Jacobi Guarini Ad ferrariensis gymnasii historiam per Ferrantem Borsettum conscriptam supplementum, & animadversiones. Pars prima secunda 1

2쪽

AUT HOR SUPPLEMENTI

AD AUT HOREM

HISTORIAE GYMNASII FERR ARIENSIS .

Odem profur pacto, quo M. Antonis . Guarinum, sanguinis , liter remoto evinctiato , mihi conjunctum, aηteam faculo , supinpletae ANDREAS SORSETTUS Tritruus lxus , supplebo ego tui amicur, seriapta tua Ferrantes praelibatissime Ille Melesiactitam Ferraria Historiam Guarini supplendo complevit: ego ejusdem Civitatis omnasieam a taeonferiptam absolvam: Ille qua in antiquo scriptore desidera natur , vel illo jam demortuo , emenere : Ego qua ante te , ωνι tua saltem tempestate acciderum suaque tu nescio

3쪽

qua meatἰr oblivione omi ηι adbibebo. Ornabunt, puto, quae fers-turus sum , ea quae tu scripsi is , tuamque resoriam' luculanti rem facient : de quibus gratum mihi te futurum fore putabo τquin pergratum etiam me futurum esse sperabo illis quibuscumque viris , quorum apud te nulla , mel malis exigua memoria es.

Sed age . Cur quas , tantarum rerum , totque illustrium Virorum, qui Ferrariense GFmnasium illustrarunt, mentionem in termisi ii , nee tantummodo antiquorum, sed hae nostra aetate , is dignitate mimentium t An tabula defuerant sibi ' an Arebi- Non ergo Ferrariensium rerum moderator es t non Arebivi praefectust Tu omni Ferrariensi doctrina imbutus, omnia sapienter agis, γ' quae in obscuro latent suscitantur abs te , ut in lucem prodeant. . Debueras igitur quorumcumgue, de qui 'in hae mantios seriptum faciam , plenam scientiam habere : Ego enim haec eadem omnia olim a protocollis publicis emunxi , adeo ut ipsamea se tibi facild erre poteνant, nee ea tu ignorare debebar : sed aciem oculorum tuorum e gerunt: inquis enim :non omnia Possumus Omnes ,- 2 ae quidem ingenu , sed

intempsimὸ fateris. Nam i i de tui parsimonia tanquerebantur , te in veris decursu nimium , γ' peri prodigum sensere: profudisti enim inlesuationes quamplurimas undequaque dumis septas, atque etate distantes , sed nibilo pro eo, quod instituisti pendeπ-das. Praeterea laudationes , praconis, commendationes, titulos,

elogia gravi a , ornati sima , γ' sueata profudisti: notiones ad rem tuam non facientes , opinque tuum ad turgescentiam usque perdurentes intrudere satagisti : Nomina, γ' personas mercen ria , servilis, ae pedisequa eonditionis: Areb tector, Sculptores, Tictores , Minimorer, Scriptores, Musicos, S phoniarcas, Om

4쪽

tan seriar, eosque, qui ad numerum δω, eI magna, vespamma, ac quoeumqκe alio infrumento emineu, tu eatialogum usque , γ' quidem ingentis numeri , perduxi ἐ. Eruid Dedilbo eum strvbio ' quid speculo commercii eum gladio 8 2uid ad rem nurram faciunt y 2uid ad Ferrariense Omnasium tot ex stranei , Ferrariam tamquam eanes ad Nylum permeantes Ecce , Torserate spectatissime , ecce id, quo abundasti : Ecce id in quo diminuti po eris te remelnsi, resecando utilia, ubi ubertatis opus erat, atque inutilia ad tui libitum surrogando , ubi fluiendi licui fuerat praefigendus : imm3 π damnosa non nulla superserendo , qua Omnasii famam imminuunt potius , quam amplificent. Hoc pacto duo , π quidem magna molis

Volumina confisuxi 3 , dum ea , quae pro uno vis complendo fatis erant, in infinitum penὸ currente rota, protrabere studuisti. 2ua propter , ut Historiae tua , tibique morem geram, nibilantiquius in mentem babur, quam ad illam laudabilius extruendam , periti eastoris mise3 gerere, ut de uam , es evellam , ad rem, es plantem ; atque ita rem tantae utilitatis pro tammtixi Tatria sartam tectam resitram . Perlege igitur , o serj-tor optime , es' mea merba , tamquam ab ore tuo provenientia

reputare ne dedigneris. Etua tu Iacere debueras suppleo , mel ad ea et denda, pro quibus Iippitudine laborasi , conspicitiais naso tuo adapto, es' quidem non plana, sed senilia ; ut facialius hoe pacto omissa invenias, γ' rex, quas pro nihilo tabuia si, in pretio habeas . Dic mibi quaeso , amabo ter quanti

nune meneunt duo bae tua molumina P auanti plurimi, es' quidem meritὸ - Imposterum hac addita mantissa pro corollario ) maximi menundabantur . Nonne ergo tibi rem graram focis , quod res tuas euro ' Novum debise erit Bibliotheia

carum

5쪽

earum pensem , M absque meis vindieiis opus tuum iure Iesum ranseatur . 2 rixabuut 'Fibliopolς, ω' Biblistbeeam boe meum supplementum : eritque pro bonoris , cs integritatis nota , iuealbatogis qui per Italia ora , cs' iatra montes eireumferuntur se legatur et: Bolsetti de Ferrariensi Gymnasio, cum supplemento Guarini. Absiue hoc θrmate , parripendendum . , reiiciendumque potius, ac pro mutilo insemique libro Opus tuum aibitrabunt . Vale.

