Caii Plinii Secundi Historiae naturalis, libri XXXVII

발행: 1783년

분량: 405페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

41쪽

libeat chim plures ima gen in quocunque genere eximios tulerit, quam ceterae terrae.

Sedi quo te, M. Tulli, piaculo taceam 8 quoVemaxime eXcellentem in ligni praedicem c quo potius, quam uniVersi populi illius gentis amplissimo testimonio, d e tota Vita tua Consulatus tantum operibus electis Te dicente legem agrariam, hoc est, alimenta sua, abdicaverunt tribus : te suadente Roscio theatralis auctori legis ignoverunt, notatasque se discrimine sedis aequo animo tulerunt te rBnte, proscriptorum liberos honores petere puduit tuum Catilina fugit ingenium tu M. Antonium proscripsisti. Salve primus omnium Parens Patriae appellate, primus in toga triumphum linguaeque lauream merite, Sc facundiae Latiarumque iterarum parens

atque ut dictator Caesar, hostis quondam tuus, de te scripsit omnium triumphorum lauream adepte majorem quanto tu est, ingenii Romani terminos in tantum promoVisse, quam imperii, reliquis animi boniS. Praestitere ceteros mortales sapientia, ob id Cati, Corculi, apud Romano cognominati. Apud Graecos Socrates, oraculo Apollinis Pythii prael

tus cunctis.

XXXII. Rursus mortales oraculorum societatem dedere Chiloni Lacedaemonio, tria praecepta ejuSDelphis consecrando, aureis literis, quae sunt haec: Nosse se quemque, nihil nimium cuperet comitemque aeris alieni atque litis, esse miseriam. Quin funus ejus, cum victore filio Olympiae exspirasset gaudio , tota Graecia prosecuta est.

42쪽

XXXIII. Divinitas in ii aedam caelitum societas nobilissima, ex seminis in Sibylla fuit ex viris in Melampode apud Graecos, apud Romanos in

Marcio.

XXXIV. Vir optimus semel a condito aevo Judicatus est Scipio assica, a jurato Senatu. Idem in toga candida bis repulsa notatus a populo In summa ei in patria mori non licuit non hercules in sis, quam extra vincula illi sapientissimo ab Apolline iudicato Socrati. XXXV. Pudicissima semina semel, matronarum sententia, judicata est Sulpicia Paterculi filia, uxor Fulvi Flacci electa e centum praecepti , Ud simulacrum Veneris e Sibyllinis libris dedicaret. Iterum, religioni eXperimento, Claudia, inducta

Romam Deum Atre.

XXXVI Pietatis exempla infinita quidem toto

orbe exstitere sed Romae unum, cui comparari cuncta non queant. Humilis in plebe, rideo ignobilis puerpera supplicii causa carcere inclusa matre, cum impetrasset aditum, a janitore semper X cussa, ne quid inferret cibi, deprehensa es uberibus suis alens eam. Quo miraculo , matris salus donata filiae pietati est, ambaeque perpetuis alimentis locus ille eidem consecratus Deae, C. Quinctio M'. Acilio COSS. templo Pietatis exstructo in illius carceris sede, ubi nunc Marcelli theatrum est. Gracchorum pater anguibus prehensa in domo, cum responderetur, ipsum victurum alterius sexus interemto immo ero , inquit, meum necat Cornelia

enim juvenis est,i parere adhuc potest. Hoc erat

43쪽

NATUR HISTOR LIB. VII.

uxori parcere, 'eipublicae consulere idque mox consecutum est M. Lepidus Apulejae uxoris carita. te post repudium obiit. P. Rutilius morbo levi impeditus, nuntiata fratris repulsa in Consulatus petitione, illico exspiravit. P. Catienus Plotinus patronum adeo dilexit, ut heres omnibus bonis institutus, in rogum ejus se jacerer. XXXVII. Variarum artium scientia innumera-hiles enituere, quos tamen attingi par ssit florem hominum libantibus : Astrologia Berosus, ctii ob divinas praedictiones Athenienses publice in gymnasio statuam inaurata lingua statuere Grammatica Apollodorus, cui Amphictyones Graeciae honorem habuere. Hippocrates medicina qui venienter ab Illyriis pestilentiam praedixit, discipulosque ad auxiliandum circa urbes dimisit quod ob meritum honores illi, quos Herculi decreVit Graecia Eandem scientiam in Cleombroto Ceo Ptolemae is rex Megalensibus sacris donavit C talentis, servato Antiocho rege Magnai Critobulo fama est, extracta Philippi regis oculo sagitta in citra desormitatem oris curata orbitate luminis. Summa autem Asclepiadi Prussienssi, condita hova secta spretis legatis&pollicitationibus Mithridatis regis, reperta ratione, qua inuri aegris medύrethir, relato e funere homineri servato sed maxime sponsione facta cultri

