장음표시 사용
381쪽
arguenda perSuaSio eorum, qui XStingui animas cum corporibus arbitrantur. Qui quia nec Deum sciebant, nec arcanum mundi erSpicere poterant, ne hominis quidem animaeque rationem OmPrehende-5runt. Quomodo enim OSSent Sequentia PerVidere, qui summam non tenebant Negantes igitur esse ullam providentiam, utique Deum qii fons et caput
rerum Si negaVerunt. Sequebatur ut ea quae Sunt, aut semper fuisse dicerent, aut Sua ponte SSe nuta, 1 ouut minutorum eminum conglobatione concreta.
Semper fuisse non potest, quod et est et visui subjacet; ipsum enim esse sine aliquo initio non Ot- est. Sua ponte autem nihil nasci potest, quia nulla est Sine generante natura Semina vero principalia 15qUOmodo SSe Potuerunt, quum et Semina e rebus oriantur, et ViciSSim res e seminibus 8 Nullum igitur Semen Si quod Originem non habeat. Sic factum St, ut, quum Putarent mundum nulla providentia generatum, ne hominem quidem utarinta aliqua ratione generari. Quod si nulla esset in fingendo homine rati Versata, immortalem igitur animum Sese non OSSe. Alii Ver ex adverso et Deum esSe unum, et ab eo mundum factum, et hominum causa faetum, anima SSes immortales existi-25 maVerunt. Sed quum vera Sentirent, hujus tamen divini operis atque consilii nec cauSRS, Nec rutioneS, nec Xitu PerSPeXerunt, Ut omne Veritati arcanum conSummarent, atque aliquo Vellati fine conchiderent. Sed quod illi facere non potuerunt, quia Veritatem 3o perpetuo non tenebant, nobi faciendum est qui eam cognovimus De adnuntiante.
382쪽
3 4 FIRMI AN L LACTANTII CAP. LXVIII.
De mundo Consideremus igitur quae ratio fuerit hujus tanti
Itigi. i. . dum, Sicut Plato eXiStimaVit, Sed cur fecerit, non Osteridit Quia bonus, inquit, ' et invidens nudi 5 fecit quae bona sunt. Atqui videmus in rerum natura et bona SSe et mala. PoteSi ergo XSiStere Perversus aliquis, qualis fuerit θεος ille Theodorus, et Platoni respondere Immo, quia malu eSt, fecit quae mala sunt. Quomodo illum redarguet Si 1 o quae bona sunt Deus fecit, unde igitur tanta mala eruserunt, quae Plerumque etiam praevalent bonis 3 In materia,' inquit, ' continebantur.' mala, ergo et bona ut aut nihil fecerit Deus, aut Si bona tantum fecit, aeterniora sunt fors sint avis. J mala, is quae facta non sunt, quam bona quae habuerunt exordium. Finem igitur habebunt quae aliquando coeperunt, et permanebunt quae Semper tuerunt. Mala ergo potiora sunt autem potiora esse non POSSUnt, ne ueterniora quidem OSSunt Ergo aut et outraque Semper fuerunt, et Deu OtiOSUS, ut utraque X uno fonte fluXerunt. Est enim conVenientius, ut Deus omnia fecerit potius quam nihil. Ergo secundum sententiam Platonis idem Deus et bonus est, quia bona fecit, et malus, quia mala. Quod si fieri asnon OleSt, apparet non ideo factum esse a De mundum, quia bonum Si munduS; Omnia enim cona-Ρlexus est bona et mala, nec fit propter Se quicquam, Sed propter aliud. Domus etiam aedificatur non ad hoc Ohun, ut sit domus, Sed ut suscipiat et sotueatur habitantem Item navis fabricatur non ut navis videatur tantum, sed ut in ea possint homines
383쪽
navigare. Vasa item sunt, non ut vasa sint Olum, sed ut capiant quae sunt usui necessaria. Sic et mundum Deus ad usum aliquem fecerit neceSSe St. Stoici aiunt hominum causa factum et recte homi-5nes enim fruuntur his Omnibus bonis quae mundus in se continet. Sed ipsi homines cur facti sint, aut quid in illis utilitatis habeat fabricatrix illa rerum providentia, non explicant. Immortale eSSe unimas idem Plato affirmat; sed cur aut quomodo autio quando aut per quem immortalitatem RSSequantur, aut quod sit omnino tantum illud mysterium, curii qui sunt immortales futuri, prius mortale DRS- cantur, deinde, decurso temporalis Vitae patio, utque abjectis fragilium corporum XuViis, ad ueter-1snam illam beatitudinem transferuntur, non Comprehendit. Denique nec judicium Dei, nec disertinenjusti et injusti explicavit Sed fors. Sed quum Ony. P fossus animas quae se celeribus immerserint, hactenus condemnari putaVit, ut in pecudibus uenus-2ocantur, et ita eccatorum Suorum luere PoenuS dO- nec rursus ad figura hominum reVertuntur, et hoc seri semper, nec eSse finem transmeandi uidum mihi nescio quem inducit, omni Similem cui nec ratio ulla, nec Dei gubernatio, nec consilium aliquod in-25eSS Videatur.
