Commentarius de datis et promissis pro iustitia vel gratia obtinend. in extrauag. ab ipso, S.D.N. Gregor. 13. qua innouatur extrauagans Bonif. 8. ea de re olim aedita ... Authore Martino ab Azpilcueta ..

21쪽

lani, sed habere mali speciein. Sexto, consuetudine induci posse uidetur, ut demtur sportulae,propinae,uel munera Iudicibus,na licet glos putata sing. in Clem.slatu 'alia de elech. quam commendat& sequitur Ludovic. Roman. sing. r83. teneat non ualere consuetudinem, ut Iudices accipiant sportulas, uerius t men uidetur,quod tenet Decul.tit.de Salai. 3 priino uerssi uerb ordinarius, & satis probat Corset. in sing. uerbo Sportulae,Imb & id seruat stylus Cura , quo probatur solutio propinariana,siue sportularum, quae pro sententia lata soluuntur, quosiure Caesareo licitu erat Auth. de Iudic. quis, Collat. 6.imb N antiquiore lege Graecoru,& pr funde de more tradit eruditissimus Alciatus in 3. lib. dispunc.cii . & xenioru ad Natale Dial imittendoru, quae in si esset contra Ius naturale uel diuinum,non posset ualςre: p. Mala & c. Frustra & c. Quo iure 8. diit Septimo, quod promisso uel datio rei paruae,non erat antehac illicita, saltein mortis ese,usprobabitur infra n tab .io.'& tamen hic punitur. ergo M. Ad primum respondeo,qubd omissio praedictae denunciationis non est de aetis per sordes,de quibus agit notabi- te,nec de directe hic prohibitis,sed tantiim indirecte,qu tenus denunci glio praecipitur, & ita nil obstat. Ad secundum respondeo, concedendo assumptum in eo, negando tamen per hanc extrauag. uetari illud, quia per illam solii in uetatur usus eorum, quae sulli ipso iure nulla, quorum usus etiam antea uetabatur, ut etiam argu- metitum si nificatilicet differentia inter Ius antiquu & n uum sit,quod secundu hoc,usus omniu obtentoru per sordes apud sede Apostolicabest malus, quia omnia talia sunt

22쪽

iure nulla,I secundu illud usus omniu sic obtentoru , non erat malus, lilia no omnia sic obtenta erat inualida, ut diaipensariones, et aliae gratiae impetratae per huiusmodi sordes,quae ho cotinerent simonia,tiel aliam, quae annullaret causavi,neque surreptione, quia nullibi anhullantur, quae

tamen per hanc extrauag. nunc annullantur, et concedi-inus per hanc extrauag induci nullitate multoru,quae ante

illam erant ubicunq; facta, ualida,et post hanc iam apud Md. Apostolica, runt ipso iure nulla,licet negemus usum eoru, quae inualida et nulla sunt,non fuisse ante hanc illicitum, sicut est et erit posthac in Curia et ubique. Ad tertium respondeo,concedendo quidem promissi nem gratitudinis, de qua in eo, non suine ante hanc extra uag. uetitam, negando tamen eam hic puniri, ut probabitur in d. notab. Ilonum .i8.

Ad quartum respondeo primo, negando assumptuna, quia dare pro iustitia etiam recha,est contra praeceptum septimum de non furando,quod per supradicta est Ius natur rate uel diuinum,quia secundum AugusLin c.Poenale i .F 3. Omnis illicita acquisitio rei eo uetatur, sc iure naturae uitia detur illicitum cinere, de uendere hastitiam c. Non licet de c. aut rect i. q. 3. &d. c.Cum ab omni, quia non est resu enalis c. 4ndentes prima q. 3. ' lSecundo, quod id uetatur in l.L. ff. de condici obtur, ictu. S sic Iure antiquiori ita eXtrauaganti. li Ad quiuiu rndeo; cocedendo i datio muneris suo ges, et nere,siue e x suo obteisto, no est mala,st in mala,intellitia i male dantis,& fragilitate recipientis, quatenus ob eam fe- chirur ab eo,quod est rectu, uel amore inde nato coecutit, euel impeditura uidedo illud, ut innuiuin illo prical legato i

23쪽

Isaiae: Munera excoecant, k quod hic solum punitur promissio quatenus est, dc praesumitur talis. Secundo, quod etiam iure naturali & diuino uetamur dare scandalum proximo, Matthaei i8. cap.secundo de n ui operis nunciatione, S ita, esto liceat in se praedicta munerum datio, quando tamen habet speciem mali iure naturali, diuino, &humano,regulariter prohibetur: ut ii bet d.c Cum ab omni, εἰ alia iura praecitata.

