Ioannis Chrysostomi Zanchi Bergomatis ... De origine Orobiorum siue Cenomanor. Ad Petrum Bembum libri tres

21쪽

Struthjs cibum;Anthropophagis autem, quod carni bus uescantur humanis neminem strme arbitror es qui non exploratum habeat. at vero quis ignorat ITrogloditas ab eo quod cauernassubeant;Bam os bios autem quod in plaustris vitam agant: fisse nunccupatost ut omittam interim er Aethiopas is nigris oculis,m a rubro colore Phoenicas,nec non er aflexis crurum nisibus Himutopodas,quasi loripedes appe latos.has ob res nos quos pro Orobiis nostris responπsum hoc volumus, quod quavis eorum nomen adgrso cum etymon trahi possit - non continuo tamen eorum

originem graecom si sphd potius barbarum, id est,

hebraeam vi posea probabimus. Non est igitur tam explorata isa ratio,ad id quod volunt isti confrma. si qum uidem unde quum Cornelius Alexander riserit Orobios u graecis ortus sui principium omnis no nactosfuisse,negandum es iquum p id isse a graeconominis interpretatione, quod eji validissimum in his

soria argumentum, probat rotinus dicerem no esse causim, quin verius dicamus eam Orobiorum origine

barbara esse, quam grscam. Quid enim es hoc illo

euidretiusr nempe quam ipsum Orobiorsim nomen incertae, ambiguσι it originis ivt scite admodu Cato docuit quippe quod tam haebrea quam graeccm etymologiam=quatur .Porro qnsim lingua barbara an - tiqisior si quam graeca, ut autor est Plato in Crauis

22쪽

quod ipsa a barbaris 3bvia accepimuit nobis qhe

tigoressunt barbari uel ob uetustate ita ea discerni nequeut ut m barbara.Tu uero maxime hebraea,vtpote primo humani generis ortu mortalibus tradita, queadmodu D.AUufinus abs plurimisacraru litterarii enarratores eruditissimi tradunt:haud sene inotelligo cur noconfiteri omnino necesssit Orobiorum nomen prius hebraeii quam grumi, item p eorum or, gine prius barbaram ides, hebraea fisse,qua graeca. id.n recte sequituri quod ubi nomen prius fuerit bar. barui tibi origo etia prior extiterit barbara:quavis id nomen posmota es luxerit in graecam latinamve linis guam. Non dubito,inquit, Petreius, quin barbara linguas pertim vero behreta vetuliar si quam Π

cu inec id nunc a tur:Yerum an Orobiorum nomen

hebrsum esse post a te probari velim. Et ille, conacedis igitur, inquit, frater optime hebraeam linguam Mntiquiorem es graecar Prorsus inquit Petreius

concedo Marylli,Tu autem Orobiorum nomen heobrueti esse nunquid probare potest Quid nipoissem

restondit Musillust Nam, viscis, ab ineunte promnus adolescentia hebraeam Iinguam ac litteras didici. atqui quum hoc probatum tueri pro ligata iambscpenes ad exitκm adducta erit quaestio; quamobrem ias velim iquod quemadmodum apud graecos est mons; re βιος, vita, e queis ομεidi graece finivita in montibus degentes ut ait PImius; sta quo pvud Hebraeos, queadmodum is qui bebrues dicti

23쪽

LIBERnes interpta ηtur ivtiissime tradsiti nam Ilo ROTH sunt montes, n)ba BANlκverostis, quibus, seclusetantum e priori verbo postrem TH ittera ,simuli titis,esseritum est nomen crambitum ouar in HOROBANIM, quod montiu ibos, sine, ut ita loquor; montigenas latine igni aliqui posmodum a Grscis, ut antea diximus: ορ βidi ides monticolae sunt σα

pestam quapropter qum Orobioru nomen ut demonses hebraeam primum notationem sequatur, quam graecam, quis non intelligit eorum etiam ori

nem prius hebraeam sui ste quam graecumr At vero,s non a graecis orti primum fuere Orob igitur neque a Drrheno primum Μsone, aut Antenore phrygio neque rursus ab staticis Henetis, Paphlagonibus uerquia hebraei non untsed ab ipsa potius Iudaea Dine remotissmi Caeterum his ita con sideratis probatis.

