장음표시 사용
201쪽
e Lati potissimum regione Urbem olim influentium , nunc vero deperditorum , ii quis in eo curam intendere vellet facile deprehendet; ut aqua rum Iuliae, epulae, Appiae, Martiar. Quincti an ex ipsis me ductibus qui in Urbem hodie niluunt, Latio quidem aquae Felicis , e Tuscia Paulia M siue ea Sabbatina , siue Allic lina est quae noli optimae potui deprehenduntur , quaedam pars in
usum agricolarum , atque iaci bE . propinquarum concedi poterunt quae nihilo muriis ulli canis hominibus erunt non ingratae, aut inutile. praescrtim si antequam bibantur, in cillernis ad id facti. His . eliquentur , attenuenturque , quod factu disti cilici,
non elici geminae enim cisternae fabricantur inui commouiο-cem iuncti, non modicae amplitudinis , ii castel-
lis, vicisque integris inseruire debeant sed altera bin ,,ὰ capacior muta glarea substernitur , per quam minutatim aqua trans coletur in alteram minui cu iatricis ..iam , unde hauritur atque hac ratione commodior potui euadit. Haec igitur, aliaque ignobiliora flumina, lacus, sontes , quo sciens praetereo, re-pionem Lati riganici proxima autem Etruria ac F 8 est, . Sabinorum ager non minus , quam Latium alu ': ' berrimis aquis exuberant. Quibus i itur loci Sion mino quagin linor erit aquatio, qua linque ratione poterit, alti, c aquam ducendam vel opere arcuato , vel sub terraneis cuniculis , vel apertis rivis existimo Prisu b. res humanae vitae tam necessaria potius redundet, quam deficiat praesertim si non vicum, castellum lio.
que , sed aliquod oppidum cscere , aut de nouo
202쪽
condere, atque ornare aggrediemur. Qua in p.ὶr-Aη p te non intis , quam caeteris rebus majore no-
lios .magnificos, di b gentes fuisse cognoscet, 'r' ' qui quaeductuum quae iliae superiunt Vettigia , -- quamuis tam propinq io Tiberi , inspexerito qua e. An iij, alijsque non ignobilibus oppidis me
Vis it dubio extiterunt . Sane haec salubrium aquarum H conquisitio inter magis nece: sata , atque utilia h c 'sari per praesentis πραγα otii adscribenda est adeo cum paludum exiccatione , probaque aedificiorum collocatione contendatri quibus tribus quasi praecipuis fundamentis tota haec molitio innititur: quod ita esse tum antiquis ritim recentibus expe- nitentis probandum insuper videtur Herodes At- ticus non a is liberalium artium stud j , quam
eos inem caeteris laudibus florens , atque ob id imperatori Hadriano carus in paucis , cum super Principis his uia gratiam opibus etiam polleret , Canusium non, ' ' obscurum Apuliae oppidum quae inopia valde la-
rode Atti boran omni serme ea regio, adeo ut multis
locis hodieque pretio ematur atque ob id de-
freqης Hr sertum, inducta aqua ut frequis taretur rursus , acre floresceret efffecit. Ἀαδ inquit Philostratus
idest , Canusiium in Italia inducta dulci aqua , cuius Pisarunt 'Deheme iter indisebat halutabile reddictit. Nostra cro Emeisiis aetate cum Pisis aestiuo tempore plurimi aegrota- rent, eaque ciuitas salubris aquae copia vehemen. ter deficeret Ferdinandus Primus maximi animi ac prouidentiae Princeps rem dignam sua magnitudine
203쪽
tudine aggressus uici nam conquisiit , perductoque a lixae riuo eam urbem Mornauit , atque insigni utilitate aste citri nam ab eo tempore tanta mutatio insecuta est, ut longe salubrius, ac tutius ibi incolae degant. Sed nilail attinet omnia ea loca , quae inducii a qui conualuerunt , ac salubria lacia sunt , curiosius persequi , atque in superi luis morari lectorem od reliquum est , praeter di si et is molitiones alia quaedam maximi momenti le- -- , -ὰ
