장음표시 사용
51쪽
γEGETI' LIBER I. romenti pulsu saliunt, anhelitus creber & calidus tussis assidua,incessus nutans astidium cibi,bibendi cupiditas,uigiliae iuges. Causaautem huius passionis ex magno laboreo fatigatione est, si negligentia consequatur.Interdum aestu nimio,'aut perstrictionei vehemen' despcr Pic ti,vel ex cruditate ciborum aut sudoriS subita infrigi tione. . datione, vel ex feruore hordei novelli' euenire con ' acciecresueuit. Curatio autem ista solennis est. Continubsanguinem eis de facie, vel de temporibus, aut palato Οὐάportet emitti, ab omni esca prima die penitus 'absti ineri foeni optimi inaut herbae viridis: subinde pusillum Aὸὸ offerri oportebit, quiescere etiam ab Omnibu ς' po i bifarii jbus,d etiam sequestratum temperato eis pore. in lai uisibis, ἡμambulationibus leuibus animal commoueri calidis vibivi animal quoque locis coopertum stabulari. Clim coeperit me commoueri, litis Usciherbam minutatim concisam porrigito quae unci . si defuerit, hordeum maceratum, ablatisq; suis folliculis lusum in modum ptisanae paulatim offeratur,ac frequenter exiguum.
De studine quae videtur febribin similis
CV X X X. MLexunqui autem equi ultra vires ad curim c t ea, cti,aut ponderibus praegrauati. ac sudor, desectis, defiebrientissimilia hiabricitantibus signa demostrant. Myos uis sic intelliges: Oculi subtachrymates erunt, tanquam QMd
subfusi sanguine.praeterea spiritum crebritis agitat, enumque fastidit,& de posterioribus pedibus melius se sustentabiimam primos quasi subtritos tarditis ponit. priore Defebribus internu p. XXX funiculis
OVod si febris interna suerit non facile animal 'Et lina dormiet Jin quotidie deterius fiet interdum fudi tuculos in dorso vel in lateribus habebit, ' Scias dimis ,
52쪽
diebm febrisηι cum a morbo qui superius disputatus est malleus, de tincri. Cui otium aliquos dierum tam hominumquam arietum per nares infundes. Et silc potiones quae de isto morb0 suprascriptae sunt,dabis. Si in autumno febrierit.' Cap. XXXII. SI autem autumni tempore coeperit febri rei umeniatum,statim de ceruice sanguinem detrahes,vel gradu tertio de palato. post herbae trixaginis sextarium, draganti, rosarum an unciam . in pila lignea pistabis, 'cernesque subtiliter, ex ' aqua cum mulsa&oleopo, tionabis,atquς ita restitues sanit tem.
Minae t ebriat 'iap. XXXIII. SI autem aestate febri re coeperit,totum sudabit,satvget salientibus venis,fminctura mac naturam stimul dimittereo ad terram transuerse ambulabitri coxa media quatuor digitis ab ano venam inquires, ex ea sanguinem detrahes Si autem non inueneris,de ceruic tollendus est. Cui hanc potionem pro tempore dabis Merbam portulaca plenam manum tundi S,succumq; eius cum dragante kthure,''ωsucco rosae icampanae mulsa addita offeres potionem non sati ran- dem, ne plus quam Oportet in frigides quia cum quasi splene careat, simul & defcctione sanguinis calore
IIcontundito,diligenterq misiceto,& per sinistram Ianitatem narem dato,' sanitas consequetur. Febrientibus 'bir ' autem haec potio Vtilis traditur: Mannae,thuris uncias n. semis,yri sillyricae uncias vj piperis unciam . baccarum lauri, seminis apia an unciam unam cum passis
potiona bet4tercib nisura min. cturo similis demittit Sparabis cum panebet
53쪽
