장음표시 사용
121쪽
dolum,s non aliud specialiter conuenit, praeliare nihil necclia habet. Cuius memor iuris Re
ctorii iiiiicti partium allegationibus auditis pro ereptorum qualitate tua ordinabit sententia. Subscripta xiv.Κl. ouemb. Appiaria.'It,EM Augustus Caesares via. Quadrat. Icta qui dolo malo depositura non restititit, suo nomine conuelitus ad eius cum intamiae peraculo rcstitutionem urguetur.Scripta Id. Dec. Nicomedia. CC.Conis
P AvLus libro serundo sententiarum sub titulo De deposito. DEPONERE possumus apud alium id quod nostri iuris est vel alieni. Dc positum cst quas diu postum Seruandum
est iu od ad brcite tempus custodiendi i mdatur. Dc ponere vidctur qui in metu ruinae, incen-
dij natisag j,apud alium cullodiae causa depoti t. cponere videtur&is qui se spectam ha-b iis vc minus idoneam custodiam domus vcstim latronum timetis apud aliquem rem custodi nda in commendat. bis accitum, clargentum d cposuero, Sispencs quem dcpositu suit me multo contrcctauit de pomi di furti actio mihi in eum conpetit ob res de sitas dolus tantum praeliari sol ci. in iudicio dc positi ex mora xii uctus vendunt,&, surae rei depositae pret- stamur. Si quis rem penes sepos iam aliud alium deposueTit, tam ipse directam, quam is quia puleii in deposuit,utilem actionem depositi habere possunt. Si pecuniam deposuero eamq; in tibi coinmilcro, mutuum magis id c tur quam deposium,ac per hoc periculo tuo erit.Si rem apud te depositam vendideris, canici; redimeris, postquam pcrdideris Iemel admisto dolo per pctua dc post actione tencberi, Ex causa depost lege duodecim tabularum in duplum actio datur, dicto Praetoris in simplum. GREGORIANus libro iv sub titulo De deposito. IMP. Alexander A. Mestrio militi Incursu lati onum ornamenta d cpotita apud in te sectum abiis perierυnt. Detrimentum ad hercdι scius ciuidc plositum accepit,qui dolum tantum praestare debetat, non pertinet. Quod si ex pratcxD Drocinii commissi res ii: a in potcsa te heredis sunt non restituuntur, tam depositi litam id exhibendum actio,sed Minicita vindicatio conpetit. Prop.rii. M. Iul. Maximi alio bis Urbano CC nil. PAVLue, libro responsorum quinto sub titulo Ex locato&conducto. Ibi P. Antonius Iulio Agrippino Dominus horreorum periculum vis maioris, vel cliacturae latronum praestare non cogitur. hisces Tantibus si quid ex positis rebus inlisi extrinseeus horret ' damnum depolitorum farciri debet.Prop. iv Non.Nou.Antonino iii Cons. Paulus rcspondit, Satis praepositam constitutionem declarare bis qui horrea locant,maiorem vim inputari non po
detur profano. P vi us libro sententiarum sub titulo De abigeatoribus. A TROCEs pecorum abactores plerumq; ad gladium vel in metallum,non numquam autem in opus publicum dantur. Α- trocis alitem sunt qui equos&greges ovium de stabulo vel depascuis abigunt, vel si id Iaepius aut ' a ferro conducta manu faciunt. In im Paulus eodem libro&titulo ABIGEATOR s sunt qui unum equum, v ciduas quas, totidemq; boues,vel capras decem,porcos quinq; abegerint. Quid quia vero intra hunc numerum fuerit ablatum, poena furti pro qualitate eius aut in duplum, aut in triplum conuenitur, aut fustibus caesus in opus publicum unius anni datur, aut sub poeitavi ulorum domino restituitur. ID EM Paulus eodem libro&titulo.Si ea pecora de quibus quis litigauerat, abegerit, ad inrum remittendus est,atq; ita con vietus in duplum vertriplum furis more damnatur. In EM Paulus eodem libro&titulo. Qui bovem vel equum errantem, quodve aliud p cus abduxerit, furem magis eum quam abigeatorem constitui placuit.
PAvLva libro singulari de poenis paganorum, sub titulo De abigeis, dia it. vidurius abiget damnantur,s ad gladium tradantur. Itaq; Diuus Pius ad concisum Baeticae rescripsit. Qui pecora de quibus litigabat, abegit, ad forum remittendus est, & si victus luerit, in duplum
122쪽
VLpt Nus libro octauo de officio Proconsulis sub titulo De abigeis. Det abigeis putant elidis ita Diuus Adrianus rescripsit coluilio Belicata Abigei cum durissime puniuntur, adglailium damnari solent. Duniuntur aut Edilri illinc iron I ique, sed ubi frequciatius est hoc geta ianiis maleficii: alioqui nec in opus, di nonnunquani lcmporarium da it i antit r. Id coque puto .
apud vos: quomini nocte genus pinnae, quod maximo sui mali sic inrogaris let, ut gladium . abiget delitur: alit si quis tam notus di tam grauis in abigendo fui., ut prios cx hoc crimine ali .. iii poena adfecti is siti hunc in metallum tari oportere. Riscriptum Diui Adriani sic loquitur ..citiali grauior poena sit metalli nisi forte lio icta sit Diuus Adrianus gladi poetiam die: ndo,
iudida innationem Γ.st autem dinfercntia triti reos qui ad fultum ci eos qui ad ludum damnantur. nam ad gladium damnati, colu est: in collium uritur, vel certe intra annum dc bent consumi. Hoc enim damnatis continetur. Enimuero qui in itidum da nritantur, non utiq;
coli sumuntur, C detiam pileari iud cm accipere possutiat post hic palam. Si quid c mi est quinquennium pileari post iiiennium aut in rudcm induoecis permittitur. Eodcm, seripto D mi Adriani diligentillime expressum es, non ubiq; parem esse poenam abiscorum. Ii K Molpianus libro&titulo qui pra A lGEI autem proprie lai ab ciatur qui peco ra ex pastuvi ex fermentis subtrahunt, quodammodo depraedantui, Scibi feci studiunt quasi artem exercent,equas degrcge,vclboucsd caimcntis abducentcs. Ceterum siquis bouem ab errantem vel equum in solitudincm abduxerit, non est abigcus, scd fur potius. Sed& qui por eum vel capram vel Bernicum abducunt,non tam grauit rivi tu quiliaiora animacia abigent,plccti debent. Quanquam autem Adrianus metallii nam, item operis ves etiam gladij praesti tu trit ad tamen qui honcstiori loco nati sunt non debcnt ad hanc poenam pertinere sidauhrcligin dierunt, aut remota cladi ordine Romae tamen citam bestiis subiici abigeos videam in Et iane quicum gladio abigunt, non iniq; iracscena adliciuntur.
