 'leuatsi dicra vicinsiritus amnis Car natandudum, non quae nemorale resultent , Vohumus o Melibare se haec , quibus aureapossin Secula cantari, quibus , Hus ipse canatur, in populos, urbζm P Sit, paccmsi togatam. Di ce quirim resinas nec te diuersus posio De cito iuuenis se magHae Muncra Komae Non ita cantari Hscnt, ut ovile Menalcae.

o Micquid ines, Lepre licet videatur acutis Auribus, c nostro tantism mc morabilepago: Dum mea rusticitas non valet arte polita

129쪽

noberti Titi Comment ior

Carminis at certe valeat pietateprobari.

Rupesub hac irini, quamproxima pinus obumbrat,

Haec eadem nobis ater meditatus Amyntas..inem vicina meis natalibus admouet aetas. Iampuerum calamos, o odorae vincula cerae Iungere nunc cohibes, leuibus que .pe cicutis Ludere conantem vetulis rontepaterna 'Dicentem Corydon te no emel NIa notavi:

Frange puer atimos, se inanes descre musas, Elpotiusglandes, rubicunda collige corna. Duc ad Ecyragreges, lac venaleper urbem Non tacitus porta: quid enim tib sula reddet,

Quo tutere famem 'certe mea carmina nemo

Praeter ab his copulis ventosa remurmurat Echo. Haec ego confiteor, dixi Meliboee se olim Non eadem nobis uni tempora , non deus idem: Spes magis arridet certe nefraga rubo Colligerem, viridi fame solarer hibisco, Tu fatis se tua nos alit indulgentia farre. Tu nosos miseratus opes, doctiems Iuventam, Hiberna prohibes ieiunia soluere go. Ecce nihil querutam per te Meliboeesonamus; Pentescura saturi recubamus in umbra, Et fruimursiluis Amarystidis ultima nuper Littora terrarum, nise tu Meliboee sies,Vθι iiseri, trucibu obnoxia Mauris Passiua Gesonis liquidis bi cursibus ingens

Dicitur occiduas impetre Bethis harenas. Sciticci extremo nunc vilis in orbe iacerem,

Ah dolor: pecudes inter conductas Hiberas, Irrita septena modularer sibila canna Nec qui quam n ras inter dumeta cama nas Rispiceret non ipse daret mihi sitan aurem se deus vacuam, longess sonantia vota

Scilicet extremo non exaudiret in orbe

130쪽

Λ,8 In Bucolica Calphurn ij.

Hi pris aliena magis t/bi carmina rident: Vis aliena tu ubigatur pagina lima Z. Nam stibi non tam venturos noscere nimbos, Agricolis qualem fra solaureus ortum,

Attribuere dei diaci armina saepὸ Concinis o modo te Baccheis musa covmbis Munerat, lauro modopulcher obumbrat polis, diuo Winfaueas trepido mihi,forsitan isios

Experiar calamos, here quos mihi doctas Iolas Donauit iuxtis, Truces has fula tauros Conciliat, nostro sonat dulcissima Fauno Tityrus hanc haburi, cecinit quiprimus in pia Montibi H bisa modulabile carmen auena .

E. Magnapetis Corydoni Tityrus esse laboras. Ille fuit vates sacer, o quiposset auena Perso isse chelim blande cui sepe canenti Ast referae cuisu itit aduena quercus e mem modo cantantem rutilosargebar acantho Nais, o impticitos comebatse,in crine .

Co Est fateor Meliboee deus fedsi mihi Phoebus

Forsitan abnuerit tu tantum commodus audi. Scrmi enim, quia te non a scrnatur posio.

M, Incipe; nam faveo; se prosic ne tibi orte Tinni lata agili restret si uia buxo, resonare soleis quando laudat Alexis

Hocpotius calamos, magis hoc crare canaus Per me qui dignas cecinerunt sides tuas. Incipe: nec dubita. Venit en 6 ater Amyntas. Cantibus se is alterno uccinit ore. Dicite nec morasit vicisius reducite carmen: T sprior Corydon, tuproximu ibis Amyntas. O. Ab Ioueprincipium,siquis canit aethera, .mat, Si vis Athlantiaci moliturpondus Olympi. At qui nunc nos aspraesieritint in terras, Perpetuam, regit iuuenili robore pacem,

SEARCH

MENU NAVIGATION