장음표시 사용
431쪽
i cum semper immobile sit , im- ωlum Empireum agit in haec inferiora , non quidem Zer mo.
ram,sed tantum ex propria substantia, ct
agunt omnes coeli qui sunti inperfectioris naturae, & ordinis inferioris ; ergo multo fortius agit coelum empireu, quod est nobilius , praestantius , & in ordine superioris naturae. Idem docet inaequalis habitudo terrς,
quae deprehenditur ex varia productione rerum ; experientia namque docet, in eodem
climate, sub eodem meridiano, quaedam gigni, & produci ilia una parte terrae, quod in sibi vi.
cina, & propinqua non generatur : haec disparitas, ex terra prouenire non potest, quae ex se pullam habet qualitatem propriam ad rerum disparium productionem, imo neque ad simplicem rei cuiuscumque generationem . Coeli enim sunt cau se istius disparitatis , cum aspectus illorum sit omnino idem , respectu earum partium , ergo: haec disparitas , est reducenda mobiliter semper seruat eum dem aspectum diuersum , pro diuersis partibus suis , diuersa propterea generantur in terra.
Extra , ct supra carium μ' reum non datur aliquod spatium, seis imaginarium , in ita , aut ita emiensoriis .
ex maximis angustiis,quax patiuntur authores illi, qui hoe imaginarium spatium esse volunt: siquidem interrogat quid. nam illud sit, quae, & qualis na.
tura illius , obmutescunt. Interrogati,sit ne corpus quantum metamaticum , negant . quia si tale esset , suscipere aliud corpus non posset; cum tamen ipsi velint in ipso spatio D 'um ponse creare alium , vel alios mundos . Interogati, sit ne corpus physicum materia scilicet constans, & forma , aut ens aliud reale metaphysicum, negant ἔquia si tale esset, a Deo fuisset
432쪽
do De Crea ramundum nihil sit creatum . Interrogati , sit ne ens rationis , negant, quia nobis etiam de eo non cogitantibus est suo modo ,
voluerit creare. Adde Diui B nauenturae rationem . Qui dicunt esse aliquod spatium imaginarium, ponunt illud extra aut est nihil , aut aliquid aliud si nihil est, ergo Deum esse extra coelum , est Deum esse ilia nihilo, & non est maxima laus Deo esse in nihilo, cum chim ra, quae nihil est, in nihilo sit: ergo cum Deo extra coelum est, optima sane societas. Si est aliquid , aut est increatum , autereatum , dici non potest creatum , ut etiam aduersae sententiae authores fatentur , ergo est increatum; at qui praeter Deum, nihil est increatum ἱ ergo cunias Deus dicitur esse extra coelum , dicitur Deus esse in semetipso , ac proinde re ijciendum omnino est imaginarium illud spatium. De primo mobili .
prietates inuestigamus;quod appellatur primum mobile, eo quod primum locum inter coelos contineat , si a sublunaribus partibus ad terram descendentes , coelos numeremus, & ex
eo quod vicinus sit empireo cς-lo immobili , & ex eo quod olimnes coeli alij, ab isto diurnum accipiunt motum , ab illis appellatur decimum coelum qui
decem coelos,& non plures narubiles esse volunt ; ) qui autem
augent, vel minuunt coelorum numerum , et varia imponunt nomina. Hinc constat quare ab aliquibus secundum coelum, ab
alijs decimum , ab aliis nonum, ab alijs octauum appelletur. De isto sit.
Primum mobile ess in caelum , quoIrapidissimo,ct aequabili motu abortu in occasum infra υigintiquatvor horas, super polos
mundi mouetur , ei cumducens omnes alios caelos.