se scribenti bi jcitri sed quae propter 'agnitudi-
nem operas non nisi longo tempore , S a multis nec pia
hominibus perfici potes ; ideoque non nisi os
multiplicatos cultore , regionemque tractabillo i rem iam offectam de ea cogitandum videtur Sed tamen qu .m docunque licuerit oentanda ti-que si, cum prius inter peritos conlitterit peris fructum non minorem labores, atque impenta iuturum nec negotium supra modum ni peditum
fores. De hoc enim iudicium ferre non est eius qui ut libere ac simpliciter , ita parceri ac modeste in publicum sum cogitationes suas profert non ut normam agendi alijs tradat , sed an an tapotita S, ac mater tam meliora proferendi Etsi glatur per distacile videatur naturalem statum , ac δια Θεαν finitimae regionis corrigere, atque immutare;
ideoque nullo humano consilio, nulla vi, aut op tibus litoris positio , a facies inuam inter praecipuas pestilcntis aeris causas testi loco recensuimus in aliam speciem conuerti possit arbitror tamenis huic incommodo remedium aliquod sa- 1 tis
204쪽
ti certum , atque sitica nae repertus una , ii l boris, atque impcnis ratio conitaret. Sed re eXena' Eatatuin, plo fiet manifestior . Batauorum , a Frisior ulnis
at ora toralis adeo humilis, ac depressa st , ut ab
θ - Oceani fluctibus quandoque demergeretur ii cur portioni cuidam eland e uenit , cuius adhuc sub aqui turres, tectorumque cubaa in conspiciuntur An re , nisi aggeribus quibusdam praealtis, ac continuis in extremo margine appositis , qua Digas , hue s -- vocant indigenari maris aesthim, ac violentiam ti iarcerent . Ad hoc exemplum si humillis har , decliuis Latini , Tuscique toris phas , qua pri
bosco Dii naum madescere luctu cipit , huiusmodi aggeri-: bus praeductis communiretur; fortasse si non in to-
- tum . a maiori tamen ex parte pestilentium ναθιν
VH a tus tolli posse verear illud me mouet, quod cum longius a tore huiusmodi aggeres iaci nequeanti iam propter immensi catena operis, tum quod intrinsecus vacuus locus complendus esset, probabile est proximiorem ac huc mari partem , Ut pote parum prosundam, nonnihil exhalaturam quodque magis reseri, ubicunque flumina, ac riui sese in mare exonerant, atque ubi incilia palustribus aut pluuialibus aquis exhauriendis aperienda crunt, intermisso ibi interscctoque aggerit: Ope re quandam aestuari speciem futuram quae Orta perinde salubris euaderet . Veruntamen non a gnopere id mihi sormidandum videtur; sed potius credendum hoc opere abso lato , multis partibus campestris
205쪽
campestris huius regionis aerem puriorem, siccio-
Iem, ac denique commodiorem ore . Nec est 'mao rcur quil luam vereatur Turcarum , ac M virorum uia pira
exscentionibus oram Lati maritimam cuius ni ca tutela perhibetur litoris natura importuosa, atque inaccessa propterea magis expositam orta; cum eo loci aggeres ducendi sint , quo breuibus
tantiam nauiculis dabitur accellusci immo quan Re pode μη
do piratarum nauigia apo a V milite exponere ritimam
conabuntur, tanto mauis nostris ex superiori loco repugnandi facultas praestabitur. At lue haec praecipua ferme opera sunt, quae ad conciliandanta agro Romano salubritatem tanquam undamenta Quaedam raestruenda videntur. Sunt Nahae leuio. ris operis molitiones tanquam iubsidiariae; quae li- ,.im sub cet a maioribus, quas dixi seiunctae paruum mo-s mentum sint allaturi, attamen ijs adiunctae non leuiter collatis viribus conducent. Huius generi Arborum sunt arbores, quae si recto ordine circa camporum ario.
