장음표시 사용
141쪽
Et hi ne quidem optime intelligitur , eur plerisque Phaenomenum stitim post
Crepusculum vespertinum se prodat , cur initio sere semper Boream inter Sc -- eidentem , ae pollea se etiam in orientem extendat . Diximus autem plerunque; nam ut maculae Solares iam plures sunt , jam pauciores, jam nullae; ita etiam in remotiore Atmosphaera Solis, densiores, quaedam & pinguiores partes hae illae voltis . tare, est credibile , a quarum fortuito ineursu in qua ncunque partem Hemisphaerii. Ha pendebit initium Inlaenomem aliquando, ex quarum deiectu heri potest, ut quandoque Atmosphaera Solis etiam plurimum protenta , nulla ortitur insignior Boiare alit Aurorδ ; ut etiam e incursu partium ei rea H in materiam Atmosphaerae Solaris uniformem , aestus quidam lenis orIetur nonnunquam , quo flat, ut lumen tantum lene, ac tenue ex loco tendente per se spectetur ad partes Polo P rellψndentes . Porro, quae in altero ex AEquinoctiis exhibuimus, in Solstitiis quoque locum habent; verum caeteris paribus videtur declinatio Oecidentalis debere esse minoteirea Solstitium AEsticum , quam circa Hyemale . Sed haec iussus persequi non
ιουρὶ Persequitur hie limas limbi obseuri, & radiorum emissiones. De his Mai ranius sicch. 3. cap. s. Limbus obseurus , ut Ec interiores orbis obli uri partes rimasaetunt vel ex agitatione interna , & fortuita , ut & nubes quandoque discindi ccrnimus, vel suta cum non ub:que stratum illud inferins N obsEurum sit aeque densum , a materia superiore jam inflammata citius absumitur , ubi minus crassitudinis habet. Possunt autem rimis cjalinodi , dc scissuras gignere etiam novae massae idcntidem decidentes , & vi in ipsum Obscii rum orbem irrumpentes . Radiorum duo Iunt genera , alterum frequentissimum , quod hic Noster exponit analogia desumpta e radiis , quos cernimus erumpere per nubium rimas, Scquos silperiora nubium strata a Sole illustrata jaculantur . Eodem pacto a posteriore illo incendio , quod nobis a nigrieante , sumosoque inferiore strato obtectum latet , per rimas illas erumpunt radia , de illustrant tum particulas ipsius Atmosphaerae Solaris nondum inflimmatas, tum vapores nostrae Atmospitae rae , in quos torte incadunt, ac eo pacto tractus illos lucidos exhibe ut. Alterum genus est eorum , ex quibus Noster exponit deinde coronas efformatas
in Caeli nobis conspicui vertiee. Nimirum si Materia Atmosphaerae Solaris se eadem ubique copia inlinuet in Atmosphaeram nostram, oritur quaedam lux uniformis per Caelum aeque distusa cirea ipsam phaenomeni sedem praecipuam . Sed si aliquae denuo- res ejus massae in nostram Atmosphaerain decidant haud ita ingentes tamquam globi quidam; partibus gravioribus, ae densioribus inserius de stendentibus produeunturae distenduntur , ut & superius diximus , & columnas quasdam exhibent , quae, dum inferior pars motum diurnum nondum satis sensibilem aequisivit , sunt Hori Zonti perpendiculares. Eae autem vel jam inflammatae proprio effulgent lumine , vel reflectunt ineendii illius pollerioris lumen, de ieeirco aliquando dc interruptae apparent a itumine nimirum ab aliis interjacentibus massis inter ecpto .
