Castruccii Bonamici De rebus ad Velitras gestis anno 1744. Commentarius

21쪽

solertissimo plurimum poterat. Is, uti serebatur, vel quod natura prudentior esseti vel quod partam in pace auctoritatem imminui, suamque in bello operam minus probari vereretur , bellicis propterea consiliis adversa batur maxime, iisque Regem , populumque solicitari nolebat. Dum hare Neapoli consuluntur . Princeps Lo ovicetius cum Equitatus, & Peditatus parte Comitem Brounium Legatum miserat , qui Hispanos ad Truentum usque amnem persequeretur, & vexaret, atque etiam exploraret , si quid ab Austriaci exercitus propinquitate motus in Vestinis , eaque cireum loca oriretur. Ipse in agro Piceno iter represserat de summa belli admodum solicitus . atque incertus , quo progrederetur . Namque a principio cogitaverat pulsis sugatisque Hispanis, in Lunensem agrum descendere , ibique . & Galliam Cisalpinam Etruriamque respicere , unde illi commeatus fa-eile , atque abunde supportaretur omnis &Genuenses continere, qui Uormaciensis Foederis iniuria incitati tumescere iam ad bellum videbantur, simulque praelio esse ad oc- eurrendum Hispanis u sorte vacuum nacti a Britannis Mare, oram portumque aliquem Ligusticum improviso appellerent . Hispanorum enim auxilia mare iamdiu e Barcinonens littore spectabant confestim in Italiam , ubi fuisset occasio , avolatura ; Britannorum autem Classis post navalem ad promontorium Siciense pugnam in Magonis sese portum subduxerat , & diutius ibi morabatur , dum

22쪽

Elatione afflictae naves, remigesque reficerentur, ac instruerentur . Nunc vero in Ne politanum Regnum hostibus receptis, Lob-co vicEius ex rei commutatione longe aliud sibi capiendum consilium, atque antea cogiataverat , intelligebat s neque adhuc tamen , quaenam hoc allato nuncio Hungariae Reginae mens esset , quaeve deliberatio satis sciebat , & si Neapolitani Belli fortuna tentandida et Iet, ut sis is firmum, satisque magnum ad eam rem Exercitum haberet , magnope. re verebatur . Incertus itaque , uti diximus, quo se verteret, in Agro Picaeno consedeis rat, expectabatque ancipiti cogitatione disserarius , quoad sciret, quid nam Regina , audito Hispanorum receptu , decerneret, at . que imperaret . At illam Neapolitani Regni invadendi cupiditas invaserat tanta , ut e rum, qui contra in Concilio sentirent, optinniones, negligentius audirentur, neque Prormius quidquam adversus proficerent socii Minque amici Regis Sardiniae obtestationes; cum

ipse amissis locis plurimis munitissimis , -- te facto in Impetii sui viscera aditu , saluti iam suae diffidere inciperet . debitumque sibi ex Uormaciensi laedere Austriacorum subsidium maxime necessario tempore implor ret : non disti hendas vires esse vociferab tur , non bella bellis serenda : cum cuniunctis copiis vix . satis praesidii esset ad praesentes hostes reprimendos , quid ultro alios acincerseret λ cum sua retinere uix posset , quid alienis inhiaret sese quidem timere detentis

Neapolitano Bello Austriacis , & sedentibus

23쪽

14 . DE Rggus ad minorem Balearem Britannis, ne ipse interea unus Hispanorum, & Gallorum impe-etus haurire, neve cogatur, tantis jam detrimentis acceptis , fortunae tandem mecumb se r id si evenerit, denunciare antea sese , atque praedicere, non sine maxima ipsius e iam Reginae pernicie, & forsitan totius Italiae iactura eventurum . Regina nihilominus in sua sententia perseverat, eorumque libemtius conlilio permovetur, qui Neapolim occupandam censent , & facillimi negotii rem esse demonstrant, dissipatis perterritisque Hispanis , quieto atque adeo imparato Rege ,

at parati stimis tui sibi ipsi persuadebant) ad

desectionem populorum animis: sardiniae Regem nihil non timendo nimium timere e s lis in eo virium esse ad Italiam ex ea pa te tutandam, eosque repellendos holles, quorum magna pars diffisiuitate itinetum, frigorum vi , erebritate praeliorum , locorum exin

