장음표시 사용
361쪽
tione detineretur.Inducta, quae dicit mutata in melius,ut ipse alio in loco declarat, tria sunt, Sacrificia, quibus successit incruentum Euchariastiae sacrificium: Aspersiones, quae mutatae sunt in baptismum: Adoratio, quae tunc certo loco fiebat,nuc patet a solis ortu ad occasum: in omni enim loco sacrificatur & offertur nomini eius oblatio munda.I N eodem Capite mirum videri non debet lectionem librorum prophanorum ab Apos o-lis prohibitam, qui in primis illis pietatis rudia mentis,ut ablorent omnia gentilitatis vestigia, non solum illa prohibuerunt, quae sua seonte Christianae pietati aduersabantur, cuiusinodierant sacrificia, & reliquus Deorum cultus, sed
etiam omnia illa, quae luis admonitionibu S refricare poterant veteris erroris memoriam. Confirmata vero religione, cum iam homines non Serent, sed nalcerentur CStaitiam, liberior fuit
legendorum huiusmodi librorum consuetudo, a ibito tamen iudicio atque deIectu, ut ex illorum lectione fideles fructum capere, & ad pietatem possent proficere. Scripsit Basilius aureum libellum de utilitate capienda ex Graecorum disciplinis,quem auctorem sequentes lita Zitiose huiusmolli libros legimus. IN Cap. io .prohibentur muIieres lauare una cum viris, quod idem prohibuit Conc.
IN Cap.rp. O Decimae stat iri mitium nisinis
362쪽
Christi hoc dicitur,quoniam nomen Iesu 1 Iota
incipit, qua litera Graeci notat numeru denariu . IN Cap. 3 o. t qui Dei dignitate ornatus est, quatenus cleropraees,m omm Ecclesiae, J hanc eandem sententiam apertius atque distinctius e
pressit S.Ignatius in Epistola ad Smyrn. iisve
bis, Ego autem dico. honora Deum ut auctorem cunctorum ac Dominum, Episcopum vero ut Pontii cem Imagine gerente quatenus imp rar Dei et uatenus sacerdotalia exercer, Christi.
OBSER v A in eodem Capite, in Ecclesiae membris contineri mysticas significationes per quaedam accommodata,& blita dicam) appropriata muneribus, cum omnia in Ecclesia ita constituta sint,vi(quoad possvno diuinam simi litudinem reterant ac senilicent. Porro quod de Viduis ilicitur,eas altari ii militudinem imit
ri,id dictum,opinor, ad significandam constantiam,sic firmitatem propositi earum in statu vi duali. Et quod pietatis officia, quae in eas, & in orphanos conferuntur,sunt quasi victimae in altari collocatae ad faciendum holocaustum Deo. Virgines thuribulum significant propter virginitatis fragrantia, &illos expurissimis earu co poribus atq; animis afflatos odores, qui no sola per Ecclesiam diffusi omnia suauitate coplent, sed etiam in Coelum sublati Deum delectant. I N Cap. 3i. quod traditur non esse arripiem dum sacerdotij honorem sed capiendum as eo, qui diuina potestate ius obtinet illud aliis dat Gi,atque alia,quae diuinitus a Clemente exposlta, ad hunc locum pertinent, habentur in Dio-
363쪽
nyside Eccl.Hierar.cap. s.ut perspicuumst vir que hanc doctrinam, ex eisclem fontibus haustam,titerarum monumentis commendasse. - μὰ-- . IN Cap. 31. Presbyterae, quae nominantur,