& essentialis definitio, sed talis tamen descriptio, ut verum contineat genus , & loco propriae differentiae nobis incognitae , varias proprietates quae ita primo mobili conueniunt, vi nulli atreri coelo conuenir possint. Coelum
433쪽
descriptione ; motus rapidissimus, & aequabilis , prima proprietas. Rapiditas primi mobilis deprehensa est ab Astrologis,& ostensa ex illius aptitudine,& extensione , quo enim illud
Coelum maius erit, eo quoque velocior erit motus . Magnitudo,sui extensio primi mobilis, colligitur eκ distantia illius a terra , quae distantia eum sit semidiametrer illius Coeli, su- eraddita alia semidiatio, haebitur integra diametrex, quae si triplicatur, & addatur septi.
ma illius pars , iste numerus facit totum ambitum primi mobilis, si credimus Piccoloinineo lib.q. cap. II. suae spherae, ubi distantiam primi mobilis 1 terra per milliaria italica explicat , erit distantia terrae a primo m bili tanta , ut contineat ducenta unum millena millia , quingenta triginta septem millia , . Aequalitas primi mobilis motus ex eo maxime prouenit ; quod
diurno , & a Coelis inferioribus nullo pacto retardetur, monetur ab ortu in occasum a sua
propria Intelligentia ; alij vero Coeli , etsi , hoc ipso motu
moveantur , non tamen a propria Intelligentia , sed raptu
primi mobilis ; unde dicuntur circumagi, & moueri, & circumdari ab illo . Mouetur super polos mundi primum mobile et polos appellant Astrologi
illa duo puncta extrema supra quae Coelum mouetur , idque
desu impium a verbo verto, Unde & vertius, & cardines Coeli dicuntur . Non sine causa poli
mobile, dicuntur poli mundi, sed ad distinctionem polorum, qui in alijs Coelis, sunt omnino ab illis diuersi . Duo sunt poli primi mobilis , quorum illis , qui capitibus nostris supereminet, appellatur septemtrio ualis a septem illis stellis , ex quibus conficitur ursa minor, quae sunt uiciniores polo mundi, quam quaecumque aliae stelle existentes in caelo stellifero . Dicitur etiam borealis a vento, qui ex illis partibus ad nos venit. Dicitur , .upolus arcticus, idest ursinus , quia latiue est ursa , Alter vero polus nobis occulintus , sub nostro Horizonte latinE appellatur antarcticus quasi contra aristicum positus . Dicitur australis , & meridionalis, quia terminat australem, di meridionalem caeli partem , cum nulla sit stella in primo mo. bili & totum coelum ita es giat
434쪽
os De Creaturasiat nostros assensus, ut nulla , trum illius circuit vere polus
Ilius pars aliquo sensu percipi est .
Quaeret aliquis quomodo diuinare potuerint Astrologi, qua. nam in parte coeli sunt hi duo poli; sed facilis est responso a Notarunt Astrologi, bis in anno fieri aequinocticum, quae fieri nota possunt , nisi sole occupante mediam coeli partem , mutato isto loco in quo medieras est , pedetentim recedentes ab eo , mente, cogitatione , &oeulis corporis peruenerunt D. cillimi ad illa duo puncta itis extremis partibus coeli posta , ct quae , quam maxime ab arquatore, sui dimidia parte coeli distant, & haec eisse polos, non dubitarunt. Eatam vi , ,& nos nostrum polum deprς-hendimus 3 cui viae, & hanc adde , sereno coelo mrimirno tempore lucentibus , & radiantibus stellis, dexteram manum verte ad Orientem , sinistram versus Occidentem , tunc erit facies tua si tantillum eleuetur in ea positione , ut oculi tui ad polum dirigantur , & praecise punctum illud nores, & unum polum mundi, nota circulum , quem per totam noctem describet ultima stella , quae est in , cauda ursae minoris, nam cen-α Culis CH Iino. P Raetermittimus illud coe
lum, quod aliqui ex recentioribus Astrologis ponunt in ter primum mobile, & Cristat-
tum quia non est adhuc plene cognitum , & ab omnibus receptum ; tum quia authores, qui illud. admittunt, affirmant illud esse eiusdem naturae cum, Cristallino ; ae proinde , quae de coelo Cristallino dicemus , de altero quoque dicta acciapiantur .
neam appellatur , Utrumque nomen fortitur per metapboram, sui trans lationem .
