장음표시 사용
381쪽
cum diei Dominici cultu minim8 aequatam, ostendit huius libri caput trigesimum quartum.
I non est autem mirandum Apostolos oecon
mia, atque consilio usos, alis uid Synagogae a Ecclesiam migranti concessi sie: alte enim in eas insederant veteres ceremoniae ut non adeo faci- IE aboleri possent. Fuit tamen hic mos sui vidi- mus in secundo libro ita retentus, ut in eo die meditatio diuinae legis esset. non manuum ceciatio. Concilium Laodicenum iubet in Sabbato congregari Ecclesiam, idemque prohibet, eum diem more Iudaeorum custodiri.Etiam quod hic statuitur de unius masni Sabbati ieiunio, agnosco priscum morem,sed eundem accessione m liorum lesum exoletum nam Ecclesia Romana, suae Apostolica utens pytestate ingula pro com ditione temtorii in melius mutat, non fuit comtenta unius Sabbati ieiunio ed instituit ut idem mos in omnibus Sabbatis seruaretur. de ea re. atque aliis eo spectantibus extat praeclara Inn
centi j primi epistola ad Gaudentium Egubinum
Episcopum. I N Capite 3'.nota Patrem appellari Deum ingenitum,alibi filius dicitur Deus genitus.quae voces & si molliores sunt, suspectae tamen se runt patribus, cum ab Arianis usurparentur, qui ingeniti & geniti differentiam induxerunt, phtantes ex ea fili j naturam diuersam fieri a patre. Duces illi Ecclesiae,& s voces non aspernabam tur (non enim id efficiunt, quod volebant: Ari nii tamen quoniam in scripturis non reperium
tun& eis utebantur haeretici,quorum etiam vo-
382쪽
cstula timenda sunt,ideo in eis recipiendis,ca tionem adhibendam censuerunt: lege Epiph nij disputationem contra Aerium,& Baslij contra Eunomium. Magnus Athanasius in epistola de Synodis Arimini dc Seleuciae, duo inquit significare ingenitum, id quod existens, factum non est, & id quod suae naturae auctorem non habet: ad priorem significationem resipiciens,talium ingenitum vere dicere poterit, idem si ali ram spectet, id de solo Patre vere assirmabit. postea idem sanctissimus Pater, sciens iis vociabus usos priscos, praescribit nobis, quemadmodum in eorum libris hae voces sint intelligendat:
' inquit enim. Non ignoramus eos. qui dixerunt unum esse ingenitum Patrem,no eo animo scria D Usisse. Quasi Verbum Dei genitum, hoc est si- chum S opus elle vellent, sed ideo, ut ostenil
rent, Patrem sui auctorem non habere, sed i L tum Patrem Epientia: esle. & omnia genita, soc'' est quae facta sunt. in sapientia fecisse. C um istiatur incides in haec verba(incides autem Spe noli existimare ea iniecta ab Arianis, & si ipsi iis vocibus delectati sunt, sed illa accipe quemadmodum Athanasius est interpretatus . nunc cum expulso Atianorum errore integra synceraque manserit Homoui fides, has voces non ita pe
horrescimus. 'I N Cap. a. dicitur Christus genitus bene placito Patris, non quod voluntas Dci Patris ei ortu dederit (omnibus enim creaturis, ut inquit Hilarius, substantiam, Dei voluntas attulit, sed Filio natura dedio sed dicitur genitus benepla-
383쪽
cito Patris, quatenus in eo naturaliter genito , quiescit beneplacitum Patris, Hic est enim, i quit, Filius meus dilectus,in quo mihi compi
si cui. Pari sententia Origenes inquit, Patrem protuli ite germen voluntatis. IN Cap. s. sunt haec verba, adreati
sum timgenitum Deum pos ipsum,' prapter ipsum fratrui agens ipsi, quorum verborum haec est sententia. adorat unigenitum Deum post ipsum, id est post Deum Patrem, ut ex eo intelligatur
ordo originis, & in Patre principij dignatio, vetiam diximus, repropter iplum, siue per ipsum, id est per Filium gratias agat ipsi Patri.