Ex utroque autem capite oriri debent plurimi radiorum motus , ae vibrationes jam Verae, jam apparentes tantummodo , quas Mai ranius persequitur cap. s.
so) Hie jam Coronis explicat , in quibus illud maxime mirum videri poterat ,
quod singuli spectatores supra suum vertieem, quem alii alio dirigunt, coronam coeuntem intueantur. Id autem ingeniosissime sane Mairanius exposuit cap. 7. sc ctionis 3. , ex quo suam explieationem Noster deprompsit . Nimirum illud est satis notum . binos tractus inter se prorsus parallelos , Ze ubique aeque a se invicem distantes , si longius protendantur , ita apparere iis, qui ex altero extremo eos inspiciant, tanquam ii demum coirent, di temper partes rem .
142쪽
tiores ab observatore apparere a se invicem minus remotas , quam quae ipsi propiores sunt. Id oeulis ipsis subjecit Noster, objiciendo animo imaginem longioris viae arboribus utraque ex parte consitae , quarnm bini ordines videntur coire demum in majore diliantia . Id autem ieeirco sit , quia idem illud binorum quorunquunque truncorum intervallum in majore distantia debet , ut omnia objecta , quae removentur ab Ocaeo aminorem in oculo ipso sui imaginem pineture, ae proinde minus etiam apparere . Recidat jam aliquando, ut ex Atmosphaera Solari plurimae minores massar in Atmosphaeram nobis imminentem pultatim incidant in formam pluviae cujusdam . Dum singulae distenduntur partibus densioribus interius descendentibus , fiunt plurimae quaedam veluti colunmae in aere pendentes , & ad centrnm Terrae directae; ac proinde Horizonti Perpendiculares , eruntque inter se ad sensum parallelae eae , quae cidem Observat ora conspicuae sunt , di incidunt eirca ejus verticem . Porro binae quaevis ex iis hine inde a vertiee ipso debent ita videri , ut si imma capita propiora inter se appareant , quam imae bases; ae proinde singulae apparebunt , tamquam si inclinarentur ad ipsum Caeli conspicui vertieem ; de si longiores sint , ibi etiam coire videbuntur; ac omnes simul circumquaque suspectae quandam veluti coronam exhibebunt. Porro si columnae illae ipsae inelinentur nonnihil dum distenduntur , ta Horironti perpendiculares non sint; punctiim ipsum in quo eorunt a medio Caeli vertice deis nectet in eam partem, quam directio columnarum spectat , quod saepe accidit. si Iam ad colores explicandos Noster pergit , de quibus Mai ranius cap. s. Letionis tertiae . Uerum quoniam reliqui admodum tenues apparent , si qui sunt; &xubeus seu sanguineus color validissimus sape cernitur , hujus potissimum rationem reddit . Praemittit autem perbrevem notitiam colorum , ex quibus lux ipsa contexta est, juxta Neuvioni placita , quem tantis, & tam praeclaris inventis celeberrimum, jure Anglorum maximum nominat . De iis autem , di de methodo, qua ipsa radiorum coloratorum textura solvitur , 8c luci retexitur , in Iride fusius egit . Doctrinae summa haec est . Radius lueidus e luminoso corpore delatus componiatur e plurimis liliis diversae naturae , quae fila si seorsim ad oeulum deserantur suos singula colores exhibent , si conjuncta lint di aptu permixta ; nullum colorem reserunt, scd albedinem exhibent, quae cum ex omnibus coloribus componatur , coloris nomine appellanda non est. Ii colores omissis intermediis ad 7. praecipuas clalles reducuntur , & dum lux transiens oblique a medio densiore ad rarius , vel viceversa , res riningitur; alii refringuntur minus alii magis, hoe ordine : omnium minime Rubeus, tum Aureus, Flavus, Viridis, Caeruleus , Indicus, Violaceus. Porro hi colores separantur per retractionem , ut in Iride docuimus. Sed ii. dem etiam per reflexionem separantur in minimis particulis superficiei corporis . in quas impingunt, ut hie Nolier docet, ic demon lirat Nevvlonus optices lib. I. parte δ. prop. I . , ubi ostendit omne corpus resectere radios , qui sunt sub flus colare a copiosius quam reliquos, Ur colorem Dum inde trabere, quod radii si in reflexo liamine prae Daleant , ac d mι ne nIMP. Quae autem radiorum genera copiosius reflecti debeant , quae transmitti , id vero determinat erassiuio particularum , ex quibus corpus componitur quam quidem Noster metri , di perspicuitatis necessitate ductus erastiem appellavit ) . Nam Nevvlonus idem per plurima experimenta diligenter observatis resexionibus, refractιonibu/ , Ur coloribus corporum tenuium pellucidorum in parte I. lib. 2. optices, & iisdem observationibus inter se collatis, ac phaenomenis inagis compositis explicatis per simplieiora in ejusdem libri parte lecunda , demonstrat intortia prop. λ. Panea minimal corporum naruralium fere omnium esse aliquo modo