γε GETII LIBER I. 31 potionabis. Item post detractiones anguinis de matrice aut de palato silc potionabis febrientem Hys pili , .ffieij, bram Vnam, abrotan uncias sex lactis caprini desta
rium, 'amili cyathum Jolei Optimi nciaSiq.herba Vr hin. .non haceolaris succi cyathum vnu, misce cum caeteris, ter bucornu faucibus infunde, erit salutare remedIuna. Item quietialia potio Lactis 'sextariu ,olei cyathos 4.croci scrupu- Φιb. inimium j mirrhae 3 ij apphseminis cochlearium plenum, irach. nimmiscebis pariter,ac dabis ad cornu Hyeme farina triti ' cochleare Ceam cum aqua tepida, testate autem farinam hordea , , .non haceam cum aquas frigidaJ dabis in potum. Si febrienti
mensuram non des,illorum autem loca cauterio inu i renda sunt,&vsta curanda. Item alia potio Lacti sca nil l . prini hcminam , a mili cyathum, ova iiii olei cyathum, ea θα
succum herbae urceolaris pquotidies potum dabis L potionabisque ad sanitatem.Item unctio qua perfricandi sunt se unguentum, brientes. Rosae libram. olei veteris libram . aceti he quo minas iri. ' lactis caprini libram semis, portulatae semita ' libram fimis nis lucis amarae ana uncias vj menthae vel rutae ' olai ciprissiquantum ' expedit fieres& commisces,& tepefacto lib-νοψ,potitis Vtere, ita ut diutissime confrices contra pilum,&inio, ψ νος ηδ uco tepido unctum animal coopertumque statue tigi a Item potio alias hyeme febrierit 'VCentiano vn J. aristologiae,hyssopi,absynthii,abro bladi,ssingulorum Vnc. . caricarum vnc.vj. seminis apii que hinuncias iij. rutae fasciculum P j omnia in cacabo cum a di, qua decoque s sis' ad tertiam, cum nigrescere vi qderis,coctum est. Exinde vini heminam misceto silc x rudis,
ut suprascriptum est. per cornu faucibus infundito seriptione. Mab indiectione velpoturafebriat Cap. XXXV.s quod iumentum ab indigestione vel pletura se bricitauerit,naribus spiritu ducet,&ilia frequenter agitabit anhelites: q; erit feruensvi aridus, spina iv
54쪽
cilius flectet: nam qui ex ' perstrictione febrit, rigidus est:quia calor membra di luit figus astringit. Ex pletura igitur febrienti copiosus sanguis emittitur de ceruice,nares aceto perfricantur ut sternutet saepius.Venter quoque febrientis si durior fuerit,peranum iniecta manu, stercus' extrahatur, a cibo abstineat, paucissi. mum potum per interualla suscipiat,& unctum suprascripto medicamine, diuq fricatum,loco stabit calido horis tribus aut quatuor coopertu postea adi dea ambulandum producetur, nihilominus inuolutum. Si ex vulnere oris aut fauctram febriat.
SI quando ex vulnere aliquo vel suppuratione oris
aut faucium nascitur febris, 'de temporibus, nec non etiam de palaton detrahendus est sanguis. De maxillis quoque siue de ceruice,& ad postremum quicunque locus febrienti doluerit, ex eodem cum mensura sanguinem oportet auferri. ubd si cibum penitus respuerit,farinam aquae mixtam ad cibi instar faucibus cius infundes.Offas quoque de passis facies iustae magnitudinis,&septenas cum oleo digeres ut possit habere substantiam. Ita denique febrienti utilis est,ex quacunque parte dat rachio sanguinis fiat,si cons*deratis viribus animalis mensura seruetur. Nam ut emissus rationabiliteri humo J releuat, ita enormiter ablatus cuirat vel turbat. JDe eoactiones . h de nimia lusiitudine . Cap. XXXVII.