sunt viduae :ita enim eas appellat in tertio libro cap. s. quare aliae sunt illae Presbyterae, quaruncinentio fit in Concilio Laod. Can 3I. Iu Cap. sp. noli mirati Iacobum fratrem I Domini extra duodecim ApolSolos numeratu, Iri. fuit enim haec constans non modo Clementis, sed etiam Eugebit, Epiphanii, Amsroiij, atque asorum sententia.cui non obstat quod in Epi-ssola ad Galatas Paulus eum Apostolum nominat & columnam,cum ampliori vocabulo dicti sint Apostoli alii .nui praeter duodecim ad propagandum Euangelium missi, Apostolatus munere fungebantur, quemadmodum dicimus S. Martialem Apos holum Galliarum fuisse.Merito autem Iacobus columna videbatur, cum diaet Hierosolymitanorum Episcopus, omniaque ad stabiliendum Ecclesiae statum pertinentia, una cum Apostolis administraret. IN Cap. 6o sunt haec verba. OGorificent stam Deum, Mnum m verum per Umgenitum Chriuum quae nullam nobis gignere debent sulpicionem erroris, quasi non faciant filium honore ac diui
nitate parem, uniusque, atque eiusdem naturae cum patre: nam cum sint translata ex Euangelio,, Ioannis, Ut cognoscant te solum Deum verum: interpretatio,qua illa sententia exponitur,debet quoque ad hunc locum accommodari. Eadem
verba,de Christo loquens, scripsit S. Ignatius in
364쪽
Epistola ad Magnesios. Iis, qui extra ciuitatem
manebant, unum & solum verum Deum nuntiauit.Sed erit locus opportunior, & magis pro- . prius de hac ipsa re accurate dicendi. t C A P v T sexagesimum primu continet in mationem quandam eorum, quae in octauo libro distinctius & accuratius describundir: in eo enim traditur integra sacrorum ratio, ut nihil possit desiderari hic breuis anticipatio eorum, quae ibi fusius exponuntur. I N eodem cap. Pastophoria existimo fuisse tabernacula quaeda quasi armaria in fronte templi utrinque polita,in quibus Eucharistia,vestes, dc vasa sacra condebanrur. OsCvLvra mysticum,in hoc ipso loco dari solstum affirmat Dion vlius cum agit de ynmi. Cyrillus in mystagogicis orationibus. Laodic.
IN Capna. Mentio sit Agapae. Christiani enim in principio religionis, in Ecclesiam cor
uenientes simul epulabantur : ea conuiuia quoniam amore S charitate mutua celebrabantur,
Agapae sunt dicta, quae quod cosusionem Ecclesiae Corinthiorum afferrent, reprehensae sunt ab Apostolo, sed nihilominus saltem in aliis Ecclesiis diu manserui. Eas post longum tempus prohibuit Concilium Laodicenum , ne scilicet in Ecclesiis fierent, & postea Carthaginense,manserunt tamen: nam Canones Constantinopesitani, qui longo post tempore scripti sunt, de eis
sanxerunt,nunc omnino in dissuetudinem atque obliuionem abierunt.
365쪽
I N Cap. . praecipitur, ut in sabbato ac die Dominico Christiani frequentius recedant ad
Ecclesiam : quantum attinet ad sabbatum mos Tit priscorum,ut eo die quoque coetus celebr
rentur, 32 diuinae scripturae legeretur.de quo nobis forsan alio loco agendum erit. TREs illae solenes precationes, quae die Dominico concipiebatur,patebunt in octauo libro: earum quos mentio fit in Conc.Laod. Can.IS . .