fortuna, ne medicus crederetur, si unquam invalidus ullo modo fuisset ipse D& victor, suprema in

senecta lapsu scalarum exanimatus est.

XXXVIII. Grandet Archimedi Geometricae ac machinalis scientiae testimonium M. Marcelli coi1

44쪽

38 C. PLINIL SECUNDI

tigit, interdicto, cum Syracusae caperentur, ne Violaretur unus nisi fefellisset imperium militaris imprudentia Laudatus est Ctesiphon Gnossius, aede Ephesiae Dianae admirabili fabricat Philon , Athenis armamentario mille navisma Ctesibius net matica rationei hydraulicis organis repertis : Dinocrates metatus Alexandro condente in AEgypto Alexandriam. Idem hic Imperator edixit, ne quis ipsum alius, quam Apelles, pingeret quam Pyrgoteles, sculperet quam Lysippus, ex aere duceret: quae artes Liribus inclaruere exempli S. XXXIX. Aristidis Thebani pictoris unam tabu-1am, centum talentis rex Attaliis licitus est. Octoginta emit duas Caesar Dictator, Medeam Ajacem Timomachi in templo Veneris Genitricis dicaturus Candaules rex, Butarchi picturam Magnetum exitii haud mediocris spatii pari rependit auro Rhodum non incendit rex Demetrius, EXpugnator cognominatus, ne tabulam ProtogeniS cremaret, a parte ea muri locatam Praxiteles marmore nobilitatus est, Gnidiaque Venere, praecipue Vesano amore cU-jusdam juvenis insigni: Nicomedis aestimatione regis grandi Gnidiorum aere alieno permutare eam conati Phidiae Iupiter Olympius quotidie testimonium perhibet Mentori Capitolinus, Diana Ephesia, pnbu fuere consecrata artis ejus Vasa.

XL. Pretium hominis in servitio geniti naximum ad hanc diem quod equidem comi ererimo fuit Grammaticae artis Daphni, natio Pisaurense vendente in M. Scauro principe civitatis sestertiis septingentis licente. Excessere hoc in nostro vo

45쪽

nec modice histriones, sed libertatem suam mercati. Quippe cum jam apud majores Roscius histrio, sestertia quingenta annua meritasse prodatur nisi quis in hoc loco desiderat Armeniaci belli, paulo ante propter Tiridatem gesti dispensatorem, quem Nero centies & trigesies . sestertium manumissit. Sed hoc pretium belli, non hominis fuit tam hercule, quam libidinis, non formae, Paegontem e padonibus Sejani, sestertium quingenties mercante Limtorio Prisco. Quam quidem injuriam hi crisiecit ille, mercatus in luctu civitatis, quoniam arguere nulli vacabat. XLI. Gentium in toto orbe praestantissima una Omnium, Virtute , haud dubie R Omana exstitit. Felicitas cui praecipua fuerit homini, non est humani judicii cum prosperitatem ipsam alius ali modo, suopte ingenio quisque terminet. Si verum facere judicium Volumus, ac repudiata omni fortunae Zmbitione decernere, mortalium nemo est felix Abim de agitur, atque indulgenter fortuna decidit cum eo , qtii jure dici non infelix potest. Quippe ut alia non 1nt, certe, ne laciscat fortona, nietus est: quo semel recepto, solida felicitas non est. Quid quod nemo mortalium omnibus horis sapit utinamque falsum hoc, non a vate dictum quamphirimi u- dicentu Vana mortalitas, ad circumscribendiunseipsam ingeniosa, computat more Thraciae gentis: quae calculos colore distinctos, pro experiment cujusque diei ita urnam condit, ac supremo die separatos dinumerat, atque ita de quoque pronuntiat.