pugnatione , aut interierit, aut dilapsa iam M : reliquis vero longe a domo in hostili ,& non fructuosa terra, Mari intercluso, bellantibus praesidii parum, periculi nimium superesse Multum in Germania deperitisse , pace cum Borussiae Rege necessariis magis , nam sequis conditionibus facta e magno in talia stetisse Sardiniae Regis societatem et ea omnia duobus opulentissimis Regnis acquisitis, comeensari facile posse. Erat Romae Comes Tunius , Episcopus Gurcensis , Reginae ad Ponti fleem Maximum Legatus . Ipse &rem a principio per literas proposuerat &proclinatam nune urgebat vehementissime .

Hominem sua sponte officii ductum necessi-

Di ii ipso by Cooste

24쪽

ΑD VsLrTRAs GESTII. Istate, quod Reginae Legatus esset, tum etiam praecipuo adversariorum odio incensum , incendebant etiam magis plurimi, qui Romae Austriacis partibus ad insaniam usque stude bant , & nonnulli, qui ad eum ex Regno Conflu erant, exules , damnatique Hi dum a Regina aliquid legatoque exprimerent e gentes , perditi, nihil magnopere pensi habebant asse mari, mentiri ., fallere i jactare amicitias, & Clientelas, eomminisci seditioanes , masna atque incredibilia polliceri, alere credulitatem . Haec tamen omnia , atque uberiora etiam , ut suae plerumque homines opinioni largius indulgent, ad Reginam Episcopus Gurcensis Uiennam perscribebat ; &Vierariae credebantur , vel quia facile credi mus , enixe quae volumus, vel quia Comes T inius , cujus prope in conspectu Neapoliis tarium Regnum erat , melius propterea videbatur posse illius Regni statum pessicere. His de caussis , quas Commemoraul , magno. animo, maioreque spe Bellum adversus Ne polis Regem decernitur . Imperatur Lobco Viezio , uti confestim cum exercitu suo in Neapolitanum Regnum irrumpat. Regni per Civitates , ae Provincias Reginae Hungariae

nomine conscriptae literae disseminantur. licitantur veteres , atque occulti Austriam- rum partium fautores . Hebraeorum Merca torum , qui commercii, atque industriae causa Neapolim vocati erant, expulsio promittitur . Apparebat id populo dari, apud quem tIlla natio consuevit invidia divitiarum, &Religi6nis perversitate offendere . Impunit ures , immunitateS , tabulae novae , Praemia ,

25쪽

honores ostentabantur . Omnibus modismnium hominum, atque ordinum fides, in geniaque tentantur . Comes Brounius Lega tus , quem a Lobco vicZio missum ad insequendos Hispanos demonstravimus, de belloe inserendo certior factus, Truentum celeriter transiicit, quod Flumen Neapolitanum a Ponti fieta Imperio dividit . Tumultuatur longe lateque circumjacentes agros holi item in modum devaltat , occupat parva quaedam in Vestinis loca a eorum Magistratui panem hordeum , maximeque pecunias imperat: levibus etiam praeliis cum Hispanorum Equitum stationibus contendit. Quo quidem tem. Pore res accidit non praetereunda silentio, &qua in ipso expeditionis initio periclitari ho-1tes potuerunt, quid Neapolitani Milites etiam gregarii possent, atque auderent. Nam

Re Neapolitanus quidam inter Hispanos aracones merens genus id Equitum est . qui in praeliis ex equis interdum desiliunt ,& pedibus praeliantur cum ab Hungaricia

