장음표시 사용
221쪽
gζnus , ac populum Dei electum contagione cir Graecipissimi sanguinis foedaret nec ex hac terra spiri uexum , ac sano uinem ducerent , quam extincta nata, Olim penitus voluerunt. De nobi S Atrica potius, que Ismae-Vt olim aemula huius Imperi pervicac sic
iaciorum noli rorum implacabilis hostis , catena quorum re tos, ac robultos fossores sui S , quorum lacerti Sari, is co-tratu noitio pingui Latij, ac Tus iae glebas stan gamus : aut si maiora aras urari libet lauando sub I URBANI Principe omnia in melius es verten 'tia nil non magnum sperare sinunt redeat potius ad obsequium rillinum illa ferax , illa pinguibus aruis exuberans quaeque nobis desunt frumenta , ex areis suis in noli ra horrea summittat. Apag igitur quam longiis me genus hominum leue, infidum , impium , quos salubri consilio Hispani ex sedibus suis eiecerunt praesertim cum Hispani coeli ui. ii ccillimi , ac saluberrimi ab hoc noli ro diuersitas
vix fortasse passura fuerit , ut ibi nati atque edu irentitit. cati hic perennarent. Mitto aliam apud eos, aliam apud nos uill e cultura formam , quae non facile 'm, -
permutari potest, aut debet. Sed quod magi re C.kν γλ
fert corrumpendae religionis periculum silendum ia
non elici neque enim in nugna contagi suspicione gens uitae superstitionis ut mire tenax ita eius propagandae vehementer cupidi, inter rusticos o in ines imperitos, ac rudes, Mnescio quo humana naturae vitio in deterius prono , vertari potuisset. Mitto aliud periculi genus , quod non ad illaqueandos animo, sed ad. corpora catent ,
222쪽
ire te ac compedibus vincienda pertinet . Quis enim, non assidue trepidaret, si gens Italico nomini per petuo insensa atque in dies augescenS, Oram a ritimam insideret nimirum ut quoties Turcarum classes conspicerentur, metuendum foret, ne socia tis viribus nos opprimerent. De Mauris igitur recte meo iudicio factum est , quod ab hac plaga repulsi sunt. Qiuidam Vero nationem Vt toto Ce lo diuersam , sic moribus plane aduersam propOsuiu . nunt videlicet Batauorum , Catholicorum dum-ri, taXat, quos idoneos maxime ad hanc solitudinem frequentandam exist imant iamque, ut audio Tar racina certis quibusdam legibus ijs tradita est ad Batauor habitandum . De quibus ut dicam quod sen-
tio , non me fugit gentem esse probam, candi- '' damque, si quae alia , sedulam, atque industriam:
itaque arbitror ut ijs quantumuis magnam huius terrae portionem tradi concredi posseri hominibus scilicet nulli Principum mancipatis ita H μ ti fidelibus, ut sicut hodie Helueti Alamannica aens nica gens a cullodiam corporum praecipue expetuntur ab Romam Regibus , ita olim Romani Caesares eorum opera
libentissime terentur. Adde quod propter homi miram frequentiam δε nullierum Cecundita- aliquando tem non magno ortasse negotio excrescerent,
quidquid vacui soli est paulatim complerent 4d- haec popularium suorum naues commercio linguae, ac sanguinis facile cum suis mercibus ad proximos portus , stationesque allicerentri quaeque alia ii speciem pulchre , ac magnifice dicuntur. Verum
223쪽
cum Balatii coeliina adde etiam si vis victu ra Ouae .in
xionem huic nostro sit propemodum e diametro
ad uerium, perfrigidum nimirum, ac saluberrimum i viil
Qntra hoc calidum , ae morbosus si ila gens cum magno suo periculo in has terras migraret, b.
