Flores medicinae theoricae ac fructus medicinae practicae necessarii ad diu vitam prolungandam, opus in duos libros distributum ... Francisco Antonio Georio Marchione

131쪽

trῖum generali explicatione eontinetur pethologia. quae est illa

medicinae pars, circa res pr ternaturales sunt omnia corpori nocentia, ut denuo morbus morbi causa.& sympthoma Morbus est repetunius costitutio praeternaturalis eu functio laesa.Causa est omne id, quod morbum producit. Sympthoma est morbus, morbum sequens, sive morbi effectus corpori inconveniens. Morbi sunt, vel essentiales, vel accidentales, essentiales derivantur ab ipsa morbi essentia, sive ab iis , sine quibus morbus necesse, nec excogitari potest illa sunt I. pars assecta a. conditio, secundum quam sit. Morbi accidentales sunt triples, similiares, organici, dc solutae unitatis.

C A P. LIII. De Signis Prognosticis .

CVin artis medicae dignitas. & persessio In tribus eonsistat ex

m. adpara. I. lib. I. diagnosi, prognosi, & therapeja, haec quidem per se a medico exercetur 3 illae vero propter curationem ex com. ad partes 3. lib. I. Acut. quam ob causam Hippocrates iaproemio Prognost. praesagiis diligenter incumbendum esse monet, quod ab omni mortis culpa medicum reddant immunem, aegros ad obtemperandum faciles, occasionemque remediorum praemostrent. Neque enim ea tantum ad victus rationem instituemdam , sed etiam ad arcendos morborum impetus mirifide conducunt . Praenotionis itaque praesidio medicus salutares morbos tuto aggreditur, deploratis vero manum non adhibet, std abscedit cum prognosi , tum ut medicamentorum, dc artis authoritatem conservet; tum ne mortis author videatur, ex consilio Hippocratis

lib. de artra Veruntamen nihil temere comprobandum, aut contemnendum, cum ex Hippocrate parte 3I. fect. a. lib. I. Epid. tria

sint, quae medicam artem perficiant , eger, morbus, & medicus artis minister naturae adjutor, & emulus, hic totam praesagiendae

salutis, aut mortis rationem colligit, ex collatione virium aegrotantis, cum morbo, ut d et Gal. eonia ad prognori 6. lib. a. si

modo aegrotus suum fecerit ossicium, suum qu ue assidentes ,& exteriora rite sint comparat ex . b. r. I. I. Ad id tamen preficuendum, aliquod veluti testibus instruitur, ut ex hoc tetrastico licet colligere. Fudex est Medicus, Mus est aegrotus, Amici orer ; adfuat plures hoc ordine testes.

Mora

132쪽

, Morbus, eause, locus, symptomata, faculta s , Uimiles morbi, mos , morio , pharmaca , gestus

Mira Pharmaca ad diu Vitam Prol gandam . De Potu Capbe. NΑscitur Caphe in Arabia Faelici, in illis vastis Agris, absque

cultura, & est leguminis peregrini species magnitudini nostrarum fabarum,ob quaedam accidentia correspondens. tequam in pulverem redigatur, Latini appellant, Galli Bon, &in pulverem redactum Caphe, cave &c. Antiquus apud Arabes, & Turcas est potus, dc tam divites, quam pauperes singulis matutinis diebus ante Caphe potum aliquid cibi amimunt, persuasi id stomaco jejuno sumptum in bilem

mutar ipsum arrodere,& ad exinanitionem usque debilitare,mem-hra,gravedine assicere,appetitum soluere antietate moerore, & im- Patientia animum cumulare, tandem totum corpus dejicere. Hinc est quod ante tabernas Caphe reperiuntur tabernae vendentes panes amoericios, quos potaturi manducandos emunt experientia edocti, illud hac cautione sumptum salubrius esse, Arabo, di Turcae, non solum in privatis domibus Caphe potant, verum etiam in Tabernis Caphe generatim singulis horis se confisunt ad hanc potionem sumendam, & de variis rebus confabulando, majorem diei partem transigunt. At nunc multis ab hinc annis Caphe potus apud Europeos invaluit. Nam non est dives, neque pauper, qui eo non utatur.