IN Cap. 1. s. q. habes benedictione olei Catechumenorum, aquae baptismatis, & Chrismatis .intelligendum est autem priscos illos in Enam vim tribuisse horum elementorum sancti ncationibus. Tertullianus in libro de Baptisnoxi sic inquit, igitur omnes aquae de pristina originis
' praerogativa sacramentum sanctificationis comui sequuntur, inuocato Deo: superuenit enim st
, , tim Spiritus de Coelis,&: aquis superest,sanctifi-D cans eas de semetipso,&: ita sanctificatae vim san, , ctificandi combibunt. Cyprianus ad Ianuarium. , oportet vero mundari & sanctificari aquam , prius a sacerdote,ut possit baptismo suo,peccatas, hominis, qui baptigatur, abluere. Augustinus, , tract. 8o .in Evangelium Ioannis. Detrahe ver- ,, bum ab aqua,quid erit nisi aqua accessit verbum , ad elementum. & fit sacramentum. Ante hos,
Ilionysius in capite de Saptis Ao,exponit quemadmodum aqua per Spiritus sancti jnuocatione,
384쪽
N facti Chrismatis permistionem sanctificata,
praeparabatur ad baptismum. Cyprianus in se mone de Climinatis unctione, sanctificatis (in quit elementis iam non propria natura praebet effectum, sed virtus diuina potentius operatur. Cyrillus Hierosolymitanus,qui has ipsas baptis. mi ceremonias tradidiv de oleo exorciZato, (ita enim appellat oleum Catechumenorum post multa alia haec inquit, Quemadmodum insufflationes sanctorum,& diuini nominis inuocatio, quasi vehemens flamma urit atque fugat daemones, ita hoc oleum exorcietatum, inuocatione Dei,& oratione tantas acquirit vires, ut non solum ardentia peccatorum vestigia deleax,sed etiaomnes inuisibiles daemones expellat. IN Capite .verba sunt obscura, Otinius e lusique enim manus impositianis virtus hae e J si mediam abiit sententia(nisi fallor est huius odi,in
qualibet manus impositione tam ea quae fit in baptismo,quam ea quae fit in sacramento confirmationis latus hcc est,id est virtus in sanctificatis elemetis coiistit, quatenus sacramenta illa requirunt materia per inuocatione Spiritus sancti sanctificata atq, praeparata,sine qua sacrametum rite administrari non pote quae sententia valde covenit iis, quae mox sequuntur. Onisi enimsuper quodlibet haru inuocatio sat me. in quibus verbis
esto cautus, & primu illud tibi statue, sanctificatione materiae baptismi magis requiri praecepti,
quam sacramenti necessitate. Sancti Patres t
men,tam ii,quorum verba protuli,quam alij nopauci,illam inuocationem Spiritus sancti super
385쪽
aquam magno opere extollunt,atque ei tam si tribuunt, ut non mirum sit Clementem qu que adeo eam commendasse. nam eius dictis
minime aduersatur,ut quis non adhibita ad baptismum aqua sulctificata,verd sit baptiχatus:&si absit contemptus vel negligentia, sacramenti
fructum consequatur. Non enim negat Clemes illum esse vere baptigatum sed inquit,non abi cisse eum animae lordes,hoc est, non esse assec
tum baptismi effectum. Quod intellige, si pra
ter necessitatem,seu aliam oeconomicam rati nem eam omiserit. CONvERsIONEM ad Orientem rari
nans S. Cyrillus, cuius tapo mentionem feci, haec inquit, Quando abrenuncias sathanae,omni testamento,ueterique pacto in inferno cum eo inito rescisso, aperitur tibi paradisus Dei, quem plantauit ad Orientem, unde propter praeuaricationem primus pater noster ruit expulsus, cuius rei signum est,cum ab Occidente conuert ris ad Orientem,qui lucis est locus. Omnes alias baptismi ceremonias a Clemete expositas, Di nysius,Tertullianus,Cyprianus, Cyrillus, Augustinus,& denique prisci omnes agnoseunt.C A P v T T.continet hymnum Angelorum, quem quoniam, S. Hilarius, paucis mutatis, in latinum conuertit, atque in missam inclusi,
Concilium Toletanum quartum,& quidam albeum huius hymni auctorem faciunt.
