Dialogorum liber XII: Ad Helviam matrem de consolatione, texte Latin;

발행: 1918년

분량: 403페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

131쪽

diuisit sed quemadmodum tirone leuiter saucii

tamen uociferantur et manu medicorum magi quam ferrum horrent, at ueterani, quamui ConfOSSi, Z-tienter a Sine gemitu uelut aliena Corpora XSaniari

3 patiuntur, cita tu nunc debes fortiter praebere te curationi. lamentatione quidem et heiulatu et alia, aper quae fere muliebri dolor tumultuatur, amoue perdidisti inini dot mala. Si nondum hiSern OSSO didicisti ecquid uideor non timide tecum egisse 1 nihil tibi subduxi ex malis tuis, sed omnia Coacerunt nante te POSVi. q. Magno id animo feci constitui enim uincere Idolorem tuum, non Circumscribere. UinCZm Utem,

puto, primum S OStendero nihil me pati propter quod is ipse dici poSSim miSer, nedum propter quod miseros etiam quos Contingo faciam deinde si a te transiero

et probauero ne tuam quidem grRUOm SSe fortunnm, quae tota e me pendet

Hoc prius adgrediar quod pietas tua audire gestit, ast nihil mihi mali esse. Si potuero, PSAS eS, quibu me putat premi, non SSe intolerabile faciam manifestum sin id credi non potuerit, at ego mihi ipse magis placebo, quod inter en re beatia ero, Iane miSero Solent facere. non est quod de me alii Cre 32 das ipse tibi, ne quid incerti opinionibu perturberis, indico me non esse miserum indiciam, quo securior sis, ne fieri quidem me OSSO miSorum. 5. Bona Condicione geniti Sumus, Si eam non deseruerimus id egit rerum matura ut id tene

exsaniari et retus et ipsius exsanari muliebris , mulieris nunc timide inesenbem I puta uolg.

132쪽

64 SENECA

quisque facere se beatum potest leue momentum in aduenticiis rebus est et quod in neutram partem magna uires habeat nec Secunda Sapientem euehunt nec aduerSa demittunt laborauit enim semper ut in

Se plurimum poneret, ut a Se omne gaudium Peteret.

quid ergo sapientem esse me dico minime: nam id quidem si profiteri possem, non tantum

simum et in uicinum eo perductum praedicarem Ionunc, quod satis est ad omnis miserias leniendas, Sapientibus me uiris dedi, et nondum in auxilium mei ualiduS, in aliena Castra Coniugi eorum scilicet quia facile se ac suos tuentur illi me iusserunt stare adsidue uelut in praesidio positum, et omni Conatu IsFortunRO, Omni impetuS, Prospicere multo antequam incurrant illis graui est, quibus repentina est facile eam Sustinet, qui Semper XPeCint. Amet hostium aduentus eos proSternit, quos inopinantiSoccupauit at qui futuro se bello ante bellum par ouerunt, OnpoSiti et aptati, primum, qui tumultuo sissimus est ictum facile XCipiunt. Umquam ego Fortunae Credidi, etiam cum uideretur pacem agere omnia illa quae in me indulgentissime Conferebat, pecuniam, honores, gratiam, eo loco POSui, unde POSSet asSine motu meo repetere interuallum inter illa et me magnum habui itaque abstulit illa, non auolSit. neminem induersa fortuna momminuit, misi quem

Secunda decepit. illi, qui munera eiu uelut Sua et Perpetua amauerunt, qui se suspici propter illa so

ut a se Gerta, ita Se A intra Se OQ.