Dicam nunc quae sit illa Summa, quam ne ii qu1-Μundum dem qui vera dixerunt, Ollati in unum cauSi at- . his pqUe rationibus, connectere potuerunt. Factus a Deo ','
a mundu ut homine naScerentur P nascuntur autem Deum esse
homines ut Deum patrem agnoScunt in quo Si Su-Inst. vii 5,Pientia, agnoScunt rudi colant in quo est justitia,
384쪽
colunt ut mercedem immortalitatis accipiant, accipiunt immortalitatem ut in aeternum De SerViant. Videsne quemadmodum ibi conneX Sint et prima cum mediis et media cum extremis 3 Inspiciamus Singula, et videamus utrumne illis ratio Subsistat. 5Fecit Deus mundum pri)pter hominem. Hoc qui non pervidet, loti multum distat a pecude. Quis
coelum suspicit nisi Om, quis solem 3 quis astra pQuis omnia Dei opera miratur, nisi Om, Quis colit terram quis ex ea fruetum capit 3 Quis navi-1ogat mares Quis pisces, qui Volatilia, qui quadrupedes habet in potestate nisi homo Cutiet igitur propter hominem Deus fecit, quia usui hominis cuncta cessere. Viderunt Oe philosophi, sed illaid quod equitur non Viderunt, quod ipsum hominem 15
propter Se fecerit. Erat enim OnSequenS, et Pitam, et neceSSRrium, ut, quum homini cauS tanta peram alitus Sit, quum tantum illi honoris, tantum dederit potestatis, ut Ominetur mundo, homo gΠΟSceret Deum, tantorum beneficiorum auctorem, qui zoet ipsum fecit mundum propter ipsum, eique cultum et honorem debitum redderet. Hic Plato aberravit, hic perdidit quam primum arripuerat Veritatem, quum de cultu ejus Dei quem conditorem rerum ac parentem fatebatur obticuit, nec intel-25 lexit hominem Deo pietati Vinculi eSSe religatum, unde ipsa religio nominatur, et hoc SSe Ohim propter quod animae immortales fiant. Sensit tamen
aeternas SSe Sed non Per gradu ad eum Sententiam descendit, amputatis enim tediis incidit potius 30 in Veritatem, quasi per abruptum aliquod praecipi
ratione verum invenerat. Olendus est igitur Deus.
385쪽
EPITO ME. 877 ut per religionem, quae eadem juStitia St, accipiat homo a Deo immortalitatem nec est ullum aliud Praemium Plae mentis, quae, Si est invisibilis, non potest ab invisibili Deo nisi invisibili mercedes donari.
Plurimis vero argurnentis colligi potest aeternaS Animas
mOVetUr, neque Principium motus habet, etiam finem io non habere animum autem hominis e se semper β ΦΑ moVeri, qui, quia Sit ad cogitandum mobilis, ad in-Veniendum Olers, ad Percipiendum facilis, ad dis cendum capaX, et quia praeterita teneat, praesentia comprehendat, futura proSPiciat, multarumque rerum 15 et artium scientiam complectatur, immortutem Sse, siquidem nihil habeat in se terreni ponderis labe concretum. Praeterea e Virtute ue Ohiptate intelligitur aeternitas animae. Ohipta omnibus est communi animalibus, Virtus 'Olius ist hominis; ao illa vitiosa est, haec honesta illa Secundum naturam, haec udVersa naturae, nisi anima immortalis est. Virtus enim pro fide, pro uStitia, nec egeStatem timet, nec XSilium metuit, nec carcerem perhorrescit, nec dolorem reformidat, nec mortemas recuSat quae quia naturae contrari Sunt, aut tultitia est virtus, si et commoda impedit et vitae Ocet aut si stultitia non St, ergo anima immortalis est, et ideo praeSentia bona contemnit, quia Sunt alia potiora, quae post diSSolutionem corpori asse-3oquatur. Illud etiam maXimum argumentum immortalitatis, quod Deum Solus homo agnoscit. In mutis nulla suspicio religioni S St, quia terrena Sunt in terramque prostrata. HOm ideo rectus aspicit
386쪽
coelum, ut Deum quaerat. Non potest igitur non esse immortalis qui immortalem desiderat. Non potest esse solubilis, qui cum De et vultu et mente communi est. Denique coelesti elemento, quod est ignis, homo solus utitur. Si enim tu per ig-5nem, it Per lucem, apparet eum, qui usum ignishRbeat, non Sse Ortalem quoniam id illi proximum, id familiare est, sine quo non potest nec lux nec Vita constare. Sed quid argumentis colligimus aeterna esSe animaS, quum habeamus testimonia di 1 ovini Id enim sacrae literae ac Voces Prophetarum
docent. Quod si cui parum Videtur, legat carmina Sibyllarum, Apollinis quoque Milesii responsa consideret, ut intelligat delirasse Democritum, et Epicurum, et Dicaearchum, qui Soli omnium morta-15lium quod est evidens negaverunt. Confirmata immortalitate, Superest Ocere, a quo, et quibuS, et quomodo, et quando tribuatur 3 Quum certa et constituta divinitus tempora compleri coeperint, interitum et consummationem fieri necesse est, ut in Ionovetur a Deo mundus. Id ero tempus in proximo St, quantum de numero annorum, deque ignis
