장음표시 사용
11쪽
ob nimiam quormidam subtilitatem derivata sunt vitia. Id unum monuisse suffciat, invidam sciliceti contradicendi libidinem, deque omnibus dubitandi vitium in iis, vigere potissimum , qui proprio 'nimis indulgentes ingenio, nihil optant avidius, nihil e sollicitius curant, quam ut in Omet ni disceptatione ceteris subtiliores, acutioresque videantur. Nihil enim tam certum, tamque evidens objici illis potest, quod, si vel quia novum , vel quia hactenus illi; incognivum, eorum palato non sapiat, in dubium sua ipsi subtilita te non vertant. Verum detur venia : si hac super re nimius fortasse fuerim. Neminem criminari mihi in animo est , sed tantum, salva, quae Scholς jure debetur, reverentia , recentiores Philosophos a quorundam' dicteriis conviςiisque
rindicare. Itaque si ei l es respondisse , q-so te, ut patien
ter audias: multo major est novocasse a . . , Missis ergo Scholae subtilitatibus, ea in Logi a tantum hibeo, quae cogitandi artem, Logicam ipsam, nisi mea me faulat opinio, vere constituunt: .videlicet quae menti nosmae faricem, praebent, eamque dirigunt, ne lavrevum investigatione, ipsaque etiam civili vita filiamur ipsi,& alios decipiamus. In illa tamen Logicae parte, quaeratiocinium respicit, aliquid inveteratae consuetudini gandum fuid; ni ruirunt non praeetetmittetida penitus, quae de ollonymorum figuris , & modis , deque reductione imperfestorum ad perfectos , eorumque osten Ane in Scholis traduntur. At si plura omisi, quae Scholasticam subtilitatem redolent, adjeci non pauca, quae CrisI-cam sapiunt. Nemo me accuset, si praetur morem id praestruterimo Etsi enim Crisices Ars plane diversa a Logica videatur, constans tamen opinio mihi est , certaque sententia, perfectum non esse Logicum, quem Critica lateat. Haec
quippe spectari mihi posse videtur, veluti altera. Logicae pars
12쪽
Nam ut ista in omnibus mentis operationibus dirigendis, ita illa in uno potissimum regulando judicio tota versatur νnihilque hoc praesertim alvo magis interest nostra, quam ut hac potissmum in parte nos recte instituamus. NibiI quipiam bae tempesta te celebrius, ut egregie observat doctissimus Mabillonius, aliarum censurae vaeare, idque uarie sim
adeo i aluit , ut vel ipsis mutierculis bane artem prosiuri sit nihil antiquius. Inficiari sane non ausim , plurimum inde bam
risi emolumentum . Secus namque , veritatem simul atque mendacium' perperam confundi ope contingeret, nisi ab invicem per
Critices normam dijudicarentur . Vrrum plerique adeo impudenter ista abutuntur , ut baud minus , quam ex errore ae ignoram tia detrimentum mens inde patiatur. Temerario ausu materias
suapte sponte desinium fine praevio. earum examine s. c ' nedum in eorum discussione, de quibus in humanis ac naturalibus scienariis communiter agi r , talem sibi usurpant potestatem, verum etiam in iis, quae Ipectant ad ortiari Fidei dogmara . Super bis enim arbitrario plura identidem Hserunt , majori sane siducia , quam si eadem Oecumenicum enuntiaret Concilium . Et bis forte tot inter morbos unus esse de ebenditur, queis maesens
saeculum misere laborat. uuandoquidem , si praecedentibus secutis noxiae plieitatis, nimiaeque eredulitatis vittam adseriabitur, nostro Me aevo nufere ab iis , qui acrimi se praeditos ingenio jactant, recipitur , quin prius ipsorummet censurae subdatur ca). Rem itaque non inutilem arbitratus sum me famirum, si praetermissa subtilium quaestionum farragine, quibus vulgaris Scholasticorum Ggisa abundat, aliquas prae clarissimae Artis regulas in Logicam ipsam transferrem , sum initque , ut ita dicam, labiis delibarem
Quod vero spectat ad Metapb eam , sicuti nulla est Philosophiae pars, in qua laxius, quam in supb ea Scholae. ψ
13쪽
subtilitas dominetur,ita nulla est, quae indica manu magis indigeat. Ex iis proinde , quae hac in parte tradi a Scholasticis solent, missa feci non pauca . Nihil tamen eorum, quae utilia mihi visa sunt, scituque digna, intactum reliqui. Habebis ergo tum, quae de ente, ejusque affectionibus, atque principiis ingenuum Metaphysicum latere haud debent ; tum , quae anima rationali , deque Deo ipso optimo maximo,
lola dirigente ratione, attingi a nobis possunt, & explicari. Hoc tamen loco satis de re. Ex singularum enim partium praefationibus constabit clarius, quid in earum qualibet tradatur Modo restat, ut de methodo, qua res ipsa tractata a nobis fuerit, pauca dicamus. In id ergo animum intendi, ut, quoad fieri pro rei conditione a me poterat,Geometras imitarer . Non enim alia,