Equitibus circumventus esset , . non sese hostibus dedit , non animo concidit , sed equo admisso , scythicoque ense elato in illos iris ruit audacissime . septem ex iis interiscit , quosdam vulneravit, reliquos conjecit in su-gam ; atque interfectorum spolia cum retu- Iisset in castra , atque ad Imperatoris pedes proiecisset , Umiratus Imperator viri virtutem , ducentos sortissimo militi aureos nuis merari iussit , quos ille commilitonibus statim suis largitus est , una se facinoris gloria

contentum esse dicens , ut non magis iuvi-

, quam magni animi indicium daret. Lo

26쪽

AD VELITRAs GESTIS. IT covicΣlum interim de bello jam non dubium illa rursus dubitatio solicitabat : qua potissimum parte in hostium fi aes ii uceret agmen ant omni'o itinera quatuor , quibus itineri , a Pontificis Provincia in Regnum Nea politanum perveniri poterat. Tallacotiense , oc Rheatinum non admodum stequentia.&qua ire Exercitus, Hyeme praesertim, nequa-ῆuam poterat ἱ proptereaquod loca aspera imium essent, ac montosa. Eorum itaque co- illatio ne suscepta quidem est. Reliqui rane e S m RHςxum male superum conseiatatur, & per Potentiae fluminis ostia , a lue Asculanorum fines in Vestinos dueit.oque ad insequendos Hispanos Comes Brou-uus Ier it alterum porro Umbriam attineit. grumque Romanum discriminat. & ner A-

'MARς Frusinonem in Campaniam il-

i Hῆς ς Vmeςrst in Regnum conaba-ur Lobco vicZms, & erupisse quondam aiunt .arolum Galliarum Regem illum, qui Lu-ovici Mauri Mediolanensium Ducis' turbu--ntis, atque ambitiosis consiliis evocatus in taliam dorindit ; unde Ludovico exitium .arolo sum, Italiae omni vastitas.& nun-uam interitura externorum bella evenere

lumen Truentum eodem , quo

tisset op ma , ac maritima loca , potuisseides t i m m Q in sum utilitate, ho iamque damno administrari . Quae res en plμres recipiebat dissicultates. Erat an

27쪽

cillimae propter viarum aς locorum a luto atque nive subside utium angustias aeneorum Ormentorum , caeterarumque rerum subvectiones . Conflictabatur etiam rei frumentariae , pabulique inopia , quae in Syaveaeere in

dies posse videbatur, si per

aut per quos hostis pene vastabundus incesserat , ipse nusquam praeparatis commeati iter facere coepisset . Cum vero tota in estinando res eonsisteret, maXimia erat ac conficiendi neeotii celeritatem impedimento R-

ζ' ani o lecta excurrentibus , quam Tu

sidiis , ac propugnacuIis munitam egregie , modo Hispano etiam Exercitu succinctata,& tentare , & relinquere post se seque periculosum erat . Dum autem Reginae mandata exvectat. dum rem frumentariam expe

l a e Germania conveniunt, multum ema Xerat temporis. Interea accelerRbant ut cum Hispaniensibus coniungerent , Neapoli tante copiae , & rei e vestigio gerendae occasio , in bello praesertim occupanda , pry tervolaverat . His rebus permotus Lob vicoetius illam superi Maris viam relinquit , α cum vernum iam tempus praecipitaret ,' vocato Comite Broumo, fuisque omnibus in unum tandem coactis copiis via Flaminia per Umbriam , Agrumque Romanum

paniam, uti dictum est , constituit irrum' At quIbus uiribus Neapolitanum Re gnum profectus sit oppugnatum , statuere dii ficile est . Pro studio enim partium alia 3m

28쪽

AD UghrTRAs GESTIS. Istplincant , alii elevant militum numerum p& cum bella plerumque fama , atque Opinione constent, ejusmodi rumores , varia in vulgu. edendo , adaugere callide ipsi solent Imperatores , quo maiorem suis fiduciam ,

hostibus iniiciant metum . Sed viginti millia peditum fuisse , sex Equitum feruntur . Ac cedebant legionariis collecti ex Transilvania , Croatia, Illyricoque omni, di finitimis regionibus milites , quos e suis latibulis . praedam , bellumque in Italiam Auitriaci compulerant. Multi etiam capitisi damnati , trauisugaeque convenerant , quo8 Vitae , veniaeque desperatio , & rapinarum spes acrius ad arma concitabat . Ex his conflatae centuriae, quod nullo ordine , nullaque disciplina certa pugnarent , solutae appellabantur . Er ni praeterea Hungaricorum Equitum circiter millia duo , qui libere, atque

