장음표시 사용
21쪽
actu emere debuisse, sicque restituere non potuisse solum, sed et vere forsitan ad effectum assionis praestitisse illi uni quod communi emtum erat nomine, vel quasi tradidisse, aut obtu sisse saltem, quod et hic ad actionem sufficietit. Recte hoc
VI. Caue putes cessionem a sociis reliquis uni forsitan aciendam vel factam idem esticere, et quidem sitie necessitate et stelione ethtionis subsecutae et retrouenditionis: Cessio enim iuris non est ἐμπορία et άγοροωόν G ad quod emendum societas erat coita, nec προτομος εια pro qua solum pretium solutuiri conuenerat, nam sub soluendis epulis ius non intellugitur, neque potest si me audias, et socium post cessionem si tum emisse aut plane ab emuone recessisse nulli bi inuenitur. Ipse quidem olim et prinium iam ita conieceram veritati v ro vilice non famae inseruiens retractaui sponte mea quod antea non senseram modo, verum etiam approbaueram: centum obstabant, quae adducere piget. Et haec de illo societatis membro dicta sunto et sufecerint, forsitan placebunt etiam.
Axi EOSQUE A NEGOTIO DIMITTERET
Societas scilicet contracta erat, communi sumtu mer Ces coemerentur et coemtae uni a reliquis restituerentur, scapretio his reddito, quasi unus solus emisset, breui ad redemptionem εξαγορασίαν vertunt Glossaria. Superfluum igitur videri posset conuenisse praeterea, ut reliqui a negotio dimiti
rentur, enectu enim ipso id consequuti videri postent si unus ille nundinas soluisset: Sed videtur solum, magis ergo placuit contractui id infundere, ut et pro socio arbitrium reliquis tuto competeret si unus ille distractum negarui et merces pro parte
22쪽
AD DOR VLP C. LXIX. Π. PRO SOCIO. 23
perpetuo communes esse causaretur, sequs adeo non vltra partem suam recipiendam teneri, et ut actione venditi omne ab eo repeti posset quod expensum fuerat a reliquis. Fatetur equi, dem Iuc. cv I A CIVS i), δε non intelligere, quid sit a negotio dimittere: sed mali exempli res est, supinam admodum ignorantiam profiteri et non sine dolore censorum. Alii tamen idem bona fide cred erunt, longiorem in hoc laborem esse supe uacuum arbittati et ne Culacio magis sapere voluisse videremtur. Verum cum nemo Vnus ignoret, quid sit apud IvLIMNvM Fb dimittere militem ab exercitu, quid apud POΜPo- Ni v M IJ dimittere a semet silium et centum eiusmodi, quae pueri discebamus in scholis ut carmina solennia, extra et intra iurisprudentiae penetralia; ego certe non video, cur illi sim, Iem plane sensum denegemus. Maxima sane pars interpretum illud το dimittere a negotio eXplicant per το, liberos et im- 'munes praestare reliquos a cura et onere negotiationis, plane Ut L Eo per suum ἀτελεις ποίησα , immanes et missos facere, et eius S CHO MASTEs per suUm πάσης ἐκlος κατατησει φροντίδος illud interpretatus est. Ego vero sensa in vulgus noto illud dimittere a negotio, cum negotium ad omnem caussam pertineat et tale proprie sit, cum quid datur aut fit, vicissim quid a cipitur aut agitur, pro i o conmactu et obligatiove, quale quid Io. Dc. w I s S E N B A C III o ni et aliis iam placuit, sumerein, ut tantum scilicet praestet το dimittere a negotio, quantum τλκαΘιτάνωρ παντος εκ ος σ/αλλάγματος sociis omnem obligari nem remittere, Verbo Ut PAVLVS M ait, sinem negotio impon
re, κοινωνίαν di clare ut Glsaria h. v. explicant, scit, cet ne reliqui ulterius detineantur et obligati sint, sed ut soci tas absque illorum facto distrahatur. A.' Π. Τπ
23쪽
M EXERCITATIO IVRIS CIVILIS . .
