장음표시 사용
21쪽
Ad omicam se iussim. De diuersis potionibu vulsorum est ientium. Descabie. Si animaisti no malo datur. Si hordeo malo datur. Vasicinum. Remedium contra omnes morbos. at animal l datur dum accipi potum. Si animata venenatu hesiolis mordeatur. Desupressem come erit amma insinuo. Si vipera percusserit an-al.
Sis baiangis percusserit animal
Adiota corpionis. De canis rabidi morsu. Si animal comederispercusgasnaruνα. CAPITAE LIBRI OVARTLDe numero or positione situm.
De numero se qualitate membrorum. De numero se quatitate neruorum. De qualitate venarum. De indic, o aetate equorum.
Designis quibus agnoscitur Iria.
De temporibus Ita. Potio a reficienaeum iumenta,ex diapenu.
- cossos vermes,vel ine. . Aduersum omnisgenera morborum. Confeci.' Uymentorumstataris.
Donfectio pulueris quadrigaris Compositio caustici Compositio malagmae. compositio ς' UPHaru
22쪽
C. Nisitio malagmae crudae. Compsitἰ sucri a. Compositio traumatici. Compositio malagmae basilicae. lia compositio malagmae. Compositio prima anacollimatis. Compositio alia malagmae crudae. Compsitio malagmae adiligines. Compositio malagmae adneruos. Compositio traumatici. Compositio collyriorum. Sequuntur medicamentorum genera quaedam
quarti libri adiecta. Cephalicum emplaserum ad claudenda vulnera
Chlora medicamentum ad ut tera lympidanda De tetraphiarmace ad vulnera claudenda. Glicium,ad vulnerasordida se cancrosa. De Usociari,ad omnia ficula. Desyptico,ad vulnera humecta.
Medicamentum adomnia vulnera claudenda. plerisoricum,ad cauasvplenda. Ad oculorum rupturaU,G glaucomata
D Incrisina,aliud. De opparijs. Tristimatici compositiones variae,a varia. Cause compositiones aliae addiuersa. De malagmatis quibusam. Emplactrum quoddam.
ibid. ibid. bid. ibi ibid. ibi . ibi
23쪽
VAE TAE R PN A RI AE SIVE i ii medicinae, Praefatio. Viomedicina apud Graecos Latinosi authores non fuit cura postrema Sicut enin animalia post hominem, ita ars Veterina poL Medici 'veterina nam secunda H. A equis enim ac mulis se ad , iumenta belli, separas ornamenta consili sunt. lSed quoniam minus dignita V videbatur habere professo, quod quae pecudum promistebat medelam ideo a mini Hendi
dis exercitata,minus eloquetibus costata docetur in librosαizPproxima aetate se Pelagonio node uerιt, se Columen abundauerit dicendi facult.omerum alter eorum cum rusticae rei praecepta constriberet, curas animalium leui admoni
tione perstrinxit alter omissis signis causisi morborum,quasi
ad doZYmimos scriberet, tam magna re undamenta neglexit Chiron vero F Uirtu diligentius cuncta rimati, eloquentiae inopia, acstermonis i im vilitates scunt Praeterea indigesta se confusa sunt omnia,ut partem tiquam curationis quaerenti necessest errarepertitulos, cum eis passionibuι alia remedia in capite, alia inueniantur, ne AHditur etiam quo studio lucri quaedam ita sisnt compositaepo
tiones, utpretium enorme contineant, o curae laxatio,ani
malis aestimationemprope videatur aequare viplerung aut parci homines,aut certorudentes,animalia sua canibus de dant, aut damnosam curationem dissimulent. His se tali-TTrationibu inutiatin, cum ab initto aetatis alendoru equo- mstudi agrarem, hanc operam non inuitus arripui, ut condia siue in unum Latinis duntaxat authoribus uniuersis, adhibilis etia Mutomedicis,ct Medicis non omisit, nam Mu-lomed cinae doctrina ab arte Medicinae non adeo in muti λε-