haec ore maxim praeserim cum cibatu , potu que pleniore utatur, corpore potius sit pingui umh 'fu Qque , quam duro ac sicco ut opus esset t Quare sicut unum , alleluia lue locu maritimis, atque editior luis non inuitus ij permiserim; ita totam campelirem regionem Ddcua trade ita aut est mare inconsilitum crediderim , nec minias ipsis , quam nobis instu tuosum . Maneat igitur hoc fixum, atque . aeuei:ghimidi, nouos colonos non bri e longinquo petendos esse , si in proximo suppe t tant. Nec enim tanta est Italorum penuria, ut ex ultimis , ac disiunctissimis terris cultores accersere debeamus : quod Hispania sortassis effugere nos potest, si vallitatem a Maurorum discessu relictam explere velit video enim Nauarretum in suis Politicis dissertationibus , ubi eius inirequentiae cau-A . ,. ses 5 remedia perquirit, vehementer suadere,ves ex Circumpadano genere cultores pol illim iam deligantur. Nobis vero quae nec ellitas subest ut, si quae supersunt , genuini Italici sanguinis reliquiarcum quacunque gentium colluvie commisceantur ΘItaque tutius , atque utilius , si quid mei iudicij cst, nostra tradentur de hominum nec moribus, aut linqua, nec cultura genere discrepantium clim VI a i praesert ii quo quis natalibus , ac patria huic re.
224쪽
gioni propinqLitor erit, eo magis etiam aers, loque insuescet quod ratio ipsa, δἰ experientia
ominos confirmat omnes enim magnae repentinaeque u tationes, ut dictum est, periculosae existunt, etiam πω ' in qua in melius fiunt quanto magis qua m CLU
ius 3 Huiusmodi porro hominum τῶν μακροθεν migrationes Milla necessario sequitur mutatio , qu in victus genere versatur: quae ipsa per se grauis Fae,mplis est, nedum si aliae accedant. Vt igitur in frugibus, ta I seminibus transferendis peritiores agricolae a
ciundum monent; ita in hac colonorum traductione curabimus, ut potius de grauioribus locis, coeloque deteriori, si fieri pollit , quam de salubrio- Detrauio ut O deducamus. Sed quoniam minus id licet, Π - - rauiora in Italia loca , quam Latium mari- nostra colo timum hodie est , vix hom me colanto eligamus certe quam proximos, eosque reliquis praeferamus: Vnd ρὸ nec consili prosecto poenitebit igitur quam ma- ime sumendos censeo ex Pontificiae ditionis fini-
maeantur bus; si minus ex Etruria, Samnio certe, proximisque locis . Ex populis autem onaana Eccle- Vol c at si subiectis nemo negauerit , Volscos praecipue Lisci iis atque Hemicos idoneos fore . Est enim hoc ge- ἀρνυ ρ hominum cum loco proximum, tum laboris ac solis apprime patiens , toto corporis abitu ale es solidum , ac strigosum cuiusnodi decet esse pro-
ἡ. cul dubio nouos huius agri cultores . Sed quo
cq η niani haud oppido multi inde haberi poterunt, po tior pars constare debebit ex Picentibus , ac finitimis Piceno Umbris: qui cum sint homines, ut plurimiam
225쪽
Plurimum rudes, atque inconditi, ac praeterea O bulti valde grauiora ex rusticis operibus perbene administrare poterunt. Ex ulteriori velo Tuscia, nimirum ex agro Florentino, Pistoriensi, Lucensi, Arctino insuper ex Vrbinati, ac Flaminiae, Emi liaeque regionibus non exigua copia bonorun agricolaruna accede . Hi sunt seres, ut supra in dicaui , ingeniosiores , atque ad subtiliora opera ruris magis, quam superiores accommodati ideoque vinearum cultura potius , quam rationibus hodieque dant operam: cum vero saluberrimis regionibus sint educati, non facile se grauioribus locis committunt. Sed tunc dispar ratio foret; quan Praepa a d praeparata, ut diximus, regione, sine periculo huc fieret migratio non modo virorum, sed etiam J Imm .
mulierum quantumuis imbecilliorum e quas noli 2,h, ',' grauate secum ducerent, ubi importunioris coeli Vq c. cellaret metus , vitaeque commodioris spes astul-geret . Ceterum quoniam coniugiorum cura non Conii ivltima esse debet illud addere pol sumus , uti ita in primis ore, si agricolis iisce aduenis, qui qui 'dem uxores quaerent, aliquot ex his urbani puel-ι,--
lis pauperculis, qua quotannis ex sacrarum aedium
prouentibus , aut ijs legatis locantur , nuptui Mustra dantur qua ratione fiet, ut Vrbem magis ada πὸ uis'.
