Epistolae politicae et historicae ad Philippum Sydnaeum ... Hubert Languet

271쪽

SCriberem ad te saepius , nisi ex

isto pertinac tuo silentio conjicerem vel tibi non esse stratas nos rasti

teras, vel te parum ea curare Scimus

nostram amicitiam nullius usus tibi esse posse: tua tamen humanitatis erat non tam cito abjicere memoriam eo. rum cum quibus ita vixisti ut ostendere tibi non esse ingratam eorum consuetudinem, 'uite vehementis sim amant, ac plurimi faciunt. Ne vero existimes de me solo haec dici: reliqui enim amici quos tua virtute ac morum suavitate in Germania tibi comparasti , eodem modo quo esto sunt affecti,, quandocunque ad me

scribunt, conqueruntur te praeter corum expectationem contemnere mi citiam , quam tectam ita contraxerant

ut diuturnam foete sperarent. Sed haec ingrata omittamus. Re Polonicae nos hic variis modis exercent: nam non sunt exiguae vires eorum qui in Polonia adversantur Imperatori, Turcae qui jam hic legatum habent, videntur istarum rerum majorem curam susci per quam cuperemus Ante duos L et mens S

272쪽

r EPISTOLAE menses veneriint huc ex Polonia decem legati quorum princeps cs Las. hius quem tu nosti Proposuerunt Imperatori conditiones quibus ei regnum defertur, quarum quaedam videntur mihi non solum graves, sed etiam ini Uae. Verum cum non sit in potestate legatorum aliquid de iis remittere, graviter ferunt se hic tandiu detineri. videtur Imperator nondum apud se

plane constituisse quid sibi in hac re sit

agendum, nec sane eum immerito anni judico: nam res de qua deliberatur, an ultum in se difficultatis habet. Si regnum acceptaverit , nunquam jus possessionem sine bello adipiscetur cujus eventus erit incertus. Quod si etiam omnia ex animi sententia nobis succederent, exigua tamen essent victoria praemia ob gentis illius egestatem. Scis Romanos non recepisse quas dam gentes quae sua sponte corum imperium subire volebant, eo quod plus impendendum esset in earum conser- Nationem quam fructus aut utilitatis ex iis sperari posset. Si vero cesserit Transsylvano metuendum es hie eum habeat gravem vicinum, Turcis suis

hostibus nimis addictum Adde quod

parulia

273쪽

parum gloriosum culcitati a naulo vel rivali baii Helenam concedere Ii qui

parte Imperatoris tuentur in Polo nia, convenerunt ii De Lovvicit sc

ceruntque decretum de indicendis Comitiis V Arsa viam ad nonum dic naproximi mensis , in quibus constituerunt alium restem elisteres, nisi moera tor intra illud tempus in Poloniam veniat. Non desunt qui dicant ana conveniste inter dissentientes in Polonia, ut rejecto Imperatore ac Translylvano alium regem communi consensu sibi eligant, ad evitandum exitium quod ipsorum rei pubi ex hac dissension et imminere videtur. Id si facerent, sibi patriae non male consulerent, aere do quod Imperatori non foret valde

ingratum, modo talem cli verent quem speraret sibi fore vicinum non incommodum Transsylvanus non tam facile patietur sibi eripi jus quod existimat se esse ad illud regnum consequiatum, cum octava die superioris mensis acceptaverit conditiones sibi propositas a Polonis, traditumque sit ei decretum de eo factum ad ars aviam, it a lutatus rex a legatis Polonicis. Suas autem res ita composuit in Transsil-L s vania,

274쪽

1 o vania iit jam sit ad iter Polonicum ac cinctiis Caesariani quantum in se erit impedient ejus iter, uinique ad Rubertim ob eam rem missa stipplementa militum. Non tam facile erit Polonisse ex his dissicultatibus ex licare quam ipsi existimare videntur: nam selec exint quempiam qui non lit gratu ST urcis, Turcae Opponent ei Transsylvanum, cui subministrabunt auxilia ad depellendum aemulum jam non dissimulant se erga ipsum bene esse affectos Moschiis contra prolixe defert Imperatori stia officia, auxilia ,

cum vellemcnter hortatur ut regnum Polonictim acceptet Promittit autem

Polonis foedus amicitiam si cum aliis praeferant si autem eum respuant, profitetur se ipsis fore inimicum. Ipsum Imperatorem monet ne ab incepto desistat Tartarorum metus , qui Trans sylvano adfuturi dicuntur se enim e se sturum ut se domi contineant. Vides in quas angus hias sint edacitae res Polonicae, ex quibus si Poloni potuerint se explicare, judicabo eos prudentes&s elices: Si tam fervidae sienteorum in oenia quam sim nostrosum hominum , pli dudum periisl ni Rarius

275쪽

rius ad te posthac scribam, quia suspi

cor meas literas jam non est tibi gratas, Mettione exciderim ea foetici tate, quam in tua benevolentia reponebam. Sive autem me ames sive Od et

ris, optabo semper tibi bene fle, orabo Deum ut tibi adsit ac te diuin

l Itera Selicuerim, vel Dorius caetriderim, gaudeo este iactum, cum is sit praecipuus fructus quem jam ex nostra amicitia percipere possim Video quidem me commovisse tibi bilem, sed interea fruor illa voluptate quam mihi literarum tuarum te ectio adtert, quae eo es jucundior quia judico me mea industria eam :hi comparasse , nisi

cnim aculeatas literas scripsissem, perisset mihi mea operari nec sui sic a te expectandum responsam. At non parum ei amicum commovere e Esto sane verum ut ait pCcta men generosa faciles motus capit qui facile commoventur, solent etiam Hicile placari. Quidam etiam iracundiam no-L min. -