screpat edin multisplurimisi consentit inquantis meae
24쪽
. S. critiri Nypatis 'ρknea breuits omnia epitome congererem, se signa morborum ommum declarare. Nam stat prima medicorum es genus aegritudinis in homine re- iu ca. cr re, qui ρ one 9ames manupoletines voce Anare, re quanto magis in Mutomedicina necessarium re iturgenus aegritudinis nosse, cum mutum sit animal, F nonpositiproprium indicare languorem, se ab imperitis ad opu aliquod
gatione is ramen aut certe negocrum nueterata aegritu Ane nequeat ero curari. Sicut Mantuanus poeta diuino ore I
satur Morborumsis ausi ,se signa docebo. Abris dubio au
tem omnis cura uacabit,si genus'. ionis ignoretur Ex inantpersuasione ista generatur incommodum,ut honest imitiquMos erubescendum ac vile credat iumentorum nosse medicinam. Prima nus ture Gentia vilis in. mcum in rhumani e vitae conuersatione aliud giend aliud uero quen- utros o dum si Cynoesister imperitia,nisi 'qui utras cognouerit. g it Deinde, quas aestimet erubescendum talem peritiam quae a mnasubmoueat 'Namsicut incolumitas iumentorum habet lucrum, ita eorum interitu amerre videtur incommodum. Praesertim cum mancipia, quorumplebeia curatio nonputa- tur,saepe vilioribus pretiys,quam equi vendantur aut muli. Pos,emri circa equos siue adveheris locupletes aptos,sue in circi contestione victores iue inpraelijs ut ita dixerim I probat imos belutores, acerrimum iussium amorem con- habes esse dominorum. Nec immerito voluptati natum an quus fuisti val salutis gratiam meretur ab homine. bis autem nos cura iumentorum erubescendum putet, cum optima iumenta haberegloriosumsit suis vituperationi det, posse curare,quod laudi ducitur pos, dere3Forsan ipsa opera Muismeae
orrum videtur abiecDo notitia autem curationis non olun .
honesti mi sed etiam disertis imi, ouenitru rausione se ordinatione Vorti curati, animalibus,se damnis careant,ctet oluptatibus perfruantur.Sedali morbisunt,qui ea tantism
25쪽
aηimalia, i. ccupauerunt, vexant: Ali licet ab ns vel licet ablaticioribus quaepereunt, in plura, quaepariter fabulantur orpeti . mel aliptur m toto sepimgregessaeuyum cotagione trans 'plμr , migrant,ut quamui anum animal intra breue tempus,atie nae aegritudinis aetante vicinia, repente depereat.Rectim est ergo eorum prim morborum sesigna, cari spraedicere, cu is rasse monstrare, qui quodam transitupluribus nocent. Nam 'aduersu maiora disendia, maiorem sollicitudinem oportet impendi Prima igitur iumentorum utilitas e domini vel procuratoris ve0Uoris ipsius amor ars diligentia Comes enimsemper es assectiois,in stiriares incolumia semper Icupimus quaecuns diligimi Domita animalia avtpra epibus aluntur aulpastu Indomita latioribm nutriuntur in salobus. otidie ergo,ve equentis esseculari conuenit habitum iumentorum. Nam diu
26쪽
valetudo tetaueri id tristius inuenitur, aut pigrius , nec consueto utitur somno, nec solito se more transvoluit nec requiem cassiimat accumbit, nec deputatum cibum assumit ex integro,
perantius potum aut intemperanti usaccipitJ,aut omninosa. ppetit stidit,stupentibus oculis auribus flaccidis, crecto visit. tur tu pilo: exhausta sunt ilia fit spina rigidior, anhelitus p p crebrior, aut grauior os asperum, o solitoseruenuus, tu ι' aliquando lenis, aut grauior incessus ipse, quo maxime notatur, segnis ac nutans. Cum huiusmodi si1-gna in iumento unum vel phira conspexeris, statim illud separabis a caeteris, ut contagionem non inferat proximis,&facilius in solo iam causa morbi possit agnosci Si diligenter habitum,post unam secundam, vel tertiam diem ab illa moestitia fuerit absolutum,nihilq; resederit in corpore ipsistis quod putetur ambiguum, scito ex leuioribus causis illam venisse tristitiam, Manimal consuetudini pristinae esse reddendum. Nec ex-