I N Cap. ro. magnas benedictiones puto eas appellari, quae simi propriae Episcoporum, par uas, quae licitae erant Presbyteris. I N Cap. n. ministri sunt ij, qui alio nomine dicti sunt Subdiaconi, quod alio loco patebit,&Concilium Laod.eorum mentionem facit: lege in eo Theodorum Balsamonem. I N Cap.is.& ic.quae de ungendis catechumenis dicuntur, item de Chris nate, eadem habentur in Dionysio in capite de baptismo, & in Cyrillo in secunda & tertia cateches mystago- sica:in iis cognoscas, quod idem in aliis vetustis seriptoribus obseruatiar, morem fuisse. ut statim poli baptisinu Chrismatis sacramentu daretur. I N Cap.i .vides appellari Patrem luper omnia Deum,quod ide in aliis locis inuenies, esto idem loquendi modus consuetus Ignatio, qui in Epistola ad Philippenses disputans contra eOS, qui confundebant Patris & Fiiij personam, sic inquit,Quomodo non videtur tibi Christu, na
366쪽
,, aduersus Arianos illa Christi sententia, Pater
si meuSusque modo operatur, dc ego operor: illi vero ita ad eam respondebant, quod in ea Pater appareret primus operator, atque ita constaret,, eum filio esse praestantiorem. Hoc o Ariane (in-H quit Epiphanius stulte dicis, dc multa principia
H vis in diuinitate intelligere, unum vero est prim,, cipium, & eadem una diuinitas, non reiicit au-,, rem a se Filius,Patris honore, sed ostendit quo-,, modo se habeat ipsa diuinitatis consequentia. Haec Epiphanius. Cum ergo honor Patri tribui tur,non eo sit, quod idem honor no sit tribuemdus filio, sed ut demonstretur diuinitatis cons quentia, hoc est ordo originis, quemadmodum
Filius aeterno ortu a Patre naturam accepit:hanc
quaestionem multo expressius declarat S. Basilius in libro, quem scripsit contra Eunomium, in quo diligenter tractat illum locum, Pater m ior me est: longamque eius rei disputationem 'i concludit iis verbis, Reliquum est igitur, ut ma- i ius,hoc in loco dicatur secundum causae rati*ne: '3 quoniam enim a Patre Filij principiti atque ori-'3 go est,secundum hoc maior est pater,ut causa &'' principium propterea Dominus sic dixit. Pater 'γ maior me est: scilicet quatenus Pater est, Pater
xi vero quid aliud significat quam quod est princia pium dc causa illius, qui ab ipso est ortus 3 Non,, discessit ab hac sententia S. Hilarius, qui in no- , no libro de Trinitate, sic jripsit,Donatis auch γ' ritate Pater maior est, nunquid per doni conses.,, sionem Filius minor est maior itaque donas est, , sed minor iam non est, cui unum este donatur.
367쪽
ait enim, Ego & Pater unum sumus.si hoc non donatur Iesu,ut confitendus sit in gloria Dei P tris,minor Patre est: si autem in eadem gloria redonatur esse,qua Pater est, habes & in donantis auctoritate, quia maior est, & in donati conse sione, quia unum sunt. Maior itaque Pater filio est,& plane maior,cui tantum donat esse, qua tus est ipse, cui innascibilitatis imaginem sacramento natiuitatis impartit,quem ex se in forma suae generat. Haec Hilarius, quam sentetiam non semel in suis libris exposuit. hanc auctoritatem principij in Patre considerates prisci illi,omnem dignatione ei soli tribuere videntur.multa enim huiusmodi in Clemete legimus,lnPastore,Ign tio, Iustino atque aliis, qui ante Arianam haer sim vixerunt: qui omnes unam in tribus pers
nis essentiam, paremque maiestatem venerati, tamen celebrauerut originem.postquam autem
Arius coepit filij dignitatem minuere,& alij Spia
ritum sanctum in numerum creaturarum aggre
gare : Patres,omisso huiusmodi loquendi more, quem Euangelistarum & Apostolorum loquem di modum imitata,tenuit antiquitas:apertis ve bis tres personas aequales praedicauerunt, nihi que uni tribuerunt, quod non item caeteris triabuerent. Hosienim sebreses,ut quod antea omitti posse videbatur, cum nulla de eo estet controuersia, orta haeres id diligenter,plane,aperte,sit enucleandum:atque ita ex harresum immani peste hoc boni consequitur Ecclesa, It sententiae fidei, quae antea nunquam agitatae obscuriorcs videbatur. postquam Orph
368쪽
nari coeptae sint illustrentur atque declarentur Laec funus dixi, propterea quod in Clemente aliqua sunt, quae ad hanc norinam dirigi opo