Ad sextum respondeo, quod illud procedit in propina,

siue munere dato post latam sententiam,in salarium, uel partem salarii Iudicis, quod per hanc extrauag. non pro-nibeturnit dicemus infra not.2I. Ad septimumconcedendo assumptiam,& negando per hanc extrauag. puniri dationem dc promissionem, quae obparuitatem rei non est mortifera, ut probabitur in d. nocio . etiams esset mortalis ex circunstantia finis, Sc malae intentionis tantum, si modo, res est tam parua, quod alte ta conditione personarum, temporum , 8c locorum, nec moueat, nec soleat imouere notabiliter,ut in d. noti io. dicetur Ex quibus insertur,quod haec extrauag.non solum fuit necessaria et utilis , quatenus intendit directe luthor eius purgare Curiam peccatis in ea contentis, et existimati nis ossensione, sed etiam qua parte indirect e admonet s te omnia illa esse ubique gentium εἰ terrarum peccata, addendo enim poenas adeo graues contra facientes ea in Curia, eo quod sunt iure naturali de antiquiori humano it licita,excitat obiter Confessarios de poenitentes ad considerandum sere omnia illa ubique terrarum et gentium esse mala,et requirere contritionem et consessionem, et alia

quando

24쪽

quando restitutionem, licet non a censutis absolutionem, magni momenti: An peccent,di quantum, qui etiam alibi qua apud Sed. Apostolicam Regibus,Principibus, M snatibus, Saliis primae uel inferioris notae uiris, uel se minis,assistentes,& grate inser utentes a secretis, uel aliis ministeriis magnis uel paruis,& alii amicitia & gratia apud

eos multum valentes, accipiunt magna munera interdum

conuenta & promissa, interdum absque conuentione, ante uel post iustitiam,vel gratiam obtentam, nonnunquam sumos tantum uendentes, quorum aliqui hac arte mercat ram quaestuos Gniam exercentes, evadunt ditissimi,haereditatesque amplissimas, & primogenia suis haeredibus relinquunt insignia, de an teneantur hac arte quaesita restituere' & an item qui ea dant uel promittunt, peccent' & qμ tum 'di an teneantur restituere damna inde aliis secutal qua oportunius diffiniemus sub finem oementarii. nu. 2. Tertio, quod qui ante hanc extrauag. huiusmodi se des admiserunt apud sedem Apostolicam,peccarunt mor taliter, & tenentur poenitere & confiteri, & aliquando r stituere, licet non incurrerint poenas huius extrauag: quae quia licet quoad prohibitionem contineat Ius antiquum, quoad poenas tamen continetnouum; & ideolicet quoad illa extendatur ad praeterita, quoad has tamen minime, quod L noua quatenus est noua non extenditur ad praetorita,cap. fin. cum annota eis praesertim po Felyn. de

constit ..

Quarto, quod hγ extrauagans puniens actiones con . . tentas in ea,in re Plandae sexundum antiquatura. natur

i apud sedem Apostolicam perpetrentur. I.L Insertur ad illam quaestionem plus satis quotidiana

25쪽

i lia,diuina,vel limatana,quibus antea illae prohibebantur,et intelligenda,rest ingenda, et extendenda at terminos illo rum,et consequenter rem ingenda ad ea tantum, quae per

illa sunt prohibita et illicita, et non extendenda ad illis, quae non si int per illa prohibita, neque illicita: Tum,quia

-causa sinalis huius extrauag. uidetur fuisse obseruantia illorum, cui obseruantiae non est locus, quoad illa, quae incis non includuntur, ergo in eis non erit locus huic, quia cessante causa finali, cessat dispositio c. Cum cessante de appell. l. Adigere.f. quamuis.ff. detur. patron.cum eis annoLTuin,quia constitutio,quae fit ad interpretandam alia,S eadem ratione, quae fit ad roborandam eam, intelligem da es fecundum eam, & concludenda terminis eius.Auth ' Constitutio quae innovat. 3.unde uersin illis coli 3.& clare sentit glosqua putat sng.Card.ibi oppos tertia in Clem. statutum in uerbo consuetudine de elec. addens quod eas dem limitationes et extensiones, quas recipit interpretata, debet recipere interpretans, eum sequitur Felyn. in coprimo de Iureiur.num.1.Nam & referens se ad aliquid,imipiligitur secundum illud l. In testamento. Ede cond. et demonst. et constat hanc extrauag.factam esse ad conse uandum et roborandum illa , ut intelligitur ex duobus proconiis ad innovandum et addendumJ in ea cotentis: iTum quia lex non includit illud, ad quod mens et ratio Authoris eius non se extendit l. Cum, pater. I. dulcissimisss. de legati secundo δc tradit Panon in c. Suggestum S c. Mentinimus de appell.nis c. final. de Rescrip. Felyn. in c. Tua de Iureiur. et inens et ratio saltem coniecta Autho- .ris huius extrauan est uitare antea prohibita, eo modo, quo antea prohibebantur .s QSod clare indicat vers. Sedi

