De herba panacea, quam alii tabacum, alii petum aut Nicotianam vocant, brevis commentariolus. Quo admirandae ac prorsus divinae hujus peruanae stirpis facultates et usus explicantur / [Giles Everard]

121쪽

o, DE ABACO HERBA

aquositas omnis evanuerit reliquii vero condensatum sit ad unguenti formam. Tum exprimantur per linteum crassum aut cannabinum, iterumque reiiciantur

in patellam adiecta se milibra terebinthinae Venetae,ita tamen ne bulliant, sed sedulb moueantur. Tum refrigescant

reseruentur in usus.

Aut P. soliorum Nicotiana contus rum lib.j.cerae navare, terebinthinae, olei loliuarum, picis resiliae alba an avnc. iij. Bulliant simul intella noua horis duabus ad consilientiam unguenti, deinde limodica quantitate in sum applicetur u tuta aut linteo subtili. Sunt qui in descriptione utriusque via uenti contusae Nicotianae spissamenta non addunt, sed tantummodo percolat, acie crassum linteum exprimant, seruato duntaxat succo , quod non probatur. Est autem ungue tum primum multo ebs cacius ad vulnera, cancrosa ulcera , i chenes, impetigines , facie tubercula, quod maiorem muli abstergendi elot-ues dique vim habeat, quo est Nicotia

122쪽

nae proprium , si non alia obstent illi ad

iuncta commixt. que medicamenta Po- sterius vero praellantius est ad consolida, dum vulnera, reparandam carnem,ad resis luenda possemata, mitigandosqueti dolores, re id genus alia. Otiolum autem Iacobo Gohorio videturi superuaca-ι Cum ceram nouam,resinam,oleum co-

mune, terebinthinam addere , cu ex istis unicum suffciat pro ratione visco statis Nicotianae Tanta enim simplicium congestio , quot in illud unguentum recipi lintur,solis viilneribus unguenti usum re tringit, quod alioqui ulceribus cancrosis, impetigini,apostematis, lichenil, Ccc conuenire posi t. Praeter rationem est quoque Nicotianae succum ita omnem absumere, ut praeter spissam eta cum peregrinis liquoribus nihil supersit.

Non absurdum est unguentum ad via Aliud adnera scio petari , caeteraque omnia ac- ulnera commodatum, cuius praeparatione ido 'ῖς 'iocet Iosephus Quercetanu S.ID. succi Petilii, . Terebinthinae nc. V. Oler

Hypericonis compositi unc viij.Vini al-

123쪽

DE ABAC HERBAbi generosissimi li. s. Digerantur per octo dies,postea decoquantur ad vini cosumptionem tum adde colophonis cerpana uncias iij. Mumiar,Carabes, an ad rach. ij. liquefiant rursus ad ignem, de sat unguetum ut artis est.

1;ud , Iacobus echerus unguentum ad scabiem scabiem curandam fieri docet hoc modo . P. Nicotianae succi unciam . s. sulfuris triti,salis, anainciam . olei Nicotianae , malorum aureorum unciam j olei cerae, Seuthirciniana unc ij. fiat

Unguentum arte.

Ni Aliud adiu hiera quodam alio se ' β' aceepist e Iacobus 'Veckeriis tradit succi Nicotian lib. . Cerae nou P, Picis resinae, olei communis ana uncias ij. Coquantur omnia simul usque ad succi consumptionem , deinde adde terebinthinae Venetae uncias iij. Cola per in σteum de serua in pyxide.Vulnera vice-xa in dubie curat. His omnibus accedit quod exNicotia na componitur fragrantissimum balsa

inum s

124쪽

COMMENT ARIOLUS. rarum , hoc modo.

R . folia Nicotianae . voles in mor- ὰ ario contusis exprime succum reiectis dixi

pistamentis et expressum succum cum tiari . is aequa olei olivarum portione in phialal larea Soli expone quam diutissime i qua diligenter obturata sit cra m imata , membrana solida colligata : saut sit mauis siste illam in lebete bullinciatis aquae pleno , siue in balneo Ma- 'rim, vel reconde in ventre seu mo:equino, ibidemque relinque ictos qua-χraginta dies , renouato interdum sim . Exactis diebus xl reperies in phia- I balsamum non minoris nergiae ad omnia, quam ipsius Nicotiana quinta

inuentia.

Quin caliud Balsami genus ad scio-Ali ad

Pelorum vulnera a Quercetano descri- scio reto-u batur in hunc modum visci Her H;

barum Peti Consolidaeana nc. iiij. ' olei terebinth. lib.j.forum Hypericii Verbasci, an M. I. Pomorum imi Vnc.iij. Acinorum populi arboris unc. iiij

125쪽

ni lib. i. s Digerantur in si

nao equino, vel relinquantur in calido hypocausto in vase vitreo optime clauso per mense naintegrum,deinde expriman 'tur&colentur Adde thuris , mastiches , myrrhae ana Vnc . ij. Sanguinis draconisinc cis umifunc. vj. terebinthin lib. sienioini via c. j.Circuletur simul iii pellicano octo dierum spa-cio,deinde moderato igne distilletur vini spiritus, cremanebit in fundo, preciosum balsa

inum.