non possum non vehementer admirari C. Pliniit horuminem omniu sententia dotitissma Μ.Catonis verba tam parum si deI iter retulisse.nes enim Cato Yng

qi i ego sciam nes isse se Orobiorum originem cons essus e liquod ei tu parum ingenue a Plinio obiectu essed incertam ambiguam esseruit. quod vel ex ipsius uerbis focile quisque iudicare potest: sic enim

in quibusdam eorum, quae Catonis 'untur; originum fragmentis,scriptum inuento. OIanum inqui ante a Thustorum duce, qui cum Orobis colonis ibi primus

insedit:quorum origo incerta uti Comu,Bergomum,

Licini*rrier aliquot circa populosiridae ab insebia

24쪽

PRIMVs ii principe nomine Medo adaucta Mediolanum nomen jeruat haec Cato,e queis perstici ficile potest diligen,

tiore adhibita obseruation illud a Plinio,Catonem Orobiorum ortum ignorasse,non recte ad mari,qi

aliud quidemst, longes diuer sum, nescire verbialis

cujus genti ue originem taliud vero incertam π ambiguam asserere.qui enim ignorati,nustam omnino noauit originem:qm autem ambiguam Er incertam esse

dicit laut duas, aut plureis esse po se exploratum ha, betiverum ambigit quς nam poti climum ex his eligndast. quapropter,meo quide indicio,potius esset si mandum,Μ.Catonem ob id nequas dixisse Orobio. rum originem incertam esse, quod eam ipse penitur nesciret ed quod id psim Orobiorum nomen laceratam omnino et ambiguam etymologis rationem posset ascisceretquippe quod tam e barbara id es hebraea, quam graeca,Vt inuintiliani utar verbo originatione non incommode,nec admodum dis cile deduci posse persticeret Na quis obsecro adeo uecordi es animos ut Catonem istum talem, tantums virum, quid ορριτ, quedue, lim, apud Grscos gnificet ignorasse ce stat nemo prysto nis insenus quis ne humanitate, me ingenio, sine litteris:quum-ipsus Catonis scripta, er Ciceronis autoritas grscis litteris, doctrini peum apprime eruditum fuisse clarisseme Uendant. Ius,inquit Cato apud Ciceronem de senectute, augu*mmioni ficu tracto multum etiam graecis litteris Hor. Quam ob rem bac in re Plinio,viro alioquin

i, iii

25쪽

LIBER i Huarissimo minime assentiendum esse, illas quoque

testimoniosacile existimarim. Nemine, enim ait in ini stiosecundi naturalis bifloriae libri,unum sequor ueseat .quemcuns veriorem perstexero; ultu es enim proo' pterea quod quis quςdam vera scribit, ,etiam in erra- is eum sequi egamus ergo rosas ,1 inas Vitemus . Tum Petreius ; recte inquit Mai l i sthaec abs te dicerentur; ais aliter sentire propemodusuror essetis libellum illum de originibus urbium Italiae, qui sub Catonis nomine palbim circunfertur ipsius Catonis genuinum esse demonstrare posses: quum m multoru, autoritate consteti,M..itam Catonem plura quam nuchabeantur, originum uolamina constrisisse.Na apud M.Τulium de nectute idem ipse Cato, septimus,laoquit, mihi originum liber est in manibus; omnia antia

quitatis monimenta colligoaum etiam quod no pauca ea sum originum Verba'a Terentio Varrone, in iis Fris de re rustic oe a Cicerone in oratione pro Cn. Plancio, nec non m in quarto Thusculanarum quo' plota volumine,abis' pluribus in locis citarifieantiquς nihilominus in peruulgato illo Catone nusquam gentium reperisti possunt. Uo negotio intelligi pardi laut falsum, aut comenticium, aut certe Vanum 4se Catoni libestum ita unicu, imperseritum, alip omnibus modis obtruncatum minimes sibi consante ascribere. Tu Marcilius uera inquit, apertissima sunt quae eomemorat li Petrei dicis aliter nequa potes; itas

risentior tibi, Catone ita plures de originibus libros

26쪽

edidi se ,multas eorum verba ab antiquis recesseri,qus tamen in eo opustulo, quodprs manibus habetur minime inueniantur scripta verum hscfrater optime nihil ad nos allaci enim admodum ratiocinatione deo ciperis. Non enim liber ille originum integer es, ut opinaris siubcisumsed sunt potius,ut neces tas coigit ac ratio fragmenta quaeia, ita ut cernimus in unu quoddam corpus redacita: quae ex illis non paucis oriaginum libris,quosscripsit Cato velfla remanstranti quemadmodum omnibus, illa nesio quς Gulielmi Ma

tuani collectanea legentibus persticunm esse potest. vapropter mirari te haud sene decesiplura er a