tet.Tu vero cum mea incides, eam adhibe moderationem,quam tibi ij fontes ostendunt: quod statim serua in ea sententia, quae in eodem capite de Spiritu sancto habetur, quem dicit a Christo doceri, &Christum annuntiare. trans, latum est: hoc ex ic. Capite Ioannis sic dicet
x, tis, Cum autem venerit Spiritus ille veritatis, i docebit vos omnem veritatem. Non enim lo-D quetur a semetipse, sed quaecunque audiet,lo-'' quetur:& quae ventura sunt, annunciabit vobis: D ille me clari ficabit,quia de meo accipiet, & as nunciabit vobis, in quibus verbis, propter Spia ritus uicti a Patre dc Filio progressionem,agnosce in duobus spiratoribus auctoritatem unius principij, in Spiritu sancto nullam alienae ab iis naturae differentiam. Quod autem ita interpretari debeamus loca, quae tam in scripturis,quam in priscis patribus videntur piritus sancti maiestatem non ita extollere,docet S. Basilius in eodem libro contra Eunomium, qui eadem via progrediens, quae de filio dixerat,ea accommodat ad Spiritum sanctum. Eius verba haec sunt, ' Quae est necessitas, ut si dignatione atque ordi- ne tertius sit Spiritus sanctus: sit quoque naturara tertius.Nam quod obtineat secundas post filiu' partes,fortasse pietatis ratio id tradit.Tertia ve-- ro uti natura,nec ex sanctis Scripturis didicimus ' neque veluti conseques eorum, quae dicta fiunt,ra concludere possumus. Nam quemadmodum
369쪽
,, Filius ordine,secundum post patrem locum ii , , bet,quoniam ab illo est genitus,& dignatione, , quoniam principium & auctor ipsius Pater est, D dc quoniam per eum aditum,& accessum hab
H mus ad Patrem:natura vero nullo modo est se H cundus,quoniam una est in utroque diuinitas:
M ita Spiritus sanctus, &si ordine ac dignationeta Filio est submissius, (ut hoc omnino concedas, mus non tamen eo modo, ut quasi differentis G ab ipso naturae existat. Qv o D dicitur in eodem Cap. Spiritum se ,, ctum assiumi ut testem,translatum est a i s.capitet M Ioannis sic dicentis, Cum autem venerit Par si cletus,quem ego mittam vobis a Patre spiritums, veritatis,qui a Patre procedit, ille testimonium perhibebit de me. I N Cap. 1o. obserua Hesbyteri ossicia, quae iunciaec doce e guerre. Saptietare. benediceret populo : quoru quidem habet potestatem Pres byter sed tamen illam exercere non potest, nia si concedente Episcopo : Iege Ignatium Smy '' nenses sic instituentem, Nemo sine Episcopo '' aliquid agat eorum, quae ad Ecclesiam pertinet, D illa firma Eucharistia censeatur,quae sub Episco-
po fuerit. Et paulo post,Non liceat sine Episc
po baptiZare,nec offerre,neque sacrum sacere. quod idem de reliquis muneribus censendum test. Nam haec ipsa munera, quae nunc contemnuntur. in veteri Ecclesia exercesant Epitcopi, ut aliquando sola causa fuerit accersendi Episcopum absentem in Paschae tempore. ut Catech
menos instruere. & baetigare posset, de Eucha-
370쪽
ristia vides in Clemente Episcopu semper illam
peragere .de docendi munere nihil dico,cum in hoc praecipue versetur Episcoporum ossicium. Hoc vero est intelligendum quod quanquam Presbyteri docendi munus habebant, tamen summa rei & doctrinae iudicium Episcopo reseruabatur, imo praesente Eriscopo Presbyteri desinebant munusTuum nisi ille aliud iuberet.
I N Capite .Considera auream illam sententiam de baptismo sanguinis, cur Catechumenicum eo morientes salui fiant.R e ipsa enim commoriuntur Christo,alij in figura.Haec scribenti, venit mihi in mentem alterius praeclarae sent tiae S.Cyrilli,quae fusius eandem rem explanat. ea scripta est,in secunda mystagogia iis verbis. O rem nouam & admirabilem, no vere mortui sumus, neque vere sepulti, neque vero crucifixi surreximus:In veritate tamen saluamur. Christus sic crucifixus est, & re ipsa sepultus,& vero resurrexit: atque haec omnia nobis donauit, ut imitatione, passionum suarum participes facti, re ipsa salutem consequamur,
I N Cap.r1.Quod de hirco deso dicitur, vel forte mendesio, (nam ita quoque dici posset, si illud , , quod in Graeco praemittitur, sit syllaba mihi id cuiusmodi sit,compertum adhuc non est,forte enim alij locum hunc illustrabunt. I N Cap.ris. Considera rem insiudam abfuisse cum data eit Apo