Rei metricae poetarum latinorum praeter Plautum et Terentium summarium

71쪽

CAPUT IV.

Itaque in hexametris Qb Auctusti in e t infore usque ad Iuvenalem daeter Nor ilium in s luris et Persium et V yilium in bucolicis 3, d 8J et ea falectis Ll, di atque auctorem

Ciris 2sgi non invenitur exemplum simile. In iambicorum et toga oedicorum versuum initiis Catullus interdum admittit elisionem, Noructis numquam, nisi ita, ut praecedat VerSus hypermeter iit: aureos educit in astra nigro Hinvidet Orco. Neque magiS Saee. p. Chr. primi poetae hoc admisere, licet Seneca in trimetrorum iambicorum initiis aliquando, sed rariSsime, uia fur elisione. Cet. cf. d. r. m. 2s2, s3. qi H m is quam in prima versus syllaba, cti illi urolisio in ultimst. Itaque in hexametris ea non invenitur usque ad Iuvenalem nisi apud Lucilium ei Horretium, et tribus

rectilii Siliique in versibus Oaen. IX, IT; ddo; de bello Punicosee. IX, 3bi, his quidem exemplis: huc rurbicus resque huc,

hinc comminus reique hinc, ruite scitis stlque hi nc. Sed supra iam dixi in particula que revera elisam finalem C. Similiter ultima in pensa metris numquam eliditur, nec magis in trimetris iambicis. Contra in systemulis lyricis Horretii, quae lege quadam synaphiae tenentur, excepto VerSu

quario, potest fieri elisio, ut in illis II, 16, 3 , 38 :

vestiunt lanae. mihi parva rum Hispiritum Graiae tenuem Camenae. Numquam tamen similia admittit in canticis Seneca, quippe qui synaphiae legem contemnat. Cei. cf. d. r. m. 2s6, si . te etiam agendum de Cersibus hyy rmH, . Sunt enim metra quaedam, quae non posSint Stare, niSi elisa syllaba ultima in prima metri insequentis. Ac primum quidem memorandi h(mmetri hyφremebi. Qui ex perversa imitatione IIomeri et IIesiodi quorundam versuum d. r. m. 2sdJ et Alexandrinorum exempli orti ac primum

sunt adhibiti a Lucilio XVII, 6; deinde a Lucretio, Catullo in hexametris continuis (non IIb, 5 , Verbilio in seorbicis et

ueneide, ab hoc paullo saepius quam a reliqui S, porro ab

72쪽

CAPUT IV.

Horretio in saliaris, OB in metamorphosibus, sed ab omnibus praeter Vergilium rarissime, denique senis a Valerio Flaceo argon. IV, 2sis ali autem occasione semper longa est syllaba paenultima, ultima autem paene semper enclitica qtie ut in his aen. IV, 628 sqq. : littora littoribus contraria, fluctibus undas

imprecor, arma armiSi pugnent ipsique nepotesque. haec ait, ei partis animum Versabat in omnis. Exceptis duobus Verbi ii versibus, quorum est in sine cecoquit humor ni, f(cm Lαlinortim, semper in C breve ac plerumque in Dd, sicut modo memoravi, exeunt hi hypermetri. Interpunctione post Versus hypermetros unus ausus est uti aliquotiens Vrectilius. Pulchre autem hic usus est tali metro in sexto aeneidos

quos Super atra silex iam iam lapsura cadentique imminet adsimilis; in quibus Versu aegre stante redditur imago saxi ruinam minitantiS. Aliu retilem res tat, quando elisio sit post ultimam partem versuum, qui aut possunt aut debent iungi per synaphiam. Itaque in versibus Sc lyhico, 'lycon(o, resectico Catullus et Horct-lius recte usi sunt elisione velut sic:

nullum amanS Vere, Sed identidem omnium ilia rumPEII S. flammeum video VeniTH. ite concinite in modUm. cur lacunda parum decoro inter verba cadit lingua silentio. sors exitura et nos in aeternum exilium impositura cymbae. Drusium tali occasione versum priorem semper finire longa syllaba supra iam indicavi. Sed post Horctfium nemo similia

Cf. de versibus hypermetris d. r. m. 2s3-2s6.

