장음표시 사용
131쪽
s illo superato, rivuin hunc transire cunctarentur. Tredecim equitum turmae, cum ipso rege per obluctantes undas vix enisse, priusquam stabile curtu inque solum attigissent, aut ordines inter transcutidum luxatos instaurassent, circumsuso
a o Persarum equitatu urgebantur. Quippe quum , repudiato Memnonis consilio, pugnare placuisset nam Arsites, Phrygiae satrapa, ne unum quidem tugurium eorum, qui sibi subes.sent, incendi se passurum affirmaverat, inque ejus sententiam a caeteris itum orat); ad Granicum amnem cum centum peditum millibus, viginti equitum consederant, flumine pro munimento usuri, et Vicissim eam velut Asiae portam ve. ar nienti Alexandro obseraturi. Cujus adVentu cognito, equitatum, in quo robur erat Virium, ita collocant, ut contra dextrum Macedonum cornu, quod ipse rex ducebat, nam sinistrum Parmenioni commiserat, Me in non cum filiis et Arsane Persa consisterent: in eadem parte Arsites curabat
cum Paphlagonum equitum auxiliis: in subsidiis Spithridates
erat, gener regis, Lydiae Ioniaeque satrapa, Rlicosace fratre,ia et Hyrcanis equitibus Comitatus. In dextra acie Rheomitrem duo Medorum millia , totidemque Bactriani sequebantur et medium agmen Pharnaces reginae frater, Arbu palesque Artaxerxis ex Dario nepos, et Mithrobaraanes Cappadociae prae. tor regebant: iis Niphates Peranesque, cum Arsace et Ati Vei 3 variarum gentium turmas applicuerant. Ιi tum multitudine et loco potiores graviter premebant hostem, acrisque pugnatanserebatur; maximo omnium regis pcriculo, quem armis manuque et imperiis conspicuum plures petebant. Sed tragula quidem, quae in promiscuo pugnae ardore desinentis Ioricae plicis inciderat, vulnus haud intulit: caeterum a Rho face et Spithridate , sortissimis ducum, simul impetitus is extremum discrimen adiit. Dum enim lancea in thorace Spithridatis confracta , conatumque destituente , gladium stringit; frater illius a latere adequitans acinacem incauto impingit, tanto nisu, ut Cristam galeae et pinnarum alteram
Di d. sic. XVII, I9. Arrian. I, 3. Plutarch. Alex. 27. Arrian. I, r6. et s. I tin. II, 5. Di M. XVII, 2o, eos Rosacen et Spi- ω. . Arrian. et Diodor loe. land . throbaten uomitiat.
132쪽
decuteret, aciesque gladii summos regis capillos perstringeret : jamque repetito ictu, qua discussa cassis nudum caput i si ostendebat, descendere parabat; quum illum Clitus x oecupat, qui, animadverso regis periculo, amenti similis advolaverat, interceptumque harbari brachium cum ipso gladio dejicit: simul Alexandri ense Spithridates occubuit. Nihilo iotamen segnius repugnabant Persae; donec ira teritu ducit in , quorum plerique jam Ceciderant, consternati, et quia jam
etiam phalanx Macedonum transierat amnem, equos in fugam averterrant: neque pedestris aci s diu restitit : equita- igium suum ad obterendum hostem satis superque validum arbitrati, potius de praeda, quam de discrimine cogitabant. Ita subito eventu deprehensorum caedes magis quam praesitim fuit. Mercenarii tamen , quibus Omares priDerat, ocCupato ιο quodam tumulo strenue se tuchantur, quia conditionibus in fidem venturos ille non receperat. Ergo Macedonum plu- ores in eci conflictu desiderati sunt, quam equestri proelio ceciderant: ipse quoque rex, dum inter Primos impetum in eos facit, tam propinquus discrimini suit, ut equum, cuitum insidebat, ictu gladii perlatus adacto consossum amiserit. Quibus rebus Vehomontor irritatus, equitatu simul et aiphalange circumdatos occidione occidit, exceptis duobussere millibus, qui in deditionem venerunt. In universum aetcaesa sunt ex hostibus viginti peditum millia, duo equitum: captorum Par serme numerus fuit. Ex ducibus Memnon ensu git, cum Arsace, Rheomithre et Atlaye; caeteri honestiqvulneribus Occubuerunt. Arsites, quum in Phrygiam se recepisset , pudore et pinnitentia, quod hiatus cladis caussa ticinimmerito haberetur, sibi manus intulit.J Alexander paucos a 3 quidem, sed promptissimos eo praelio perdidit: triginta admodum pedites, septuaginta quinque equites ceciderant. Igitur ut ostenderet, Omnibus in utraque fortuna apud se virtuti praemium fore, superstitos Persarum spoliis dilat:
occisorum corpora Cum armis caeteroque cultu magnifice sepelit : parentibus eorum liberisque vacationem muri rum
t. uri. VIII, r. 3. Arrian. l. l. Plutarch. Alex. dis. . Plui. Alax. l. i. Arrian. I, r6. Iustin. XI. 6. .