dare preter primu mobile, aliud coelum superius firmamento , propter triplicem motum firmamenti : cumque cogerentur nomen non coelo imponere , occurrerunt Theologi , qui illud , cristallinum, seu
435쪽
Mera male tali. 6o7 seu aquaneum appellandum esse censuerunt et quia in seci legerant pagina esse aquas superiores firmamento, quae, cum naturales seu elementares esse non possint, indicant aquarum nomine , intelligendum esse ali quod coelum aquear, & cristallinae naturae ; quemadmodum coelum Empireum , tale est sortitum nomen ab ignea lucidi tate , ita cristallinum , hoc est adeptum nomen ab aqua, seu cristallina diaphan eitate , atque frigiditate , est enim transparens sicut aqua, & cristallum, continetque frigiditatem virtualiter, quam aqua ,& cristat Ium habent formaliter .
cristallinum caelum omnes halet circulos atque polos eodem prorsus ordine , eademque
dispositione , quam in primo mobili depre
IN medio istius coeli, aequator est , & seruata proportione iam antea notata , in eo reliqui circuli sunt ; ita tamen, ut circuli istius coeli nequaquam directe supponantur circulis primi mobilis . Ratio est , quia huius coeli poli distantapolis primi mobilis , seu mundi viginti tribus gradibus cunia, dimidio , quae distantia facit ,
ut circuli eodem prorsus modo distent a circulis primi mobilis. Mouetur illud Coelum motu diurno raptum a primo mobili , sed habet quoque obliquum motum , quem absoluit quadraginta nouem annorum mi lium spatio . De Firmameum.
ris conspicua radiantibus, & fulgentibus stellis dum suo fulgore nostros allicit oculos , illosque suauissima oblectatione replet, nostrum quoque allicit
intellectum,ut mente, cogitatio. ne, inuestigatione percurramur omnes, & singulas eius partes , atque proprietates, quae plura exposcunt documenta. In praesenti de illius substantia , &motu dumtaxat agimus.
Natura, firmamenti , seu dis feri caeli , ipsinu firmamenti
436쪽
468 De Creatara qui oribus Astrologis, quod illi putarent illud esse primum in DIC MENTUM II.
bile, ac proinde primum enelum cuius ambitu firmarentur omnes alij coeli, nec non omnia , quae coelorum ambitu continentur ; firmamentum insuperappo: atur, quia habet aliquas sui partes magis firmatas , &compactas, estque primum coelum quod numerando a primo mobili recipit distinctionem partium . Siquidem primum mobile , & cristallinum non habent aliquas partes solidiores alijs, imo omnes partes sunt eiusdem crassitiei, & soliditaris , quae proprietas in alijs coelis inferioribus non reperitur,& primum coelum hanc distinctionem admittens, habensque aliquas partes magis compactas,& firmatas est illud firmamentum . Appellatur insuper firmamentum , quod stellas fixas ,& situ firmatas obtineat, quae stelle etsi ad motu coeli moueantur , ideo tamen fixae sunt,& appellantur ; quia eam lem inter te firmam habent distantiam . Itaque definitionis loco est nobis haec dictio firmamentum dicitur stelli serum coelum
ab officio , quod stellas ferat.
Habet hoc caelum omes circulos ,
ct polis cristallini caeli. SVnt in stellifero coelo circuli dispositi secundum pre
Abundat iplum coelum polis, quia triplici motu vehetur , siquidem motus diurnus expostulat in firmamento suos polos correspondentes polis primi mobilis. Motus obliquus, quo suum absoluit curtum spatio
36o oo.annorum expostulat alios
polos , qui dicuntur poli Zodiaci, distantque ab alijs polis viginti tribus gradibus cum dimidio. Motus trepidationis setiaccessus , atque recessus, quo istud coelum, nunc ad australem partem, nunc ad septemtrionalem accedit, titubando ,
& ab utraque parte recedit , alios expostulat polos , quos Astrologi esse dicunt in proprio Arietis, atque Librae. De Sullis exissentibus in Firma
437쪽
Mere materiali . qas adamantem , ratione suae soliditatis , & luciditatis et mirabuntur magis ijdem oculi gemmas in coelo stellifero lucentes , si eas sciuei in t esse maxime solidas . De his gemmis, nempe stelli s, earumque quibusdam accidentibus sit.