133쪽

uoluerunt, iacent et maerent, Cum ano et pueriles animOS, Omni Solidae uoluptatis ignaros, falsa et mobilia oblectamenta destituunt at ille, qui se laetis rebus non inflauit, nec mutatis contrahit. 5 aduerSu utrumque Statum inuictum animum tenet exploratae iam firmitatis: nam in ipsa felicitate quid contra infelicitatem ualeret, Xpertu eSt. ita 6que ego in illis, quae omne optant, Xistimaui Semper nihil ueri boni inesse tum inania et specios a dei Ceptorio fuco circumlita inueni, intra nihil habentia fronti suae simile nunc in hiS, quae mala uocantur, nihil tam terribile ac durum inuenio quam opinio uolgi minabatur uerbum quidem pSum persunSione quadam et Consensu iam Spertu ad aure uenit, et 15 audienti tamquam triste et execrabile erit: ita enim populus iusSit, Sed populi Scit ex magna parte sapiente abrogAnt. 6. Remoto ergo iudicio Ilurium, quo Prima remm PeCieS, utcumque Credita est, aufert, uideamuSsto quid sit exilium nempe loci Commutatio ne angustare uidear uim eius et quidquid pessimum in se habet subtrahere hanc commutationem loci Sequuntur incommoda pauperi RS, ignominia, ContemPtUS. aduersus cista postea confligam interim primumas illud intueri uolo; quid acerbi adierat ipsa loci Commutatio. Carere patria intolerabile est. aspice agedum ahanc frequentiam, Cui ui urbi immensae tecta Sufficiunt maXima pars istius turbae patria Caret ex

134쪽

66 SENECA

municipiis et coloniis Suis ex toto denique orbe terrarum, ConfluXerunt alios adduXit ambitio, alios necessitas ossicii publici, alios inposita legatio, alios

luXuria opportunum et opulentum uitii locum quaerens, alios liberalium studiorum Cupiditas, alios Spectacula I quosdam traxit amicitia, quosdam industria, laXam ostendendae uirtuti nancta materiam quidam uenalem fomam attulerunt, quidam uenalem Meloquentiam. nullum non hominum aenUS AEOncucurrit in urbem et uirtutibus et uitiis magna pretia toponentem iubes Sto omnes ad nomen citari, et unde domo ' quisque sit quaere uidebis maiorem Partem eSSe, quae reliCtis Sedibus suis uenerit in maximam quidem a pulCherrimZm Urbem, non tamen

suam deinde ab hac ciuitate discede, quae ueluti 13 Communi potest dici, omnes urbe Circumici nulla non magnAm partem peregrinae multitudinis habet. transi ab iiS, quarum amoena poSitio et Opportunitas regionis plures adlicit deserta loca et asperrimas insulas, Sciathum et Seriphum, Gyarum O COSSUTAn, opercense nullum inuenies Xilium in quo non aliquis animi ausa moretur quid tam nudum inueniri

poteSt, quid tam abruptum undique quam hoc saxum quid ad copia respicienti ieiunius 8 quid ad homines inmansuetius Θ quid ad ipsum loci uesitum horridius quid ad caeli naturam intemperantius Θ plures tamen hic peregrini quam Cives

ConSiStunt. Sque eo ergo Commutati ipsa locorum graui non St, ut hi quoque loCUS a patria quosdam

20 Cossura Gertz. Cosuram et retus, Corsican ri intemperatius Gronov

135쪽

abduxerit inuenio qui dicant inesse naturalem 6 quandam inritationem animis commutandi sedes et transferendi domicilia I mobilis enim et inquieta homini mens data est, nuSquam e tenet, par itur et cogitatione suas in omnia nota atque ignota dimittit, uaga et quieti inpatiens et nouitate rerum laetissima quod non miraberis. Si primam eius

Originem SpeXeriS. non St e terreno et graui Con-

Creta Corpore, ic illo caelesti spiritu descendit

Io Caelestium autem natura Semper in motu est, fugit et melocissimo mursu rugitur RSpiCO sidera hundum inlustrantia D nullum eorum perstat sol abitur adsidue et locum X OCO mutat, et, Unmui Clim

UniverS Uertatur, in Contrarium nihilo minus ipsit 5 mundo refertur, per Omni Signorum parte discurrit, numquam resisti perpetua eiu agitatio et aliunde alio Commigratio St. omnia uoluuntur Semper et inratransitu Sunt ut te et naturae necessitas ordinauit, aliunde alio deferuntur: cum Per Certa annorum a Spatia orbe SUOS XpitCuerint, iterum ibunt per quae uenerant . . iun et humanum Animum, OX Soem quibus diuina Constant Seminibus CompoSitum, OleSteferre tranSitum a migrationem puta, Cum de natura adsidua et citatissima commutatione uel delectet se 23 uel conseruet l7 caelestibus agedum te ad humana Conuerte ouidebis gente populosque niuerso mut ASSO Sedem.