133쪽
14 concedit. Vulneratorum etiam cura ambitiose acta est; quum
ipse rex obeundo tentoria et inspiciendo singulos, sollicitudinem suam pio gregariis etiam militibus ostentaret, ac gravem cujusque casum munificentia , laudibusque, aut promissis S solaretur. Duae comitas in omnia deinceps pericula fidissimos ei praestitit: nec quisquam recusavit spiritum pro eo rege profundere, qui neque Vitam Suorum inopem, neque mor- 16 tem irihonoratam pateretur. Insignis prae caeteris honor fuit viginti quinque equitum ex turma amicorum , quos primo statim congressu ex iniquo loco pugnantes multitudo Per-αο sarum oppresserat. Nam Lysippo, a quo uno, propter hominis peritiam , in aere fingi voluerat, imperavit, ut eques
oppidum collocatas, post longam aetatem, abolito Macedo , g num regno, Q. Metellus Romam transtulit . Primum hujus
truxerat , observataque loci natura, obliquos , per flumen ordines duxerat, ne statim, quum ex aqua evasiment, a Persis invaderentur : turbatos deinde territosque excitavit, hortatus, ut saltem semel adhuc strenue adorirentur lios,otes. Neque mino manu sortiter usus erat; multos lancea, alios ense confecerat: primique ex hostibus fugam arripue-3brunt, qui Contra ipSum constiterant. Consilium quoque ipsius audaci specie, plus tamen rationis quam temeritatis habuit. Pugnaturos adversus hostem novum, numeroque longe superiorem, etiam desperatione armare voluerat, ut praecisam objectu fluminis fugam Conspicati, omnem salutis spem I, in victoria collocarent. Thessalorum etiam , nam id robur equitatus erat, insignis eo die opera exstitit; neque caeteri ossicio suo defuerunt, praesertim equites; nam equestri poti simum praelio transacta res est: Pedites e vestigio e serunt. 3, Caeterum Alexander Persarum etiam nobilissimos sepulturae tradidit β; et quotquot ex Graecis mercenariis hostibus moiar. Arrian. I. L Plutareti. l. l. Valer. 3. Diodor. Me. XVII, et t. Polyaen. Maiam. VIII, TI. Tv, 3. a. Veli. Patere. I, O. Plin. Histor. 4. Arrian. I, IS. natur. XXX. g. Liv. XLIV. . s. Arrian. I. as.