II. Terminus Isic substantiae et tenori societatis nostra quae ad emendum et restituendum conclusa erat, ab Vlpiano constituitur. Quamuis eivm Nic. Cph. de LYNCRER ve ha quoque quae sequuntur, si eas eis non soluerit, partem comventionis constituisse, eamque iisdem demum absolui censeat, id tamen omnino est erroneum, etiamsi taφωνησει liac confimmet: neminem omnium id hactenus obferuose, undeque omnestate scopulo allisos naufragium fecisse: Blanda verbal ipse nox
naufragium fecit, sed interiit miserrime et εκ παραλογου. - LEO, quoque non habet. Conuenisse τον ενοι.τῖς αλλους ἀτελῶς ποιηροσοι ώ μη , quod conuentionem Continuaret, Verum s ποιῶ nempe τους ἄλλους ατελεῖς, quod euentum et socii illius
factum .perte arguit. Adde quod de Lynchre solum monueβrit, verba si eas eis non solumis, litteris ut aiunt cur is seu i centibus exaranda fuisse, oblitus caeteroquin interpunctionis necessario tunc variandae. Caeterum nemo laudabit eundem ideo, quod ICtos faciat ἀνομολου c.
III. Pergit IC. SI EAS EIS NON SOLVERIT,
sicque euentu rei nec dimiserit reliquos a negotio. Verbis vero illis nec supponit, qua actione, si forte socii discedere a societate nollent, aduersus vRum illum agere ex conuentione debeant, uti quidem Lyncherus putabat: imo potius ut iam dictium, euentum et socii illius faetum, si epulas praestare nolit, fingit, quomodo tunc reliquis iure subueniatur, Ut, quod et volebant nec poterant aliter, a negotio dimitterentur, et ipsis nundinae praestarentUr.
IV. Ait igitur: ET PRO SOCIO, ET EX VE DITO CUM EO AGENDUM EST. Ultra IC. his
verbis facit quam ut suadeat solum, et coniungit, ne una aetio alteram consumere et absorbere credatur, si in iudicium deducta fuerit. PRO SOCIO socii agent cum vno illo, et quidem ut eos a negotio dimittat, ad dissuationem societatis et distractum
24쪽
stractum, manente etiamsi societate. Sicque vere hic obtinet, quod PAvLus m monuerat: Minnunquam nec urium est, et manente societate agi tro socior vetati cum non refertur in medium, quod ad Hierum peruenit, id est, si res communis conuentione facta est alterius, aut saltem, ut apud nos facienda est, et fieri nostra interest, quod conuenit ab initio. Et quamdiu unus ille, quod semel in Coeunda societate placuit stricte non impleuit, tamdiu a reliquorum parte societas di stracta non videtur, nec illi a negotio dimitti dici poterunt, qui effectus est conuentae distractionis. Agant igitur ad id, festieet ad dissolutionem contriactus, ne quod voluntate et nomine
illius unius, lico com ni nomine emcrint, expenderunt et commerunt, pro parte quisque sua retino e 'cogatur. LEo vertit simpliciter ενοι ται τη περὶ κοι- ας ἀγωγ' : SCHOLIASTEs vero Leonis, acute me hercule et verissime, λαιγεν τησιτζω ' δυνατον γαρ laxi λ s τῆς κυοινωνίας ταυτην
tenetur actione in secise potes enim illa ad distractum societa. stis agi: et sic oportebat:
V. EX VENDITO cum vno illo agitur ad epulas
soluendas, id est pretium pro emtione et omni eo quod communi nomine quidem coemerunt, uni vero G Contractu ad id principaliter constituere parati sunt, ad id, ut ps oluat quod reliquorum quisque λογω τι ματος, presii titulo, expenderit: et sic etiam oportebat. Vt enim 'omne praestet pretium nec dici potest nec essici, cum ad pretium suae partis soluendum ipse iam extraneo Venditori teneatur utpote socius, - et per se participet pro numero sociorum et quantitate coemiarum mercium, nisi forte pecuniae nil plane contulerit, et socii reliqui sic omne pretium expenderint, et merces recepe rint iamiam a suis venditoribus ete. Sed haec quidem facti, remotioris esse videntur. .