Stellae omnes fixae in caelo stellifero
partes densiores illius coeli, aduentitio solis homine tu. ccntes, ita ut luce sua nunquam priuentur, dentis septem Planetis omnes aliae stellae sunt infirmamentor, ut colligitur earum motu, & ex aequabili distan--tia , quam inter se perpetuo seruant Obseruatione perpetua motarunt Astrologi stellas om- et nes fixas triplici motu moveri , quemadmodum, & firmamcntum triplici agitatur motu . Haecidentitas motuum ostendit omnes illas stellas in eodem esse
coelo, sicut e contrario, EX Ua
rio motu Planetarum colligimus cos esse in varijs coelis ;eamdem distantiam , quam a primo habuerunt stellae fixae a se inuicema, retineat: usqae ad praesens tempus et haec constans,& firma distantia ostendit illas
esse in eodem coelo, sicut e contraxi in equalitas di stantiae Planetarum ostendit Planetas in diuersis et se coelis . Stellas esse
partes de usiores sui orbis lucentes ex lumine solis, ita exisplicamus: stella est ens per accidens , habens pro materia partem aliquam densam, di soliis dam , & pro forma lumen solis, quod receptum in parte densiori, cohibetur , & retinetur. Hoc enim proprium est corporis densi , solidi , terminati ut
non patiatur transitum luminis. sed prohibeat ultra trasire, v de fit lucidum . Res exemplo
patebit : si quis speculum prae
. in aliqua parte , illud opponat radijs solaribus pars labefacta. ta, quia est diaphana praebebit transitum radijs solaribus , ac proinde no repraesentabit splendorem solis , nec lucebit: pars vero integra quia opaca est , &densa , ratione corporis opaci vitro coniuncti, solarem spledorem retinebit, & instar solis lucida erit. Simili modo fit in coelis , nam partes subtiliores non retinent lumen solis adueniens , hinc non lucent , sed densiores , propter suam soli -
438쪽
Ilio De Creatura ditatem, &'opacitatem retinent superueniens solis lumen , unde& Iucent. Hinc collige omnes stellas solis lumine lucere, quod probat Aristoteles , alijq: Astr logi ex luaa , quam ex se nullum habere lumen, sed totum mendicare a sole,eclipsis docet; nam fi luna proprio lumine lu- eeret non priuaretur illo, dum
eclipsim patitur , accipe tale alargumentum: omnes stellae tam errantes , quam fixae eiusdem
sunt naturae et sed luna propria laee non lucet, sed totam suam micem a sole mutatur ; ergo idefaciunt omnes stellae . Hoc ha-tent priuilegium stellae ut non solum nocte luceant, sed etiam
in die . Quod si quis quaerat,
quare a nobis non videantur in meridie , imo nec in aurora.
Responde hoc non prouenire ex defeetii stellarum , quasi illae non luceant, sed a maiori solis lumine impedire minus stellarum lumen, ne a nostro oculo
sentiatur, ut videre est cli quis
Iam asseri , ubi radii sci. lares perpendieulariter I
Delia omnes firmamenti finiit iant , suntque globos , σobari Hura.
scintillare, qemadmodum nec Planetae scintillant , sed
videntur tantum nobis scintil- Iare stellae fixae multiplici rati ne . Prima : Distantia est causa scintillantis , quae cum sit maxima in firmamento non est mirum si multum scintillare videantur stellae. Secunda est rapiditas , seu velocitas motus illarum stellarum , cum etia radiantibus solis radijs tremulus aer appareat. Tertia interpositi vapores, ct medii inter stellas& nos , eas reddunt quasi scimtillantes: quemadmodum turris quadrata propter interiectum aerem , & interiectos vapores retunda apparet, & baculus integer in aqua positus apparet oculis fractps. Admitto nullam harum rationem ex se sufficere,
sed requiri plures ex .illis ut stella scintillet . Ex quo fit ut concurrentibus ex illis quibusdam aliqui Planetae non umquascintillare videantur Figurae rotundae seu sphericae esse steI
439쪽
Mere materiali. las, colligunt Astrologi ex duobus , quorum primum est iudicium vi sus : nam non est, qui si
coelum aspiciat, non videat omnes stellas, tam fixas , quam errantes esse globosas. Secundum est,Lunae exemplum; nam
Lunam e se globosam, & sphaericam perspicue constat ex suae eclipsi, nec non ex modo sui augumenti, atque decrementi;sunt autem aliae stellae eiusdem natu. rae cum Luna ' ergo sunt eiusdem figurae cum illa. Magnitudinem stellarum esse diuersam docent Astrologi, qui stellas diuiserunt in sex classes. In quarum prima ponunt illas stellas, quae alias superant magnitudine. Vnde dicuntur stellae primae magnitudinis. In secunda classe
ponutur omnes illae stellae, quae sunt minores praecedetibus,sunt tamen subsequentibus maiores,& ita consequenter in alijs clas-sbus; ita ut in sexta classe reponantur Omnium minima , quae dicuntur esse sextae magnitudinis , quae quamuis minimae sint, tamen quaelibet earum est vice- sies maior terra. Hinc collige quantae debeat esse magnitudinis stella quaelibet primi maῖni.