XII. λ rari sari a Car. Si exibit ignui inuenerit θωπι, es couprehenderit areas, vel μ' isticas, aut campum, aestimationem restituet ii quisuccendit ignem.
ΡAvLus libro Sententiarum sub titulo De incendiariis. Qui casam aut villam inimiis citiarum gratia incenderunt, humiliores in metallum aut in opus publicum damnantur honestiores in insulamicti gantur. Fortuita incendia quae casu venti ' fuerint his vel incuria igne supponentis, ad usq; vicini agros evadunt,& si ex eo seges, vel vinea, vel oliva, vcl fructi raearborcs concrementur, latum damnum aestimatione sarciatur. io ε, Paulus eodem libro titulo. COMMIss V M vero seruorum s domino videatur, noxiae deditione sarcitur Messium sane 'perdum incensorcs, vinearii molivaru inve aut in metallum humiliores damnantur,aut honestio es in insulam, clegantur.
I num Paulus libi Oin titudo qui supra. INCENDιARii quidquid in oppido pradandi eius faciunt, facile capite punitin. tur. VLΡ1ANus libro octauo de ossicio P. oconsulis D nati fragiis&incendiariis lex quidem Cornulla aqua igni interdici ut it, scd varia iunt punitionum . Nam qiridata operi in ciuitate incendium dicerunt, si in humillimo loco sunt, bcstiis subiici solentis in aliquo gradu Romae id fecerunt, capit puniri, aut ccrte 'adscicndi sunt qui hac committunt.Sed ei qui non data opcra incendium nec rit, plerumq; ignoscitur, nisi inlata&incauta neglegentia vel lasciuia fuit. P si v libro sngulari de poenis paganorum, sub titulo De abiseis,ttier . IN Camma Amitqui in oppido praeda: caiis id admiserint,capite puniuntur qui casu insulam aut villam non inimicitia incenderint,lauius .Fortuita enim incendia ad forum remittenda sunt, ut damnum vicini sarciatur. V i mi Ams s libro ad Edictum sub titulo Si fatebitur iniuria occisum esse, in simplum, O cum ei et I TE M si illlulam dulselli inti incenderis, Aquiliae actionem habebo. idemq: est xii arbustum meum , vel villam meam. Quod si dolo quis insulam exusserit, etiam capitis plena plectiturquas incendiarius Item sqliis insulam voluerit exurere,&ignis etian ad vi et ni in hilam peruenerit, Aqhiilia tenebitur lege vicini etiam non minus inquilinis ob res eorum exustu. . ita Labeo Lbro xv. Responsorum resert. Sed si stipulam in agro tuo incenderis,ignis
que pera agatiis id praedium vicini peruenerit, Millud exust rit, Aquilia lex locum habeas, an in factum actio sit, sui quaestio. Sed plerisque Aquilia Ic locum habere non videtur:
123쪽
&ita Celsi, libro xxxv H. Digestorum scribit. Id enim, si stipulam incendentis igni fugiti,
is quilia lege elim non teneri, scd in factui magendum, quia principaliter hic exussit, sed dum a maud legit sic ignis praecessit. Cuius sententia sic rescripto Diui Scueri comprobata est in hie, verba. Profitcri propter ignem babuli gratia facti, sculpa seruorum Vectoriae Astiliae euarea , tus aprum tuum ut proponi de popli latus cil ad exemplum legis Aquiliae nox ali iudicio adiuta si rus, si litis aestimatio permittitui iudicium cum adire potest. Vide taet non est visa Aquili, sus ficere. Si sorte seruus quae idem conductores coloni ad fornacem obdormiiseni. villa fuerit exusta. muneris scribit ex locato conuentum praeliare debere, si neglegens in legendis mini seriis fuit tenetiircetcrorum si alius ignem subieritis inaci, alius ilegi. g iter custodierit, te netur nanuiueqiii noti custodit si nihil hic fecit que recte ignem subiccit, in i cccauit: quem admodum si hominem nudicus recte secuerit, sed neglegunt volipse, clatius curauerit, Α- quilia cessit Quill ergo est thic puto ad exemplum Aquiliae dandam actionem, tamen
eum qui fornacem obdormiuit, vel neglcgcnter curauit, siue bona operiit siue di bilitatus cst. Nee quisquam diutrit incoqui obdormiuit,rcmeum humanam 5 naturale in pastum cuinde-bcret vel igncm cxtingiuic, vel ita munire ut non evagaret licia libro I. ex Viuiano relatum est, si fornum sicisndum parietem comin. unem haberes, aula an in iniuriat eiuris Et agit. non pos Hiit A qin alige, quia nec cui ncoqui focum haberet id coaequum putat in factum actionem dandarat .ltu non proponit exustum parietem. Sane enitu quaeri potust, Nondum mi hi damnum ded i it, k ita ignem habαit ut mettiam ne mihi lici, a quum siti ic inter actionem idem in facture imperare porta Esenim de hoc senserit Proculus nisi quis dixerit damni non ficti susti recautionem. d4squis serui in quilini insulam exuis rit, libro x Vrseius refert Sabinum respondisse, lege Aquilia seruorum nomine dominu in nox ali iudicio conuentcnta
dum, ex locato atriem dominum tencri negat Proculus autem R. ccii coloni serui villam exussierint, colomina vel ex locato lege Aqtilita, ita ut colonus serii Os possit noxae dedere: S si no iudiciores cssi iudicata, altero amplius non agendam licin Celsus libro xxvri. Digesto rum scribit, si cum apes meae ad tuas aduolail nit Oias exusserit, quosdam negare conpetere legis Aquiliaemctionem, inter quos&Proculum, quasi apes domin I mei non fucrint. Sed id talia
sit messeCcisus ait, clim api sic uenires leaiu, E Uuctui istis sunt. Sed Proculus comouetur quod nec mansuetae,nec ita clausae fuerint.bd Ipse auetem Celsus ait nihil inter has, columba, interesse, quae si manu refugiunt,domi tamen fugiunt.
