Respvblica et statvs regni Hvngariæ. [By Martinus Schödel]

31쪽

H AS. 22 moriae nota indignam interiecero Hanc nimirum civitatem Cibiniensem , post Serenilimni quondam Ludovici Regis, talicis memoriae, interitum, ad septennium usque in assiduis bellorum tum iutibus dum scilicet Regnum Transylv niae propter insalicissiimam Regis Ioannis coronationem , in diversum erat distra iunis sese colatra omnium hostium impetum citra ullum externarum gentia praesidium d auxilium , armis suis csumptibus propriis, quam strenuissime conservasse neque etiam cives ulla obsidione aut oppugnatione, vel hostium in-cuisione aut formidine ductos , ut defessis viribus in aliquam deditionem provocati sui sient, sed aliis quoque civitatibus, tam austera dc militari defensione,

robustiorem animum praebuere, ne hostium arrogantibus minis territi, in defectionem se trahi paterentur. Unde sibi ac posteritati suae immortalem laudem

memoriam perpetuam paravere. Cibi imm metropolis civitas celebra-t1ssima, a Cibinio amne nomen retinens,

quae alio haud inepto vocabulo Hernaean .it appellatur, ab Hermanno ejus dem urbis primo conditore. Quae in planitie sita, nullis prope montibus incumbentibus impedinar, quin se in admirabilem latitudinem aperiat, duplici muro 3 nauis ta

32쪽

magnificis deinde aedificiorum struct ris, turribus, tropugnaculis suo ordine ieri intersertis culta, ornata est, cujus Parrochia Cathedralis, suo Praesule insulato digna, vigintii quatuor face dolum adaucta aris est conspicua. i Hinc annua frumenta in subterraneas foveas, ad multos annos, citra ullam publicae annonae acturam, conservandi gra-εia conseruntur Nec desunt molendi triticaria ita laborata, ut nulla arte ab hostibus esuriem civitati molientibus, eripi

possint adde quod passim per civitatis

lingulos vicos placidissimo flumine ri- .uius decurrit Magistratu regitur prudentissimo, cuique non facile alium praetuleris, usque adeo ut ad eum nemo, nisi qui multis testimoniis idem suam Rei-Pub probarit, admittatur Pagos Regi oz lecem, S Octo tributarios habet. Huc quoque septem saxonum sedes spectant, quarum nomina sequenti ordine eaepli- sata vides. Septem sedium saxonicarum

nomina.

zaet uvariensio sedes , pagos habet regios undecim.

Zabsens sedes, Zabesum civitatem, cum pagis Regiis quinque.

33쪽

ΠvNCARIAE. 23 Reu arci sedes, pagos habet decem.

SCE rgensis sedes civitas ipsa pagos habet sedecim. ole a sedes, pagos habet duodecim. Schenhersu sedes, pagos habet viginti duOS. Rupe A sedes,pagos habet quieta decim. Praeter has septem sedes Saxonum in Traiasylvania sunt, aliae duae separatae, quarum caput est civitas Megientis pagi huc spectantes sunt viginti quatuor praediciis autem sedibus interjacent multi pagi possessionesque Nobilium, quae adnumerum sedium Saxonum non conse

runtur.

Numerantur etiam in Transylvania, qa adpenuones taxarum octo parrOchialia Capitula praecipua, quae simul appellant niversitatem.

Et riciens Capitulum habet si rimam cum viginti tribus pagis regiis. Regnense Capitulum habet pagos plus quam triginta. Barcens Capitulam habet Coronam civitate cum tredecim pagis regiis. Ti d isse Capitulum habet Seges burgam lago quadraginta ocio. tuarum sedium Capitulam complectitur civitatem, ensem cum pagis triginta sex. ibiniensium Capitula duo, quorum unum

34쪽

simi treS. Alterum Capitulum Cibiniense, quvocant Surrogatiυa, cominet phgos circiter viginti duos. Sabellens Capitulum habet Sabesum a cum pagis decem de septem.

