장음표시 사용
341쪽
Quae enim malum lanesta res est, ruino sis Dodiorum opinionibus ita inhaerore, ut veritatis negligatur ratio. Quae major gra torque ei pubi pestis esse posset, quam judicia ac tribunalium subsellia erroribus Doctorum repleri, atque vela ratione juris eliminata , opiniones quorumcunque in
Rempubl. introduci. Neque vero hoc cum dico,ideo dici me uriquam arbitretur, quas veterum iblorum Glossatorum eorumque quibus riginem primitus communes ista Dd. opiniones ceperunt, dignitati atq; auctoritati, quam suo ut sibi vindicant, quicqnam detractum velim. Fuerunt enim Glossat res,&quorum circumseruntur communes opiniones viti eximia eruditione cospicui Omnique veneratione digni, ut, qui obscor quam plictima nobis perspicua&pervia reddiderint:sed tamen fuerunt homines error, lapsui subiecti, ac proinde non ita afferendi, ut opiniones illorum rationi iuri praeferantur.
Hinc etiam illud de communi opinione Fuloos , perversum, perniciosum judicium omnibus purioris urispludentia ses cstatoribus omni aetate displicuit, ut quod in Rei p. summam perniciem juris pruden. ei nostrae extremum ludibrium, con- . mptum sedundet, Lillud, quod in eam
342쪽
dem vulgd jactari diximus, convicium murifice eoti firmet juris denique nostri sunda meta penitus subruat&sub veri t. Quin potius se illi statuendum censuere iuncta prudentum r6ponsa sententias adaequio leni artem, quos virgulam divinam exui cto
unde 'go de Comunibus Doctorii a pinionibus,ex omni um politior Interpp.
sententia sic omnin statuendi existimo Tas,s ratione O auctoritatεjuris orna sint, atque munita jum viris authoritatem habere,asproinde venerandas ab omnisu maxia mi facienda esse: Non tam quod communε ne interpretum sententia, quam quia jurissint aesolida ration ubnix. Sin autem e s rationedosituantur es usi via aberrent, Pasin judicando ac consulendo non modὸ, non sequendas sed etiam ceu pesem veritatusjusic tinge noceretis am, fugiendus 6 se Ita ut neglecta Ospositά, i rationeύudexsecundum ommunes Doctorum traditiones judicet, no olism periri judicasse causam' uamiscis me tim-niam partium jura malitiose subvenisse haud immerit dicatur. Nam si primo communis opinionis causas triginem paulo scrutemur diligentius, pariunt illam utplurimum tres justiei veritatis hostes truculentissimi, Προν ληπλα Error, Avaritia. Si quis enim No erud3-
343쪽
eruditionis fama conspicuus staecipua in authoritate constitutus,vel gratii personarum , quibus de jure consulentibus e. spondet, motus vel errore aliquoiquod a tanta uris nostri amplitudine rerumque
varietate, ac multitudine petitissimo etiam cuivis accidere potest lapsus, aulpecunia largitionibus obcaecatus consulentibus de iure contra jus responderit Hunc illico caeteri authoritate ej ducti, non aliter, atque aves regales. praevolantem unum latis pedibus insequuntur omnes, ad instar o. vium eo universus Doctorum grex tendit,
quo primus cursum suum direxerit mee quibus is rationibus nitatu recto judicio perpendunt; sed rapidi instar fluminis, in
quasvis tantum no absurdas opiniones prolabuntur. Hinc communes opiniones, quas postea imperitum vulgus,ceu idolum,
adorat 3 ut oraculum veneratur , prona.