plorandi omittatur intentio nam frequentius inspici lectanda debetin cautius,quod semel coepit esse 'suspectum. uot nigenera morborum p. L pa nci I 4 Orborum quidem diuersae sunt species, sed uno
1V1gςnur ii vocabulo continentur, quod ab anti
27쪽
quis Malleus nominatum est, ipsa appellatione vim cladis periculumq; testaates. Sunt autem species Mallei numero septe Humidus,Aridus,Subterculaneus, Articularis,Elephantiastis, Subrenalis,Farciminosus ' Signa c. non omnium dicamus, habe,
Signa morbi humidi. Cap. III. HVmidus morbus est, cui de naribus pro mucis humor defluit male olens,&spissus, colore pallido. 'Huius grauatur caput, oculi lachrymantur,& 4 r g stridet pectus fit gracilis horrentibus pilis, tristis aspe 'μ μ ctu,quem profluuium atrum veteres Vocauerunt affiei Quandocunque autem anguinolentus humor vel cui croco similis per nares fluere coeperit, iam insanabilis est&vicinus morti-
Signa morbi aridi p. IIIIARidus autem morbus his agnoscitur signis Nulatus ei per nares supra solitum humor emanat,suspirat tamen grauiter,& nares habet extensas,ilia cauabit intrinsecus,&contractionem spinς duriciam 'que patietur testiculi eius itas substringuntur, ut appa 'rere vix possint: cibi parcior,bibendi appetentior vltra morem Propter quod pulmone siccato,internumta
titur ardorem, tensis Oculis in Obliquum respicit 'nec is bilis facile in cubet. Hunc suspirium vocant insanabilem, id ta)άὰ nisi ab initio festina curatione subueneris i abdι
Signa morbisιbtercuranei p. V. tat insanas Vbterculaneus morbus autem his proditur signis hiἰς Vulnera in corpore eius scabiei similia nascuntur,ex quibus humor effluit liquidusin viridis, qui Pruriginem mouet, ut scalpere parietibus vel colum a
28쪽
bibet d quod illa pulsi subii ad pede
uis animalia saepe fricare compellat, quo ulcera corti ce ducent. Huic nec humor per nares emanat, nec an helat, nec ciburecusat, nec respiri potum Propter quod diu vivitat ideo si cura node sit ex hoc plurima iumeta liberantur Queidam verbi abiem sit bterculaneumna Orbum dicere tentaverunt quod similia stipradictis signis videatur ostendere, contagionem tranSferre per proximos, tardius sanari. Sed quia nec necem,
nec gregi infert facile periculum, a pestiferi illius mallea societate discretus est,& seorsum ab illa dicetur. Signa morbi articularis, p. I. ARticularis autem morbus, quem θροῖν Graeci
vocant, per haec monstratur indicia Interdui aucis, interdum plurimis diebus ab articulis claudicabit, ut aut ictu calcis animalis altervi Spercusitis, aut negligentia impactus,aut faxo vel fuste videatur elisus. Sed haec solet esse distantia, ut 'illa quaelibet laesio loco figatur haec autem passio, quia erratica est, subito ad pedem alter uis migrat. Praeterea os ibus astringitur cutis, ad tactum tractanti dura resistit. Rigescit spina, corpusq; contrahitur, illus erectus torridus,ac deformis aspectus, macie corpus affectum. Et quamuis non recuset alimcnta, nec curat si desint,in dies tamen deterior sit aristior Misti culterq; curatur.