276쪽

minartini cotem virtutis indixerunte tin maxinae adversari pigritiae, aquas nec do te non prorsus libero reliqua vero quae in meis literis tibi objeci, sunt a me oco dicta, ut te ad scriben- lum excitarem An existimas mihi in mentem venire posse, ut vel minimum, ubi em de sinceritate animi tui, quem

ut de vestro Moro scribit Erasinus jscio ipsa nive esse candidiorem anti autem me facere existimas, quod ii tam Illustri loco natus, inqui ut cum poeta loquar superas animi nobilitate genus, quique ea judicii acrimoniae pro litus, tanta rerum cognitione institi stus, quantam in tuam a tatem cadere non post e existimabam antequam tibi a cicus si em familiaris, quod tu inquam tot de tantis dotibus

ornatus non sis aspernatus meam ami

citiam EImo si aliquid inepte gloriose de me dicam sum peritiastas, me

non minimam suisse causam quare iuccx Italia si reversus, imultas miserias nobiscum pertuleris. Utinam, mi generos Sydnaee, scire quanti istud beneficium faciam, quantum me eo nomine tibi debere credam. Desine igitur mihi objicer e ea quae in tuis lite-

277쪽

ris objecis hi, quae si vel per somnium

mihi in mentem venirent, ego me quovis supplicio dignum judicarem , ccrede quae ad te scripsi esse a me ocose

scripta, ut te vel nolentem ad rescribendum adigerem. Tuus a nobis dii cessus tantum mihi dolorem attulit . ut amici nostri communes vicem meam dolerent quem tantum abest ut ipsum tempus minuerit, ut jam longe impatientius tui desiderium feram, quam fecerim quum a nobis discessis quare necesse erit ut tui conspectu istud meum desiderium adhuc expleam, nisi ejus rei facultatem mors mihi brevi ademerit. Si quid hic belli oriretur, quod te ad nos reduceret cujus rei in tuis literis spem nobis facere viderisicgo me multum bello illi debere judicarem, sed longe mallem in loco a cato tua consuetudine frui. Utinam caperet te cupiditas spectandi infodii cis nos bra Galliae rudexa, aut in te adhuc vigeret vetus illud tuum deside aium calcandi solum, quod ante quingento annos majore tuos in lucem

venientes primum excipiebat. Quod si fieret, ego sane me foeticem judicarem, auocunque modo me hinc ex Lo tri-

278쪽

te tibi sic ingratum apud Aleia conium a quo scribis te humaniter invitatum, aliquot menses vivere , nostrorum hominum mores, in oenia considerare, ut Germanorum S Italorum considerasti: nam in forticia tempora in quae antea incidisti, id tibi nequaquam permiserunt. Sed id mihi oputare potius quam sperare licet : nam non sum eo sydcre natus, ut mihi tantanis elicitatem continctere posse credam, ac metuo ne totus cohorrescas

quandocunque tibi in mentem venituit incommoda, quae sunt perferenda iis quibus es extra patriam vivendum. Porro quum reversus in patriam eximiam omnium erga te benevolentiam si expertus, non dubito quin ea animum tuum ita emolli verit, utasti tanquam adamantinis catenis revinctus, si perpetuo haesurusti nec tibi quicquam futurum es hianti, ut ob id posthac patiaris te a patria dulcedine avelli. Ego omnem curam adhibui ut possem consequi imaginem quam dixeras te expetere, Lusus sum in ea re opera nostri Clusii, quem jusseram suo nomane redimere cam pecunia ab eo apud

279쪽

nebulonem illum nequaquam eam mihi venditurum , eo quod sciret se munera a me accepiste, quae ipsius tabulae precium longe excederent referre u tem gratiam pro accepto beneficio,

non es moris illi uominum generi. Respondit Clusiori e eam des inasse ac jam promisisse nostro Iordanes, nec postea in ejus aedibus es conspecta. De Jordano quod dixit , fuit merum figmentum. Nec satis fuit ei erat iam illam pro acceptis beneficiis mihi retulisse , postquam enim huc reversus sum Ratis bona mihi in quadam alia re impudentissime imposuit. Verum ut est in proverbios frustra Neptunum accusat qui iterum naufratrium facit. quare hoc postremum ego meae stultitiae ascribo . Haec ideo scripsi, ut videas quomodo soleant nos hic amici beare. Quoniam ad me scripsisti vos recens inrisse foedus cum Persis , ubi nactus fuero occasionem, mittam ad te quaedam de moribus, administra tione reipubi illius gentis quae Venetus quidam tempore belli Cyprii xjoravit. Missiis erat ut ajunt a Se Iratu Veneto ad regem ut cum adversu S

280쪽

sus Turcas concitaret. Haec spero tibi sore gratiora, utiliora conspectu illius inepta imaginis. Res Sarmaticae

nos hic multis modis exercent. Bathorius noster aemulus tandem pervenit in Poloniam per Moldaviam, Po- doliam, tussiam quod praeter expectationem nobis accidit bramus enim persuasi nos posse eum a Polonia arcere, si obsideremus aditus viarum quibus ex Translylvania eo itur per I ungariam. Quoniam Moida via ea pars Podolia per quam oportuit cum iter facere , sunt proximis annis ita devastata a Turcis Tartaris, ut pene sint in solitudinem redactae, non

plures quam septingentos equites quingentos pedites secum duxit si enim majus agmen duxisset per illas solitudines , defuissent ipsi res ad victum necessariae. Propius accedenti ad raco viam plures ex nobilitate Polonica iverunt obviam, ita ut urbem

ingressus sit stipatus septem aut octo millibus equitum, quod factum est et s. die superioris mensis Calendis Maii inaugurati sunt ipse, soror regis Sigismundi Augusti, quam duxit in uxo-xem Caesariani indixerant conventum