quid sibi uolunt in mediis barbarorum regionibus Graecae urbes quid inter Indos Persasque Maces donicus sermo Scythia et totus ille ferarum in-

nusquam Heusinger, nuqua a sol add. Michaelis

136쪽

68 SENECA

domitarumque gentium tractus ciuitates Achaiae Ponticis inpositas litoribus Stentat non perpetuae hiemis saeuitia non hominum ingenia ad similitudinem caeli sui horrentia tranSferentibus domos Suas

obstiterunt Atheniensis in Asia turba est Miletus quinque et Septuaginta urbium populum in diuersa effudit totum Italiae latus quost infero mari adluitur, maior Graecia fuit. Tuscos Asia sibi uindicat Tyrii Africam incolunt Hispaniam Poeni Graecise in Galliam immiserunt in Graeciam Galli IoPyrenaeus Germanorum transitus non inhibuit per invia, per incognita, uersavit se humana leuitas. liberos coniugesque et graue Seni parente trAXerunt.

alii longo errore iactati non iudicio elegerunt locum sed laSSitudine proXimum occupauerunt, alii armi Issibi ius in aliena terra fecerunt quasdRm genteS, Umignota peterent, mare hauSit, quae iam ibi Consederunt,4 ubi illas rerum omnium inopia deposuit nec omnibuSeadem Causa relinquendi quaerendique patriam fuit alios excidia urbium suarum hostilibu armi OlAPSOS, O in aliena spoliato sutS eXpulerunt: alios domestica seditio summouit alios nimia superfluenti populi frequentia ast eXoneranda uires emisit: alios peStilentia aut frequentes terrarum hiatus aut aliqua intoleranda infelicis Soli uitia eiecerunt: quosdam 3 fertilis irae et maius laudatae fama Corrupit. 5 alios alia causa excivit domibus suis illud utique manifestum est, nihil eodem loco mansisse quo genitum eSt. adSiduus generi humani discursus est cotidie aliquid in tam magno orbe mutatur noua O

23 uires A. urbes incianus

137쪽

urbium fundamenta iaciuntur noua gentium nomina, eXtincti prioribus aut in accessionem ualidioris ConuerSiS, Oriuntur omnes autem Stae populorum

transportationes quid illud 'uam sublica exilia sunt quid te nam longo circumitu traho quid

interest inumerare Antenorem Patavii conditorem et Euandrum in ripa Tiberis regna Arcadum Conlocantem quid Diomeden alioSque, quo Troianum bellum uictos simul uictoresque per aliena terraSi dissipauit Romanum imperium mempe auctorem eXulem reSpicit, quem profugum Capta patria, XigUAS reliquias trahentem necessita et uictori metuS longinqua quaerentem in Italiam detulit. hic deinde populia quot colonias in omnem prouinciam misit 13 ubicumque uicit Romanus, Abitat. ad hanc commutationem docorum libentes nomina Mabant, et relictis ruri Sui: trans harix sequebatur NolODOS SeneX re quidem non desiderat plurium enumerationem P unum tamen adiciam, quod in oculo se sto ingerit haec ipsa insula saepe iam ultore mutauit. ut antiquiora, quae uetuSin ObdUXit, rnnSORm, Phocide relicta Graii, qui nunc Massiliam incolunt, prius in hac insula consederunt, e qua quid eoS fugauerit, incertum est, mirum Caeli grauitas innas praepotenti Italiae conspectu an natura inportuosi mari P nam in Causa non fuisse feritatem accolarum eo apparet, quod maXime tunc trucibus et inconditis Galliae populis se interposuerunt transierunt deinde Ligures in eam tranSierunt et Hispani, quod e Si-3 militudine altus apparet eadem enim ne enta

17 colonus uexillum Mado I ex similitudinibus Gepta

138쪽

7 SENECA

Capitum idemque genus calciamenti quod Cantabris

satione Graecorum Ligurumque a patrio descivit. deductae deinde sunt cluae ciuium Romanorum Coloniae, altera a Mario, altera a Sulla totiens si huius aridi et spinosi saxi mutatus est populus t uiX lenique inuenies ullam terram, quam Oti Amnunc indigenae colant permixta omnia et insiticia sunt. alius alii successit hic concupiuit quo illi fastidio fuit ille unde expulerat, eiectus est ita fato oplacuit nullius rei eodem semper loco stare fortunam. 8 Aduersu. ipsam commutationem clocorum, detractis ceteris incommodis quae exilio adhaerent, satis hoc remedii putat Varro doctissimus Romano

utendum est O M. Brutus Satis hoc putat, quod licet in exilium euntibus uirtute Sua Secum ferre haec etiamsi quis singula parum iudicat efficacia ad con-