Signa morbifarciminosi p. VII. FArciminosum vocabulum ex genere pasnonis eue
nit. Huiusmodi deprehenditur argumento In late ribus,& in coxis,4 in verendis quoque partibus,ri Praecipue in iuncti iris membrorum, vel in toto corpore collectiones inflantur rursumq; his velut sedatis,aliae renaseuntur: cibum potumque ex more recipiunt, ni acrescunt
29쪽
VEGETII LIBERI 'in acrescunt tamen quia digestio eis plena non proue nit, hilares aspectu fanisque similes creduntur ab indoctis artis mulo medicinae, quia exterius agitur causa: quibus imperitia artificum sanguinem festinat auferre. Sed contraria ista curatio est. Nam assectis farcimia no,quicquid superest virium' tonitur. In initio tamen ne morbus increscat, vel in fine, cum iam vires redire coeperint, emissio sanguinis iuuat.
Signa morbi Denasis, sap. VII LSVbrenalis morbus non minus nomine, quam ipsa
passione monstratur. Nam animal velut renibus laesis, a posteriori parte deficiens, prodit mortiferae necessitatis indicium, tussiet grauiter, horrebit aspectu,cutis duritia ex spinae rigore proditur, parcius po- tum , parcius adpetit cibum . Huic quia tota vis morbi possidet lumbos in femoribus incipit prima
Signa morbi Elephantiao. p. IX. ELephantia sis autem dicitur ex similitudine ele
phantis , cuius naturaliter pellis dura' aspera, morbo nomen&in hominibus, in animalibus dedit. Curus signa haec sunt: In toto corporei redonascitur, pr cipue in dorso, squamas similes corticibus facit.In naribus,in pedibus etiam,& in capite,papularum seruor emergit, vel OZOenae asperiores frequenter Oriuntur .Priusquam h qc ostendantur indicia ventre soluato erit, mar scit, aspere tussiet. Cuius os totum
cum lingua siperum imite creditur esse combusto Quae passio pullis a matre depulsis plerun q, perniciemosueuit inferre. Hunc diligete curare cupientes,none deforis aliquo medicamento fouere contenduns
30쪽
'pineuel nisi prius potionibus datis, pestis eleuetur interior. titur intc Nam extrinsiectis cepta medicamenta morbum no exi munt, sed ad interiora compellunt,&hac ratione peri ha bE A gς0ςr-nt In animalibus eiusmodi morbo labo. o. . Eb a xδntibu generalia ista sunt vitia: tussis' aspera crebra suspiria,spina contracta ligida, macies semper incre definivit scens,cum studiuin alimenta no desint,denaissior ceta uix, stupentes oculi, tardior incessus.Nunc signis omnibus generaliter singulariterq; digestis, singulorum morborum speciales propriasq; curas oportet adiungere. assunt in Post haec de generali minutionc singuloru,4 adustio' ne docens,concludam librum primum. JDE MORBORUM CURATIONIBUS.
MAsseus morbus si humidus fuerit,ita ut per virgq;
narem virides defluant muci,inter exordia caput ε ,hbἡὰ jHβὴdhibita curatione purgandum est ita olei deὸta Optimi Vneia iij liquaminis floris unciam . vini vete-ha cyathos iii Sereno tranquilioq; die pariter commi- is uiseri scebj cum tepefeceris infundes in naribus: caput re-e iis ligabi ad pedes,sensimq; iumentum impeditum com-ὰὰρ si sis pelle inceder Vt Omnis humore manet adfsiphonem h, i ga. aut e paulatim' infundes non semel a cornu. Quod obri adi si sanguis postmodun coeperit fluere, nihil timendum, cevi, fae sed potius sciendum est, an maal legitime fuisse purga-
puluerem, tum . Post quod sevum caprmum resolutum oleo mi aquein nitri scebis, infusis naribus exulcerationis illius mitio a turbus pers asperitas. Radice quoq; laseris tonsam,& per fistulam nx OnJribu insitam,ut sternutum prouocet,adhibe Iibis, VOR 'nodum'st J Caput etia extrinsecus auriculasq; in praes. 'xQς- ς Πῖς diligςnter perunges,& lana cerebro in diata, ab omni perfrictionis iaccelsitate munibis Nasturtii quoq;