26쪽

scelus hiatiis extrauag. in quo ponitur additionis 'π' .naru proce um, quatenus significat eas adiici ad exte minandum ea, quae antea erant scelera, v increbuerunt,ibis sed hoc scelus ita hodie in mores inductum &αὶ de ibi cupiditate improbi quaestus & c nundinentur)3t ibi inuudam etia talium operam es industria pretio quaesisse assi gant, & ibi Quae cu pessima sint) de ibi sin eos qui tale alia

quid agunt animaduertendum arbitrati, Quae omnia polita in dicto prooemio sunde finis & intentio Authoris colligitur,l fin.ffde haered. inst t. c. Quia propter de electi palam significant Authorem eius addere poenaspraediis contra eos solos & omnes qui secerint contenta in ea,quet illicita erant mala etiam ante hanc extrauan Quinto infertur, Quod non omnis muneris datio, &receptio hic Phibetur, sed sola muneris notabilis, & fa Hante iustitia vel gratia malo,uel scadaloso animo, uero vel praesumpto,Vt etia infra notab.Io. Ir. 8c Σi. dicetur. Nota bilis inquam, ita, ψ datio vel promissio eius si uel praesumatur mortifera, re qubd moueat,uel mouere soleat notabiliter animum recipientis,ut in d. notito.& II. probabitur.

excommunicatio huin extrauet. in maior, s unde id elabre colligitur. num. 7. Excommunicatio ex vi uerbi, s proprie maiorem, minorem includit. num. 7.

Specio sub genere proprie includuntur. num. . Excoicatio absolute prolata , interdum pro minori Anathema uerosemper pro maiori accipitur. n. r.

27쪽

commubicatio s Anathema disserunt num. . non ut di parata, sedulgenus 'ecies. nums. . Anathemaquis ratione dictio Gracissimul s IIui M.

' hun . . N duo significat εν est IJecio exeommunicationi quia est maior fae nunquam minor,s o ul

nis excom nicatio maiρ φ Anathcma.nu L. Excommunicatio en genus ad Anathema minore

t excommunicationem. num. I. ro '

Cardisialos Episcopi incurrunti tres poenas hui

Cardinac non segant, regule Cancestaria odiose laulex generalis sic. num p. -

Gardinales sunt patriij criphi in Diademate Pruri

.pis, spars corporis em n m. s.

Lex generalis ligat omnes flectes, elimsi maior rat'

militet in una. nums.

ν IIII super uerbo excommunicauit) c llud idem dubium quod in praedicta

extrauag. prima de sent. excom. sup r uerbo excommunicamus) praedictus Io. Mon. mouet, scilicet: An per has extrauag.seratur maior uel minor excommunicatio ' C ius mente amplexa, uerbis autem eius minus claris, S ntimis confusis omissis, Ad probandum, quod de minori tantum sunt intelligendae,facit: quod lex poenalis in dubio debet intelligi de poena minori, argumento c. In poenis derer. iurilib.6.cum ei per gloss. annotat. et ita cum uerbum excommunicare) simpliciter prolatum, possit intelligi. de maiori et minori c&Pia de exceet. lib. sem,et hae ex

28쪽

inag.exc unicetit simpliciter sine ulla maioris uel minoris mentione, uideri possunt intelligendae de minori: Contrarium tamen et bene ille decidit per c. Poen. de senti excom. qudd habet, excommunicatione simpliciter pria latam a Iudice, iistelligendam esse de maiori, et ad oppositum argumentum respondet, ouod uerbum excomm

nicatio) ex ui uerbi intelligitur de maiori per d. c. Penest. Cui addo primum,quod praedictum c.Peinde sent. excom. non probat efficaciter suum propositum, videlicet quod uerbiain excommunicatio) simplicitiae prolatum fgnita

cat maiorem tantum excommunicationem, et non minorem,na loquitur de excomunicatione simpliciter lata a Iudice.Extrauagans aute nostra de lata a iure,quo passim e communicatio minor smpliciter appellatur excomm nicatio c. Cum excommunicato c. Ad mensam c. Si quis frater H q.3 .et c. Nuper cum multis aliis, de senti excom. Secundo, quὁd non satisfacit argumento in contrariuper se insnuato,dc a nobis supra explicato ex reg.In poenis de reg.tur.lib. , .dicendo,quod uerbum excommunicatio ui uerbi solam maiorem comprehendit: Tum quia vis ori .ginaria et etymon uerbi excommunicareὶ significat erapertem communionis facere, et etiam minor facit quem

expertem commiipionis sacramentorum c. Si celebrat de cleri ex coni. ministr. etd.c.Pen.de sent.excom. Tum,quod excommunicatio uidetur esse genus ad maiorem, et minorem per d. c. Pia unct. glos . in uerb. speciem,de excepta lib.sexto,et quaelibet species propric continetur sub gen re iuxta dictum Bald. ab omnibus receptum in L 1. C. de