MOYs s Dici T. No transmovebis terminos proximi tui quos re utarunt parres tui e principes posse ionis tua.
PAvius libro Sententiarum sub titulo, Finium regundorum. IN eum qui per vim ter minos deiecit vel amouit, extraordinem anima duci titur. vi hi Asus libro ix. Deos scio proconsulis, lini, titulo Detcrmino moto Eos qui te minos moti crunt non impune id facere debere Diutis Adrianus Terentio Gentiano xvii KL. Septembriarum se iii Cons L. rescripsit quo rescripto poenam variam statuit Verba reseri- ., pti ita se habent. Pessimum factum corum qui ei nil nos simium causa inpositos abstulerunt, A dubitari non potest. Poenae autem modus ex conditione personae, mente facientis magistra V tui poenam i splendidorcssint personae quae conuincuntur, condubito quin occupandorum si alioriim finium eausa id admiserint.&possunt adten pus Vt cuiusq; cum patitur aetas, relegari, , euscin biennium aut triennium ad opus publicum dari. quod sper ignorantiam aut fortuitari lapides visus causa surati sunt,susscit eos verberibus eo crceri
124쪽
PAVLus libro sententiarum v sit btitulo ad legem Fabiam. LEGE Fabia tenetur qui ei-oem Romanum ingenuum libcrtiniim, seruumve alienum celaverit, vendiderit, vinxerit, tomparauerit. Et olim quidem huius legis pcrara sunt maria fuit: sed trallata est cognitio in Praefectos urbis,itemq; Praii dis prouinciae extiaordinem meruit animaduersonem ideoq; humiliores aut in metallum damnantur,aut in crucem tolluntur, honestiores adempta dimidia parte bonorum imp p.relegantur. Si seruus sciente domino alienum seruum subtraxerit, vendiderit, celauerit, in ipsum dominum nimaduurtitur Quod si id domino ignorante commiserit, in metallum datur. VLpi Atius libro xx. de officio proconsulis sub titulo Ad legem Fabiam. R vetustis esteti. in lecti Fabiae cognitio ii tribilia alibus Piaelidum: quamquam quidam procuratores C saris usui pa. N.ri qua in Romae tam in prouinciis. Sed enim iam eo peruentum est constitutioni bus, ut Romae quid mira sectus urbis solus super ea recognoscat,si intra miliarium centesiis in m sit invia commisi a. enim uero si ultra centcsimum , Praefcctorum praetorio erit cognitio. Irroti inciam enim Praesidum prouinciarum nec aliter Procuratori Caesidis haec cognitio in iungitur quam Praesidis partibus mirouincia fungatur. Plane post sententiat de Fabia latam Procuratoris partes succedunt ' huius certae ad tamen Procuratori qui illam prouinciam regit, licet de tu tali us causis cognoscere nec soleat, tamen ut de lege Fabia possit cognoscere Imp. Antoninus constituit. Idem legis Iuliae de adulterIs coercendis constitutione Imperatoris Antonini qualli oneri accepit Lege autem Fabia tenetur qui ciuem Romanum eundemq; qui in Italia liberatus sit, celaverit, vinxerit, inctumq; habuerit, vendiderit, emerit,quive in eam rem socius fuerit: cui capite primo eiusdem legis poena iniungitur, Si seruus qui sciente dominos cerit,domuuis eius sexicitiisq inquaginta milibus eodem capite punietur. Eiusdem legis capi vite sicundo tenetur qui alieno se uespersuaserit ut dominum stigiat, quive alienum seruum inuito dc mino cluerit veluti derat, emcrit dolo malo, quive in ea re chas fuerit,iubeturq; 'po
MANICHEas XV: Mo Ys EI DICIT. Non inueniatur in te qui Astret tum th Amastis iam raram, nec diuinin spurifut orati
is qu. tu postris auguria e ortes π diuinationes audiebant. O VLpi AN, libro uri de ossicio Proconsulis, sub titulo Demathematicis vaticinat
PR.sTEREA intcrdictos est Mathcmaticorum callida inposturai obstinacitate persuasio.Nec hodie primum interdici eis placuit,scd vctus haec prohibitio est. Deniq; extat Senatu Rconsultum Pomponio&Ru Conss. factum, quo cauetur ut Mathematicis, Chaldaeis,ariolis Necteris qui similem incertu infecerunt,aqua&igni intodicatur, omniaq; bona corum publiccntur: Lse' eternus 'entium qui si id se eerat vi in eum animaduertatur Sed fuit quaesit lim,etrum sci cratia huiusmodi homiluina puniatur, an exercitio,& proselso.Eiqii idem apud vetcres dicctatur prosessio tum eorum non noticiam cisi prohibita impollea variatum Nam dissi initIair diim cst nonnuni iam in ripsisse in usum, ut etiam profiterentur publice reprehenderent. Quod clii idcm magis percontainucia in temeritatem corum facitum est qui visi erant vel conlittereus exerccrc, quam qui crant permissum. Saepissime deniq; interdicti im est sere ab omnibus principibus, nequis omnino huiusmodi ineptiis scinnusceret: varie punitii sunt
125쪽
sunt hi qui id exercuerunt,pro mensura scilicet Neonsultationis. Nam qui de principis situ te, capite puniti sunt, vel qua alia grauiore poena adsecti Enimvero siquidem ' suasorum quae Icuius inter hos habentur quam vicinatores, iiij quoq; plectendi sunt: quoniam nonnunqu contra publicam quietem impcriumq; populi Romani inprobandas artes exercent. Extat deniq; decretum Diui Pij ad Pacatum lusatum prouinciae Lugduncus, cuius rescripti verba quia