limites conserantur fructum ijs gratiati augebunt atque agricolis sub meridiem opus facientibus , feruidioribus horis inuibus interquiescere i solento non sine magno valetu lini commodo tutamen aliquod ab nimio solis ardore praebebunt ii eousque vehemens circa Romam hic est, ut supra diximus ob aetas crassitiem ne du- ὸ-bi. bi, ut non tantum urbanis , ac delicatioribus hominibus, sed durioribus etiam , ac rusticis vehementer obesse pol sit et si non statim eius violentia, noxaque ab his sentitur Laudaueram itaque
206쪽
166 DE RESTIT SAL BR . que in ptimis ut, praeter arbores fructi seras, alias que lignorum , aut pabuli causa deplantandas
Θμνω re quam creberrimis locis sylvulae aucupatoriae more i Eis, nos ratium Florentinorum plantarentur, maximer ς ρ' secundiam fluuios rivosque inuos hic non deesse af Σι supra demonstratum est. Multas enim , ac multi uges commoditates,in delectationes exhiberent nam neque tantum misellis agricolis umbracula, meridiantibus offerrent sed etiam cremium ligno'rumque nonnullam copiam ad usum furnorum, ac
domestici soci quodque caput est, fundorum dominis iucundistrinum in primis aucupi genus maxima anni parte suppeditarent. Sed quoniam res
est non passim omnibus nota , consultum videtur, ut data occasione, in gratiam eorum qui ingeniosa commenta adamant, atque imitari student, hu- Earuis, iis iusmodi sylvulas instituendi rationem ostendanti s p q, sicut a nostratibus in suis illis amoenissimis, ac culpanis o tissimis undis adornantur. Primum ergo locus en -
Ευhi, A gitur, qui potius humilis, concauus sit , quam sublimis, ne validioribus ventis infestetur quique a sylvis aliquanto spatio sit remotus maxime in agris cultis , ubi ficus , aliorumque agrestium fructuum, qui aves allicere possint, copia non desit:
ac potissimum secundum fluuios , aut riuos perpetuo manantes; aut si ij desint, iuxta torrentes , qui Loci prie autumno saltem , atque hyeme fluant Totus au
zzz locus, quem conserere voles , pastinandus pritis est satis alte o felicitas stirpes proueniant. Longitudini nullus modus praefiniri potesta latitu
207쪽
dini decem, vel tio decim ad uni natim pastiis sus . I git 'licient quantum scilicet rete maioris Ormae, quod uuiarum.
Pantherem, siue Pana gruli dicere pollum uS Vul Pan mugo a Vocatur in transuersum extenso ob g sepii potest . Vbi locus repastinatus es , Omne uenus sylvellatum arborum , ac fruticum ibi de O ale t plantatur , ex i)s pollitimum , qui baccas turdi , . . a frώ-
ac merulis gratas diutillime proferunt; atque etiam ex perpetuo virentibu quae ita cum alijs admiscentur, ut sylva non transluceat. Huiusmodi sunt Lauri , Iuniperi , Arbuti , Oleastri, Lauri tini Myrti, lices, Alni, Vimi, ceres, Pr uni, Cera' si Pyrique sylveities, Corni, Frutices sangum ei, Vitices, Ligustra, Rubi Quin etiam Hederae, La bruscae , atque huiusmodi plantae , quae aliartiata fultura egent, quaeque copiosam aratamque aui Pyὰnti jbus escam praebent quam creberrimae eis debent
libentius aues ibi consuescant Laudatur a mitanti u.
lix perticalis quoniam cum resa eri, putrescor
incoeperit , maiores formica complures gignit , Erini Sa qt: mirum in modum ab auiculi expetuntur. Oro si cedularum ma nam copiam habere po Crebratillimum voles, ficus ire t rente utrinque iuxta lyl humi A.