386쪽
IN Capite primo, in quo sermo est de Epiccopis improbis, quasi ij non sint veri Episcopi,
caue ne haec sententia tibi sit occasio sequendi errorem Hussitarum negantium Episcopu,precbyterumue mortali peccato obstrictum esse Episcopu,vel presbyterum.Non enim ita est a cipienda Clemetis sententia,quasi velit eos, qui huiusmodi sunt, amittere potestatem, qua ariordinatione acceperunt,sed eos negat esse vis, copos,quatenus ossicia ac munera, quibus fuimguntur, non sunt brata atque accepta Deo, imo neque electio ipsorum ei tribuitur, sed homunibus. sunt igitur hi Episcopi quoad potest
tem: non sunt Episcopi,quoad Deum attinet, quia Institutiones ipsorum, atque ossicia, quae postea exercent,non sunt probata Deo.Ioannes Chrysostomus hanc quaestionem pertractans, ad eius explicationem produxit Clementis semientiam,cuius verba audiamus. Diaconis autem& Presbyteris secundum praeuidentiam suam, illis videtur Deus iniungere ministerium Di conatus aut Presbyteratus,qui sunt iusti:qui a tem inueniuntur iniusti, illos ordinasse homianes videntiir, non Deus. Ab exitu ergo rei cognoscitur,qui a Deo ordinatus est, & qui ab hominibus. Qui enim ministerium suum bene co-
summauerit, apparet quia ex Deo fuerat ordin rus:qui vero ministeriu suum non bene cosummauerit,ex hominibus ordinatus est.Quomodo aute quida sacerdotes ex hominibus ordinatur,
387쪽
manifeste in libro octauo Canonum Apostol rum dicitur.Hieronymus quoque in Coment riis in Epistola ad Galatas asseuerat, eos esse ab hominibus ordinatos,qui indigne,fauore populi,patientiam Domini contemnentes,diuino sacerdotio contra metitum ordinantur. Tales istur non sunt sacerdotes . Hoc est,Deus non et git eos,ut essent sacerdotes,neque ipsorum in neribus acquiescit diuini beneplaciti consentio, quanquam ex vi ordinationis consequuntur diuinitus sibi delatam potestatem. IN Cap. 3.vide id,quod etiam in Dionysiolegitur, signum externum, quo instituuntur Episcopi& coelestem accipiunt potestatem,esse in positionem libri Euangeliorum ceruicibus illo rum, qui instituuntur: cuius rei rationem cognosces ex eodem Dionysio, ex qua plura pollunt intelligi, quam mihi modo breues annotati nes scribenti. & offensiones vitanti, explanan da videntur. . IN eodem Capite tertio, Pater appellatur cunctorum opifex per Christum, qui (ut diximus est ars de sapientia patris, per quam facta sunt secula. - I N quarto praecipit Catechumenis,ut se commendent Deo ingenito per Christum, & merito,per eum enim habemus accessum ad Patrem. IN nono de decimo cap. qui illuminantur, sunt ij Catechumeni, qui de fide instructi, rediti in Ecclesia vertati, breui erant ad Saprimum accessuri.