ment , eiusque quasi se ciues existimento nec e
rendum erit, ne ea utpote imbecilliore , ac te fι criti rum
neras, atque agrestibus laboribus in assuetas, modo μ' unctiuscuhe dotes accedant , aspernentur praesertim cum ex quotidiana laborandi consuetudine A a paulatina
226쪽
U .lidi i paulatim, ipsae duriuscula sint evasuri atque I etiam , di omnia quae retuli , vel certe maiori ex parte rite prius administrata fuerint, coeli iniure, ρ es,' rias non male toleraturae adeo non est pertimescen GV ρ' dum viri agrestes , atque indomiti post tot D , spraeula cautiones perdurare hic non possitiat. Hoc ni ouodue lucro apponendum , quod primis potitu
lieribus ad natu in anniS, cum nondum rura vario conlitionum
genere exculta erunt, multa a mulieribus domi administrabuntur cum magna virorum suorum utili tate, ac fructuri non modo in domesticis offfcijs Eliasi pri sed in lanificio, atque alij artibus Ueruntamen. dissimulandum non est, etiamsi ex nouis hisce co' ' Ἀρ-- lonis primo statim incolatu , praesertim ubi gra
ureat, non uiores anni aduenermi, nonnulli qui imbecilii ores
2: erunt , interierint non irreparabilem hanc sor iacturam: quandoquidem qui remanebunt , ubi complitres anno huic coelo insueuerint, tuti deinceps perennabunt, ac liberos gignent inui nullo iam periculo surpare poterunt , Hic domus , patria est. Tum noui quotidie coloni pietio illecti aduenient, qui destinctorum numerum supplebunt: ut minime desperandum sit, qui post aliquot an 'nos satis hominum probatorum , atque indurato rum habeamus , qui saltem unum ahquod mediocre castellum tuto, ac me metu incolant; ex tuorum deinceps liberis alia subinde loca π-οικίζειν cψὰρ, possimus. Sic in hominibus ad triremes damnatis
g euenire videmus, ut primo statim multi , qui tam durunt vitae genus tolerare nequeunt, celeriter O'riantur:
227쪽
Danturo troilina in locum alijs suffectis tanden auitiis , ac plenus remigum numerus cuique naui coniicitur ex ijs , tuos tot labores , atque incommoditates impune perpessae robustiores osten d rint. Sed modo ea quae dixi praellantur , nec eis non erit, opinor, tam aspero , atque infausto ex perimento; sed omnes propemodum tuto, ac prO- spere in nouis colonijs vitam traducent . Verula tamen autor semper suerim , ut tutis una potius quam breuillima ratio frequentandi tui ius agri si gatur qualis ea est, quam dixi, arduicatis oppor
tumoribus locis castellis non sparsim , ac temere iii irusticorum casis, villisque constructis. Quanquam ubi semel compluribus callellis, vicis , atque op tu Vispidis regio frequentata fuerit, ultro a priuatis O- minibus commoditatis pratia villae, ac tecta aure-itia ac illac extruentur: in quibus non minus beWi tim les, ac libenter etiam, quam in frequentioribus o E. cis quiuis de ent . Quare mirandum non et in agro Vrbinati tim saluberrimo ac treqilenter habi atra Vrbi lato complura callelha , migrantibus in villas ru-I
sticis, deserta manlille ut in valle Metauri Primi δ certum , a stam , a ginum , Adoniastiι- m ali istici de Foliae Montem Guidistis, Adontem Falcum, cletiu , ' Montem Fati ori m Collem Attry, Talacistum, Petrianum, aliaque Iam vero, ut instituto sermoni co Conelusi,
lophonem addam, dicendum aliquid esset de com modis , ac priuilegi j nouorum colono um , V
inuiolabiliter seruari , atque augeri peraepre rustiebris. tium Bret ut tanto libentius huc confluerent
228쪽
sed in re alioquin satis nota non multum Immo -- 4K rabimur. Fuit quidem omni tempore penes Resia publicas bene constitutas agricolarum genti lar g tecti Quippe tam necessariam humanae ita exertio habiti centium magno in pretio, at lite exiit lanatione i que magna ab legibus ciam antiquiS, tum recentibus priuilegia commoda concesta sunt . Et iure sane leges ei professioni fauerunt , cuiu praeses atque inuentrix, ut et in fabulis veterum , le'
ges quoque ipsas prima Ceres inuenit . Igitur pud aegyptios inua gens antiquitsima fuit , πι- - plurimum ab alijs instituto discrepans floruit ma