scuntur. Ex quo vel solo, luce meridianaelarius, evadit, quam periculosum sit, posthabita ratione juris,sola communi opinio. ne niti.&quam sit proclive sub authoritate ejus periculose errare. Et quid multis opus' quam lubrieum arenosum sit juris fundamentum communis opinio, non aliunde melius, quam e -
cognoscere licet, quod plerunque a m biguum sit de incertum quaeuam ex divi sis
344쪽
discrepantibus communis sit opinio; dum alii hane alii aliam communem asserunt,&pro utraque authores, iumero xauthoritate pares allegant; Quin i md comunem saepe contra communem producant ut aisceam, quod necdum hodie inter comunis opinionis patronos cera conster, quidnas communis opinio si emi quid quana inter juris Doctores controversum est, id certe hoc ipsum est. Sunt enim primo qui dam non postremi nominisJCti, qui solani Glossam a Bariolo approbatam communem opinionem costituere asserunt Quoniam scilicet artolus est auriga juris , ita cujus dictis semper est verita si in quoli bitat ipsissima veritatis substanti ais pro
pterea ipsum caeteri omnes, tanquam ant
signanum DPrincipem sequi, ejusdemque sententiam, ut veritatem ipsam adorare de amplecti debeant. Alii verbGlossam nota solum a Bariolo; sed etiam ab alio quovis Doctore eximioin eruditionis laude conis spicuo approbatam, comunem opinionem facere contendunt agibusda placet Glossam trium insignium Doctorum suffragio confirmatam communem dicendam esse. Nonnulli communem opinionem septem Doctorum calculo inter quos si Glossa, Innocentius, Hostiensis, Speculator, Bar-tolus, vel alius quispiam eximiae authori
345쪽
talis inus, definiendumeensent. Non es sunt denique qui communem non ex numero Doctorum eam approbantium; sed ex rationibus potius, quibus illa opinioni titur, aestimari volunt sic ut illa demum pro communi sit reputanda, quae melioribus & firmioribus suffulta est rationibus, quotcunque tandem ac qualest unque habuerit patronos. Usque adeo incerta res est communis opinio, ut illi etiam ipsi, qui nihilio aut horitatis ei tribuunt, eandemque pro oraculo habent, in describenda ea tu Iimum haereant,variasque in sententias distrahantur. Num igitur solidum in illa tu. stici a judiciorumque fundamentum constitui existim ad uis Num illi plus fidei habendum, quam prudentissimorum JCtorum respon sis, quae tanquam oracula antiquitus culi de observata fuerunt quam Divorum Imperatorum Constitutionibus, quae Doctorum voces ab omnibus habitae sunt Quam ipsi denique aequitati, quae basis fundamentum est juris ac ju. Dictae, qua sublataJusticiam ipsam interire
sed ne in rationibus solis fundamenta sententiae meae collocare videar ad ipse te .gum oracula&jura sacratissimorum Impp.
me conferam' si enim laudatissimae memori e Imperator Iustinianus ' Quid
346쪽
Triboniano, Viro Magnifico, id caeteris uris nostri Compilatoribus priecepit,
quid injunxit me ex multitudine auctorum, quod ιlimo quius est judicarent; sed ex rationepotim recla ipsas aquitate de re quaque statuerent. Cum eripossit ut unim alicuj- deterioris , seu minor authpritatu ICtisententia verior V melios multorum s majorum opinio nem seuperet a vincat, L a Cod de juro et
Quid praeclarius , quid dilucidius in
hanc meam sententiam diei possit, non sane reperio Optandum profecto esset praeceptum hoc Justiniani saluberrimum inthunc usque diem universos uris Interpp. prae oculis habuisse non tot tetris ac cras sis erroribus jus nostrum contaminassent. Sedi postquam nomina Commentatorum numerare quam saniorum Interpp. a tessequi maluerunt, factum est, ut explosa ratione juris , legibus itemque e foro , Eiudicio, e curia proscriptis dese Iiminatis nihil fere praeter traditiones &somnia in te pretum, nobis relictum sit non sine exiguci juris nostr rdamno dedecore Marcellus equidem eximiae eruditioni Iureconsultus jurisque peritissimus contra communem.
347쪽
Cum enim reserente Ulpiano lib. ad Sabinum , inter antiquos uris peritos
lis esset, atque contenta acerrima, An si maritus dotem, nulla prius deductione facta, integrum post solutum matrimonium resti fui si ei, id quod pro impensis necessariis pensari solet, posset tanquam indebitum. condictione indebiti repetere In hac con. certatione Marcellus Consultus .ete .uit a te, quam prae oculis semper habendam Impp.