73쪽

CAPUT IV.

Ouuntum re reliqναε φαrses h rem(tri, notandum eAt, Si adsit caesura penthemimeres, maximam inveniri et frequentiam et audaciam elisionum in m si s imi seo is ct ursi secun iet in toto se C stricti M. Igitur cillentissimus qui uc Cersificulor elisionem longarum aut in m exeuntium syllabarum voluerunt his partibus hexametri et quidem solis contineri; alii corte in illis multo Saepius quam in reliquis elisionem longarum aut in m exeuntium adhibuerunt. Quantum uil lartii se is labes, longe durior est elisio poEt

caesuram h. e. in theSi quam in caesura h. e. in arsi eius. Itaque eleganter ea usuS est VHimilitis ad res atroces aut

miraculosas deScribendas ut aen. II, idb; V, 6s3, ba:

quem non incusari amens hominumque deorumque vix haec ediderat, ctim effusis ignibus afra tempestas sine more furit. Nec minus in SH,nisi thesi iniucunda elisio longae vel in m

Itaque a longa syllaba in thesi tertii pedis elidenda abstinuerunt auctore3 multi, ut Tibullus, Propertius, OBMitis, auctores Priapeorum, Martialis alii; cf. d. r. m. 2ys; ab elisione longae in thesi secundi pedis OBicitis in distichis, Tibullus praeter pentametrum I, 2, 58, alii autem multi auctores ea raro admodum USi sunt; sit d. r. m. 2ss.

Contra in arsi tertii pedis, si sit senthemimeris, Verctilius, secutus antiquiores, et hunc imitati satis multi posteriorum,ma Xime epici, Saepe admiSerunt elisionem, ac potissimum in particulis et, rec, αν αἰψΗΠ in hac nimirum cum elisione sinalis) vel in praepositionibus in, reb, eae aliis, in hunc modum:

vela dabant laeti ot spumas satis aere ruebant. Itaque apparet eos Studuisse, ut quae Sengu aperte pertinerent ad proxima, certe metri vinculis artissime iungerentur cum praecedentibus, ne m(Surctd Cis immistier rur. Sed eadem licentia satis rara apud O6i itim eiuSque aSSeclaS.

74쪽

CAPUT IV. In quinto es C, cum excluSUS Sit ab eo fere spondeus, ob id ipsum maior adest libertas elidendi quam in fine ordinis motrici expectes, maxime in arsi et thesi secunda, ui tamen et thesi in is si iniet raro admodum longae vel in m exeuntes elidantur vocales. Id etiam magis observatur in pede Sexto.

Cf. d. r. m. 2s8.

Denique si adsis h hthemimeris clim bimemimeri, eaedem sere elisionum observantiae adsunt atque in penthemimeri. Itaque tali condicione raro eliditur longa vel in m exiens in thesi secundi, tertii, quarti pedis, in arsi autem secunda

tertia quarta pro varietate auctorum modo maior, modo minor

obtinet elidendi libertas. Ceterum si Cerbtim suri r soSt tertioni Ut quctrium re, sin finium, , ut post arsin quartam infer- punctio sit, in thesi quarta longa vel in m exiens syllaba elidatur, ut in illo: haec finis Priami fato, tim: hic exitus illum sorte tulit, haud dubie est statuenda scnthemimeris, non h hthemim, . Etiam in sensumetro maxime elisionum et frequentia et audacia in thesi se is frimi ct secun i ursi reperitur. In me-Si im po At Catullum ad Iuvenalem usque nemo admisit elisionem, Post C ἐνταm Tibullus semel et Propertius ter, nemo postea. In fosterior( sorte fontumebi iam severa usi sunt lege Ovidius et plerique alii, ut longas vel in m exeuntegsyllabas omnino non eliderent. Cei. cf. d. r. m. Boo, i. In reliquis m(tris hae fere observantiae optinens, ut elisio raro adhibeatur in syllaba, quae est in caesura aut statim