uam adlerantur maxime praecoces, atque eius. Σ - neris, quae fructus dulces, ac copiosos, diutissim que patiunt cu: usmodi sunt ficus albae a nobis di- Romae satis pchi ouesti , quae lim at Ii iba li
208쪽
Hθε τῆ commode incedere possint: velum certis Ult ut
Azὸr dam spatijs , ut quae inter se intersint unico a
ctu lapidis, calles transuersi emundato loco faciendi ; eius latitudinis , ut cum rete ibi tensum fuerit, impellente vento , non facile spinis , ac Vir Sittite, o guttis, ramisque arborum adhaerescat . Vtrinque II Eati vero an extremos calles erigendi sunt stipites m- tus mensurae , quae sylvani ad certam altitu dinis normam aequaliter detonsam paululum exce- Trochisa dat . In horum summis capitibus trochlea , vel 2 b harpagones rigendi sunt per quos transenna '' quae rete sustinet , duci possit. Altitudo retis ea esse debet, ut in summo sylvae fastigium adaequet; deorsum vero paulum supra humum attollatur, ita L iabjia ut spatium ne desit lapidibus, qui crebri funiculis m n si quibusdam ab imo margine dependentibus suspen duntur , stabiliendi retis gratiaci quod fusco colore tingendum ut cum extensum est , quam minime cernatur , eoque magis aues decipiat. ii odrisis humi turdis , ac minoribus simul aviculis capiendis p ' idoneum cupis , angustioribus maculis faciendum zis , eae sed tam crasso filo , ut a minoribus auiculis f ' impune trai)ciatura aut a turdis , merulisse
Retia cras disrumpatur . Porro rete hoc minusculum trin-
.ἡ a j ij reiij singulis crassioribus , ac grandibus matrμνα ἔς culis contextis praetegitur ita ut omnium trium extremae ora simul conueniant, connexaeque sint communi uniculo, qui totum retis ambitum con 'tinet. Summus autem uniculus , qui rete exten' sum sustinet, anulis osseis adnectitur, qui per transennam
209쪽
sennam planis sic vocatur a quo rete dependet ducuntur Superioribus angulis altrinsecus ali Fore, reliduo funiculi alligantur, quiluis rete utrinque ita 'Diatur , atque extenditur; similique ratione postea, reducitur , ac constringitur . idem extento et utrinque ultra stipites humi alligantur . Lilina IAI o ι
item anguli breuiores singulos funiculos habent . . r. .
qui infimam retis partem ad stipitem continent. Item a media ipsius , summaque ora sua uti sunt-A duo si
culi utrinque descendunt , qui cum aequaliter pro diani.
tensi sunt, ac deorsum alligati, diagonalem cunila medio rete angulum flaciunt praeliantque ne aventis huc, vel illuc impellatur. Extenso rete an Sinus creda opera est , ut creberrimi per omnem ipsius regionem sinus fiant ot cum auc impetu volantes impegerint , ijs inuolutae ne labantur quapropter medium rete tenue aliquanto amplius, ac sinuosius fit, quam crassiora duo, quae extensa nullos sinus facere debent. Huiusmodi autem sinus cum rete probe extensum fuerit, ac funiculis quoquo uersus firmatum , geminis arundinibus in summo renatis fiunt quibus rete varijs locis cona prehensum , trinde oleo, per maiores maculascducitur . Modus autem aucupandi hic est . Ab uno capite sylvula tres homines sensim inccdentes ad eum locum pergunt , ubi rete subtensum est ita ut utrinque singuli iuxta sylvam , tertius medio ipsius tramite aequa frontes, vel aliquantomazis retro incedentes , tum aspectu , tum modice excitato strepitu aues intra sylvam volitantes
210쪽
impellant in retiaci cum hoc tamen discrimine , D r quod si turdos praesertim ante adultam hyemem,lendi aves ac priuiquam pingue eualernat, capere Oles; le-
s. A I utilina strepitu , lentoque valde in cellu in plagas
Vrgeantur alioqui perterriti facile uolant, atque aucupis spem decipiunt sua autem merula S, aliquanto maiorem strepitum pedum virgulto rum quassationem facere licet si ficedulas, atque eiusmodi avicula. χαμ αιπετεῖ , vehementiu adhuc obstrependum cst atque etiam ab ijs , qui forinsecus incedunt , glebar, ac lapides antrorsum iri, ij luam coriijcicndi, ut piger auicularum , praeser 'tim pingium , vollatus excitetur . Quinis illud in Venatu turdorum solertes aucupes factitant, ne fa-Fisscsi m citeri sursum auolent: fisculo vocem accipitris
schio. sultantur 3 ut etiam illa uis est ad manum , eam
sursum dimittunt qua , ut consueuit , supra syl-uam circumuolantes, maiore metu perterriti turdi non audent evolares sed sensim , ac taciti in plagamincurrunt . Atque haec δοῦ παρόργον dicta uisiciant de conserendis in agro Romano ad morem nostrum retiarijs sylvuli S, non minori cum utilitate, quam oble amento . Nunc quod instat agamus. Quoniam vero superita nonnulla externaS, atque aduentitias causas delibauimus , quae praeternatiuam coeli huius grauitatem , agricolarum valetudinem perturbant, ac morbos exaugentri On- Extra di-gruum videtur extraordinarias quasda II cautiones ostendamus , quae plurimuinis ipsae rumia rusti sticis hominibus conserent ad bonam valetudinem