Quid quod iste calculi candore illo laudatus dies,

46쪽

o C. PLINI SECUNDI

Originem mali habilis Qtiam mi illos accepta affixere imperia quam multos bona perdidere, il-timis mersere suppliciis trista nimirum bona, si cui inter illa hora in gaudio fuit. Ita est prosecto, alius de alio judicat dies, tamen supremus de omnibuS: ideoque nullis credendum est. Quid quod bona ma-

iis paria non sunt, etiam pari numero nec laetitia illa minimo moerore pensandalmei vana rimprudens diligentiaci numerus dierum comparatur,

XLII. Una feminarunt intinni aevo Lampido Laeedaemonia reperitur, quae regi filia, regi UXOr, regis mater fuerit. Una Berenice, quae filia, soror, mater Olympionicarum. Una familia Curionum, in qua tres continua serie oratore exstiterunt. Una Fabiorum, in qua tres continui Principes Senatus, M. Fabius Ambustus, Fabius Rullianus filius, Q. Fabius Gurges nepOS. XLIII. Cetera exempla fortunae Variantis inmismera sunt. Etenim quae fecit magna gaudia, nisi ex malis aut quae mala immensa, nisi ex ingentibus gaudiis Servavit proscriptum a Sulla M. Fidustium Senatorem, annis XXXIII, sed iterum proscriptus. Superstes Sullae vixit, sed usque ad Antonium constatque nulla alia de causa ab eo proscriptum, quam quia proscriptus filisset '. XLIV. Triumphare P. Ventidium de Parthis voluit quidem sollim, sed eundem in triumpho Asculano Cn. Pompeji trahonis duxit puerum quanquam Masurius auctor est bis in triumpho ductum: Cicero , mulionem castrens suffaranium fuisse :

47쪽

plurimi, juventam inopem in caliga militari tolerasse. Fuit in Balbus Cornelius major Consul, sed

liccusatus, atque de iure Virgarum in eum, judicum in conssilium missus primu eXternorum , atqUe

etiam in Oceano genitorum usus illo honore, quem majore Latio quoque negaverunt. Esti L. Fulvius inter insignia exempla Tusculanorum rehellantium Consul eodemque honore, cum transisset,EXornatus confestim a popido Romano qui soliis eodem anno, quo fiterat hostis, Romae triumphavit ex iis, quorum Consul fuerat. Unus hominum ad hoc aevi, Felicis sibi cognomen asseruit L. Sulla civili nempe sanguine, ac patriae oppugnatione adoptatum. Et quibus felicitatis inductus argumenti. quod proscribere tot millia civium ac trucidare potuisset O prava interpret

tio .futuro tempore infelix Non hielioris sorti tunc fuere pereuntes, quoruni miseremur hodie, cum Sullam nemo non deris Age , non eYitus Vitae ejus, Omnium proscriptorum ab illo calamitate crudelior sitit, erodente se ipso corpore, M

supplicia sibi gignente λ' Quod ut dissimulaverit,

supremo somnio ejus tui inmmortuus quod3mmodo est credamus, ab ino illo inuidiam gloria victam : hoc tamen nempe felicitati suae defius e con- sesais est, quod Capitolium non dedicavis et XLV. Quintus Metellus in ea oratione, quam

habuit supremis laudibus patris sui L Metelli, Pontificis, bis Consulis, Dictatoris , Magistri Equitum, Quindecimviri agris dandis, qui primus elephantos x primo Punico bello duxit in triumpho, scriptum

48쪽

41 C. PLINII SECUNDI

reliquit, decem maXimas res optimasque, in quihus quaerendiS sapienteS aetatem eXigerent, consummasse eum. Voluisse enim primarium bellatorem esse, optimum oratorem, sortissimum inperatorem, auspicio suo maximas res geri, maximo honore uti, summa sapientia esse, summum Senatorem haberi, pecuniam magnam bono modo invenire, multos liberos relinquere,in clarissimum in civitate esse: haec contigisse ei, nec ulli alii post Romam condiatam Longum est refellerein supervacuum, abunde uno casu refutante. Siquidem is Metellus orbam luminibus exegit senectam amissis incendio, cum Palladium raperet ex aede Vestae, memorabili causa, sed eventu misero. Quo fit, ut infelix quidem dici non debeat felix tamen non possit. Tribuit ei po-Pulu.Romanus, quod nunquam ulli alii ab condito aevo, ut quotieS in Senatum iret, curru veheretur ad