25쪽
VL Audio qui opponant: Siccine tu contra Vlpiana mentem actionem pro socio ex alia, ex alia iterum venditi ii dicium derives, cum tamen Ita ut remque actionem ob epulas non solutas unice dari voluerit3 Caue id milii serio obiicias. Domitius ait, si eas eis non soluerit, nonne cκ non solutis epulis hic esticitur nec illos dimitti a negotio 3 Post verbum non
soluerit, απο κοινου repetendum erat, Vt schema sorte ανανταποδοτον. et hic latere videatur, eosque a negotio non dimiserit. Verum cum IC. hanc conueni itinem iam supra semel adduxerit, pus non erat, Vet eandem et hic repeteret, principalem repintere sufficiebat, qua posita non potuit non quin accessoria quoque subintelligatur: et quid si concedam; unice ob non solutas epulas et pro Iocio, vi obligationis ipsius ad pracstat, dum id, quod in ineunda societate conuenerat. Ex vendito, iterum ad 'pulas soluendas, eo ut docuimus modo. At cum actio venditi ad dimissionem a negotio, quae altera actione unice quaeri poterit, extendi nequeat: magis est et unice r ctum, ut proficis ad dissolutionem contractus, ex vendito ad pretium emtionis restituendum hic agendum esse defend mus: Sehosiastes enim graecus aperte et probe indicauit, ad quod tendat pro socio arbitrium. Et si unum illum socium omnes etiam epulas reliquis praestitissu ponamus, non ideo statim societatem distractam esse sequeretur: specialis enim et .
haec erat conuentio et pars contractus ut a negotio dimitte- .rentur: actio igitur etiam specialis ratione huius conuenti ius danda erat, si non dimitterentur, ut dimittantur, et haec alia esse non potuit quam pro socio. Epulis solutis actio solum ex vendito deleta fuisset, non altera: aliam ergo rursus haec causam habuerit necesse est, et a venditi causa cliuersam. Haec vero versabatur circa almd socii factum, ut dimitteret, quod si recusaret, sociis ideo erat agendum. Et hoc iure, et nobis, uti commodum videbatu
26쪽
VII. Quae cum ita sint: οεμα capitis nostri ex mente Ulpiani et potestate verborum naturali hoc erit: Lucius Me eator Romanus Romae merces CCC emturus, cum Mamis et is merrio, itidem Romae mercatoribuq societatem ideo coit, et cum' sociis M. et V conuenit, se, si merces CCC communi interim no mi, coemtae fuerint, illas reddito pretio ab illis retro turum, eosque tunc ab omni scietatis obligatione esse dimissurum. M. .
et M communi trium nomine merceta has coemunt, easque L. ex
conuentione restituere, ves quas, cum adeo traditionem ostierre si fecerit, parati sunt: ita tamen, ut Lucius expensas M. et M' re ituat. Lucius pretium, quod in merces a M. OH expensum, redditurus non est, cauinuS sorie, merces Communi nomine fuisse emtas, seque proinde ultra C non teneri: M. vero et N. merces CCC coemtas etiam quemque pro secia parte retinere esse obligatum, sicque eos a negotio dimitti non posse: se rustra. Quae itur ergo, quomodo M. et M contra L. D curratur' Resp. datur hoc casu M. et N. Contra L. non tantum actio pro socio, eo offectu, ut a negotio dimittantur societa que dirimatur, et Lucius solus, ut voluit, merces C emtaS r tineat ; verum etiam venditi iudicium contra Lucium recte .moVetur, eo scilicet effectu, ut epulas praestit et pretium promercibus ex conuentione ipsi restituendis aut iam redditis soluat, sicque iterum solus rem, ut initio placuit, reciperet retineatque.