omnium Eruditorum judicio,est via ad res perdifficiles, maximeque abstiusas nitide,&facile explicandas magis idonea; ac proinde ad docendum aptior,&ad persuadendam efficacior. Quam in pertractanda Philosophia nuper adoptavit
CLVolfius, digna quidem commenchitione est, non adeo Τamen, ut Geometricae praeferri jure ac merito Posse videatur. Iuxta hanc quippe methodum omnia , etsi quammaxime inter se diveria, sub eodem tenore, sive formula traduntur : quod certe haud Ievem tyronibus Confasionem parit. Non enim, ut par est, terminorum definitiones diicernuntur ab axiomaris; neque propositiones per se notς ab iis,qus demonstratione indigent , neque propositiones principales ab ilIis, quae sua veluti sponte ex ipsis guunt, dc derivantur. NulIa quoque mentio eorum sit,quae in oppositum adduci non semeI possitnt. Neque enim omnia, quae docer Vir CI,
certa adeo sunt, ramque perspicua,ut ilIis refragari neminisne piaculo liceat. Praetereo, omnes Logicalis regulas, Omniaque
14쪽
niaque Metaphysicae principia exemplis ex sublimiori etiam Matnesi delumtis, a Viro eximio illustrari: quod quidem tyronibus quantum negotii facessat, difficile dii hu esst; utque verum fatear, videtur nimis arduum , neminem postera,eae studio incumbere, nisi abstrusiorem Mathesim profundius rimatus antea sit, in eaque fuerit apprime versatus. At non ego is sum, qui Viro summo, &, si quis alius, de Philosophia & Mathesi praesare merito, aliquid propterea vel minimum laudis detrahere velim . Aliud itaque in mentis Philosophia pertractanda meum fuit consilium. Posita naturali, quoad potest fieri, rei, de qua differendum est, divisione, primum in singulis sectib-nibus locum tenent eorum terminorum definitiones, quorum distincta notio requiritur, ut quae ibi explicanda deinde sunt, vel demonstranda, probe percipiantur. His subjiciuntur in Logica animadversiones, atque regulae ,quae futur sunt usui, ne suis in operationibus mens nostra fallatur. Ia Metaplasica vero post rerminorum definitioncs , principia ex suis terminis nota, quibus ad demonstrationes conficiendas opus necessario est, exhibeo,& paucis, si id necessitas postulare videatur, expono. Distinctis deinde propositionibus
palam facio, quid luper re in disceptatione posita probabiliter sentiendum putem. Singulis propositionibus, quemadmodum etiam terminorum definitionibus, ipsisque per se notis principiis, sua, si qua mihi scitu digna ibi occurrunt,
consectaria subiicio; tumea pro viribus diluo , quae Vel sententiam, quam teneo, labefactare aliquo modo possie videntur, vel aliquid tyronibus negotii facessere. In omnibus porro rebus sive explicandis, sive demonstrandis compendio, quoad poteram, studui. Plura omitto, quae vel ipsa duce na- ura, nota cuique sunt; eaqne paucis innuo, quae , levi adhibita
15쪽
bita attentione, cognosci optinae possunt. Quae vero detriti- ratione indigent,ita ostendo, ut de suadendo potius, quam de convincendo intellectu mihi sit cura; nullibi enim cum refractario & pertinaci res mihi est, nec φrit unquam, sed
cum docili tantum, veritatisque amatore ingenuo. uuid sit in quaque re maxime probabile semper requiro a ), paratus, Disa Catholicae pace victoriae ina a indissolubilium re*erentia decretorum satronos doctrinae emendatioris audire, oe cim cumcisas ab omni errore fimeas subtilissimae discreticinis agno cere Q. Neque enim ulla ejusmodi sumi necessitate adstrictus, mibi, velim , nolim ,sis certa quaedam tuenda sententia c). At ne quis plagiarii crimen mihi imponat, non solum
audi ores, quibus usus tum, honoris gratique animi argumento, libentissime nomino, ratus cum Plinio ad Vespasianum, benignum esse, ει plenum ingenua pudorisfateri , per quos profeci verum etiam, quae ex illis desumpsi , ita
in medium afferro, ut eadem ipsa illorum verba, alio cha ractere impressa, saepissime exhibeam. De stylo nihil est, quod dicam. Puto meo muneri me seia eiste satis, si tyronibus, quibus haec scribo, non multum laborandum fuerit, ut, quae a me dicuntur , quamvis neque
polite, neque omnino latine dicta fortasse sint, distincte ni tideque percipiant. In rebus discillimis , inquit S. Augusti nus, non debet curare Vis, qui docer, quanta eloquentia doceat, hed quanta evidentia. Cujus evidensia diligens appetitus ali quando negligit verba cultiora, nec cura , quid bene sonet, sidquid bene indicet, atque intimet, quod ostendere intendit so . Dissimulare tamen hoc loco nequaquam possis m, quam in juste Scholasticos ea de causa criminentur nonnulli nimis
H Tullius lib. IV. Tuscul. d Praes. Nisi Nat refit. s. . . S. Prospereornra Collatorem cap. I. o Lib. IV. de Doctrina brisianaeap. o Tullius lib. I. de natura Deorum e. 7.