134쪽
SUPPL. IN Q. CURTIUM L. II. 69
ventes Ceciderant: qui autem eorum vivi in potestatem redacti fuerant, eos per Macedoniam in ergastula distribui
jussit, quod, Contra Commune Graecorum decretum, Proharbarorum dominatione adversus patriam Pugtiavissent. Thebanos tamen dimisit , qui, excisa urbe, adcmptis agris, ad necessitate magis quam sponte peccassent: jana enim tot illorum calamitatibus expleta odia misericordiae locum secerant. Post luec de manubiis trecentos clypeos selegit, qui MMinorvae Atheniensi dedicarentur , superbo cum titulor. Alexandrum Philippi F. Graecosque, exceptis Lacedaemoniis , de barbaris Asiam incolentibus suspendisse. . Id eo 3Is erat, ut, communicata victoriae laude, Graecis ad caeteras belli necessitates obsequentioribus uteretur: simul Lacedaemoniorum contumaciam traducebat, qui , seorsum initis Consiliis, a Caetero Graeciae corpore abrupti, tantique decoris CXPertes mansissent. Neque matris , quam eximia pietate 36
S per coluit, oblitus, pocula, purpuram, aliaque id genus Pretiosa spolia, paucis demptis, ad illam transmisit. M. Post hoc praelium denuo ad Ilium profectus Alexan- ider , deae gratias egit, quae gravissimi belli discrimen aditurum , armis et ominibus iuvisset. Quippe superiori tempore a
quum stati in post transmissum Hellespontum eo contendis-Set , uti supra retulimus , ante sanum Minervae statuam equestrem humi prostratam vidit Ariobareanis ora reserentem , qui Phrygiae quondam satrapa suerat. Idque Omen sinterpretatus Aristander, illustrem ex equestri Pugna ViCtoriam promiserat Alexandro, maxime, si haud procul Phrygia dimicaretur : ipsius etiam dextra nobilem hostium ducem Casurum. Neque sesellit spem vatis eventus praelii, Stratusque regis ense Spithridates praedictionis sident implevit. Igitur ot templum donariis exquisite coluit, et Ilio, quod tum haud multum supra modici pagi speciem ominebat, non uia urbis addidit: utque id cum dignitate tueretur, reliquit, qui instaurandae ejus ampliandaeque curam agerent, liberamque et immunem esse jussit : quumque delubrum deae I
135쪽
pro religione loci nimis angustum neglectrunque videret, eximium illi templum exstruere postea statuit . Sed hoc aliaqlio magnifica meditantem, satum occupavit: neque Suino cessores exsecuti sunt. Caeterum illa victoria totam Asiam cis Taurum et Euphraten aperuit regi. Attoniti insperata clade, non copiis modo, sed et ducibus amissis, nullam praeterquam in clementia victoris spem habebant; eamque sestinata di deditione certatim promereri satagebant. Phrygiam Arsites voluntario exitu vacuam fecerat; ei Calas Thessalorum duo tor praeponitur . Ex montanis quoque locis plerique des- Cenderunt, seque et sua dedenteν Alexandro: eos in fidem acceptos domum remisit; Zelitisque ignovit, quos a Persis 3 Coactos adversus ipsum militasse cognoverat. Tributum omnibus impositum est, quod Dario pendere eonsuevi Ment: idque postea constanter servavit, quum Caeteras Asiae regiones subigeret. Omne peregrinum imperium invidiae subje tum eSse noverat, etiam quum domestico mitius est; at si vetera subditorum onera novis cumulentur, intolerandum s haberi. Igitur monenti cuidam, longe plus trihutorum Vec tigalium quo ex tanto imperio redigi posse , respondit, etiam olitorem se odisse, qui radicitus exscinderet olera , o quae carpere debuisset. Dascyleum praesidio Persarum teneri audiverat. Eo Parmenionem misit, quem oppidani statim receperunt, quum, audito Macedonum adventu, Persae excessissent. Ipse Sardes processit β, caput omnium , quae praesectis orae maritimae Persarum reges parere jusSerant.1 3 Iamque haud amplius septuaginta stadiis ab urbe aberat, quum ad eum Mithrenes venit, cui tutelam arcis Sardianae Darius crediderat, cum principibus Sardianorum , urbem arcemque, et pecuniam, quae in ea custodi batur, tradituri.
Quibus benigne exceptis, ad Hermum fluvium progreditur, viginti fere stadiis ab urbe distantem. Ibi, castris positis, Amyntam Andronienis filium ad vecipiendam arcem prae- mittit. Ea praecelso loco sita, difficili undequaque aditu,
adversus quamcunque vim teneri potuerat, etiamSi murus,
r. Diod. SIe. XVIII, L 3. Arrian. l. l. mu . Alo. e. 29. P. Arrian. I, Ir. Pausan. III.