Varrone, a Cicerone, a Macrobio verba citarico euerint,quae tamen in histe peruulgatis originust mentis nequas scripta reperiantur: quando, uti dictum est; libellus iste originum truncus admota es ac mutilus: ex quo prster quaedam de italicarum v bium origine stagment nihil penitus super es atta. men quod uessi quantulacuns sunt ipsius Catonis nastiua, ac genuina censenda 1inhiantiquorum viroru probat autoritas ac primu quidε Dion sit Halicarnesset, quem Μ.Varronis libertum fuisse conflasi is enim si,

bro primo M. Catonem e C. Sempronium temere nimium, ne dicam soleter, arguens, eorum de Liguriror laesententiam ita recessiti Ligures,inquit, multa Italiae loca incolunt alpetiam Galliae qusdam posse dent ,Vtraverost eis terra patria incertum est, nihil

enim viter, de his certi dicitur. doctissmi autem

27쪽

LIBER

Romanorum scriptirum in quibus est Portim Cato, qui urbium Italis origines diligent me collegis; er C. Sempronius, stet atyplfris graecos eos Iulisse dic ut,

ex iis qui Achaiam aliquando incoluerunt multisque commigrarunt aetatibus ante Troianum bellum. Non ulterius tamen dis iniamqneque graeci generis cuius fuerint neque urbem ex qua pro etiti, neque tempus, neque migrationis ducem, quoue usi fortuna sedes pσα trias reliquerint:verum graeca usi subula,ne Vnu quidem eorum qui graeca scripfrunt autorem certum adhibuerunt. veritas igitur in occulto. hsc hic.C. quoque Plinius libro tertio surpenamero Catonem citareyletiproertim vero capite.xvi. Venetos inquitΤrosiana irpe ortos autor es Cato. itemque capite.xi . ait Catonem cribere Ameriam urbem ante Persium

bellum annis strine nongentis Ibisse conditam. quae quidem omnia in ioce Catonis,quae possim fruntur, fragmentis scripta reperies: quibus ista quoque quam antea cόmemorauimus eiusdem Plini, de Crobioruortu sententia non incEmode ut opinor addi potest. Nam res parum fideliter eam retulerit; ob 3s tamede quibus nunc loquimur peruulgatis ori numfrago mentis depromptam Iulisse mani tu es.Quas ob res siquid ess turus Petrei noua aliqua coquiras necesse

sisbaeoquidem Corneli, Alexandri, ac fictatorum

eius quantum valeat vel ratio,vel autoritas, sutis iam

persticue ni mea me filii opinio) demonstrauimus. Tum L. Petreius ut inquit Marcili, subtilius,

28쪽

r 1 ius his singulis a nonustis restonderi sed ea qui

pers uua sunt,ut ait Cicero longa esse non debent. Quid enim se, quae a te tam multa dilucide, copiose' dicita sunt ;apertiust ruid enodatius quid denis uerius dici potestsItas quoniam Er ea quae dixisti, omne vidicisolitum est)fidem fictilii bus, idest, incorruptis, atque integris tesibus, oscunqm eadem mihi valde pro bata sunt quod re istis puto:omittam profecto contra

omnino amplius aliquid velle dicere. Verum nunc Iulium, si comodum est, audiamus: ludet enim n

fer hic audire Mauritius qus nam si tua C.Iuli, suo enim qui psudio maxime ducitur) de Orobioru ortigine sententia. Q uamobrem Ugredere quaesumus; es enim is tibi proprius disserendi locus. Tum ille ridens,Nunquid obliti Uis, inquit, quod vobis initio dixerim fmo propter varias, discrepate sis dactissmo,