Coactio in animalibus passionis est nomen, ex qua
aegritudinum diuersa genera nascuntur, ideo sic appellata,quod ab iniuria vel labore vel ex coactione contingat. Quoties enim lassum animal fatigatione
55쪽
tione itineris, vel nimietate cursus, vel magnitudine ponderum,non studiose refouetur, vel aestate sitire,vel hyeme algere compellitur, vel certe penuria insistinet cibi, aut hordeo nouo aut foeno pessimo laeditur. α remitavi per dies aliquot circa curam eius nulla adhibetur in dustria, M sic totius corporis compago,&interiorum M.f.non ha- viscerii dispositio per iniuriam' fatigatione vitiatur. et Maegeneraetritudinum ex coactione nascantur. p. XXX PPLEX qua coactione haec passionum genera nascuntur. Ei perstrictione enim fiunt epistomici,po. focatio-dastrici,phthisici. Ex aestu autem euenit grauedo, . . febris,insania, capitis dolor.Ex Iudore oritur tumor in cruribus, suffusio in pedibus, febris,spasimus,& tussis. Ex humore quoq; qui de narib profluit,passio apertis
sima declaratur. A cerebros enim vela capite venit multa' pituita,crebravi spissa.A ' perstrictione erit lith priustiam orytenuis, aquaticus&frigidus, ex quare fiunt CO prooeatio-riaginosi x epaticiri phthisici. A colibus in glandu ne humorum lis: arterias humor erit candidusin viscosus, ei quo erit euenit fastidium faucium praefocatio tynanche. tenatici σά pulmone autem humor crassus sanguinolentus ictu1ficiet ituis maleodoratus emanat, colore pallido. Ex qua causa
fiunt peripleumonici, vomicosi,ortomici &phthi ' i l 'l Isci. A morbo mysm malleo venit humor multus qmγς. i. crassus, pallidus.'Ex qua re fit ortomicus,profluuius b iatticus,&suspirium articulare A iecore humor erit li fritii et dii. uidus,yricus,& viridis,& tabidus,non Valde crassus,ne fidi h kaldeque olidus. Ex qua re si unc sciatici,hydropici,febri erastvi ne uecosi. Ideo autem signa passionum causasq; divisimus, albidi ne ingratus error nocere in facilius euidens doctrina snthetici curaretqAbsyrtus huiusmodi de coactionibus prodidit ' bonus medicinas Si equus, inqu- , coactus de via Venerit,o-
56쪽
i-.s non habet Rhuius inciso squarta paratem drachmae expusculum 'rectum
xu caput inscribit De febre et lusitudine.
culi eius intr,abibunt vel versabuntur, spirat calidum
frequenter atque suspirat, vi auriculae huius Lac reliquum corpus extensum erit. Cuius' talis est curatio: Vt paruim hordei accipiat, enumq; non multum Potio autem huiusmodi praeparabitur hysopi abrotantana nc.j.-fampsuci uncias vj. foenu grsci libram unam, lini seminis 'pondo duo. haec Omnia tutari cribrata in cacabo nouo cum sex aequae sextarijs infundis, addisq; novem duplices rictis,utiae cum ad partem dimidiam decocta fuermi,uniuersia conteres atque liquabis. prς-terea vini veteris optimi sextarios tres , mellis hemianam, piperis triti φ drachmam adiicies suprascriptis, rursumq; feruere facies Omnia, ex 'qua calidam poti nem plurimis diebus dabis, quae mirifice iuuare consueuit. Si de labore itineris suffusio pedum forte prouenerit, caue nefanguinem calido detrahas, sed requietum 'pausatumq; flebotomabis, huiusmodi beneficio potionis usurus Thuris malculi' drachmas it foliorum caprifici libram, grana piperis xxv.fermenti Vncias iij. croci drachmam. Omnia bene trita inarcs partes diuides, ' expausatum iumentum tridub cum Ο- leo potionabis vino: si hyems fuerit tepida os ablu es , aestate frigida: si tardius , aut non rected ambulat, sulphurem resinam calentem ungulis imponis, non semel tantum, sed aliquoties donec rectus incedat. Si vero ista non profuerint, i semissa bis cum 'υ de ungulis sagitta contactis competenter profluat an guis,&Vulnera traumatico curabis pharmaco. De laxis haec signa erunt toto corpore grauabitur,&jΟ-
steriora crura quasi inligata habebit posca itaque depulegio nares eius totam faciem fovebis,panem demerum dabis ut manducet, oste res loci lactucasve l.