quae praedicta sunt a Prophetis, colligi potest. Sed quum sint innumerabilia quae de sine saeculi et conclusione temporum dicta Sunt ea ipsa quae dicuntur agnuda ponenda Sunt, quoniam, ut teStimoniis utamur, immensum est. Si quis illa desiderat, aut nobis
minus credit, adeat ad ipsum aerarium coelestium litterarum, quarum de instructus errasse philosophos sentiat, qui aut aeternum SS hunc mundum 3O aut infinita esse annorum millia PutaVerunt, e quo fuerit instructus. Ondum enim se millia completa Sunt quo numero OnSummato, tunc demiun
387쪽
Inulum itine tolletur, ut regitet sola justitia. Quod quatenu eventurum Sit, pauci eXΡlicabo.
Haec autem a Prophetis, sed et vatibus futura di-Dolom scuntur Quum coeperit mundo fini ultimu Pro positromis. Pinquare, malitia invalescet Omnia vitiorum et frauia in k5 ,9 dum genera crebrescent, justitii interibit fides, PAX, miSericordia, pudor, Verita non erit, vi et audacia praeValebit, nemo quicquam habebit nisi manu Io partum manuque defensum. Si qui erunt boni, praeda ludibrio habebuntur. Nemo pietatem arentibus exhibebit, nemo infantis aut Senis miserebitur, avaritia et libido universa corrumpet. Erunt caedes et Sanguinis effusiones. Erunt bella non modo I 5 externa et initima, verum etiam intestina Civitates inter se belligerabunt, Omni sexu et Omnis aetas arma tractabit. Non imperii dignitas conservabitur, non militia disciplina; sed more latro 'inii depraedatio et vastitas set Regnum multiplicahi
uotur, et decem Viri Occupabunt orbem, Partientur. devorabunt; et existet aliti longe potentior ac nequior invii tribu ex eo numero deletis, Asiam possidebit, et ceteris in Otestatem Suam redacti et ad- seitis vexabit omnem terram. OVRS lege Statuet Dan.vii. 25.a5vetere abrogabit, rempublicam Suam faciet, nomen imperii sedemque mutabit. Tunc erit tempus infandum et Xsecrabile, quo nemini libeat vivere. Denique in eum Statum re cadet, ut i VOS lamentatio, mortuos gratulatio Sequatur CiVitates et op- solida interibunt, Od ferro, Odo igni, Od terrae motibus crebris, modo aquarum inundatione, modo
pestilentia et fame Terra nihil feret aut frigori
388쪽
bus nilniis aut caloribus sterilis Aqua omni Parti In mutabitur in cruorem, partim amaritudine vitiabitur, ut nihil sit nec ad cibos utile, nec ad Otum salubre. His malis accedent etiam prodigia de coelo, ne quid desit hominibus ad timorem. Cometae cre-5bro apparebunt. Sol perpetuo pallore fuscabitur. Luna sanguine inficietur, ne amissae lucis damna reparabit. Stellae omnes decident, nec temporibus
sua ratio constabit, hyeme atque aeState confusiS. Tunc et annus, et mensis, et dies breviabitur. Et ohanc esse mundi Senectutem ac defectionem Trisme-giStus elocutus St. Quae quum Venerint, deSSe tempus Sciendum est, quo Deus ad commutandum Saeculum reVertatur. Inter haec autem mala urget re impius, non modo generi hominum Sed etiam 15
Deo inimicus. Hic reliquias illius prioris tyranni
conteret, cruciabit, VeXabit, interimet. Tunc erunt lachrymae jugeS, luctu et gemitu perpeteS, et ad
Deum RSSRe reces, nulla requie a formidine nec Somnus ad requiem. Die cladem, NOX letum Sem Ioper augebit. Sic Orbis terrarum paene ad Solitudinem, certe ad raritatem hominum redigetur. Tunc Dan vii. 25. et impius justos homines ac dicatos Deo perse-
quetur, et se coli jubebit ut Deum. Se enim dicet esse Christum, cujus erit adversarius. Ut credi eicis ΡOSSit, accipiet potestatem mirabilia faciendi, ut ignis descendat a coelo, ut O resistato curSI SUO,
ut imago quam posuerit loquatur. Quibus prodigiis
illiciet multos, ut adorent eum Signumque Hu in manu aut fronte suscipiant. Et qui non adoraVerit, soSignumque SuSceperit, Xquisitis cruciatibus Orietur. Ita fere duas partes exterminabit, tertia in desertas solitudines fugiet Sed ille, vecors, ira inapla-
389쪽
EPITO ME. 381cabili furens, adducet Xercituria, et Obsidebit Outem quo justi confugerint. Qui quum se viderint ircumsessos, ina plorabunt auXilium Dei Voce magna, et exaudiet eos, et mittet eis liberatorem.