xime agricolandi studium id eueniebat, quoniam rustici hanc unam τραγι strii exercere licebat nec ullo tempore , vllaue causa ab agris auoca bantur; sed tradita per manus agrorum cura exigua mercede a dominis conductorum , quo patre exercuissent, nunquam liberi deserebant quod nodiernis indis sede veris, ac praecipuis loquor δεῖ torserat, Brachmanica lingua tentibus, quorum Respubli- valde est amnis AEgyptiar usu receptum est Usti neque enim eorum rusticis vel ad militiam, vel ad od eos caeteras artes aspirare fas est . nam id quoquυ
i,' antiquis Indis teste Diodoro lib. II. factitatun a iiii a belli, reliquove opere liberi , atque immu-
possint , ne aetatem omnem in agris colendis consumebant. Idem olim Apud Graecos vero longum esset connumerare
multa in gratiam , .commodum rustico i rum statuta sapienter fuerinici quae apud Politia. coiaruora rum scriptores aliosque miscellaneos Autores par
229쪽
sa reperies . De Romanis vero nostris antiquiora iis iacian libet pauca quae lana decer' per circa potiores leges , llae ab Imperatoribus prudenter sancitae, etiamnum magna ex parte seruantur. Hujul modi et Constantini Augulli rescri. Impe ptum lib. XI. Codicis lumnianei titulo de agricolis cen litis quo auricolas in ullico opere vertantes ad extraordinaria onera tralaendos nor est pronuntiauit. Tales sunt eiusdem Constantini, laeodolij, Anaitali , aenonis sanctiones quae agricolas a publici oneribus personalibus excusari volunt in titulis Codicis Iullinianei, de sal-gam hospitibus non praeliando . De nactatis. De re militari. De cur tu publico. Sed nihil aeque b qt e se
ubivis locorum inualil ille video , quam Ut ne I n in isti
gnoris nomine , aut debiti soluendi causa initiumentum ulli cum a ricolis auferatur. Cum vero titulo mi ι-rumentum ulti cum triplex lit, mutum, In quo tr.
sunt aratra onec semivocales, in quo sunt boves , cismi vocales, in quo sunt mancipia, quorum loco hodie veniunt operari liberae con .ditioni. apud plerasque ciuitates su receptum est, ne priora duo ex causa aeris alieni publici, priuati id capiantur . Apud Gallos etiam hoc am- .illorum plius Vt enatus Choppinus docet edicto Regio V anni DLXXI seruatur , ut ultici homine aeris alieni obtentu ne in carcerem abripiantur . Nec
deseruit hanc partem Romanorum Pontificu ITU Rom.inoris
prouidi, ac salutari cura: nam praeter alios, qui
commoda agricolarum ampliarunt, ius V. 'ont
230쪽
Max saluberrimam Constitutionem edidit anno MDLXVI qua inter caetera cautum oluit , Vt frumenta ad Urbem deserentes non modo ab omni pro h portorio soluendo sint immunes sed ne aduersus osci eorumque bona aeris alieni causa cuiquam manus iniectio sit. Item ne ij, qui intra XL. lapidem agros exercent, messis , aut sationis tempore in ius trahantur aut quidquam agrestis rei ijsdem auferatur , si aliunde soluere possint. Item ne boues aratorij, aliaue rustica instrumenta , propter quamcunque ciuilem obligationem
'sticμνα unquam iis eripi possint immo rerum dotalium tum rerum priuilegi)s, atque immunitatibus gaudeant . Haec
, -ώz igitur, aliaque huius generis iura, commodi, pri-Piμ uilegia , immunitates , exemptione , Vacationes' tali agricolis Romanis concedi ex usu fuerit ut partim ijs illecti , partim ijs operibus , quae facienda esse dixi, melius animatiis lubentius patrijs sedibus a se relictis careant, Malacrius culturae agr rum , Ut quaeque cuique obuenerit , manus ad Misis moliantur Magnae enim aegritudines magna, va-zz ἡ- riaque sementa desiderant. Atqui agrum hunc
dia adhi nostium graui , contumacique morbo oppressum' quodammodo dicere possumus cum remedijs
a me recensitis morbosum habitum exuerit, non
facile tamen , apud imperitos praesertim , fide recuperata penitus sanitatis inueniet . Qui danuenim diu cunctabundi, & quasi omnia praetentantes vix tandem induci poterunt , ut quidquam commerci cum eo exerceant demum opimis prem ijs incitati