A praedicta civitate Cibiniens distant salium fodinae , in IVyetagna oppido,

quod alias Saxonice Saliaburg appella utur, uno miliari, ex quibus quotannis ingens thesaurus conflatur , nec minus, ut arbitror , fodinae oppidi Dees motu atmenti, in annos singulos Regiae Camerae

Haud longe ab ea civitate Cibiniensi diversa circumfusa iacent oppida, in qui bus passim Saxones resident. In primis Helia ad Meridiem uno distans miliari oppidum mediocri magnitudine, dc quodam castello munitum, ubi falce mes soriae, quae nusquam alibi, fabricantur, dc plebeculae ex communi mellium ac fir diuum quaestu, victum quaerere solent, magis commodum. Inde mons S. Michaelis paulo infra II elcana, eodem sere spatio dii at, in cujus summitate insigne castelliam ex quadrato lapide pulcherrime educium , in quo coloni ingruentibus bellicis tempo- , libus res suas de bona ab incursu hostium satis

35쪽

l.tis tute conservant adde quod locus testis diversorum fructuum ferax, lx quibus ilicolae non mediocrem quae

l una iaciunt.

Praeterea Alutus amnis inter reli qualistius Regni flumina, non est incelebris, in montanas Ciculorum radicibus oras, ubi primum Transylvaniam attiam lyt, marcensem terram amiculoruminetis dirimit inde Cibinium versus depurrens prope rubeam turrim , ubi civest ibinienses , ne praeter expectationem ruantur, excubias agunt, per angustas abruptas valles in Transalpinam fer-lair, ubi eum auriferum esse per zibent,llhaud longe supra Nicopolim titto misce-ltur, quae turris duobus a Cibinio distat imiliariis, unde Turcis per strictis limas dc angustas admodum vias in Transylvania accessiis est. Tradum historiae , Turcas tempore quondam invictis limi Regis Mathiae , in Transylvania profligatos in turpissimam fugam versos in praedicto loco rubea turris, a summitate, quam in ea fuga conscenderant, ob magnitudinem tanti ponderis equorum, in undam Aluti fluminis demeris, corruisse. Corona seu Brasibvia civitas mercibus Tarci cis celebris, intra montes amoenit simos sita, moenibus, folliis, d propugna

36쪽

1ς sculis satis munita, laabet tria suburbia dctinctis vallibus posita, quorum unum ircolunt Bulgari, alteri aviungari, Saxciti ne agi colae tertium. Per singulos ser vicos rivuli descendunt saluberrima solitium scaturigine perpetui. Campos habiplanissimos, longe lateq; densis montibu ι, cinctos alpibusque altissimis a Valachi. Transalpina dividitur frumentori in il praecipue abundat, estque quasi horreuri vicinarum gentium. Studio liberali pra 'ceteris hoc tempore clara, es q: ibi nupe sconstructa Bibliotheca, qua nulla in Pan nonia post dissipatam Budensem Matthi Corvini Bibliothecam cultior usquar suit. Quae a proximis Ciculorum metis . confinibus sita sive eam Graeca Oc Stephanopolim, sive semibarbara CrCnO- .polim, sive cum Hungaris rasibviami appellare quispiam velit in penitissima Transylvania parte, quam peculiari nomine Pannones Burcetam, nostri autem l Burciam vocant, vel ab amne cognomi line, qui id loci interluit, vel a radice, quasi i dicas nostrate lingua I rcetiam , quae ii vulgo recepta est opinio , hoc fortassis nomine, quod radix Coronae interia, Burtianis sit insigne. Hujus vero Burciae pars est facile o natissina a sed sic dirempta situ, ut fere

altera Transylvania videri possit: auditur

37쪽

ortum plane , si videas, dixeris. Sed:rbs ista jam tandem, quod institui, pa is absolvam in quodam quasi loci hujus

ecessu, montibus consertissimis ut praee tur comprehensa est, cujus gemitu in

alitudinem murorum foris excurrentium latera claudunt, quibus superne pro- Ragnacula imminent, sic ut nisi in sum uia montium acclivitate circuitus non aleat : Duplex ossa eximia altitudineombit undique moenia, in quibus turres Onscrto fiant ordines In longitudinem cum vallo descendit, ut tiadrata sere se videaturi Suburbia autem complent quic quid est extra muros vallium , ubi ipsi Saxones , iculique mixtim laabitant: reliquam loci istius partem inti a ipsas usque montium angustias alachi fere occupant, hic templum habent, ei praesidentem sacrificulum Deinde Saxones rursum cum Ciculis longi issimis vicis

commorantur. In civitatem vero non

nisi Germanus recipitur. Inter anapias in ea substructiones , primas habet virgini Mariae consecratum quadrato lapide

templum.