136쪽
SUPPL. IN Q. CURTIUM L. II. 7ι
qui triplici munimento illam circumibat, abfuisset. Ergo
licitati suae gratulatus, quod amplissimas res ala imo VOlventem, arx munitissima longa obsidione non implicasset, Iovi Olympio templum ibi ponere decrevit. Quum tuo sol- 34licito circumspiceret, quinam locus accipiendae ardi maxime
opportunus foret, confestim exorta vehemens tempestas
multo imbre partem arcis perfudit, ubi vetus Lydorum regia suerat. Eam itaque sedem nutu deorum destinari credens, templum ibi constitui jussit. Arci deinde Pausaniam is
ex amicorum cohorte praeponit, attributis Argivorum auxiliis; caeteras sociorum copias cum Cala et Alexandro Tropi
filio in Memnonis praefecturam immittit. Vectigalibus tributisque colligendis Niciam quemdam praescit; Asandrum Philotae filium Lydiae , quibus finibus Spithridates tenuisset.
Dati ad id equites eum expeditis cohortibus, quot in Praesentia sussecturi putabantur. Lydos omnes suis legibus libere 16 uti permisit; et, quia Sardianos Dianae, quam Colmnem vocant cultui deditos cognoverat, illius templo ius asyli gratiscatus est. Mithrenen honorifice secum habuit, ut ejus exemplo et alios ad proditionem illiceret: procedente tempore et Armeniam homini reondam commisit . Caeter ain, et 'reportis in arce libellis, in quibus inter caetera perscripta erant largitiones ol, hellum Macedonibus in Graecia conflandum a satrapis factae , cognovit Demosthenem eam Oh Caussam magnum auri pondus accepisse ); cujus etiam epistolae ibi servabantur. Sed quia , pace cum Atti niensibus 18 inita , transacta res erat, nihil ea de re palam conquestus est; caeterum intentiore cura agitandum censuit, 'lurimodo adversus efficacem viri Eloquentiam Athenae in Osficio continerentur , sua desectione universam Graeciam in partestra Cturae. Nemo occurrebat Phocione dignior, cujus mira innocetitia , et ob constantiam virtutis honorata Paupertas erat: cum ergo, primum ob usum, deinde, ut hominis magna- is nimitatem multis experimentis cognovit, admiratione virtutis ita coluit, ut quum, post eversum Darii imperium, animo
T. Strab. XIII. Tacit. Auti. III, 63. 3. Diod. Sie. XVII, 4. Plutarch.
137쪽
elatus, neminem iam salute dignaretur, ad quem scribe ἔ, eximium eum hon em duobus tantum, Antipatro et Pho-ao cioni habuerit . Constat huic aliquando centum talenta dono misisse regem ' : deinde optionem secisse inter quatuor haud ignobiles Asiae urbes unam eligendi. Cius, Elaea, Mylassaque et Gergetho suere : quidam ultimo loco Patara nomiai nant. At ille nihil horum accepit: sed, ne tanti regis ami citiam fastidiose sprevisse videretur, petiit, ut Echecratides sopbista, et Athenodorus Imbrius, cum Demarato et Spartone Rhodiis, qui in arce sardiana captivi tenebantur, C -
α, todia liberarentur. Sed haec in sequens tempus e Currere.