16쪽
em tinctae naris viri quod in Logistim 'praecipue, &adeo: magna , i eorum 'itio, irrepserio barbharilmorum copia, ut de rebus ad eas facultates spectantibus, nemo prorsus disserere modo, queat, quin barbare persaepe
loquatur . Etsi enim non inficiar, disciplinas hujusmodi a ndare barbaris vocibus; videtur tamen, totum hoci quid. quid est vitii, imputandum scholasticis non esse; sta in i sam quoque Latinae linguae penuriam aliquid essio rejiciendum. Cum enim de pluribus, praesertim in , disseraturi modo, quae a Scriptoribus aurea Latinae linguae aetate florentibus, ne leviter quidem memorata sunt; ecquis mirari jure ac merito poterit, si ad ea modo explicanda aduhibeantur vocabula Scriptoribusipsis inusitata,& Latio prorsus incognita Temere sine, si mini dicere fas est, quod sentio, in nosmet legem sancimus iniquam a , si in quavis' scientia, liberalique arte pertractanda, Tullianae tantum , es usurpentur velimus, nobisque sapidam non sit, nisi quod
auream Latinae linguae refert aetatem. Et ipse Prόfecto ium.
mus Drator Tullius, Philosophum agens, ubi detur postulat, ut in rebus inusitatis, i quod Graeci ipsi cium , a quibius Me jam diu tractantur, utatur verbis interdum inauditis M; neque aliam esse caulam, fassus aperte est Quintilianus , i cur tantopere aspernemur Vocabula quaed m , quae admodum dura videntur, ut 'ens, dc esentia , nisi quod illius sunt ver. sa) iniqui judices adversus nos sumus, ideoque pauperιate sis monis laboramus: Nam ω quae vetera nunc sunt inuerint olim nova, ω quaedam in usu postquam recentia so . veant ergo censores hujusmodi, ne contra Scholasticos nimii sertastehac in parte sint ; idque ab illis requirant, quod ne ipsi quidem , etsi in Latina lingua peritissimi, 'praestare possent modo , neque olim potuissent. Ce-
17쪽
Ceterum absit a me prorsus, ut vel de aliquo minus h norifice sentiam, aut quemquam velim meam in sententiam
adducere, Candide fateor, nihil esse, quod magis mihi stomachum moveat, quam illa quorundam impudentia qui de omnibus contra sentientibus insolentissimo spretu loquuntur, quasi ipsi soli sapientes sint, & optima quaeque videant; ceteri vero pleni sint praejudilatis, semperque in err
re versentur. Maledico enim dente omnes, qui contra opinantur, indiscriminatim carpere, hominis esse puto abutentis otio,& literis. Quantum igitur in me est, sentiat unusquisque, prout vult, eoque stylo, qui sibi magis placet,lo. quatur,4scribae. Suffcit mihi hoc loco, fissum esse ingenue, quae de Scholasticorum Logica de Metaphsea mea opinio sit ;quidque in hisce traetandis Philosophiae partibus ipse praestiterim. Omnibus proinde in omnia mea plenum jus esto. Nemo laudet officii gratia, neque legat invitus. AEquo ferat animo, si quid in re, vel in modo peccatum a me fuerit ; mim vitiis nemo fine nasci a); illudque velim omnes persuasum habeant, monitore ingenuo.nihil accidere mihi posse jucundius honorificentiusque . Incaute porro si quid fortasse scripserim, quod aut Catholicae Fidei non plane cona num videri nonnemini possit, aut minus sanam tutamque redolere doctrinam, irritum plane volo, utque corrigatur deleaturque, enixe precor. Totum siquidem hoc, quidquid est operis, S Romanae Ecclesiae infallibili inconcussisque judicio non minus ingenue, quam libenter subjicio. Vale, meumque animum aequi bonique consule.