Solandum Xulem utraque in unum conlata fatebitur plurimum OSSO. quantulum enim St, quod Per stocli limus i duo quae pulcherrima Sunt, UOCumque

3 propria uirtuS. id actum est, mihi Crede ab illo, quisquis formator uniuersi fuit siue ille deus est poten omnium, Sive incorporalis ratio ingentium soperum artifex, Sive diuinu Spiritus per omnia maxima a minima aequali intentione diffusus siue fatum et immutabilis causarum inter se cohaerentium series id, inquam, actum est ut in alienum arbi- trium nisi uilissima quaeque non caderent. quidquid o

Qeo, sunt Gepte 8 insiticia Pinciamo. institui A

139쪽

optimum homini est id extra humanam potentiam iacet nec clari nec eripi poteSt. mundu hiC, quo

nihil neque maius neque ornatiu rerum Aturn genuit, et animus Contemplator admiratorque mundi,

3 par eius magnificentisSima propria nobis et perpetua et tam diu nobiscum mansura sunt quam diu pSi manebimus alacres itaque et erecti, quocumque re tulerit, intrepido gradu properemuS, emoti Amur URSCumque terras nullum inueniri exilium intra 1 mundum otest nihil enim, quod intra mundum St, alienum homini est undecumque AEX aequo ad Caelum erigitur acies paribus interuallis omnia cliuina ab omnibus humanis distant. proinde, dum oculi mei ab illo spectaculo; cuius insatiabile sunt, non Ι5 abducantur dum mihi solem lunamque intueri liceat

dum ceteris inhaerere SideribuS dum ortu eorum OCCASusque et interualla et causa inuestigare uelocius meandi uel tardius dum spectare tot per noctem stella micantis, et alia immobiles, alia non in maga num Spatium eXeunti Sed intra suum se Circumagentis ueStigium, qua Sdam Subito erumpentis quaSdam igne iuSO praestringenti aciem, quasi decidant, uel longo traCtu cum luce multa praeteruolantiS dum cum his sim, et caeleStibus, qua homini fas St, inmiscear,

andum animum ad Cognatarum rerum OnSpectum tendentem in sublimi semper habeam quantum refert mea, quid calcem

140쪽

72 SENECA

9. ' At non est hae terra frugiferarum aut laetarum arborum feraX non magnis nec nauigabilibus fluminum alueis inrigatur nihil gignit quod aliae gente petant, ut ad tutelam incolentium fertilis non pretioSus hic lapis caeditur, non auri argentique

a uenae eruuntur.' angustu animuSAESt, quem terrena

delectant ad illa abclucendus eSi quae Ubique ae UeRPPArent, Ubique neque plendent et hoc Cogitandum est, ista ueris bonis per falsa et praue credita obstare quo longiore porticus Xpedierint, quo altius turre iosustulerint, quo latiu uico porreXerint, quo depreS-Siu aeStiuo Specus foderint, quo maiori mole fastigia Cenationum Subduxerint, ioc plus irit quod illis 3 caelum abscondat in eam te regionem casus eiecit, in qua lautissimum receptaculum CaSa est ne tuos

pusilli animi es et sordide se consolantis, si ideo id fortiter pateris, quia Romuli casam nosti dic illud potius ' istud humile tugurium nempe uirtuteS recipiti iam omnibus templis formosita erit, Cum

illic iustitia conspecta fuerit, cum continentia, Cum mprudentia, pietaS, Omnium ossiciorum recte dispensandorum ratio humanorum diuinorumque scientia. nullus angustu est locuS, qui hanc tam magnarum uirtutum turbam Capit nullum exilium graue St, in quod licet cum hoc ire comitatu. Brutus in eo as libro quem de uirtute Composuit ait se Marcellum uidisse mytilenis exulantem it, quantum modo natura hominis pateretur beatisSime uiuentem, neque umquam Cupidiorem bonarum artium quam

per uix sanum uidetur a porrexerint Pincinnus, CorreX

SEARCH

MENU NAVIGATION