Omnes Sulla in Frmamento ex sentes aspectu ,- ecta nota biles seunt tantum mille vi. ginti duae, quas Asrologi summo artificio redegerunt ad viginti
numerandis Stellis reperiet quicumque experimentum faciet, non plures in coelo vid
ri stellas, quam notantur in gI bo coelesti; imo multo plures in globo coelesti reperientur , quam notari possint in coelo , si turbidus aliquantis per fuerit aer , aut si aliquis in oculo defectus . Scio tamen ex sacra pagina , tum ex patribus multum
sibi persuadere infinitum csseo
numerum stellarum. His respon. demus admittere nos cum ceteris Astrologis aliquas stellas esse in coelo,nullo Astrologo vi Cis, ratione suae paruitatis , & exiguitatis, quarum numerum maximum , & infinitum quasi concedimus a ita tamen ut vςra ut
Astrologorum sententia, quia is dumtaxat illi, illas enumeraxu stellas, quae sub sensum nostrum cadunt, & sunt aspectu notabis p fg a les.
440쪽
gra Creatura Ies. Obiiciet aliquis sereno coelo apparere aliquas stellas aspectu notabiles , & tamen in globo coelesti non sunt. Respondeiamus non esse veras stellas , sed
autem , cum duae stella, in debita distantia dispositae, ad se inuicem sitos transfundiit radios, qui radi j , ubi coniunguntur, prae se ferunt stellam , quam veram stellam non esse, experientia docet, nam ad breue tempus conspicitur; Ad imagines viginati octo reducuntur omnes illae stellae , ut hoc pacto diuisae , Mal certum ordinem dispositae , melius notentur ia Vocant Astrologi imaginem constillatiomem, congregationem aliquarum stellarum , quae a figura, quam oculis obijciunt sua sortiuntur
Stella infirmamento existentes h bent longitudinem , latitudinem, O declinationcm-
IN longitudine, definiendae , ,
discrepant recentiore& A-Erologi ais antiquioribus, siquiadem antiquiores longitudinem stelI arum dicebant eisci disia etiam earum
vero maluerunt longitudincra astellarum esse distantiam earum ab illa stella, quae est in cornu dextero Arietis eiusdem firmamenti . Prudentiores hac in re sunt recentiores antiquioribus :quia firmamentum obliquo suo motu recedit, a situ, & positione primi mobilis,& cum cen. tesimo quolibet anno recedat per unum gradum , necessum
quoque est stellas fieri longiores , idest magis distare a primo gradu Arietis primi mobilis per
annuum quoque gradu , & ita singulis sphaerae annis variabitur longitudo stellarum , quae in uariata manet, & semper eadem, , si sumatura stella prima Arieti firmamenti. - Latitudo
stellar est recesius, seu. distantia illius alinea ecliptica; & quo fit ut illae stelix, quae in ecliptica
recedunt versus utrumque polum tantum dicuntur habere Iatitudine mi , quot gradibus dictant ab ecliptica .. Declinatio est distantia stellae alicuius ab
aequatore' versus utrumque Polum - Imagines, constillationes, omniumi stellarum firmamenti diearumque longitudines, latitudines , declinationes, & magui tudines , qui volet , consulate alitu camam sphaeram dol