Haec civitas ab arce Fogaras distat miliariis quatuor, in palustri ac plano loco

38쪽

qua arce anno M. D. XL et Stephan

Maylat, istius Regni Transylvaniae a woda, vir militaris ac strenuus, a Turci

Petro Way oda Mol lavo , dolo fraude ac simulata eorundem fide, elictus, cin captivitatem Caesaris urcet xum abductus est Constantinopolim, ut hactenus acerrimis detinetur vinculis

De cujus tam insperata ac improvisa captivitate, tetri Way odae perfidia longa posset scribi historia. Qua civitatem olim Stephanus Wayis a Moldavus , qui huic civitati erat hostis infensissimus bombardisa ma

chinis bellicis in montem eminenti O.

rem deductis, expugnare, ela suo impericsubjicere moliebatur , sed bombardis parum prosecit, siquidem demissis globis. propter paci longitudinem, quo deserebantur , visa impetus eorum frangebatur, adeo ut citra ullam aedificiorum iacturam , in theatrum civitatis prol psi devolverentur, quo facto, desperata victoria, auri oda obsidionem reliquit. Nulla a Transylvanis urbibus multo

rum sane judicio, populosior illaci sorum hic singulis septimanis, i isticis ex agro confluentibus, tam celebre si, ut justas

39쪽

:ilue propositariam copiam : Est enim

ianitimorum emporium, Q veluti comi nunis ossicina rerum omnium On-

fluunt istuc Ciculi, alachi, Armeni,

Griaeci etiam Tarci cis plerumque mercibus tam ex Moldavia, quam alachia adductis, fit interdum opulentior. In ea civitate, qui magistratus agunt ossicia viri sunt graves ac maturi, diversarumq;ling rarum periti, Remp. si immo studios ventes cives autem belli iacis artibus si mi instructilissimi, qui cum Mold vis plerum Ne bellum gestere dc nonnunquam insigni victoria potiti sunt. 'Aistri ei in amplissimae vallis planitie sita habet utrinque vitiseros colles. Per mediam urbem fluvius ejusdem nominis labitur ad meridionale latus infe rioris suburbii declinans, qui statim post duo miliaria ramoso conjungitur amne, adulis in primis aburulans. Quatuor miliaribus ab urbe Bistricia sunt auri Q dinae Roduenses, inde in exciemis Traim sylvaniae finibus Rivuli Dominarum at iis dinis non obscuri. Sege, varia civitas. partim in aedito colle, partim infra ad radi ces habitata, inserior tamen ejus pars cultior existit, ob

faciliorem rerum necessariaru copiam:

uavius idem moenia hujus civi laxis pari

40쪽

Megiensis civitas, quae in ineditul a Transylvanis sita, sera vini, ac rebus Omnibus ad communeri quae stu cturn deservientibus fati reserta, b c 'quontun Ludovici Gritti u bernator non incognita. Is Crittio indignitate j ccaedis magnitici quom 'apa Emerici Cribachii Varadientis Episcopi, quem dicti Gritti ad se dolo, si aude accersi tun occidi jusserat, atque demum paulo poa Molda vicis gentibus de Saxonicis, ica civitate Obsellus, captus in capum eductus, si naui cum aliis multis tani acinoris consciis, qui eum comitabatur, extremum recepit sui plicium, cuju taiadem duo filii insignes adolescenai quoque in captivitatem Visy odae Modavi ensis deducti, capite paternum sce lus expiarunt, quod ex rebus gestis me.

lius cognoscas: Acta sunt haec anno vigo sano sei timo. Haec autem civitas, Ollini oppiduin, non ante mulios annos suis arcibus d nioeniis firmata,& informa civitatis re tacta est.

t ' civitas quatuor a Cibinio distat millibus passitum , quam praeterlabitur fluvius ylielleis major, qui in montanis cliij tritur recepto minori

Erice te V aurae, non longe a Baias Lo