Tum ad Ephesum itum est Α, quam, accepto cladis Persi enuntio, praesidiarii deseruerant, duabus Ephesiorum triremibus avecti. Erat inter eos Amyntas Antiochi filius qui ex Macedonia profugerat, nulla quidem injuria affectus, sed quod periculum a rege metueret : quem quia invisum exo- ,3 sumque habebat, illius animum ex suo metiebatur. Quarto postquam Sardibus movisset die, Ephesum introiit Alexa der I restitutisque exsulibus, qui paucorum dominatione
pulsi fuerant, rempublicam populo tradidit. Ille libertatis
diu desideriatae compos, eos qui Memnonem ad OcaVi Ment,
quique templum Dianae spoliassent, inque eo Philippi statuam dejecissent, aut Heropythi monumentum effodissent, quod liberatori civitatis in soro positum fuerat, ad supplicium poscit. Ex quibus Pelagon cum fratre Syrphace et patruelibus, ex ipsa aede in quam confugerant, rapti sunt, statimque lapidibus obruti. Iamque in taedes et iniurias ibatur; quum Alexander, inhibita vulgi licentia, ulterius eo de negotio inquiri, aut cuique molestiam exhiberi vetuit. Id ' optimis quibusque saluti fuit; quos per caussam veri fictive criminis, ipsorum dignitas aut opulentia, furibundae plebis dis odiis avaritiaeque objecisset. Inter haec Magnetes et Tralliani
legatos mittunt, imperium accepturi β. Eo Parmenione cum
quinque peditum millibus, egestibusque ducentis ire jusso,
138쪽
Alci malum cum paribus fere copiis circum seolicas ionicasque persici juris urbes mittit. Utrique injunctum, ut 6 abolito paucorum dominatu, popularem ubique statum introducerent : quippe multitudinem suis rebus studere compererat, obque eam rem tyrannos a barbaris impositos, per quos coerceretur. Per eos dies, dum Ephesi commoratur 7Αlexander, ut ex instantibus curis recrearet animum , De -
suam penicillo exprimi volebat : tanto favore Comploxus, ut dilectissimam pellicum, amore ejus deperire sentiens artificem , dono dederit. Pan casta vocabatur, ex Larissa nobili a Thessaliae urbe genus ducens : amabatque eam rex ardentiassectu, ob formae pulchritudinem, et quoniam adolescenti prima mulierum ad libidinem placuerat. Hoc ut magnanimitatem Alexandri non dedecet, ita non crediderim , in ossicina imperite multa disserentem ab Apelle mordaci dicteri repressum fuisse : nam id neque majestati tanti regis, neque modestiae pictoris, hominis non stupidi nec indocti , convenisset; et Alexander liberalibus studiis ab extrema aetate imbutus, etiam de artibus quas non calleret, haud inepte judicare didicerat. Illud propius vero est, quod alii 3o tradiderunt, quemdam ex Ephesiae Dianae sacerdotibus, quos Mob os appellari mos erat, reproliciasum ς quum quidem ei diceret Apelles : . quoad tacuisti, aurum hoC atque Pu pura venerabilem te faciebant imperitis; at nunc de rebus quas non intelligis incipientem loqui, etiam pueri rident,
qui colores terunt. . In ea urbe longe celeberrimam sedem, aiut supra relatum est , Ηerostratus incenderat. Ea tum Summa Ephesiorum cura maximisque impensis instaurabatur 4. Quorum studiis juvandis Alexander tributa qiue Persis dare consueverant , Dianae pendi jussit: confirmavitque jus asyli, quod antiquitus etiam Liberum Patrem Herculemque servavisse cognoverat'; addito etiam spatio,
r. Plin. Illat. nat. XXXV, ro; I, I. AElian. Var. hiat. XII, 34. s. aestan. l. l. II. 3.
de Animὲ tranq. di I. Laert. In Xenoph4. Strab. IIV. Quintil. V. ra. s. Arrian. I. II. 6. Taeit. A n. III, 6 I.