29쪽

gumento Io. maior, dum in . senti dist. i8. i. collyrii

sentit, quod uerbum excommunicatio non est g sis, sed Analogum ad maiorem & minorem, & Analogum per sis sumptum stat pro famosiori significato,ut libivo pro hin mine vivo & non picto,& dominiu pro directo & nm utiqhl.prima.3 Qui in perpetuum.is.s ager vectig.vel empli

pet.quam ad hoc citat Aret. in l. prima. is de testam. col.3 S alii alibi, non inquam satisfacit, quia non reddit ratio nem, quare si Analogum,Sc non genus, cum ponere quq

extra communionem lacramentorum,Vere sit ponere quς extra aliqua communionem,licet non ponat extra om nam neq; maior ponit extra omnem, cum in multis possit ei communicari c. Quoniam multos ii. q. 3. cum glos εἰ c.Si uere,& c. Cum uoluntate de sent.excomii Addo quarto, quod neque solutiones Panor. in c. pen. satisfacere orno vnr,licet tertia aliquatenu olerari possit.

Addo quinto,quod consonantius iuri possit responderi, quod ucrba intelligenda sunt secundum materiam subiectam c.Intelligentia de uerb.sgn.8c l.Si uno 3 primo.is.

locat. S secundum mentem disponentis c. fin. de prob. 3ζc. Cum in illis eod. tit.lib. sexto, dc ex materia haru extra-uag. et ex mente earum Authorum, palam colligitur, eos de maiori sensisse, quae eadem ratio videtur esse Vera docidendi praedicti c. penuit. Cum enim Iudices nunquam in soroaexteriori sola minori excommunicatione excommunicent,nec Vnquam naaiori,sine peccato mortali, vero vel praesumpto,hixta c.Nemo εἰ c. Nullus II.q.3.licet iura frequenter excommunicent minori,pro peccato ueniali,

merito praesumendum est Iudicem, quoties excomunicat simpliciter, de excomunicatione maiore uelle intelligere.

Addo

30쪽

ia' Addo sexto,quod licet praedustum dubium Io.Mon. de supradicta quae ad illud sunt responsa, sint necessaria S utilia quoad alia proposita, non tamen quoad has e trauag. in quibus non habetur simpliciter sexcommunicamus RexcomunicauitJ sed etiam additur fAnathematizamus dg

AnathematizauitJ de licet verbu fexcomunicamus, & e comunicauitJ uinpliciter prolatu a iuressaepe accipiatur ipminori tili, Anathematiratio th dg Anathematirare sempin quacunque parte iuris de mairre excomunicatione intelligit ut ibat c. Cum no ab homine, de iudic. cu multis aliis,quae ibi post Io.And. Pan di alios allegat Dec.n .l3. 8δ no uidetur cosiderasse Io. Mon. cu per illud proculdubio

P betur praedicta extrauag.cotinere maiore excoicatione., Addo septimo quod iure dici potest uerbum illud fex-

communicamusJ Bonifacii,& uerbuiu excommunicauid Gregorii, intelligenda de minori excomunicatione, qu iquando Canon habet illa duo uerba sexcomunico 8e AnathematizoJ prius intelligitur de minori, posterius de m tori,iuxta glosin d. c.Cum non ab homine uerb. sexcommunicationis et multa alia ibi allata per Dec. ubi supra, et merito,quia debet euitari superfluitas c.Si Romanorum xix. dist. Sc ci Solitae de maior iunct. glos in uerb. tanquaJde consequenter ψ praedictae extrauag.per uerba excoicamus & excoicauitJ intelligatur de minori, per uerba autes Anathematiramus 32 AnathematizauitJetia de maiori. V. Not. ex uerbo fAnathematizauitJ iuncto uerbo

excommunicauitJq, aliud est exc5icatio,aliudAnathematietatio: Tum,quia copula set quae ponitur inter praedicta uerba, significat esse diuersa per ea copulata,iuxta gl.noti in rubric. de iur. N ast isnor.ec in cap. interelam de sim Tum