VIII. Caue eiusmodi cietatem non recte Contractam 'Censeah nisi Contra GLoss As NOMICA sq) insurgere velis: mercatorum rationes et Causas nemo Vuus ignDrat. Et si pro
socio datur actio, si animo contrahendae societatis tibi inargarita vendenda dedero, ut si ea X vendidisses, re Pro -i X: si
uris, quod excedit, tu habrera, Deipadmodum vLPIANvs Iu docuit ; certe non video cur talis χcietas ad emendum et-
27쪽
iam, ut apud nos, non recte coita dici queat, et quid absurdi nostram consecuturum sit sententiam, praecipue cum idem plane in venditione obtineat, fatuis caeteroquin sociorum, mercatorum imprimis, μυτροις, ἐυρέ ρεις, σωΗως. ἐuαγγελέοις, et innumeris aliis mercedularum et honorum, qui quotidie eurrunt recurruntque, generibus. Quibus omnibus iam contractis, breui moneo, dari ergo, praeter notissimas, quaream etiam λcietatis specion scilicet προς ἐξαγορασiαν, πρes λητεω tro fustas ad redemptionem, de qua Vlpianus Noster dispu
Secuti sumus liactenus vestigia av tag τILIA NI H, modo itinere praecesserit recto: Si agimus, inquit, nostra consim manda sunt primum e tum, quae nostris opponuntur refutandar . Si res mdemus, primum incipiendum es a refutatione Primo igitur caput nostrima a Criticorum ιοκρατία ἀπλως et simplicia' ter vindieauimus, ut de vera lectione solum constaret ut Vlpi, no seruaretur, quod Vpiani erati IC. deinde ex animi et sui et nostri sententia largiori et alia quam hactenus interpret ne confirmauimus. Iam in eo occupabimur, ut aliorum explicationes, quas Domitia certatim attulerunt, iusto ulterius deducamus ordine: Explicationes hae, cum vel γραμμκτα solum, vel xin ais etiam legis nostrae respiciant:. et v, datae fuerint ab. his, qui Florentinam lectionem sollicitarum, vel ab his, qui eandem retinu re, ubique iterum separandae venient. Et sic recta procedimus. ' λIΙ. Singularis vero est artis nostrae, ut tum erat, principis Iac. CYχAcii f) professo: A quo tempore, ait, Iuri ciuiti' operam
28쪽
operam dare coepi, nulla lex diutius me torsit, quam L. cum s cietas 69. D. pro socio, nee plane etiam nunc ausim dicere, eam a me legem intelligi. Inimicus eius Ant. FABER H ego vero, inquit, etsi tantum mihi non tribuo, ut facilia esse putem quae His di cilia esse arbitratur; iEud tamen ausim dicer e, posse quid excogitari, quod et probabilius sit ri ad ripiant mentem a commodatius: Sed latet anguis in herbaῶ- EXCogitauit tamen re vera aliquid, verum tale, quod solent illi, qui omne quod est aliud putant rectius, quam quod obtinuit. Sed hoc iure
non utimur. ε 'III. Ait IC. ut unus regi is nundias id est epulas soluo ret. Leo statim in hoc Vlpianum non penetrauit. Vertit enim conuenille τὸν Εα τΘeαλλως sed nihil promciet, cum hic sensus neque ex mente Domitii 1hccederet. Adde, quod Leonis Scholiastes sine fuco prodat, quid Philosophus per ἐυωχησαρ suum intestemrit, conuiuio scilicet excipere, et praeterea nihiL IV. Ipso vero SCHOLI AsΥΕs, ut stipra Imperatorem 1apiat, ves eiusdem minime mentem declaret, Θέμα capitis nostri, quod hiC ut iacet transscribere licdat, tale effinxit.
Tisius possedit fundum. Prisus posse onem ultra quaerens,
i Faber Coniec . Lib. V. cap. 4.