139쪽
ut quaquaversum in unius stadii amplitudinem extendere tur. Postea quoque, quum Asiam perpacasset, scripsit Ephosiis, se omnes sumptus, qui in id aedificium facti essent, restituturum; quique porro requirerentur, praebiturum de suo : ita tamen ut ipsius nomon instaurato operi inscribe-34retur . Idque deprecati sunt Ephesii. Quo tempore, quia. Alexandro petenti aliquid denegare arduum erat, legatuscorum ad adulationem confugit, qua maxime expugnabilem norat, dixitque dedecere culmen ipsius, si diis aliquid con- Secraret, quum ipse deus esset: nam eum honorem ab honii-3s nibus liaberi potiori naturae. Ea gloriae contentio inter maximum regem , et unam civitatem fuit. Obtinuerunt Ephesii; et maluerunt ingenti pecunia carere, quam instaurati templi 36 titulo regi cedere. Νam quantos in id opus sumptus contulerint , Vel ex una tabula aestimare licet, quam ibi dedica-Verunt , viginti talentis auri redemptam. Alexandor erat, fulmon tenens, quem inimitabili dexteritate Apelles expres-Serat quatuor tantum coloribus usus , qeo majus peritis
i VII. Sub idem tempus antiqui splendoris sedem Smyrnaei
recePerunt, postquam Lydorum armis excisa vetere Smyrna , quadringentos per annos vicatim habitavissent. Restituit eam rex viginti serme stadiis a solo antiquae urbis, somnio a monitus . Solebat Alexander, quum a majoribus negotiis
Vacaret, otium venando eximere. Forte exercito corpore
sessus in Pago monto obdormiverat: ibi per quietom visus est audire Nemeses quarum in proximo sanum erat imperantes, ut eo ipso loco urbem conderet, inque eam SmJrnaeos 3 deduceret. Id insomnium mox Harii Apollinis oraculum confirmavit, Smyrnaeis consulentibus prospere cessuram migrationem promittens. Ita fundamenta novae urbis imperio
regis jacta sunt; absolutae gloriam Antigonus tulit, quum ipsum paullo post Alexander Lydiae Phrygiaeque, et vicinis
. regionibus praeposuisset. In smyrnam sinu Clazomenii habitant, qua angustissimum est solum , quod procurrentes in
140쪽
SUPPL. IN Q. CURTIUM L. II. 75
mare terras per sexaginta seri ne stadia continenti adnectens, peninsulae speciem ossicit . Aliorum isthmi latus ex adverso sciaZomoniorum Teos occupat. In exircino peninsulse Cornu
Erythrae sunt, tum quoque fatidicis mulieribus ' inclytae; juxta quas mons altissimus Mimas, insulta Chiorum oppositus, mare prospoctat; deinde paulatim depressior, haud
procul angustiis ClaZOmetitorum in aequales campos desinit. Eam loci naturam contemplatus Alexander, faucibus inter- ε, cisis auferre continenti decrevit, ut Ε tbris et Mimantimare Circumfunderet, aE superiorem inferioremque sitium conjungeret. Id unum regi ex sententia successisse a negant, quum Caeteros ejus conatus fortuna enixe juvaret; abiit lucres in religionem , nec fas esse mortalibus existimatum t, mutare faciem, quam natura locis indiderit: utiquo postquam alios similia molitos ubique successus destituit. Cla- ου-menas tamen, mole duorum Stadiorum aggesta continenti
junxit, quas Olini metu Persarum Claeto menti in insulam transtulerunt. Sed haec quidem opera regiis praesectis com missa sunt. Ipse Sacrificiis Ephesi magnifice celebratis, in shonorem deae cum universo exercitu qui aderat, in armis decurrit4; postero deinde die cum peditatu quem secum habebat, assumptis Thracum equitibus, et quatuor a mi Corum turmis , inter quas et regia erat, Miletum contendit. Quippe Hegesistratus Praesidii prete sectus, lituris ad eum mi iosis, spem deditionis fecerat: sed postquam Persarum Cla
sena in propinquo versari Cognoverat, mutata sententia Dp pidum Dario conservare nitebatur. Nani et Commeaturam catelorumque, Et si qua alia ad tolerandam obsidionem requiruntur , magnam habebat copiam et propugNatorum multitudine abundabat, quia Memnon si, quum ex Pranio Miletum perfugisset, multis ibi suorum relictis Praesidium firmaverat. Igitur in sto agmine suggressus, exteriorem U bem, ut ipsi vocabant, ex itinere cepit: nam oppidani militeSque, ne Vires spargerent, in interiorem Urbem Concesse-
I. Plin. I. I. V. 29. quoque AElian. Var. hi, or. l. V. e. II. u. Pausan. VII. 4. Arrian. I, Ig. 3. Pansan. II. Herod. I, i 4. Cons. 5. Ihod. sie. VII, dici.