126쪽

COMPENDIOSA MARATIO, E TRACTATUS de si radicis Mechoacan. CAsTORIS DURANTIS M

dici Ciuis Romani in Mechoacan

Epigramma. MEcboacar coctri stomacho iecori algieni Tergit,et obri ructa lytorti tiroborat is

E M a placide pituitam is denique bilem ' , o morbo a Regis nomine dictos, Acthmat iuuat, O cofert renibus. at his

Gallica dira lues quos vexat ongaue ebria: Strangurii confert, coli capti , lotiores itigat antiquos mulcet, curatis o agrἀ m. Articulosi iuuat cunctos, tum scutis omnes Duritias fomachi, iecoris,pariteri lieni , Sanguine , mundat utero tu ubuenit asseriti Auxilium cerebro ct neruis,pefiij res iiiii. Hydropicorum,ndas nullo purgare labore die, tum quas potest par formiter hora Ei licet uacuu purgans corroborat ipsum

Corpui, ni lassat eliqua ut medicamina, et i laiauandocuns voles si e purgamina nidi essuma albi modicum. Mirabile dictu.

127쪽

RADICI MECHOACAN

quandam ad nos nais erunt,qua Mechoacan nuncupant, quq vim obtinet expurgandi hum 'res peccantes, eodem modo quo purgantia nostra medicamenta cuius generis sunt Rhabarbarum, Agaricus Turbith, Malia consumilia. Gallio Belgae eiusmodi rerum auidissimi, magni l. Iam hactenus fecerunt. Nos paucis illius

historiam, facultates Vires percurremus,quanta fieri poterit cum fide: viii, deri possit,num tanti fieri debea quanti illam facimus. Nomihi, Radix Mechoacan nome traxit ab eiustatio. regionis nomine , quae Hispani Nouar prouincia est, in Noui Orbis Occidetali India xl. miliaribus supra Mexico Hispaniet noue metropoli,in qua primo reperta extitit: incolae Chin cicita, Hispani vero, qui ea primum iussu Catholici Regis occuparunt i herbal radice Mechoacano me indideriit. Ell vero cade prouincia,

iera

128쪽

R AD ME CHOA TRACTAT VS s feracissima auri,argenti, pecoris,frumeti filigum,exoticarum si, plantarum, metal Orum,gemmars omni tri generis bolao,irum. IncolSipsi beneco Iorati, neruosi,ro

busti,ac bene colit mala valetudine, pro- pter aeris teperiem ac salubritate, supra qua spia apud Indos Hispania nouae sit. Origo autem eius notitiae haec est. His pani rerum eius Prouinciae potiti, dii illa hristianis propagare student, ereXerunt

i in ea Franciscanorum caenobium, mona

silice prorsus viventium. Quorum Pr fe- ctus, quem Prouincialem Ministrum vo-

A cant, cum ex graui morbo decumbei et, iamque animam exhalaturus videretur,

opera medici cuius da Indi ex tepore sanaitus est, qui pr dicta radicis puluere, ide- itide sumendii illi pr buerat,vnde coligitnu permulti Hispanoru attoniti ac tam fortunata curatione, simul atq; in morbu incidebat, puluerelli felicibus auspicij stat i successu hauriret. Pervasit itaq;Radi- cis huius existimatio nonaeq; per tota proruincia, decantatarq sunt illius laudes su-

tmotu applausu ab Hispanis Lusitanis. Vnde

129쪽

DE Vs V MECHO AC AN

plantae descrip

Vnde in has quoque regiones opera

quorundam Mercatorum fana penetra'

uit,qui lucri ac quaesius auidi illa ad nos

asportarunt.

Huius radicis planta sarmenta promittenuia,& quidem multa,longaque: quibus vicinis perticis, fruticibus, ali sque prope constitentibus circumuoluitur, multiplici nexu implicatur. Folia magnae virorenti ricantia, lata , acuminata, ad Smilacis laeuis accedentiaci sed imaiora, nonnihilque aspera ac hirsuta . Semen creditur si instar coriandri, nigrum, splendens,quod folliculo continetur, Septembri inc se maturescit, Octobriquet colligitur. Radix spissa est, tua substan tia grauis . Cortex colore cinericio internecandet, multis circulis distincta, gulnii inspida farinaceo: quippe qui nec lacris, nec dulcissit nec amara, de odoris lprorsus insipidi, omnisque medullae ex ipers Nicolaus Monardes forem huius es scribit veluti mali aureae, ex quinquel folijs maioribus compositum , cuiuslirnedio inllariobae capitulu exit ad auel lanael

130쪽

lanae nucis magnitudinem excrescens, quod intersepiente tenui membrana in duas partes dehiscit , in quarum singulis duo semina ciceris exigui magnitudisne,colore nigsa. Seruatur autem haec radix ut Rhabar

barum, lino pice illito,aut cera inuoluta alioquin marcescit, neque ultra bienium

seruari potest.

Nascitur , in America continenti, ra velut in Nicaragua Multo, noui Orbis' prouincijs, qui pristantior habetur. Elti alia agrestis Mechoacan species, qu gustu acredinem pr seseri, domestica nigrior, quae vehementius cum molestia purgat quare magis noxia. Omnium igitur praestantistima est alba quae compactior solidior, grauisque aliquantulum: non perforata, nec verminosa, qu alborem suum successu temporis amittit, fitque leucophia, aut subnigra: atque in hoc apparet utrum recens sit,an vetus. Illa quidem alba est,' Oc6tra cinerea, dc ad purgandum imbecillis: vel si uestris praesertim si linguam puras