6쪽

AD LIBRUM PRIMUM

Supplementum , es Ammadversones. N fronte prioris Libri, tabula illa se mihi pag. I.

offert , quae viriculo insculpta, mediam pen E implet pagellam. Haec tota pictura est Sacri Concilii recumenici in Civitate Ferr riae, atque in summo ejus Templo, ab Eugenio IV. Summo Pontifice, anno 1638. co acti , pro Graecorum cum Ecclesia Catholi-cΟ-romana concordia; quod postea ob infecti aeris contagionem pestiferam, ad Florentinam Urbem pro conclutione translatum fuit . Patres omnes latini , & graeci, una eum Imperatore Ioanne II. Paleologo, Demetrio fratre, & ipsemet Eugenio Papa sedentibus , adstant delineati, sed non qua fieri poterat veritate. Totum opus ad Pictoris libitum efformatum est: Templi majoris constructio, longh distat a vero aedificio, cujus topographia T. I. l. q. Pag. IMO. Borsettanae HistoIix exhibetur. Vultuum

species Diuitiam by Corale

7쪽

PARS PRIMA

hcntur nummismata maximi moduli, & quidem contemporanea . a quibus vera utrorumque facies desumi poterat quae hic affer rentur . Quemadmodum enim singulas aliorum subsequentium a Iibrorum frontes novis tabulis topographicis , & quidem ad lihellam veritatis sculptis exornare Bor letto placuit, ita de veritate curandum erat in fronte libri primi , ne a tabuloso , seu

commentitio inventu opus exordiretur.

Acta Concilii Florentini ex Vaticana Bibliotheca collectorem habuerunt Horatium Justinianum , qui illa ex valvis aeneis Basilicae S. Petri pro eo quod ad res caeremoniales spectare potest desumpsit , & ex typographia de propaganda publici juris fecit anno Domini I 538. Ibi totius Concilii historia perhibetur, & in

altera parte ubi de Graecorum adventu Ferrariam sermo est, i tus apparatus describitur rerum conciliarium, quae incidi debum rant . Ibi Paleologus plusquam semel magno illo galero cuspidato coopertus depingitur, prout in nummismate hic inciso, ex Musaeo Nicolai Baruffaldi Ferrariae , in fronte secundi libri demonstrabimus. Modus, & ordo sedendi, & Ioci apparatus etiam describitur a Ludovico Maimbo urgo satis eloquenter: a quibus Omnibus quantum satis erat ad veram pingendam historiam suppeditari poterat sculptori , & Historiae illius compilatori. Hac igitur fronte illustranda erat Gymnastica Historia in hoc priori libro , non commentitio diagrammate. Sed ut ad Hist pU a. riam perpendendam accedamus , ad paginam et. me sisto, ubi de Ferrariae originibus , deque variorum Scriptorum diversa opini ne verba fiunt, ibique hoc primum noto. De Vico Egonumis,sve Ananino sermo fit, sed nulla mentio est de VII. Vicis hac, illac per Ferrariensem agrum diffusis. Eorum recordatio in amtiquo marmore extat Ferrariae , & pro totius Ferrariensis hist riae fundamento habetur tum a Gruthero , tum a Ligorio, tum a Gaspare Sardio. Poterat Borsetius hos authores, & marmor illud adire: prostat enim in aedibus recordati Baruffaldi, prout

8쪽

LIBER PRIMUS.C. VALIO POLYCARPO

ornamenta. Decuri natus . Inlustratu a splendidissimo ordine Arimin. Patron. VII. Vicorum. Item Collegior. Fabr. Cent. Dendr. Coloni Arim. Item Orn menta decurionatus inlustratus a

splendidissimo ordine Pisaurens. Patrono Collegiorum Fabr. Cent. Dendri Navic. & Vicimag. Colon. Pisaur. Plelis Pisaur. ob merita cujus deis dicat sportulas. Decur. V. itemq. Collegiis Plebi. r. dedit. L. D. D. D. P. Item de Foro Alieni per Corn. Tacitum Hist. lib. 3. post initium commemorato, testimonium afferri poterat. Vel alia recensenda erat opinio , & quidem non parvi ponderis, nec levioris momenti, nempe Ferrariam non a Foro Alieni, sed a Feriando derivatam; atque ita non Ferrariam duplici RR , sed Fera I iam nuncupandam esse, ex opinione Pyrri Ligorii in libro Originum Civitatis Ferariae, typis impressi sub nomine Fragmenisti quem librum authographum , & completum, non verb ace phalum, & mutilum nobis videndum tradidit Ioseph Masus E Uesiae Cath. Ferrariae Mansionarius, & rerum Patriae suae accuratissimus collector ubi opinio haec satis valido fundamcnto

comprobatur .