Hinc Neapoli magna hominum pars tabernas Caphε frequentant, ac Romae hujus potionis sapor debet esse aliquantulum amarus, alioquin sua carerer virtute. Aliqui, quorum Palatum est delicatius, Caphe amaritudinem, saccnaro ad iucunditatem injecto, mitigant, sed beneficas qualitates minuunt , &solam caliditatem relinquunt. Non solum Caphe potio est medicamentosa, sed etiam succum alibilem continet, qui adeo spiritus reficit, de nutritioni plurimum confert. His, qua graciles, aut siccae constitutionis, & calidae interdicitur, quia nimis exiccat. O . De

133쪽

De Potione Herba Gὲ z

ADmirandae, &fere omnigenae virtutis est usus herbae Tho,

quae chinentibus dicitur TMe, Japponensibus. ut dc Indis rea, Tartaris, & Parthis Tay, vel TZay, & tandem AEuromis The , quo non solum universum minae Imperiam, scd, dc India Tartaria, Thabcth, Morgor , 6c omnes orientales pla3ae incolae utuntur, non semel in die tum io uno stomaco, tum immediate post Irandium, sed quotios ipsis libuerit. Eiiropeis quoque nunc famitaris , Sc usitatus est potus. Moderate itaque The cerebrum si cat, purgat, mῆmoriam firmat, & menteni purificat. Putant Chinenses hanc plantam sibi a Caelo doliatam esse ad vitam prorogandam ad extremum vitae senium.

De Potione Cho colatae.

Post tractatum de Caphe potu,& de The, non alienum a re de

Chocolatae potione, cum ejus invaluerit usus aliquid disserere. dijudicamus. Est enim Chocolata Caeli ros. Astrorum sudor, vitale semen, Panacga, dc universalis medicina, ab ultimis Americae regionibus, cujus solum Mexicum hujus seminis; ferax es, ad Hyspanos vecta , apud quos ita invaluit usus, ut ea carere ma xime paupertatis indicium putetur, ab his ad Parthenopaeos transestetavit, quibus inter deliciarum illecebras, palati oblectame tum , gulae irritamentum, & sanitatis solatium habetur. Praeterea ob maximum nutrimentum, quod corpori suppeditat, exaustas corporis Vires reparat, praecipue cum ovi vitello in aliquot juris carnium cochlearibus dissoluta. Est insigne medicamentum stomathicum. Quidam Chocolatam nive congelatam adversus aeris aestum sumunt, quae quidem voluptati potius, quam valetudini consulit; verum pro alimento, de sanitate hanc potionem ebibunt calidam, imo calidissimam, & ferventem quantum tolle- rari potest sorbilare tenentur; hac tamen Cautione , ne linguam,& palatum ustulet, sunt qui ante ejus potionem, aquae stigidae austum declutiunt ad epatis refrigerium, aut hiscottella in Chocolata intingunt, & comedunt, ted eam solitariam ex cucuma extractam potare praestat, absque aliorum consortio, & hoc modo sumpta est universalis medicina, non modo ad sanitatem tuendam, sed ad multos actuales morbos prostisandos; ac propterea natura. Ie m roborat calorem,sansuinem puriorem generalicordis substantiam

134쪽

Initium hujus mei aeris studii, obstinatique Laboris in commune omnium miserorum mortalium bonum faciebam. In Alma mea Urbe XVIII. Septem

135쪽

Pondera quibus Medici hodie utuntur haec sunt . Recipe

Libra Q aut 4. quartarius , seu quadrans I, Uncia 3 . Drachma Scrupulus dy. aut Granum ii Pars dimidia istorum ponderum X ana usurpatur, quae cujusque Partes aequales designat

Libra Medicinalis Romana est , quae pendet Uncias duo

decim , Civilis vero est Unciarum sexdecim , Uncia au tem , quae Pars Librae duodecima est constat 3. v I II. sDrachma pendet νr r r. εe est octava pars Unciae, Scru pulus tertia pars Drachmae pendet grana xx. apud Veteres grana 24. Obulus nune etiam est Semiscrupulus, Granum autem est minimum seminis Hordei , aut Tritica , praestet ea tamen quae sunt periculosa non notis aut numeris , sed literis extensis exprimere ne Eger in Mortem exitium adigatur.