Curiam Magnum iublime, sed pro oculis datum. Hujus quoque Q. Metelli, qui illa de patre dixerat, filius , inter rara felicitatis humanae exempla

numeratur. Nam praeter honores amplisamOS, cognomenque e Macedonia, a quatuor filiis illatus rogo Uno Praetorio, tribus Consularibus, duobus Triumphalibus, uno Censori quae singula quoque paucis contigere in ipso tamen flore dignationis suae ab C. Attinio Labeone, cui cognomen fuit Macerioni, Tribuno plebis, quem e Senatu Censor ejecerat, revertens e Campo meridiano tempore, vacuo foro Capitolio, ad Tarpejum raptus,

Ut praecipitaretur, convolante quidem tam nume-Τosa illa cohorte, quae patrem eum appellabat, sed

49쪽

ut necesse erat in subito tardet tanqtiam in exseqritas , chim resistendi sacroquesanctiim repellendi jus non esset, Virtutis suae opera menstirae pertituriis, aegre Tribuno , Ut intercederet, reperto a limine ipso mortis revocatus alieno beneficio postea vixit, bonis inde etiam consecratis a damnato suo, tanquam parum esset faucium certe intortarum, eXpressiqUe per aures sanguinis poena eX-

acta est. Equidem Africani sequentis inimicum fuisse, inter calamitates duxerim, ipso teste Macedonico. Siquidem liberis dixit Ite filii celebrate eXseqUiaS, nunquam civis majoris funus videbitis. Et hoc dicebat am Balearicis, Miadematis jam Macedonicus ipse Verum ut illa sola injuria aesti metur, quis hunc jure felicem dixerit, periclitatum ad libidinem inimici, nec Africani saltem, perire λQuos hostes vicisse tanti suis aut quos non honores currusque illa sua violentia ortuna retroegit, per mediam Urbem Censore tracto , Oetenim sola haec morandi ratio fuerat: tracto in Capitolium illi id, in quo triumphans ipse de eorum XuVitS, ne captivos quidem sic traxeras Majus hoc sceliis selicitate consecuta factum est , periclitato Macedonico Vel simus tantum ac tale perdere, in quo atriumphalibus liberis portaretur in rogum, VeliIteXsequiis quoque triumphans. ulla est profecto selida felicitas, quam contumelia ulla Vitae rumpit, nedum tanta Quod superest, nescio morum gloriae, an indignationis dolori accedat, inter tot Metellos tam sceleratam C. Attini audaciam semper fuisse

50쪽

η C. PLINII SECUNDI

VI. In Divoratioque Augusto, quem uniVersia mortalitas in hac censura nuncupat, si diligenter aestimentur cuncta, magna sortis humanae reperiantur volumina. Repulsa in Magisterio Equitum apud avunculum, contra petitionem eju praelatus Lepidus proscriptionis invidia, collegium in Triumviratu pessimorum ciVium, nec aequa saltem portione, sed praegravi Antonio : Philippens proelio morbus, fuga, triduo in pallide aegroti Q ut fatentur Agrippa QMaecenas Daqua subter cutem fusa turgidi latebra naufragia Sicula, alia ibi

quoque in spelimc occultatio Jam in navali fuga urgente hostium manu, preces Proculej morti admotae cura Perussinae contentionis : solicitudo Martis Actiaci Pannonicis bellis ruina e turri tot seditiones militum, tot ancipite morbi corporis suspecta Marcelli vota pudenda Agrippae ablegatio toties petita insidiis vita, incusatae liberorum morteS, Eictusque non tantum orbitate tristes aduraterium filiae, tonsilia parricidae palam facta contumeliosus privigni Neronis secessus aliud neptis adulterium Q juncta deinde tot mala inopia stipendii, rebellio Illyrici servitiorum dele his, uVentum penuria, pestilentia Urhis , fames sitisque Italiae: destinatio exspirandi, quatridui inedia major pars

mortis in corpus recepta. JuYta haec Variana clades, wmajestatis ejus foeda sugillatio , abdicatio Postumi Agrippae post adoptionem; desideriunt post

relegationem , inde suspicio in Fabium, arcanorumque proditionem : hinc uxoris QTiberii cogitationes, sti prema ejus cura. In summa, Deus ille, cae-

SEARCH

MENU NAVIGATION