18쪽
Ρ Rol egomena in Logicam. pag. I. LOGICES PARS I.
De simplici rerum perceptione. SECTIO I. Expenditur quid, quotuplex sit suelix
De idearum universalitate, partieularit te, o simularitate et abi de quinque ideis unmersilibarPον- u. pag. 8.
De veritate, re falsitate, claritate, σdistinctione idearum. pag. IT
observindasint, ut recte fiat. NE. LI. - SECTIO V. 'Generalis entis realis divisio breviter 'ex. plicatur . Pa . 24.
De Aristotelis eategoriis, vulgo praedicamentis. Past. 2O
De remm prioritate, posteriaritate, νε multate. Pag. γλ
De idearum signis, me de terminis voca
Iudicii natura paueis explicatur. Pa . SECTIO II. De origine vitiorum, quibus judicia nota Ialefactarisolent; σ quomodo illia m
Explicaritur breviter propositionum emGra , qua in usu sunt apud criticos p. 8 .
Regula mentem dissentes in ferendo jud eis de rebus tam uris, quamfacti: ubi critices principia explicantar. P. 89.
19쪽
credendisdinνisis,qaea tam divina qua humame auctoritati ianituntur. p. IOL. - ARTICU Eus IV. CR Inia mentem dirigenus m iis erecandis eventιbus, qui ab humina tentaem auctoritate dependent. P. III.
Recensentur fantes μαψω vitiorum , quibus ratione materia ratiocinia no-fra Libefactantur. p. IGM
De ratiocinatione, sive discursis.sECTIO I.
Traduntur principia, regula, oe modi singularumsigurinams rugismi. P. I I.
EXERCITATIONES SCHOLASTICAE IN LOGICAM
De Logicae natura, em materia, sine, An propositio vera si mutari iurisam atque ofecto . . P. ZOI- pag. zLI
20쪽
C i ita ver issimi Patris ierant a Laurino totius ordinis S. Franeisti Ministri Generalis attento , serioquEauim yexpenderimus opus, cui titulus est: Phitis is Mentis rimas primus, opera, & Itudio R. P. Fortunatia Brixia Stricti risobservantiae elaborat in , nihilque in ipso invenerimus quod orthodoxae Fidei, probisve moribus, vel minimum adversetu . dignum idcirco censemus, ut communi scholarum utilitati publica lucescua-aur, si havidini tur&c. . . . Brixiaeta Conventu Corporis Christi die χχ. Martii I7 r.
PR. CAIETANUS A LAURINO Lector Iubilatus , Catholica
Majestatis in Regali Congressu Matriten. pro Immaculata Conce- ptione Theoli us, ac totius ordinis Fratrum Minorum S. P. N. Francisci Minidet Generalis, Conimissarius Visitator Apostolicus,& in Domino Servus. Dilecto Nobis in Christo R. P.F.Fortunato a B ixia, ostra Res Proυ.Brixiae Lectori Theologo, ac ordinis Scriptori, Salutem , ct Seraph. Benedict.
Um juxta Apostolicas nostrique ordinis Constitutiones; de mandato nostro, idonei Censores opus quoddam a Te elimatum, cui titulus est, Philosophiae Mentis Tomas primus, recognoverint,illudque ab ipsis revisum,ot approbatum fuerit:Nos praestatium tenore, eum salutaris Obedientiae merito, Tibi saeuitatem impertimur, quatenus servatis de reliquo servandis idipsum Typis mandare possis,&valeas. Datum Romae ex nostro Arac itano onventu die prima Aprilis I r. F. ccetanus a Laurino Minister Generalis θα- L 4. S. . De mandato Rhia in Christo Patris Re L Mo: Lauinentius a Roma Sacri Giasis ordinis.
. . I DELLO STUDIO DIPA Dou A.
Coneedemo Licenm a Glau- Maria Ria2ardi Stam pator di Bre scia di potet ristampare it Libro imitolator Philosophia malis
melodiae tractMa atque ad usus Academicos accommorata opera, ct sadis P. F. Fortunati a Brixia Ord. Mn. S. Francisci Reformator um ,
osservando grordini soliti in materia di Stampe, e presentandole Copie alle Pubbliche Librarie di Vmmia, e di Padora. Dat. li 3 o. Novembre 1768. .