POSt eaeSuram, usque in ea parte verSUS, quae PSt ante caeSuram aui media inter caesuram et finem versus, maxima adsit

liberias. In iambicis trimetris Seneca permultas admittit eliSione8, maxime in quinta arsi, quia ab hoc pede, ut Supra memoraVi, exclusu8 est iambus. In mHirta lyricis serueters shictim Horretius satis saepe circa caesuram admittit eli-Sionem ut in illis: hic bellum lacrimostim, hic miseram famem pestemque a populo Ct principe Caesare in.Sed id sequentes studiose Vitarunt.

75쪽

oAPUT IV.

Non sttit in fretinet re elisionem, quando illud est iungitur cum Vocati vel in praecedente, excepto quando illud in initio

enuntiati vel ordinis metrici collocatur. Aliter enim, etiamsi non est copula, sed significat fit vel licci, semper omi88ae in unum coit cum vocabulo praecedente ita: homost, ni rictSt, ni numst. Apud Ennium et Lucilium ita etiam coalescit cum usvel is praecedente ut creti St, αυχilist,st. Etiam es secunda persona in incretii i, non imperativi, saepe patitur apocopen praecedente Vocati Vel in Sed an semper patiatur non satis constat. Itaque dixerunt veteres homo , feminα's, iti qtii 'm'S. Praeterea sese pronomen apud optimos auctores, ut apud

Horolium in epistulis II, 2, 163; apud Verbilium in aen. VI,

38s, aliquando, Sed raro admodum, amissis vocalem primam, non isse aut illa. Cef. cf. d. r. m. 361-3od; 3 5.

Contra in adverbiis nec noPHI , Stimm UrC Sim. Semper fit elisio: nam Romani Scripserunt ac pronuntiarunt m iis Cr6, Summo 'C Cf. d. r. m. 28s.

benda ita:

76쪽

CAPUT IV.ier sunt conati imponere Pelio Ossam. Si pereo, hominum manibus periisse iuvabit. PrαHkrect intilla chrior t ob id rurior tat hiulus in thesiqvram in stimi. Interiretios HS furum, gli H constrent tirict Coruli, clim hium vel in arsi vel in thesi possunt adhiberi ita, ut maneant longae, ut: o et de Latia, o et de gente Sabina . Excepta tamen e8t heli; nam pro h(u h6u, quod Saepe legitur in editionibus, ubique reponendum Chin.

addam cerea prunct. honoS erit huic quoque pomo.et vera incessu patuit dest. ille ubi matrem. Ita etiam semel Columella v. 22d in nomine proprio et Sequente nomine proprio, nisi corruptela adeSt, sed nemo praeterea usque ad Iu Venalem. In m tamen exeuntes voces ducolicus vel syrrichlaeus in

thesi aliquando hiare fecit Ennius, non Lucilius. Mono lictbus in thesi cum hium adhibuis aliquotiens Lucretius et semel

oratius Osai. II, 2, 28 :

quam laudas pluma. cocto num adesi honor idem 2 Lonycte sinulas in thesi Sen or cor, milii mr. Nam quod legitur ap. II orctfitim II, 2o, sis iam Daedaleo orior Icaro' est corruptum. Una eSt exceptio ap. Vcrbilium georg. I, d 3T: lauco et Panopeae et Inoo Melicertae. De qua V. d. r. m. 36T. Nec vero potest corripi longa finalis nisi retit in oreticisset irembicis Smiamsi lonρα ut in mono lictbis Sm Crite br(Bi, ut apud Ciceronem arat. ligni. 2I: hoc motu radiantis Etesicte in vada pontiet apud Iloratium Sas. I, b, 38: si me umas, inquit, paullum hic ades. inteream, Si'.

77쪽

CAPUT IV.