143쪽
do telluctaar, ρο opacitatem istorum cortorum oriri ex muti tudine reflexionum . qtiae in interimιus i erum partibus flant . Et prop. 4. Quo corpora opaea esse
queant σ colorata , partes ipsorum itemque earum interυalia debere non esse minora certa, σ desinita magnituainis, Ac prop. s. Peuucidas corporum partes pro Daria sua crassituαι ne resectere rauios uno colore , in trarimittere rauior alio colore eisdem ae causis , ae tenues Lameuae , flve Biaua resectunt , vel transfinitiunt radios istos comparate . Atque huic quidem Causae Corporum omnium Colorcs omnes attribuendos esse existimat . Tum demum prop. 7. ostendit --gnitudinem Partium , ex quιbur corpora Naturalia constant, qua sit , ex ipserum Coloribus conjici pose . Idem autem , & causam sequentibus propositionibus profert demonstrans. R flexionis causam non esse tribuendam i amori luminis in partes eorporum δει idas , sive impervia ι , sed Corpora resectere σ refringere lumen una eadem que vi diverje in diversis circumstantιir se exerente , quae proportionalis sit quam proxime densitatibu3 corporum resectentium , Ur refringentium , excepto quod corpιra unctussa , σ sulphurosa refringant , plusquam aιia corpora , quae sint in eadem den=ate . Porro Lumen propagari spatio temporis a corporibus lia.
eidis , Er in transmissu suo per quamlibeι supersciem refringentem nancisci constitutionem quandam seu adpositionem transitoriam , quae in radii progressu aqualibur revertιtur intervaliis , effficitque; ut is in singuιis adpositionis istius accesbus transsmittatur fac ιιius per Iupersciem refringentem proxime deinceps objectam ; in singuιδε autem ejusdem intermi bus , seu intervallis , resectatur facilius ab ejusmodi superficis .
Ea Diis iis, qualis tanuem sit , utrum consistat , in motu quodam eisculatorio , an vibratoris radii se a , vel etiam medii , tu quiuem profitetur se non inquirere . Fortasse Ramos luminis impingendo se in supersciem quam ιibet refringentem , vel resectenIem excitare vibrationes qualaam in me aio ,siqe substantia refringente , vel resectente . Vibrationes hoc modo excitatas propagari , moVerique velociu3 , quam ipsos radios , adeo ut illos ante υertat. Cumque radius aliquis sit in ea vibrationis pane , qua cum motu suo conoiret, tum eum facile transmitti; Cum autem At in contraria Vibrationis parte, qtia motui Iuo obsistam, tum eum facile resecti . Utcumque autem vera sit , aut fausa haee hypothesis, illud satis constare Liaminis Raaior ita estse eomparatos , ut aliqua ex causa alternatim resectantur facitius , ty facilitia refringantur per
Porro in Radiis diversorum generum emergentibus in aqualibut angulis equaυis refringente superstae in unum idemque medium 3 Intervalla sequentium vicium facilioris Resexionis , Ur facilioris tνansmissus , esse in data quadam ratione inaequalia . Unde fiat , ut radio albo lamellam ingresso non omnia ejus illa diversorum colorum sint tum ibi in egreitu , tum in fine in egressu in vicibus Deilioris Transmissus , aut omnia in victbus facilioris Reflexionis ἔ aeproinde alia
transmittantur , & alia reflectantur . Et hoc demum pacto a crassitudine particu .larum , ex quibus Corpora Naturalia componuntur pendet eorum color . Haec est quaedam summa brevissima Nevutonianae doctrina de corporum coloribus , ex qua hic Noster inscrt , particulas vaporum pro diversa sua crassitudine , diversos colores reflectere . Porro caeteros , ut violaccum , Indicum , Caeruleum , & quidem etiam viridem , obscuriores esse , & facile cum nocturnis tenebris confundi . Flavum 8e Aureum tenuiores minus percipi . Rubeum autem
omnium vividissimum , vehementissime oculos percellere , & noctu potissimum videri.