gramen diligenter totum atque concisum, conssequen
ter daturus huiusmodi potionem Succum pii fame, rassium,
57쪽
patam oua, oleum rosatum,quae omnia' pariter mi sta 3 per triduum dabis, ita ut hordeum primo decorticarum iccatumq; manducet. Praemonendum autem cst,' ne iumento ex coactionis iniuria laboranti pulses venas calenti continuo enim meruorum contractio: debilitas consequitur. Oportet autem armos eorum genua vino calido oleo tepido iussu nadere, totumq; corpus multorum manibus diutis lime confricare, doco statuere tepido, ' mollia de siccato stercore vel de paleis strata praebered Posteriorem autem J partem flebotomo Maxis non oportet contingi, ne penitus euirentur Qu bd si venae in cruribus tumet, Rilente lunt humore,decoronis sanguis auferatur.
De mersispassonibin ventris p. XXXIX. Non minus multae obscurae valetudines in inter,
nis animalium quam hominum existere consueuerunt Imb si verum quaerimus,prope pares atq; consimiles sumus. Nam animalibus,quia rationales sumus J sola mente praestamusci corporis ver natura communis est, maxime in doloribus. Dolorem ven tris in iumentis Veterinorum imperitia putat facile posse curari , quod graue, nescit ex vetositate,vel constipatione vitium D sed torsiones vocantin interiorum incisiones, Quibus aut praecantationes ranicularum more, aut aliquod 'qua ii phyllcum Premediumaciterre conantur. Cum quid enim intrinsecus iumen.
tis dolere inceperit,statim se allidunt tolutant,& solius ventris creditur esse causa cum plures dissiciles Por mersa' sint passiones, ex quibus dolor & volutatio illa contria git. Et nisi singulis pro causarum genere
competens medicina subuenerit,sanitas redire non poteri L Esticaciter autem curare' potest nemo,nisi qui in ternarum aegritudinum signa rationesq; cognouerit.
nibis in iniuriam laborium impulbes,venas
enim calentes habens, conti-nu neruoru a .non bis bet.
58쪽
ῖ CA L TIS 'E N A RV AEC e aqualiculo Asomacho. p. XL. Rim una venter ipse, qui qualiculus nominatur,totius corporis obtinet dominatum, in cuius capacitate cibus potioque miscetur,ac per digestionem naturas calore decoctus,separatis humoribus, partem ad substantiam membrorum couertit in anguinem,par se erni lena j rinas resoluit partem si 'secum trahit pinserah M. non ha cora. Qti Od si loca illa praestrictio longi temporis vi bet tiauerit, intestinorum dolor, & corruptio digesti ' conbequitur nis icccstario sequitur.Nam pars humoris coagula- . tu rex frigore , sit conglut mosia in praecordijs,atque. - μ' in intestinorum partibus,quae Mucuntur ab aqualicu- Uphρη, in lo usque ad colum, quod appellatur ' cnteron Pretit m ne tur&haeret,quod Latine ieiunum dicitur,per quod . in collum humor pessimus transiit &J interclustione sua cibum non patitur ad interiores partes more solitosis non bis peruePire. Hinc etiam tortura&J extensio ventrisbet dolorq; cum magno periculo generatur: quae pasJoh M.f.non ba Graece rem phragma Latine praeoccupatio dicitur. De colos coli dolore. p. XLL afui estofi m XOritur 'lia causa doloris asperior, quae Grece cardamo chordapsis appellatur , cum praeclusa intestina λ M. s. non ba viscerum,uento sum ouersis urgente colligant, bet usque 'eo,ut se aqlia,&cibuna, fercus animalia
N . non baitiam interdum revomere cogantur.Praeterea ad simi.
bet litudinem hominum ' propter inflationi rarissimiam . osti μ' coli quoque doloreJ Vexantur,propter quam necessi.