3Ηiatu igitur priore usi sunt, Sed omneS rariSSi me, Cicero, Catullus in hendecasyllabis i si, i , Πoruttiis in epi,tuli8 II, 3, 6b , Propertius IV, 1l, lil, Ooi ius Lum ll, iis, 2l; metam. I, 1 bb; III, bol , altero, non minu8 raro, Lucilius, Catullus in hexametris et hendecasyllabis Dbi, l; bb, J, orratius Osat. I, P, 38 , auctor elegiae ad Messallam si , denique utroque Lucretius et Ucrbilius, hic quidem paullo

saepius quam reliqui. Abstinuere insequentes usque ad Iu

venalem.

Spondia ea vocabula cum hiatu non adhibuere, nisi Ennius epigr. I, 1; Vergiliu8 georg. I, adi; Ηor. epod. 5, 166. Cet. cf. d. r. m. 3od - 3os.

In ursi non solast GS6 hiultis breBitim, sed in in exeuntium

admisere Ennius ann. 2is , Tibullus I, b, 33J, Propertius III, 15, l; 32, db , Manilius I, ictb , praeterea Catullus

In lorictum finienses cum hium non re hibi erunt Pleriqtie Omri S et Otreronis in C l fore, niti utit in octos irre sectilinire penthemimeri Cel uti ii in o h hthemimcri cttit citin nomin6 Pro-yrio ut in illo: Nereidum matri l et Nephtino Aegaeo. I imilitis famen, Ennium secutus, clium multistic mis lictbis br ibtis aut v missu in i unctiorio utitur hiatu, ut tu illis: evolat infelix et semineo ululatu. Si pereo, hominum manibus periisse iuvabit; et quidem identidem, ut par est, in re difficili vel atroci describenda.Idem semel in monosyllabo admittit hiatum sequente brevi sic aen. IV, 23b : quid struit aut qua Ue inimica in gente moratur 2 Sed paene SoluS; cf. d. r. m. 3os. Ηiatum in ursi habet cir-

78쪽

CAPUT IV.

ferita arsi ac paene dixerim caesura tetrametri dactylici, nisi

corrupiUS est Versus:

ossibus et capiti inhumato; porro semel in frithemimeri hexametri epod. 13, 3; numquam alibi. Oueicitis cum illis qui scripserunt ea S heroidas, quae non sunt ipsius, habet τψinti seae hiatus tales. Catullus, Tibullus, Propertius hiatu longae in arsi non utuntur (nam Catulli 68, 158 est corruptus . Nec magis

Nucis aut Priapeorum auctores. PoSteriores AuguSto poetae eum partim numquam admittunt, partim rarissime. Ab iambicis autem metris omnino egi alienuS.Cef. et d. r. m. 3os - 312. De Procluetis propter Positionem vocalitius d. r. m. 313 - 32s .

Otiunco in uno Comitilo Borulam br(υρm SHqui ritur si i l stares coriSorict6, α froiumram quα6 PCrtinerent Syllctbram, Prior syllabu et Si munet br se, Sustin6t mmm Bires lonμαρ. Id ex antiquissimae pronuntiationis evenit more; unde apud Hom(rtim vel sequente muta cum liquida raro corripitur brevis. Deinde per temporis cursum evenit, ut quod primum vivido ex vulgi usu esset ortum, retineretur propter auctoritatem: Comici tamen Graeci, ne vulgi aures offenderent, non magis quam Pictilius et TCr,litis produxerunt breves sequente musa cum liquida. Apud Romanos per multa saecula cum SermoniS cura iacuisset, ubi vix tandem artes sunt illatae in Latinum agreste, facito licuit Plutilo et Terentio plerasque Iositionis leges neglegere. Itaque etiam hic Ennius omniet uc Srectior S r omΓit labra. Ac primum quidem ne iam posset corripi prima in fatibus, qualia sunt illa immo sim. , auctor fuit seminαndi con- SONOS Scristi rα, quando pronuntiando geminarentur. Itaque br se Boculis SemPer Pro licitur, qtictrido SHquuntur