multa sunt, de fine eius ad locum hac p.iuca subiecit. Deniq;&Diuus Marcus eum qui motu, Calliano vaticinatus erat Dinulta litati extinctu Deorum dixerat, in insu Iam Syrum relega- , uit. Et sane non debent inpune ibi re huiusmodi homines, qui sub obtentu&monitu Deorum, quaedam, clic nunciant,vc iactant, vcl scientcscos fingunt. , Rrco Ri A, va libro I. de male scis&Manichos sub titulo com p. AxIMvs Di elitianus& Maximianus nobilissimi A A. Iuliano Procontuli Africae Otia maxima interdum homine, in communionem conditionis naturae hominu modum cxcedere hortatur,&quaeda in cnera ilianissima ac turpissima doctrinae superstitionis inducere suadciat, ut sui erroris arbitricii crtrahere&alios multos videantur. ullane Κarissime. Sed Dis inmortales prouidentia tua ornare&disponere dignati sunt quae bona&Vera sunt, multorum bonorum&e gregiorum virorum, sapientilliinorum consilio xtractatu inlibata probarentur&statuere ur quibus iace obuiam ire nec rc si stercias est neque repreliendi a noua vetus relisio dcberet. Maximi enim criminis est ' sed tractare quae semel ab antiquis tractata&definita sunt statum&cursem cnent ac possident. Vnde pcrtinaciam prauae mentis ii equissimorum hominu punire ingciis nobis studium est. Hiciatmqtii nouellas&inauditas sectas de erroribus religioni bus obponunt, et pro arbitrio suo prauum excludant quae diuinitus concessa sunt quoniam . nobis de quibus solertia tua rure nitat nostrae retulit Manicheos audiuimus eos nuperrime velut noua inopinata prodigia inli unciatu. dude Pcrsicaaducrsaria nobis gente progrcssa vel orta cilc ,&multa facinora ibi colniriliterc: populos namq; qui Ctos Perturbare, nec non&ciuitatibus maxima detrimenta insercrces v reii luis est ne forte,ut sieri adsolci,accendenti di pore conciatur cxecrandas consuctudinc s&'istcba lesea Persarum innocentioris naturae hominc Romana gentemo linam atq; tranqii illam , di via luci stim Oilem nostrum veluti ven ni dc suis malitiolis in figcre. Et illa omnia quae pandit prudentia tua in relationem rellionis inomina generatnaleficior ii in statutis euidentilsimorum xquisita Nadinventa comm cta, ideo eorum maenas atq; poenas debitas&condignas illi natu in us. Iubem' namq; auctores quidcmae principes una china abominaiadis scripturiscorum seueriori poetiae subiici, ita ut flammei, i gnibus exurantur consentaneos Vero&usq; ad eos colite iri Oio, capite puniri praecipimus,&coi uni bona fisco nostro vindicari sancimi: s. Si qui sane etiam honorati aut cui uni bc dignita ticvclinatoris personae ad hanc inaiiditam &turpem atque per Omnia infamem sectam, vel ad doctrinam Persarum se trair stulerunt, eoru pati moniaiasco nostro ad sociari facies: ipse, quoiaqueForensibus vel Proconens biis metallis dari. Vt igitur stirpitiis amputari malis haec ne quiliae seculo beatissimo niuiro possit, deuotio tua iussis ac statutis tra quillitatis nostrae maturius obsecundare 'Mat. prid Κl. April Alexandriae.
EXPLICITTIT VLVS ME . MATHEMA-
mnemque Senatum δειν um brae in forum tabernacuis restimenim, dixeram Patre nostεν mortuis es . sis non fuerunt et se bae est ideo non deseatu nomen patris M. Ῥὶν de medio tribus suae nis ei et masculm dare nobis possessionem in medio fratrum patra nostri. Et obtulit Moses petitionem earum Domino Deo e locutus en Dominise Visi, dicens . Rectes se Salpari locura sentci, ideo dabitu eis posse lanem horari retis in medio fiatrum patris earum. Et dicimus haec fidis Israeli. Homo si decessieris ML stos non habανit, dabiti hi reditatim proximo eorum de tribu e , ct psidebis omnia eriri. Et erit haestis Israe i Uisiis iudiciorum , secundum qua consiluis Dominin
126쪽
G ivs Institutionum libro Ii I. leguimas Potabanti successires. IN TEsTATOR v hereditates lege duodecim tabularum primum ad suos heredes pertinent. Si autem heredes existimatur liberi qui in potestate nao rictis fuerint, veluti filius, filia, vel nepos neptisve pronepos proin neptisve ex nepote silio nato prognatus prognatave nec interesse nati irales liberi an adoptiui. Ita deruum tamen nepos neptisve, pronepos proneptisve suorum heredum numero sunt, Ξ praecedens persona desicrit siue alia ratione, veluti emancipatione. Nam si per idem tempus quo quisq; morictur, filius in pol citate cuis sit, nepos ex eo suus heres esse non potest. Idem&in ceteris deincens libcrorum pcrionis dictum intclligimus. Uxor quoque quae in manu eius in Issua hercs est qui arilia loco est ite ira nurus quae in filii manu euna in &haec neptis loco est. sed ita demum clit, alieres si filius cuius in manu erit,dum pater motitur in pote nate ei uvsu. Idemq; dicitariis de ea quae in nepotis mani matrimonis causa sit quia proneptis loco est. Postumi oum; qui si vivo parente nati essent inpotcstate eius futuri forent, sui here aes sunt Iisdem iuris est de his quor lim nomina ex legi filia Sentia vel ex Senatui consulto post morte patri, causa probata in potestate ius futuri essent: de eo fili, si ii ex prima secundaq; mancipatione post mortem patris manumittitur, intelligimus. Cum filius filiaveae ex altero filio nepotes neptesve ex illent, pariter ad hereditate voca imi r nec qui gradu propior est ulteriore ex ludit. Equum