audacter veteri Parthorum more vagari consueverunt a itinera habent infesta , commeatus intercipiunt, loca e plorant . Hunc Exercitum quem maiorem etiam fama esse nunciabat ad invadendum Regnum trabe

bat Lobcovierius insignis ipse Dux , & pri

mis apud clarissimum Imperatorem Euge. . nium itipendiis & rebus in Boemia gestis ; quod Italicum bellum tantum atque dissicile haud nequidquam missus esse videbatur . Iamque Macerata moverat IV. N nas Vari , quatriduique viam progressui superatis saltibus , qui Picentes ab Umbris di-Vidunt , Rique ad Camertes pertinent , modiciς Fulginium itineribuε pervenerat . Advolat eo continuo Roma Comes Tunius .

29쪽

Omnia , quae Lo ovicetio saepius per steras

inculcaverat , coram ipse agit multo vehermentius. Excitat, hortatur, docet quantope

re ad caussam Reginaeque utilitatem intersit Neapoli confestim potiri et expeditionis xloriam commodaque amplificat . Id in primis iacillimum factu esse dictitat : per omne enim Regnum , atque in sinu Urbis Neapolis este ait summae potentiae , magnaeque cingnationis homines qui fremant , praesentemque statum aegre patiantur & sese Austria- eis cupiant quam primum adjungere : auctorem populis, non animum ad desectionem deesse : Proinde iret . atque auderet , nullo

negotio opprimi posse Regem in ancipiti positum discrimine , cum domestica simul cain vere & externa propulsare pericula debeat . Haec dum in Castris cum Lo civic1io Tuis nius agit, animadvertit Legatos . & pleronque copiarum Praesectos alienatiore esse in Lobcovicatum animo , deque illo asperius i qui . Hominem else dicere indiligentem, di ficilem , & qui omnia revocet ad arbitrium suum , nihil de aliorum sententia agat . Id utrum invidia , ac malevolentia adducti , quod homines de his libenter detrahunt, eminere quos videant altius , an revera , quod ita esset , dicerent , ac quererentur , ambiguum cum valde sit, non videtur pro certo esse ponendum : praesertim cum qui Lobco-

vicetio usi sunt perquam familiariter , multa nobis , atque egregia de eius facilitate m rum , ingeniique praestantia retulerint . Sed

Comes Tunius Romam celeriter reversus

natim literas ad Reginam dedit, quae illi ac

30쪽

eurate significarent, quaecumque ipse de Lob- CovicZio , deque aliorum Ducum dissensione,& querens , apud Exercitum cum ellet, dierat, atque perspexerat. Regina, quod Re- Ini repetendi oecasionem corrumpi prolatano , ac dii putando posse videret, severius ad Lobco vicetium scribit, uti bellum , iterque maturet, simulque ut aliquid Leeatis etiam daret Legatorum in Concilio sententiarum rationem haberi maiorem iubet , neque eorum negligi consilia , qui Austriacas Romae

res Curabant ; quorum ad bellum Neapolitanum opera , ac diligentia ob loci propinquitatem , & notitiam opportuna admodum esse videbatur . Lobco vicetius hisce mandatis acceptis tripartito copias dividit, ita ut Exe citus pars altera ab altera parte bidui via a esset e eo consilio , ut earum Regionum hominibus , per quas transire copias oportebar, spatium daretur ad expediendos commeatus erant enim eae circum Regiones frequentibus Exercituum itineribus magnopere e Xausae , atque attritae ac ut ipsae etiam copiae ejusmodi intervallo dispertit se facilioribus vecturis, caeterisque nec ellariis rebus uterentur.

Tali modo in tructo Exercitu, & re frumentaria ordinata Fulginio Lobco vicetius progressus per Spoletanorum Interamnatium , &Narniensium fines ad Falerios Faliscorum pervenit. Castra ibi locat , Concilium advocat. Adsunt Legati, primique ordines. Adest Alexander Albanus Cardinalis , qui Romatum forte venerat , & qui Sardiniae primum Redis , deinde Hungariae Reginae patrocinio iuscepto Austriacis hac de causa partibus in