29쪽
go EXERCITATIO IVRIS CIVILIS .
eum nulla ipsi eum Titio consuetudo intercederet , conuenit eum Secundo et Tertio et amicis Titii, et cum i Nitio de venditione fundi conueniant, quasi ad eiusdem fundi emtionem tres communiter accedere deberent Promittens, quod rediturus, quicquid eorum quisque dicis gratia scir. Annib. FABROTTus u pr tu nomine, sed vide Lac. o Is ELIVM v)J soluturus si .et eos ab omni nexu dimissurus sit: 'Meterea se conuiuio ipsos en plurum esse promisit. Hi duo cum Tisio conuenerum: EB pem suasere venditionem: fuMumque CCC nummis emerunt. De que horum C repetite suaeritur, quae ipsis actio contra primum competat: et respondemus, aut pro socior hac enim ad dissolutis- nem societatis experiri postumus. Et sic voluit Anonymus, quisquis ille tandem fuerit, sed chorda oberrat eadem, et Lemne magis caligat. Frustra primo est et male rem gessit, quod causae ex qua actio venditi descendat plane obliviscatur: Deinde, quod practer conuinum, qui unice circa emtionem,
praestationem epularum et dimissionem a negotio versabatur, aliam quoque nobis conuentionem obtruserit verbis προς του- ις καὶ ἐυωχή - αιυτους υπεπετο, quam ne quidem Vlpianus
agnouit et tamen sequacem fore in hoc nactus est Petr. deTO ULLI Ev .c et Leoni, ut diximus, in patina iam fuit anumus, apage rem inlinariami Tertio, quod in fine actionis a terius, ex vendito scilicet, quam Domitius recte adduxerat, ne verbulo quidem meminerit, nisi forte iniuria vel librarioru vel edacis vetustatis magis hic in anda veniat: Tandem, quod non declaret, an epulas soluendas actione pro socio cuius in minit, Vel ex vendito, cuius penitus oblitus est, quaeri posse opinetur. Accedit, quod integram fictionem suam plane v tra potestatem et bonam fidem, quae inter amicos eximia sit, extendat. Videri enim potest, omnino Titium. υπολτικον
30쪽
paululum a Secundo et Tertio amicis sitis et qua tales sunt ementibus potuisse circumueniri, idque ex mente scholii, si, penitius inspicias quod produxit et retinuit r deuiora transeo. Graecia ergo Vlpiani mentem non est assecuta, nec errauero forsitan, si eandem, quanta erat et qualis, Graecis marimam 'partem ignoram fuisse profitear. V. Succedant mundi meliores nuncii elimagines. Od fedus ita commentatur: eonuenisse, ut unus pro X olidis epulas caeteris pararet: folutis nummis vel alias satisfacto, posse et re reliquos proficio, et ex emto, ut hic dicat, et D aescriptis ver bis, ut λ. a. C. de pare int. emt. et vendit. Sed Glossatorum limgeniis portenta etiam donanda sunt, vitio saeculi non hominum, uti redie de-his iudicium tulit Velius Evi CHEMUS I, et post hunc Com. van BYNXERSII OER M. ph. ΟDO FR i Dus ι0 qua ex ratione rebus sic stantibus arbitrium pro socio deducere queat, scio cum ignarissimis. Constitutio ALEXA DRi H quam excitauit de pacto loquitur, ut emtor rem restitu a s si intra certum tempus vel quandoque pretium ei a venditore osseratur: Ad apud nos omnes socii pris emtores suere, te siqui vero postea filum venditores, unus ille solum emtor tris ea , et altero ubi ipsi restituebatur. Venim unus ille emtor socius, cui restitui debebat a reliquis, nunquam ipse
merces restituit, nec conuenerat ut id ageret, sed Vice Versa: sicque αντιΘετον penitus hic deprehendimus. Et si actionem pro socio ratione e garum qua cibariorum concedendam esse ' .cogitauerit Aiavmes, somniasset iterum. Perpende torro an non potius ex eius mente mandatum mei et vestrorum gratia contractum fuisse sequatur, si epulas ut Vulgo, quod et innuit, per comostionem interpreteris. Totus denique in eo sum, ut dubitem an recie suam sententiam eleuarit, tacite scilicet signi-