rum hominu opiniones, quid de Orobiorum ortu Fn. tirem explicare vix posses quis.n ea probare queat qgae percepta,quae comprshensa, quae cognita no ba

betfattamen, quoniam ita vultis geram Vobis morem:

totam' eorum non ignorantibus tamen vobis quid sin dicituri)qui Gallis Senonibus duce Bano Oro, biorum originem tribuunt ententim, quoniam otios' nus explicabo: agam quidem quam breui semepothro .esenim de s Cornet 'Alexandri 1, Plinii erroribus,tingas ile meo sermone detracta oratio est. Brennum namst illum Gallorum ducem pIaerasque Orobiim civitates condidis inon equidem ratio aqv

29쪽

aut dissutatio,vi credani, impessit:sed nobilitas sumimorum, tum antiquorum, tum recentium scriptorum. autoritas. Preso enim mihi sunt,prae caeteris tres

magnae apud latinos exi limationis viri huiusce opinio: nis quidam quasi duces ac principes: Trogus. Pom peius iue is potius Iustinus sit Paulus' Diaconus, ac Iooannes Saresberi sis. rui omnes Uno quas ore traodunt Frennum in transtadana Gallia urbes plurimas condidisse. veru fit placeqnec alienu putatis singulorii verba prsera. Perplacet Vero in t Marcilius inec

aliensi si epto operi videri potest. Tum ille, quo

igitur inquit attendite rincipios Trogum Pompeiude Gallis, qui duritore Breno in Italia venerat jb.M. ita dicentem auditote. His autem inquit gallis causa in Italiam veniendi edesφ nouas qusrendi, intesinas discordia,er esiduae domi dissentiones uere . quarum tς dio, quit in Italiam venion fedibus Thustos expulerunt: Er Mediolanum, Comu, Brixia, VeroniBers. gomum, Tridentum, Vincentia, condiderunti haec ille, Paulus vero Diaconus libro Longobardicae historiae

fecundo, hunc firme in modum scribit.Antiquissimo,

inquit, tempore, Brenus rex Gallor' qui apud Seno nas urbem regnauit;cum trecentis millibus Gallorumi Senonum ad Italiam veniueams Us ad Senogallia, qus a Ga is finioribus vocitata est ocmpauit, causa autem cur Galli in Italiam venerin haec suffle descriabitur. dum n,vinum degusuissent ab Italia delatum; auidit4t mi Grest ad Italiam Iranferunt. Morin

30쪽

PRIMUS i erentum millia non longe a Delphos in uti properates Grs corum glad se extrista sunt. alia uero cetu millia in Gallitiam ingressa ueprimum Gailograeci,postea vero Galatae appellati sunt. Er j fiunt: quibus dotitor genstium strint epistolam Paulus. Centum millia Galloruqui in Italia rem erant Ticinum, Mediolanum, Ber gomum, Brixiamp construentes,Cisalpinae Gallis reogioni nomen dedere. isti Aunt Galli Senones. qui olim

urbem Romuleam inua stre.Haec autem plura alia Ioannem Sares beriet emfexto Pobcratici volumine disserente accipite. Tradunt, inquit, historiae Br num ducem Sen unum, qui exercitu Romanoru apud

flumen Aliam constciqi mp urbem Romam irrupit caepit m caesis patribus, subatita ualia, inua sit grs αciam vastas ora,vniuer fis terribilis, vs p ad Delphici Apollinis templum, quod1itu est in monte Parna sto, processit:ipylus p Apollinis appetens spolia curriliter

iocatus ait: locupletes deos largiri hominibus oporteo re. hunc, inquam, tradint de maiori Britania, quae ab aduentu Saxonum in in fula vocatur Anglia, oriren dum:apud Trogum Pompeium in. .reperitur: quia Senones Galli comilitones Breniquum in Italiam ve-ηssent.' bustos a suis sedibus expulerunt: in ea codis

derunt Vrbes egregias, Mediolanum, Comu,Brixiam, Veronam, Bergomlim, Tridentum, at ' Vincentiam. mansit autem exercitus iste Breno duce triumphator,

semper inuictus,donec insiurgere ausiis es in Deos. ipsum Apollinis delphicu invadens templum ubi quu