enim videtur nepotes neptesve in patris sui locum portionemq; succedere. Pari. atione et ii nepos neptisve sit exilio, & ex nepote pronepos proneptisve, simul vocantur. Et Ouia placubat iri potes neptesve, item pronepotes proneptcsve in patris sui locum succedere, conveniens non in capita, sed in stirpem hereditates duii di ut filius dimidiam partem hereditatis stuat, ex altero lilio duo pluresve nepotes alteram dimidiam item si ex duobus filiis nepotes extent, ex alicro filio unus forte vel duo, ex altero tres aut quatuor.' altera dimidiam. Dei. i. illi .Si nulli is sit suorum hersatim, tunc hereditas pertinet ex eadem lege duodecim tabularu in ad agnatos vocantur axit agnati qui legitima cognatione tum ti fiunt. Legitima autem co- qnatio haec eli quae per virilis sexus personas coniungitur. Ita qui code patre nati sunt fratres,agnati sibi sunt qui ctia in consanguinei vocantur nec requiritur an mairc meande habuerint. Item patruus fratris silio, S inuicem is illi agnatus cst. Eo denumero sunt fratres patrueles inter se, id eis qui cx duobus se i tribus progenerati sunt, quos pleriq; etiam consobrinos vocat utraratione scilii et etiam ad plures gradus agnationis peruenire potueriin . Non tame omnibus simul agnatis dat lex duodecim tabularum hereditate, icia his qui tunc cum certu est alique in t stato decestille, proximo gradu sunt. nec in eo iure successo est. ideoq; beres proximus omisse strit, vel antequi hereditatu adicrit,dccci serit,ic lucratibus nihil iuris competit. Ideo autem non mortis tempore ccrtum acritaliquem intcstatum decessisse quam ii quis testamento facito de-eci L ri , inelii .s ne visiunisti tinc requiri proximii, cum certum esse coeperit nemine ex testamento herede in fore. Quod ad inminas attinci, hoc iure aliud in ipsaru hereditatibus capudis placet, aliud in ceteroru abbis capic dis Nam eminarum ci editatcs proinde agnationis iure redeunt atq; masculor v. nostr.e vero hereditates ad foeminas ultra consanguineo u gradum nopertinent itaq; locor fratri sorori vel cgitima heres cst: amitavero xfratris fili hcres csse non
potest. Sororis alitem nobis loco Est et am mater aut nouerca quae per in manum colluention capud patrem nostrum ius iliae consecuta st. Si qui, defunctus erit, si sit frater, alterius fratris filiuς, sicut ex sit perioribus intuli igitur, frater potior est quia gradu praecedit. sed alia faciat iuris interpretatio inter suos hered cf. Quod ii dcfuncti nullus frater exstet, sed sint liberi fratrii, ad omnes quidem hercditas pertinet sed quaesitaim est si dispari numero sint, forte nati ex uno
unus vel duo, dic xaltcro tres aut quatuor, utrum in stirpes diuid .nda iit hereditas, sicut inter suos heredes iuris est, an platius in capita Iamdudum attici placuit in capita diuidendam hereditatem.Itaq; quot litot erunt ab vitaq; parte pei sona, in tot portioncs ' fuerunt. Si nullus agnatus sit, eadem l cx duodecim tabi alarum gentilis ad hereditatem vocat. Qui sint autem gentiles primo Commentariorum Multimum est cum illic adi non uerimus gentilitium ius in desuetudinem abiisse,superuacuum est hoc quoq; loco de care cur initus tractare. PAvLus libro sententiarum vii sub titulo lx testamentorum successsioniblis. IN TE si Aci dicuntur qui tollamcnthina facere non possunt, es ipsi linuin, ut intestati decederetur abruperunt vel hi quorumli creditas tepudiata est, cuiusve conditi Od fecerit. Sine iure Prae torio factum testamentum abiecta doli expectatione obtinebit. Eo im quorum lcstamenta rumpuntur, aut inrita iriint, ipso quid cm iure tollamcnti decedunt anteliatoriim heredit siege duodecim tabularum prinium iis heredibus,deinde agnatis di aliquando quoq; gentibus
deferebatur. Sane consaliguineis lex non appr henderat interpretatione pri id criti uia primum inter agnatos locum acceperunt. Sui hered cs sunt hi primo loco filius, filia in potesate patriueonstituti nec interest adoptiui in tan natural s&secim dum legem Iuliam Papiamve quaelis, modo maneant in potestate. Qui siti ne reclis sui at, ploiuid heredes etiam ignotantes constituuntur, ut furiosi, aut iiii alitus, Npcregrinantes,' itibus bolvi ruin possessionis propter Praelo
127쪽
Ρraetoriam actionem non erat necessarium In suis heredibiis adeo ad moriem testatoris rerum hereditariarum domini u continuatur, ut nec tutoris auctoritas pupillo, nee furiosis curator se necessarius, nili sorte soluenda sit hereditas quamuis etiam furiosiis si respuerit, lupillus si adoleti erit abstinere possint. Post mortem patris natus, vel ab hostibus reuersus aut cx primo secundove mancipi manumissus,cuiusve erroris causa probata,licet non fuerint in potestate, sui taliae patri herec cscfiiciuntur. Post filios, filias, ad intestatorum successionem inter suosv immisi potcs,neptes, pronepotes, proneptes,ac deinde masculino sexu post filium descen dente , si nullus parentum impedimento ipsis in aui potestate ves proaui similia remanserit Parisi te senim liberis suis cum quibus in potestate fuerunt ipsi ordine successionis obfstunt. Fili