Ad antiquae Vicoabentinae Civitatis destructionem progreditur Borsetius pag. 3. , & ad translationem Sedis Episcopalis Vico. ventia Ferrariam, ad hi fidas Padi ripas. ibi Ferrarienses, Padi, seu Eridani accolae esse coeperunt juxta antiquissimum Vitaliani Papae in siculo Vll. assertum diploma, cujus mentio est apud Franciscum Petrarcham in Romanorum Pontificum Histo Naia , eiusque breve fragmentum affert M. Antonius Guarinus l. 6. sol.

9쪽

vo servari testatur. Poterat igitur Borsetius, qui huius Archivi praefectus est, cuique nemo claves contendit, totum hoc Diploma absoluth complere, nee non in hoc loco transcribere . , nee illud pro figmento habere L quemadmodum apud non nullos scriptores habetur J cum mentio illius pro historia sua astruenda satis profutura fuitIet illudque non praeterire: sed ubi de VLtaliano mentionem facit, integrum totum afferre,. hac saltem fretus ratione, ut curiosis criticis qui tale Privilegium suppositum , simulatumque undique deelamant i commodε exhiberi posset tota suspicionis materia, atque it, rationes dubitandi in aperistum proferri, ut manifeste depraehenderentur; &, si ratio id postularet, confutarentur . Omissionem itaque hanc supplendo , in calce hujus prioris libri afferam integrum Vitaliani Papae Privilegium ex Peregrini Prisciani latebris effossum: mihi enim Archivum Ferrariense peisnetrare non datur. Nec illud ad praesens, in hac pagina transcribam, ne ab incaepto instituto deflectam . Subditur in eadem Historia pag. 3. Civitatem Ferrariae Grais eorum , Gallorum , Germaustrumque Imperatorum successime jusspar visse se. Dematur quaeso , verbum illud Graeorum, nam hoc perperam asseritur, saltem quod sciam. Imperator Paleologus certe tunc eum Concilio interfuit , nee leges sancivit in hac Civitate, neque populo huic imperavit. Praeter hunc, quinam

alter Graeca corona decoratus, hanc Urbem rexerat ρ nullus profecto . Nec valet dicere , Pelasgos cum oenotro in Italiam, venisse dominaturos : nam tunc temporis Ferrariae incunabula nondum excogitata fuerant, & plura perierunt qcula , priusquam Ferrariae nomen invalesceret.

1at. 4. Epocli non Ephoea erectionis studiorum Ferrariensis Unuversitatis constituitur sub ann. Iago. sed quo diplomate ρ qua authoritate 8 quonam testimonio p quo publico stipendio e nullo prorsus . Fortasse ex cippo marmoreo P. Pupii, P. Liberti Medici quod Ferrariae in Ecclesia Cathedrali visitur ρ Sed unus tantummod5 Medicus, quamvis in arte eximius , & sortasse publi. co stipendio conductus ad hanc Civitatem tunc penh impubem, ad hoc valere non potest , ut omnium scientiarum Universitatis saltem principium construatur . Ultraquam quod, P. Pupius ex marmoreo ejus cippo docemur fuerat VI. Vir Augustalis ;& si vere medicam artem Ferrariae exercuerat de quo maximε dubito per multa ante saecula floruerat, nec ad annos Christi II o st Disi tiroci by Cooste

10쪽

LIBER PRIMUS.

est reserendus. Ex quo deducendum est, Borsettum hoc Mo numentum ad historiam Ferrariensem tantummodo illustrandam exhibuisse, ut clare pateret, Ferrariam ante Christum natum, . scientia , ac bonis artibus non caruisse, si medicam artem peris maximὸ colebat, ut medicum post ejus obitum, hae honoris sepulchralis memoria celebraret. Ad quod magis Comprobandum pag. s. iubdit , & in apertum prosert aliud marmor votivum Silvano Sancto dicatum , in quo de Zosimo Grammatiso, de Metio mu- fore, de Petilio Celatore, deque Rufo Musico mentio est satis ela. Ta, nee notis contractis c ut mos erat apud Romanos sed integris , & completis exscripta: ex quo, ac etiam ex illo verbo Canabi fera rationibus ad argumentum nostrum non facientibus mihi, nonnullisque eximiis antiquariis maxima oritur suspicio. Ad astruendam scientiarum exercitationem in dicta Civitate subintrat aliud marmor in fastigio Ecclesiae Monialium S. Antonii Abbatis elevatum , cujus inscriptio late major est , quam quae exscribitur : atque ego hic omissa supplebo. Hujus Inscriptionis pu-6. verba sunt, quae usque ab anno r697. clarissimo Muratorio transia missa fuere per eximium virum Franciscum Mariam Nigri solium Medicum Ferrariensem.

FESTO. LABIRI. PRIMGE. DELIO Parva sub hoc titulo Festi sunt

offa Labir. Quem afferens fato condidit Ipse Pater. Qui si vixisset Domini iam

Nomina ferret. Hunc casus putei detulit Ad cineres.