monent,veramque rationem secutus, conis
dictionem admittendam respondit. Et quanquam conet radictores haberet plero D que, α ut credibile est non vulgo Docto-gum, sed eos qui opinio ae doctrinae supraetulgum erant & authoritate plurimu Polla labant. Ulpianus tamen nil vel aut horitate ullorum vel multitudine motus intrepideia
absque haesitatione ulla respondit: Et si pleis
Atque contradicant, tamen propter aenuitatem Marcelli sententiam admittendam
esse l. s. pen.F. de jure dot. Equidem si communis opinio, ut illi volunt, rationi deis,quitati praedom inari, in foro ac judiciis primatum obtinere deberet Caus a m pr i ct Ulpianus habuisset justissima a Marcello dissentiendi& sententiae Pherorumque subscribendi. Verum plus apud ipsum
valuit vera ratio, quam opinio, plus aequi- λ , quam Doctorum authoritas. Caereis
348쪽
Caeterum cum hoc clarissimorum Ctorum, Ulpiani, inquam,& Marcelli testimonio longe clarissimo communem opinionem valdespremi ejusque autoritatem non parum labefactari animadverterent communis opinionis prccones,nihil non excogitarunt, quo testimonium hoc longe ἡilucidissimum eluderent. Et ut alia nunc, quae illi in medium adferre solent, silentio praeteream Illorum qui subtilissimi haberi volunt dissidium hoc omne distinctionis foedere conciliandum existimant sic ut in disputando, ubi non, quid receptum; sed
quid verum sit, quidve rationi juris conveniat, quaeri rur, communis opinio non attendatur, nec rationem vincat aut leges: In
consulendo autem xjudicando vim vigorem uris obtineat; sic etiam , ut rationi&te et tui juris praevaleat. Quandoquidem Doctori in consulendo liceat adducere opiniones reprobatas, ut quae multum conducant adornatum consilii, si in principali capite justicia adsit. insuper Iudices imperiti moveantur, quandoque magis e ratione fictu, quam vera, plus moveantur aut horitate Doctorum , quam ratione juris.
Verum soli aliaee sunt ficulnea, quibus pudendum errorem suum contegere studenti sed conatu prorsus irrito.
349쪽
Quid enim Zanno hoc ipsu est, de quo nuceon laerimur in de quo omnis prope aetatis saniores JCti conquesti sunt gravissime, quo de judiciis , e foro estribunalium subselliis, rationein aequitate explosa, ipsaque veritate proscripta, opiniones&errores Glossa torum recipiantur temere Nec
amplius quid verum, sed quid receptum stat tendatur 'Nam proh Deum atque hominum fidem quid hoc aliud est, quam jura petulanter subvertere justiciam funditus convellere, judici turpiter imponere, a via denique justici et eum abducere eidemque ad inique
iudicandum ansam occasionem praebere amplissimam. Ut ita hoc ipso praetextu, quo errorem suum tegere adversarii conantur, magis eundem magisque detegant, ipsiusq; turpitudinem sic omnium conspectui ex ponant,ut nemini non liqueat, quam periculosum pariter perniciosum sit, soli opinioni communi, quae ratione juris non
Iulciatur aperta,inhaerere. Constantinus equidem Imperator omnium aetatu memOxia celebratissimus in l. 8.C .de ic. In omnibus rebus justiciae aequitatis praecipuam rationem habendam serio praecipit. Quod praeceptum ad judices quoque, atq; ad hos vel inprimis spectare, exinde relucet perspicue , quod constitutio si haec Constant
350쪽
stantini sub titulo , qui in Codice nostro de judiciis inscribitur a Justiniano ac Compilatoribus juris fuerit collocata Qui ergo in judicando equitati , cujus omnibus in rebus praecipuam rationem haberi
Constantinus jubet, communem Interpp. opinionem Glossam praesciendam dicemus 'Uerum enim vero obstrepunt hic nobis verborum quidam aptatores, vocum aucupes,uugarum architecti, e et clamant alia voce, audienduli quoq; Ulpian uJCtum post hominum memoriam acutissim v, attendendum probeq; expendendii quid ipse hac de re statuat, quid scribat, quid judicet Z id igitur illes Multa, inquit, in are civili
contra communem disputandi rationem, pro ut litate communi esse recepta. sed si quis in mentem Ulpiant, J Ct optimi peritissimi, diligentius inquisicrit, me judicio facile deprehedet nihil ipsu omnino sententiae uOctetae adversari, nec comuni Interpp. pini O-ni quicqua patrocinari. ULia nominimas quasq; subtilitates atq; minutias insectandas, nec ad vivum omnia in urere secanda putamus, sed, nimia quandoq; at ilitate sepositi a publicu bonum spectandum&ipsi arbitramur Ita vicissim nihil temete recipiendum, aut receptum tolerandum, nisi quod rationem sapiat equissima, cessemus: