Aloysii L. B. a Locella Tria tentamina ad illustrandas leges 12. tabularum

221쪽

PRAGM. EX XII. TAB. LEG. a s

. . Ut FESTUS De. eit. auctor est. Enim vero diligenter distinguendum inter noxam et noxiam, quoties huiusmodi vocabulum in - XU. tabulis, aut iure Civili occurrit. Quod autem IUSTINIANus in ψ. I. Inst. de no-xal. acI. ait: noxam e se φsium corpus quod nocuit, id merito reprehendit LAUR. VALLA De elegam. liv. lat. VI, 36. Verum,

quae deinde sequuntur, nihil aliud omniano mereri dixeris, quam quod Vallae, in Rei'ublica iure constultorum accidisse perquam lepide ac venuue fingit Vir omni laude dignissimus AUR. DE IANUARIO in librci elegantissimo, cui titulus: Res 'ublica lini

s- Τestimonium huius legis habes in

3. 4. Inst. de noxal. act. et in L. a. 3. I. D.

222쪽

eto 6 Ex PLICATIO ALIOR. QVORUND.

Ut Παρατρασιν ommittam, neque enim opus est credo hanc legem, Athenicnsium institutis deberi; eo, quod simillimam legem in libris PLATONIS legamus. Scientia autem domini, in hac nostra lege, ceu et in omnibus aliis, quibuS noxalis actio stabilitur, sic accipienda est: ut tum dominus scire intelligatur, quum, si forsan damnum prohibere potuis

' ins serviis rem adieram laeserit, et is, qui damnum pQ iis es, damni occasionem minime Praebuerit, idque i et imperitia, νel alia aliqua non honesta et laudabili necessitater eius qui damnum intulit dominus, aut damnum Plane restituito, aut eum qui damnum intulit noxae

223쪽

set, non prohibuit. 7) Multum tamen abest, ut iura eam domini COnniventiam, non turpem minus habeant, quam si ipse dominus, servo delinquenti auctor fuisset; quantumvis SENECA

Qui non vetat peccare, quum possit,

iubet.

Vid. L. 3. D. de noxal. aft. Quare u LPIANus in dicta L. g. D. de noxaL a'. inquit: Aliud est enim, auctorem esse fert o detistituenti: aliud pati delim quere. Nihilo secius, quod mirere, ita scripta est L. a. eod. ut in duodecim tabulis, stientiam domini pro mandato habendam esse crederes. Quare lubens assentior doctissimo FRANC. HOTTO MANNO Antiqvit. Rom. III. Pag. 472. qui eam legem, a Triboniano, tam parum cohaerentem, vexandi lectoris ut solebat gratia, scriptam fuisse existimatis ) Troad. II, 2. νers. 29o. Pag. 398. . Misi stet. 168a. curante Gmnoνio.

224쪽

ao8 EXPLICATIO ALIOR. QUORUND.

Porro , quae actio ex XII. tabulis prodita fuerit, si insciente domino, furtum fecerit servus, non liquet. Enim vero, quae in iure nostro de insciente domino cum noxae deditione; de sciente vero detracta noxae deditione, id est, in solidum Conveniendo dicuntur, de lege Aquilia, procul dubio, interpretanda sunt. '

Ceterum, recte IAC. GOTHO FREDUS

in hac lege, brevitatis gratia, solam noxae dedendi facultatem posuit: siquidem, alioqui ex ipsa actionum noxalium indole, planum fiebat, dominum, ubi forsan damnum datum, infra servi animalisve pretium, ereditum fuerit, litis aestimationem subire

ο) Ad legem Aquiliam igitur spectant:

225쪽

ire posse. Quam ob rem, qui ex hac lege agebat, itidem, ut supra

diximus , ea formula utebatur: DOMINUM AUT LITIS AESTIMATIONEM SUFFERE DEBERE, AUT SERUUM NOXAE DEDERE.

Igitur ULPIANus in L. 2I. D. de noxa l. acl. ait : Quotiens dominus ex noxali causa conνenitur, I nolit suscipere iudicium, in ea causa res est, ut debeat noxae dedere eum, cuius nomine iudicium non suffitur. Et item in L. 6. I. D. de re iudici Idem inquit: Decem, aut noxae dedere condemnatus, iudicati in decem ten ture facultatem enim noxae dedendae ex lege a cipit. - α iudicium s lius noxae deditionis nullum est. - Uid. l. I. Inst. de noxa . act. et L. L. D. eod. Quare hanc formulam, sic etiam C Cepit BARN. BRISSONI Us Deformiat. U. mg. 383. Edit. Mogunt. I 549,

SOLI DEO GLORIA.

226쪽

cetera aequus lector facile corruet. .

INDEX

227쪽

Numeri Romani tentamina, Arabici pa

ginas denotant S n. notaS.

AC io furti nee manifesti etiam ob furtum usus intendebatur. Hi, I . n. Ia. S item in eum, cuius ope et consilio furtum factum. I 4. - - depositi quando locum habeat. ' I62. seq. depositi ex inficiatione, in duplum , serius introisducta. I 6'. n. II. - - ex infitiatione in quadruplum, I 66. R. n. IS. - - depositi miserabilis. I68. n. Iq. - - de distrahendis rationibus. 183. n. 3. non est confundenda cum actione suspecti tutoris. I 8 . n. 4. ab Iac. Gothos edo minus recte videtur esse repraesentata. I8s. n. 6. finita demum tutela instituitur. . ' . I 87. R. - - de pastu non competit ob quadrupedes alieno agro in mistas. I96. n. q. - - de Pauperie quando ei Ioeus sit u . n. i. Actor plus petendo causa cadet ruit. - II. IO . n. q. Adorare Veteritius idem quod causam agere. III, Iro. n. 6. Prurii furtum non puniebant. I47. I . a. Albinus genuinum familiae Posthumiae cognomen. I.

Allum Praetolis & formuIarum actionum. II , 86. n. a. An/estatio ψ eius ritus. 68. n. 6. an etiam lenonis causa fieret 7Ο. n. Io. pent/ones variae XII.' tabularum. I, 23. se - - qui eas ignorant in interpretandis legibus saepolabuntur. 27. n. H.

228쪽

- ρεν qui disserat a iudice t II, I . n. v Misa, in XII. tabulis idem quod locuples. 83. n. s ά . vita memoriae sede3. 6ῶ a, O

Boget Mius minus recte aiebat vindicem isse procuratorem. it, i, L. n. Pn isso Mius vindicatus. 8 I. n. 3. & laudatus. Io I. n. 3.

BYNCRERS MOECA. ius laudatus eiusque coniectura accepta

CAqΑuao Mi translatio clarior reddita. II. 04. n. 4.onr-υiri qui fuerint ri . cic ERO Nis laus de Xu. tabulis quodam Poetae dicto temperatur. , hi Sy ob ad usus in iudiciis civilibus. II, 128 . Iq. n. II. Commensasores veteres in X u. tati. leg. laudantur. 1. 3I. R. recentiores itidem. 4a. sq. omperendinatio est iudicium in diem tertium eonstitu-tuln. II, 9O. n. q. compercndinationis legem quis tulerit acui Acius non videtur recte existimare de actione depositi ex Xil. tabulis IlI IM'. neque etia in recte negare videtur . .legem in X. l. tala. de pauperie , ad canes quoque Pertinere. IS L n. 9.

V Memυ primi , Iegum condendarum causa creati. V k, I . decem legum tabulas conficiunt. IS n. q. - - posteriores , supplendis .decem tabularum degibus creati. I8. R. duas novas tabulas prioribus adnectunt. m. n. S. sed ob impotentiam atque audaciam abdicare coguntur. ILLDeeemυῶν. stlitibus iudicandis. H. II p. de praeiudicialibus quaestionibus ius dixerunt. II9 n. 2. Prae fuerunt Centumviris. Ia . n. 3. Dipsit actio. vide

229쪽

D podo nerum habebatur. III . Isg. u. L, & Poena etiam is dignus esse censebatur , qui depositum clunis taxat dubitabat reddere. I 0. tantes condictus duplex. H. V - - status quis t TZ n. a.

- - perendinus. 89. n. 2.

- - Postulationuin & cognitionum quomodo different

nio no Rus sicu Lus ab errore contra Struvium vindica tus. 1, 24 sq. n. 7. mora x sit HALICARNAss Et locus ex Plicatus. 2 . n. s. Demostiei H epinores litem intra Privatos parietes com-

I ero actionem quid sit λ II.

- Edictim Praetoris de reo in iudicio non comparen te. 9g. R Editun ι Livii correctae. I, IO. u. 3 - - Macrobii variae recensetur. Il, 90.m a Eremodicium contrahere quando litigatores dicerentur tet quae huius rei poena λ I 2I. n. I. cis veteribus idem quod erit. III, Iso. n. 6i II, I

Fb mira osserendi iudicem. - - reiiciendi iudicem suspectum. postulandi iudicem. I 6. n. 5.- sententiae iudicis. 133. n. 6. I 3 . u. 7. 8. - condeirmandi reum si arbitrio non piruillet. I q. lli, I 57. n, L actionis furti. - actionis depositi. - actionis de tigno iun o. - actionis de distrahendis rationibus. ITO IXOor 80. - actionis i Oxatis de pauperie quadrupedum et pastu. IOI. actionis noxalis Ob furtum servi. 2ος.

230쪽

- is hominis. I 4. n. Inreum usus quando patratum esse crederetur I R. n. Ia. - - ope consiliove altei ius factum. I 4, a. Iῖ. . in conceptum quid λ I76. n. 6. tripli Poena punieba- ur. I78. u. IO-G.

Gnavi NA adversus Hia in eccium vindicatus. u. RI. IUPguransit Naius minus ref R existimasse videtur, vocationem in ius obtorici collo , in publicis saltem i diciis adhibitam tu ille. 6S. n. AHae M a Centumviralis. II, II 6. n. q. ΗΕiNEccius non videtur iure reprehendere Ritter husium propter opinionem de interitu duodecim tabularum. I 1 3I. minus recte asserit publica tu dicia etiam ab in ius vocatione incoepisse. IL 65. n. L. non satis fideliter textum Macrobii retulle.. 08. n. a. Hermorirus exul EPheuus plurimum contulit ad Ieges XII. tabularum. I. II. unde ei statuta pablice posita. . ' . ui. . n. f. κοκκtia loeus explicatum II, M.

Mesis apud veteres Roma uos quis diceretur λ deThvu Axio cAurei. laudaeus. III, 2 5. n. 4-Infamia notabatur iudicio furti damnatus. I 67. n. - depositi itidem. - tigni iuncti si furtivum tignum fuissetis de distrahendis ratio aibas itidem