li cum nepotibus ex alio filio susceptis in familia retinetur, ab intestato ad patris successionem cum fratris si ijs vocantur: qitibus in patris sui partem venientibus, hereditas in stirpes non in eapita diuiditur, ita ut lilius&ilii res nepotes singulos semisses habeant. Idq; euenit si ab ii ex duobus fit:j. in patrum numero nepoti successcrint. Ex filia nepotcs sui heredes nosunt. in aui enim materni potestate alic nam familiam secluc ntes, ipsa ratione esse non possunt. Eo tempore suus heres constituendiis cst clito certum est aliquent intcstatum decessisse . quod ex eventu delicientis conditionis, Morti ne rotis riti vivo aiioicst mortem patris natus, iniri potest. Quem ilius emancipatiis sit .pit,vc acloptatiit sui hiis dis loci m in aut suecssione, sicut ipsc pater, obtinerenon potest Adopt vias tamen ne quess eo eius bonorum possessione eius potiri potcst. 1i sui heredes non siirit, ad asynatos legitima uri ditas pertinibit, inter quos primum loci in consi noui tui obtiner Agnati alitem sent cognati virilis sexus per viril. md stendi ni s. sicut si iusseatris,&patruus, dc incep S tota successio latcret gnatos&cognatos
hoc intcrcst. lna gnatis enim tiam coenit continentur inter cognatos vero agnatino comprehenduntur. Et ideo patruus. Enatus cst&cognatus, a iuuculus autem cognatus tantummodo est Consanguinei liint codcm patre nati, lici, dila r sis matribus, qui inpotcstate fuerunt mortis tempore, adoptiuus quoq; D. iter si non si emancipatus, ii qui post mortem patris nati sunt, vel causam probauerunt. Soror tu e consanguinitatis tam ad fratris quam ad sororis hereditatem admittitur. Consangit in is no i x:st entibus, agnatis desertur hereditas , proviqiiis alte uni gradu praeccsserit. Quod sili ecdem gradu consistunt,smul admittuntur. Sisi frater defuncti, fratris si tu . knepos f atro non existentes filius Dalr snepoti prassertur. Sed si duorum fratrum sint liberi,nciti in stirpes sed in capita hereditas diti libuitur seu licet, pro numerosngulorum ' virium d stribuatur hercditas Foemina ad tu reditarcs lcgitimas vltra consanguineas succcsiones non admittuntur. Id qHod iure ciuili Voconia ratione
videtur effectum. ceterum Icxduodccinita Milarum sine ulla discrepatio tu sexus cognatos atamittit.
v Lyr reus libro sngillari sub titulo doleg timis hereditatibus, IN TEsTATOR vugentilitio u hereditatcs potinent primit m ad suos heredis, d cst, liberos qui in porcstate sunt, terosq; qui libero uni loco si t. Si sui heredes non sint, ad con languineos, id est fratres ks
rore sextodem patre S inrchi sunt id, tritiosa enatos virilis sexus per mares destendentes eius ciem familiae. H senim cautii ncst lege duod ei natabularum hac, SI INTESTATU MO
TvR. Si agnatus defuncti non si eadem lex duodecim tabularum cntiles ad hereditatem
vocat his vertiis, S GNAT v NESCIT GENTILE FAMILIAM HERE HANC.
gentilitia iura in usu sunt. IT M ab intcstato institutionum. A int stato quom hereditas desertur aut per iuste, aut por Praetoris beneficium per ius ciuile suis heredi s vcl liberis qui in potestate suerusit iiij filiae&deinceps qui in locum dc Dincti parentis qui ex eodem nati sunt, succedundi ITHM Odoin libro Pos suos ab in restato legitimi admittuntur,primum consanguinei, ii sint fratres, soror qui in luctem pote state patris fueriit.& si ex diuersis matribus nati sunt. Confinguineos Madoptio facit,& adrogatio, causae probatio, & in manu conuentio. ITEM eodem libro. E consaneuinci sic ultimi vocantur. hi simia aliqui nos perpatris cognationem contingunt virilis scxus. Nam sciencta in neminis ultra consanguineas, her dilatcs legitimas non deserri. Suis praetor solet emancti 2 o liberos, it m quc ciuitate donatos criniungere data bonorum pos stione se tam cesvit o. i. si qua propria habent, his qui inpo-tcstate man sciunt,conserant. Nam aequissimum tri .Hrs neclue eos bonis patcrnis carere, per
hoc quia non sunt in potestate, neq; praecipua bona piopria habere,cum partem sint ablaturi sui hcredibus ITς M libro qui supra 'ma suis heredibus post consanguineos Praetor vocat cognatos. Cognati autem sunt qui nos per patrem aut matrem contingunt. I 'ost cognatos virum xvx rem. Et hac si qui decessit, non fuit libertinus vel stirpis libertinae Ceterum s libertinus est velhbcrtiria, ad patronu eius legitima hereditas patronamve lege duodccim tabularum refertur.
128쪽
I K eoarma b. o. ' os familiam patroni vocat Praetor patronum latronam itemn s pallia .ra&patronae. deinde virum uxorem,mox cognatias patroni pa- iras qui di cessit liber sui texi emancipatione manumissis, cx quid Lindi. ceim utari ii manum ii ii legitimam haereditatem detulit, sed Praetor aequitate motus decem rcismo cognato: u. Hi praetulit has patrem, matretra, illi uini illia mi auum, aulam, nepotem, ii tem, Iratrem, sororciri, nequis occasione iuris, sanguinis iaccelsitudinem vinceret. Sed Impeiatoriolter in hereditatibus quae ab intestato deferuntur eas sol spersonas voluit ad iri quibus d cimae tinna unitatem ipse tribuita
MODEST IN V, REGULARUM LIB. III.