144쪽
videri . Aeeedit , quod eum Rubeus radius omnium mini ine refringatur , id ipsum indicio est , eum, qui omnium di istic illime a recto tramite detorqueatur somnium facillime propagari per aerem vatoribus impeditum , de libras oeulorum
impellere omnium vehementi mine ; unde hat , ut etiam sub noctem ei rea oceatum Solis, dc circa ortum , nebulas , nube ite ipsas rubro potissimum colore insectas videamus I fra Nihil pene frequentius in Ueterum monumentis occurrit , quam hastatos milites , de horridos holi ilium turmarum concursus , ac imbres sanguineos in Caelo conspectos, Caelumque ipsum ardere visum . Admodum verosimile est Borealis Aurorae radios , 8e columnas , atque incendium illud , dc colorem vaporum igneum , ac sanguineum , rudes hominum animos & rei ignaros ita concust iste , ut quae suus cuique ex inopinato specticulo conceptus terror suggereret , ea nimirum s. videre omnia , & manibus prope inodum ipsis contingere arbitra
s 3 Post figuras illas omnes , ubi materia Atmosphaerae Solaris ad Polos delata , & Atmosphaerae Terrestri commixta , ac per eam aequaliter distributa est , tum vero ioidem quieto lumine nitet , de Matutinam Auroram reserens diutius placido, atque hilari vultu perseverat. 44 Plura sunt Matranti praeclarissima inventa , quibus , & Geometriam auxit , Sc Physicam , quam ut hic commemorari possint . Satis praedicant summum hominis ingenium, & doctrinim singularem tot praeelarissima monumenta quae in Commentariis Academiae Parisiensis passim occurrunt , quorum catalogum sane prolixum Ipse index exhibet, ut de incredibilem quandam eruditionem, ae miram sane , di perspicuitatem , & elegantiam sermonis ejusdem Academiae Hillo.
Ha praedicat , quam ipse annis 174t , I 42 , 17 3 nitidissimo stylo est per .
Sed in hoe de Aurora Boreali opere prae caeteris omnibus ita totus elue et Mairanius , ut jure hie Noster Phaebum ipsum amrmintem indueat , neminem hane Caelestem Borealis Aurorae originem , maenificentius illustraturum fuisse , aelublini us collocaturum . Profecto qui hasce omni uin phaenomenorum explicationes adeo patentcs , adeo cum Natura conformes consideret , & adjiciat consensum Incredibalem eorum temporum , quibus in hac sententia frequentiores Boreales Aurorae videri debent , cum observationum historia , ae momenta rationum exispendat , quibus caeterae sententiae satis manifesto impugnantur , & quibus quae ἀcumqtie contra hane objiei possint , sicillime dissolvuntur ; nae ille in eandem sententiam facile pertrahetur , Et Matranti ingenium singulare intrabitur , ae in-Videbit 'ortunae , quae ipsi argumentum obtulerit , in quo tam feliciter operam colloearet. Multa adjici possent. Sed de haee quae diximus , abunde ad sententiam hane illustrandam stimetunt , Sc harum nos adnotatioaum nimis angusti