79쪽

CAPUT IV.

cum liqui ct aut unld br, Ur, str br cm fruccc entis Syllubradi oculam Semser Hi Proctici licet Ct, qtioc rurius fit, corrisi. Cf. d. r. m. 3Id, 15. Itaque in uno eodemque versu dixit Oei itis et primum similis voltieri, mox Vera Volucris, of mr ilii Seei Lycum nigris oculis nigroque. Ceterum in latrunci vocabulo primum ct natura egi longum, non positione. Syncope facta dicitur Si aere et cisci illast, contra

Sonarum iuncturae constantes ex mediis sy, b, dy et liquidisi in n. Itaque pro Cybritis, quando I eSt breve Semper reponendum CVCrit S.Cef. cf. d. r. m. 313 - 316.

Praeterea antiquissimi poetae Latini usque ad Himilium et Propertium etiam sprevere inser tim positionis legem sequente Verbo, quod ab S impura inciperet. Ea licentia maximo invenitur in frimo ct guinto sede (in quinto propter naturam eius dactylicam , et quidem praecedente plerumque vocabulo dactylico, non frochaico, ut apud Verbilium Oaen. XI, 368, PJ: spem siquam accitis Aetolum habuistis in armis, ponite. UO Sibi qui8que. Usi sunt hac licentia, raro quidem omneS, cum V Vilio, qui uno eam admisit loco, Ennius, Lucilius, Lucretius, m-rcttitis in Sulliris, Propertius, denique auctor culicis v. Isb,

80쪽

CAPUT IV. nemo poStea USque ad Iuvenalem. Itaque S impura alibi tantum admittitur in eo loco metri, ubi perinde brevi et longae locu A, ut apud Is oratium epod. si, 26: levare fenici spiritu praecordia. Aliter paullo res habet in G, ct is vocabulis, ut famen

otiam in his multi (velut Norulitis, Persius) abstinerent ab omni lieontia. Ex reliquis Propertius dixit IV, is, 21 sentiri utu

bl , alii quidam ut Seneca ac Iuvenalis aliquando sequente et, quae quidem, ut nune a Francogallorum, illo tempore vix aliud sonabat in initio verborum quam S, POSitionis legem SpreVere, plures in his fribus eisque Solis vocabulis: Ucynlutis, Scα- non , ita (in his secuti IIomerum , Smur S Sive muri cuS, quae aliter non posSunt intrare in metrum dactylicum, ut Lucretius, Catullus, Tibullus, Vorbilius, Otii itis, qui quidem inhaliouticis etiam dixit Zαmyrosque Sincti sequ6, quamquam Prosum in ro Verbilius maluit dicere Gnthum.

Proctici breuem sin ita SHquentibus con Sonis illictbus, quod uol mmcrum e Si frequentiSSimum, Domunos mi rα-ris intim. Veluti numquam hoc admisere Lucretius, Inimilius, mi stlitis, Propertius, OBHitis. Tamen invenitur interdum haec licentia, maxime in arsi ei sequente S impura. Ita apud

Ennium in annalibus legimus 'populosi frus' et 'stabilito SCαmnet', apud Catullum semel in hexametris 6 , I 86 : nulla fugae ratio, nullu CS et septies in metris logaoedicis vel iambicis (cf. d. r. m. 32o , denique apud Tibullum I, 5, 28; I, 6, 3 pro segete virus, Servare, fimS,α' Ita nonnulli Saec. p. Chr. I poetae, etiam epici ut Lucanus, Silius, Statius, porro Seneca in trimetris,

denique Martialis ac Iuvenalis, sed ubique rariSSime. Cef. cf. d. r. m. Aly- 2I. Morom s abiciendi in finalibus is ei MS sequente conSona, apud Plautum et Terentium frequentem, servavit Ennius ut

in illo: fum laterati' dolor, certissimu' nuntiu' mortis.