Tunc coelum intempesta nocte patefiet, et de-Do judicio scendet Christus in virtute magna, et anteibit eum. st claritas ignea, et vii inestimabilis inse selorum δ' δ' '
exstinguetur Omnis illa multitudo impiorum, et Or-V: RQ, R , Iorentes Sanguini current, et PS ductor effugiet, atque Xercitu Saepe reparato, quartum praelium faciet, quo captu cum ceteri Omibu tyrannis, tradetur exustioni. Sed et ipS daemonum princeps,
15 custodiae dabitur, ut iacem muti illis accipiat, et vexata tes saeculi terra requieScat iace igitur parta, compressoque omni malo me ille justus est victor, judicium magnum de viVi et mortui faciet Super II, I a. terram et viventibus quidem justis tradet in serviet otium gente uniVerSRS, mortuo autem ad ueternam
vitam suscitabit, et in terra cum iis ipse regnabit, et condet sanctum civitatem ; et erit hoc regnum justorum mille annis. Per idem tempus stellae candidiores erunt, et clarita Soli augebitur, et luna 25 non patietur diminutionem. Iunc descendet a Deophivi benedictionis matutina et Vespertina, et Omnem frugem terra sine labore hominum procreabit. Stillabunt mella de rupibus, lactis et in fontes Jostili. 18.exuberabunt, bestiae depOSita feritate mansueSeent,3o lupus inter pecude errabit innoXius, Vitulus cum leone pascetur, coli mi, cum Recipitre congregabitur, Serpens Viru mon habebit, nullium animal
390쪽
vivet ex Sanguine, Omnibus enim Deus topiosum utque innocentem Vietum ministrabit Peractis vero
bunt gentes adversus justos, et veniet innumerabilis multitudo ad Xpugnandum Sanctorum CiVitutem. 5Tune et ultimum judicium Dei adversus genteS. Concutiet enim a fundamentis suis terrum, et Or- ruent civitates, et luet Super impio igitem cum Sulphure et grandine et ardebunt, et se invicem trucidabunt. Justi vero Sub terra aulisper latebunt, Iodonec perditi gentium fiat, et sexibunt post diem
Is lxri et . tertium, et Videbunt campo cadaveribu OpertOS. Tunc fiet terrae motus, et Scindentur monteS, et Subsident valles in altitudinem profundam, et congerentur in eum corpora mortuorum, et Vocabitur O-15Ιs lxv. 17. men HIIS Polyandrium. Post haec renovabit Deus
'U' ' ΥΤ δ' mundum, et transformabit justos in figura angelorum, ut immortalitatis veste donati serviant Deo in sempiternum. Et hoc erit regnum Dei, quod finem non habebit. Tunc et impii resurgent, non ad Vi 2 otam, sed ad poenam. Eo quoque, Secundu reSUrrectione facta, Deus Xcitabit, ut ad perpetua tormenta damnati et aeternis ignibus traditi merita pro sceleribus Sui Supplicia perSOlVant.
Spes salutis Quare quum haec Omnia Vera et certa sint, Pro-
'μ μ dieta, quum eadem TrismegiStuS, eadem HyStaSPeS, eadem Sibyllae cecinerint, dubitari non potest quin Spes Omnis vitae ac salutis in sola Dei religione sit soposita. Itaque nisi homo Christum susceperit quem Deus ad liberationem misit atque miSSurus St, nisi