CVM in testamento dies s Consules adiecti nonsiunt, non noces
IM P. IUSTINIANVS AUGUSTUS Hermogem Magistro Osuinum. ρος Nir Es TissIMA est nostri nominis constitutio, quae usq; ad dupli quantita-
exactionem debiti concludit. Si igitur creditores tui quidam in dupluma dii ccp runt, ali adhuc minus consecutinuit in quidem qui in duplum ex viarai uim quantitate per diuersa tempora consecutitiunt, nulli aduersus te inquio. rudinc nati ponere concedantur alij autem,si simium orepleti fuerint, eo modo si lirti compestuntur. Et si debita subsecuti fuerint, seneralitias autionea reciperari , vel si rei nanklini, suis viribus vacare,si preces verae sunt, praesentis oraculi sancti nedecernimus. Simi, hinc ciminiuriam Grara subseqi--, 3M luber in his tantum sme c-raues muta mur sno habere.. . CoNs T. CXXXIV.
IMP. IUSTINIANUS A. ARSILIO.VID A mutvat is ab aliquo quingentos aureos, soluit aliquam quantitatem usurarum, quas am autem debens cautionem emisit in sexcentis aureis. Quo- 4 13 iam autem omnis solutio ad nongentos quadraginta nouem aureos peruenit, y Mereditor dicebat totum in usuris solutum fuisse,& exigebat sexcentos qui cautione continebantur Ait autem lex, Si reliquos uunquaginta unum solucrit
129쪽
ut debitum duplicetur, nihil aliud exigetur quamvis veteres dixerint, Tunc super duplura
DE ALIENATIONE RERUM ECCLESIAE
tis pauperum. Cixius antea legem promulgasse per quam omnes alienationes Ecclusalticas inhibuimus. Sed postea alia lege prospeximus quatenus liceat pro solutione
Ecclesia suci alias cluae piis domibus d cputatae sitnt,pci soluere. Sed&hoc in nostra venit memoria quod Martino viro sanctissimo Episcopo Glmate ciuitati , formantes ante ligon nostram dedimus prohibent cm cum Ecclcitasticas res vcnuere, ne i ii ex potentioribus neces statem ei inponant secundum suum propositum res Ecclisiastic is alic narc Eddi in nostra vcnit memoria alia res cuiam pro diuinis secimus vosis, pro quibus omnibus ab uiciniimus ne euili cerat sacrosancta vasa vel venundare, ves obligare,n: si tantii inmodolia redemption m captiuorum ouia animae redemptio aliis omnibus r. bus preciosior cit. cd haec quidem antea bubsecuta sunt quae nam ratione nccessaria nobis fuit ad praesentis legis memoriam. Veni etenim in praesenti memoratus sanctissimus vir in han. sancti ilimactu tatu, Medocuit nos multos tetras inc reditu, vel domunculas, vel vincas relinquere ad redein prione captiuoria, vel paupertim alimonias, Mali cnatione,phibita memoratos aistus, licet piti limi lint,attamen inhiberi, competens ibi permitti per legcm hoc faccre. Sancimus ita clues quis reliquerit ad redemptiorum captiuorum, vel pauperum alimonias res ini mobilcs, si quidem certus reditusine relictis,cbus colligendus, inane relegatum, vel hereditatem , vel donationem, nulla alic natione mutilanda, cum positi ex redit ibi credemptio vel sustent .itio libri Si autem,cl certus reditus non est, vel domus pcnc dirutati longe ab Ecclesia posita, ver in quarum fructus non scian per similis sed varii colliguntur, incursionabiit forsitan Darbariciis dediti, in his tantummodo speciebus permittimus, editionem hac specialil ge in memorata pro uitula fieri, sita incit domus intra fines Ecclesio et vine ei tanni rosciuita. is in inime potita lint: ita ut ii vcnditionis instrusiunio ipsa verba ic Ilatoris exprimantur, vesci placuit venditionem fieri, rcdenaptionem ex his captiuorum vel alimonias paupcri tu celebrari. F. tui iocita subsccutum fuerit, habeat voti litiosi rinit.item, liccat ille metu altei tu, Oeconomis Ecc Ii. isticis, xvirosanctissimo Epistopo vendere,&,mptoribus habere
Laidem res firmo iure. Habebis ni autom Dei omnipotcntis rimcn oeconomi Ecclcsiae spre tia quae accc p.rint in aliam causam consumpserint, licet pii IIima sit, di non in pra dictas dii i, initium modo caritas, ad ianitatio lwm l gis quae sit per sacrosa rictis vasis alic nandi, lata st Sieetenim vcnditio ii cccisaria procedat, ne a tus NisIiis, i cxinde naudelitur anicue hominum indespcreant cum S terrarum possesso& crum iminobilium non talem babeat curam , nee ita iit necessaria ut captiuorum rcdemptio vita egentium, quae animas alta iri t. d. I eo omnipotenti plMabiles sunt. Grati itas itaque tua quae per lianc pcciat ii ligi ii ii ollia decreuit aeterlinta, tam cis au mancipare quam Obseruarc procura.