59쪽
VEGETII LIB. 37ωin eoru sinibus stercora coeperit detinere prohibeti cytbυ - illa adhcatachlytum longanonis decurrere ' Longano 'cato M autem intestinum vocatur, per quod stercus egerituri L g olitunc' venter crassus vel praeclusione ipsa intra viscera increscit,ac sibimet dolores morsasq; excitat veheme tes,ex quo iumenta se proiiciunt ac volutant,extensisq; pedibus calcitrat sed per impatientiam se saepesiamqia 'Μ-s non boctando ventus increscit,& mixtus stercoriisq; ad inte
na locis suis exclusa,animal quasi elices facere faciunt
inciderit,eaqvaletudo periculosa est,nisiciam celeritate testina sui, tu subueneris. Huiusmodi aut&u adhibetia remedia cis exelusa qua Aqua calida renes animalis diutissime fomentabis, De sit obices uirit, nunaq; cum calida,ut vapor magis penetret,frequenter quae
apponis post 'ciliciis dilige ter abstergessit noleu vetus stamine picem liquidam,di oleum laurinum misces o calefacies,&diutissime perfricabis,ita & testiculos eius perunges,& in auricu s calidia medicamen infundes. Tamdiu autem fricabitur, ut sudare incipiat tentu emit m histere,ex quo spes ostenditur sanitatis. Quod loco calido statues,ac sagis cooperies diligenter,hac daturus'quotidie potionem:Piperis grana quinquaginta petrosel,
num quantu quatuor digiti comprehendunt,cimini lexandrini tantundem, cimini africani tantundem, semen apq,'murram,nepitam, trixaginem, aequis porti MIrin tibus, quibus ad dimidiam omnium partem nitrum admiscere te conuenit. Quae omnia bene trita ex vino potis calido oleo aequis ponderibus,&melle quantum sa sacellusionestis fuerit dabis. Haece autem potioin calefacit,& ventre resoluit.Qu'd remedium si tardius subuenerit, saccel ' calidi i molos cu furfure calentes semper totum dorsum tenes /ς'
animalis imponis Clysteri abis etiam ex aqua calida
leo,quod cum sale melle asto,ci nitro, ouoque misce .
60쪽
Voloret M.f. non ba- omentum 'periconium pericomum
bis,' ita ventre laxato fercora emittuttir: ventus Quod si clyster defuerit, sal bene tritumin mel coques,ses msiebis pastillosq; longos lauros facies, Mimanui tamenti interius immittes. Qua res omne spurcitiem humoris intus'stantem abstrahit,& ad fanitatem perducit, nec est aliud quod magis valeat subuenire.
hc auso curae strophi Cap. XLVI L. SVntanu alia quibus assidue ventris 'impendit do
lor qui 'strophus appellatur, hac ratione concipi- tur. interdum sudor animalium vel nimio cursi,vcllabore profluens, in internis resideis mira ventri sint stinorumq; compagine,Qui punctione doloreSq; praestat interius. Et cum totum a labore cessauerit,ac refrixerit corpus animalis, cessatin dolor Sed cum a labore calefieri coeperit,rursus exoritur, ideo strophus uocatur.nam frequenter volittatur,4 cum surrexorit, terra pedibus tundit, interdum terram quasi manducare conatur, iacens videtur quasi pusillum requiescere,&surgens citius ambulare se cogati Sed ex hac iniuria freque ter volutando vera tum sibi nutrit intrinsecus res tympani res, ex quo 'rium cntum rumpitur,4 praesens vitae periculiam consequitur. Quod vitius in perpetuum auferre volueris, paracenthesim facies sic: quatuor digitis sub umbilico falleretru versus medio climat cvcntris sagittam iniicies itaJ tmO olim culiciar, verum cia an eris Otiaeum ipsum aperias. Peritonsuimenim dicitur membrana quς intestina omnia continet Ad mensuram autem cum magna cautela peritonaeum aperies, ne intestinata chas,&praesePos exempta sagitta subiicies fistulanam centimalem qua Mulo medici portare consueuerunt, minutis ora nam ibus multisque pertusam, per qua it fulan; foras ham Ore manat,que suscipies in vase,&inuenies quia pidolotio limitem,tolle vero non minus laxetario.Haec cura