I N cap.decimo sextoiattende verba praefationis,
388쪽
nis,quibus etiam nunc utimur,ab Apostolis ma-Easle acne conssiturio nouitatis sulpitionem tibi afferat,lege Cyrillum, qui in mystagogicis orationibus hunc ipsum Liturgiar morem exposuit, totidem verbis de Clemente translatum. ex quo facile intelligitur liturgiam Clementis Hierosolymis in usu titisse. eadem verba leguntur in Basialio,& Ioanne Chrysostomo,Iustinus,&si verba
non retulit, tame eorum vim expressit.In eodem
cap.dicitur Filius voluntate & potetia Patris generatus : quibus verbis explanatur recta de origine filij sententia. est enim potentia generatiaua Patris principiu generationis fili , cuius aete
na voluntas est comes . I N cap.i . tit Ospendat hunc Mnem corpus Chri-
si tui. hoc est ut efficiat, hanc enim vim habet Graecum verbum. Eadem verba sunt in Liturgia Iacobi, Basilij, Chrysostomi, quae nemini suspiationem afferre debent, quasi aliis verbis, quam iis,quae a Domino accepta se nobis tradere assi mat Paulus,putauerint ij Patres pane & vinum in corpus & sanguinem conuerti.constans enim& perpetua fuit omnium patrum sententia,ve bis Domini tantum mysterium administrari. Quod vero hoc loco dicitur,ad superiora verba respectum habet,& ad illa referri debet. ut enim quae ante consecrationem dicuntur, ad oblatio nem corporis & sanguinis Christi dirigeda sunt, sic quae post consecrationem mystice precatur,& facit lacerdos, ad unum peratae consecrationis actum trahuntur. Saceruos ante consecrationem tenens manu patenam, & calicem, dicit sev
389쪽
offerre hostiam immaculatam pro peccatis,&calicem salutaris,quae actio respondet oblationi
corporis & sanguinis faciendae, tunc anticipatione quadam sacerdotis mente atque propos to conceptae,ita post consecratam Eucharistiam inuocatur Spiritus sanctus illorum muneru sanctificator.&peracti operis una cum Patre & Fiulio effector, quae inuocatio non est separanda a priore a stione, qua sacerdos,vcrba Domini proferens, panem & vinum consecrauit, sed ad eundem actum reuocari debet,imo ad idem temporis momentum, quo illa admirabilis conuerso facta est. nam cum omnia simul,atque uno tempore fieri non possint,ordine,ac temporis inte uallo disponuntur.quae vero sermone Sc tempore diuiduntur,cogitatione atque intelligetia lunt in unum coniungenda. Graeci cum in Concilio
Floretino interrogati essent, cur post verba D mini prolata, quibus cosecratio absoluitur,pr
carentur Deum ut panem & vinum in corpus &sanguinem conuerteret, responderunt, se comsta ter credere consecrationem verbis Domini perfici,preces autem illas eam vim habere,atque idem valere, quod in Latinorum Liturgia or
rio , quae post consecrationem dici consueuit. Supplices te rogamus omnipotens Deus, iube haec perferri per manus sancti Angeli tui in si-blime altare tuum, in conspectu diuinae mes
I N cap. 18. habetur oblatio pro Prophetis, Apostolis & Martyribus, quae forte alicui vid
bitur absurda, eo quod iniuriam bt inquit Au-
390쪽
gustinus) facit Martyri, qui orat pro Martyre. Tu vero intellige hoc loco non modo nihil ab
sonum fieri,sed etiam maxime pietatem coli. audi autem non me,sed Cyrillum,cuius nome toties repetiui,hanc sanctorum memoriam exponentem iis verbis, Atque hoc sacrificiu tibi offerimus, ut memores simus, primum eorum, qui dormierui, Patriarcharum, Prophetarum, Apostolorum, Martyrum, ut Deus orationibus &intercessionibus ipsorum nostram deprecatio nem suscipiat. deinde ut in memoria habeamus sanctos patres, qui dormierunt, atque Episcopos, & denique omnes,qui nos praecesserui, magnam utilitatem credentes accessuram eorum animabus,pro quibus offertur, exoratione sem
cti & tremendi sacrificij. Habes in Cyrillo du
plicem ordinem dormientium,quorum in sacriancio fit mentio,vnum costantein ex Patriarchis, Prophetis,Apostolis, Martyribus, qui ideo memorantur, ut nostrae necessitatis ipli memores, rogent Deum pro nobis,alteru ordinem eorum, quorum necessitati nos oratione & sacrificio subuenimus. Praeter haec, que dicit Cyrillus, videtur Christianae pietati maxime cossentaneum, ut sacrificium etiam pro Patriarchis. atque Ap
stolis offerri dicatur, non quidem ad det i
rum expiationem, sed ad gratiarum actionem.
aguntur enim gratiae Deo, quod illi athletae, re pugnatores magni, post tot susceptos lab res, dc gloriam Dei celebratam,dignam suo ce