AN T. DICTATUM. I emerserit declaricis, vel monachis, vel ascetriis siue de condit: onec rem si iii desiit,sic uitiis siue dea licination siue de lcgitima portione, illicdcdcb: ta libet istoria inici aliis quibus d. anici cinis,suc de accusationi, chi Limntiis, vel pori talis, vel . pud quem litigared obcant, vclde consecrationi cori na, 'It m uesti
'' riscopis ii qua emerserit quaestole in Noucilis Const. D ut m cuiusui tis ira
est Dei mirilegiis, Nest c:rcam xx. Const. Sin autem de robus Ecculi1 dici p. . alii natione, Vc cin pli licuit, vel conductione clii Ercre volu ris lime iterum Noticli: 1 dii si , ns ritu tu circa x relatas Si autem cli: aeratur apti die docti stode de pollicitione rescii iii Lbro
130쪽
stari his a ilibus probaitio e igitur lege libro. Ur Cod Tit. xviii. Si autem de eurialibus quaeris
vel de alie iratione vel delcgitima portione quae debeat curiae& publico praestari, lege lib. x Ti .ltulo competenti subiectas constit uriones Lege autem post Codicem Notiellas, Constitu
tione una quidem cuius inscriptio in De nouem unciis, est circa x L. constitu altera autem ouae de naturalibus filiis loquitur,&est circa Lxxx constitutionem. Habes autem Salias duas constitutioncs quae decurialibus loquuntur,&lunt circa C. Constitui. Si autem detcstii proeductione qii aeras, lege libro lv. CO d. cit. xx. libro xxiri Digest Titulo.v. De testibus,&in Noui liis eam constitutionem quae inscripta st de testibus. Non praetermittas autem nec consti. tutionem praelatam in No ubilis inritia plura dicta sunt de te stibus, &de instrumetis admittendis, euius inscriptio est de instrunti latis, est circa Lxx constitutionem. Quod si apud quaelitum fucrit de testibus bercticis lite in libro i Cod. Tit. v. constitutionem ultimam Leges autem xcirca Lx. Const. Noue larum Inuen .es quod heretici decuriali conditione omni-rnodo pollunt i cstimonium dicere. rc qitaliter autem lcgcre debes Tit de probationibus in lib. iv. Cod.&libro xxii Digestorum clatum. Sed&Titulum de quaestionibus in lib. x Lum. Digestorum positum Coti se autem legendus tibi est lib. ix Cod. propter criminales discussio lics,4 maxime Titirin de custodi avi exhibitione reorum, in quo est Graeca constiti itio quae de temporibus loquitur intra quae oportet criminalcs exiiij causa mitti, quando hae sunt coci' citione digni. au'd si delit calibus ves tributis emerserit quaestio, invenies in libro x. Cod a primo Tit. usq; ad 'alios coin pluit Titulos. Si autem de patrimoniali capitulo aliquid emerserit, lege in prii nolibro Cod. talib. xi. competente Titulo lib4. Digcstorum Lege autem diligenter esiit de orti io Prasidis tam in libro i Protorum quam in lib. i. Cod relatum. Quod si de religione iii aeratur apud te Melaei elicis Iespere debes quinto titulo lib. i. Cod.&alios pluris Titulos post eum positos. Quae aut in pertincnt ad querellam, Costitui. circa Cv. Novellarum relatam. Lege autem Maliam inter Nollellas constituti cuius inscriptio est de diuersis capitulis. ibi invenies ii od hodie non cogitur testator sua manu heredum nomina scribere. Lege autem Constit. Novellam, quae in notiauit agnatorum: cognatorum iura, Mab intestato successiones formavit,qilaec stresata circa ov. constit. Lege autem& de nuptiis Novell. Const frequenter,& duas constit in Noucllis postas de repudiis Madulteriis, quae sunt circa finem Nouellaru in . Omni autem nodo ge Tit . lib. XLlI. Digestorum. Nam ibi de re iudicata&de interloci itionibus invenies. De compio mittariis autem siue arbitris, invenies in lib. iv. Protorum, rein lib. D. Cod circi am meorum librorum titulos competentes. De adscriptitiis aut minus-nie lib. :A. Codicis Tit de colonis cetastis,&al:O complures tales titulos tam de colonis priua
murri, quam desta mi .iciri xii milib. Si qualitumnierit apud te hoc quod natum est quem sequatur vel citius sit conditionis, quaere ea quaecum legibus ' Perlege autem de nuptiis Consiit. iii Nouillis in qua plura inveni cs de dote di de nuptiali donatione. Et frequenter legendac si tibi c. dem constitutio. Alias enim inscriptioncs reliquarum constitiitionum legere Sebes. Ex iis dia in i per coniecturam capias quid in notiatum cst in niiptiis causis Lege autem primam constitiit. Noticli. in Madelceatis&delcce Falcidia ac in vutario Salia utilissilia aplura relua sunt. L ir autem Ninii vi. Cod. conita. De iure patronatus, Sconstit sub titulo de Cadiicis tollen.: is Conllit. le inventario sub Tit. de iure delibcrandi, ultima Latina ad Senatur con ilit ut . deincertis perio ius sub nuto competenti . qui omnes Tituli in vi. b Ccid relati sunt plurimata utili lima continentes. 'lli qua ratur auo sorte ad absentem condemnare vel alio mocto prae raua rei lcg n lacrunt constatutio in primo Titulo ter iij lib. Cod relatae nostri principis bonstitur Dei reiurando autem si quando fuerit quae sitim,dcbct legere primo Tit. iv. 'od .lit, L ' re autem libet&in lib.via Cod. De re iudicata&diuetas sententiit S interlocutionibus icit compctcntes De Emphiteus autem&de conductionil, invenies liba v. Cod vitinium Ri nulli illim in his autem titulis non praetermittas illam pulcherrimalcgem lita uicitia liccrc intra annum ine poena a coturacti in concluctim ibus recedere Le-ς ut coniti t. inter Nouclla, clara demandatoribus Llide iustor: b. &de duobus reis pro nittendi. Q od ii denti mirata pectiniaqxiaestio emergat lcge competentem Tit, in lib. im. Co l. Novellam biistitutionem post Codiccni positarn De dote cautes non numerata. Nolat atruciore quod Eccus iis quadraginta an nurum praescriptio opponitur, ut cauetur constit.
circa centesimam Noucitarum potiri: Ecclesiae R Oimnae aut m centum annorum praescriptio
ob icitur, ut est,cla: una in lib. i. Co l. I dercbus Ecclesia uicis constit. principiis nostra.&quod
ei ita pupilli iuc. dulescentis locum obtineat, quod sicquenter quidem dicitur, ubi autemr ita si .i raro ita r. il ratio itu in ab . U. Cod Titii iii. conss iv.De ordine aut edictorii liii Otorii cur l. ruinae praeconii vocibus absentes eum postlitis contestarii memin v
ni .ri l. o. ad iudiciis, tit. 1 priria o circa me tua loca lis. Sin aut auctorint introiic suam dc