장음표시 사용
31쪽
32 negandum , in curatione etiam locum habere, sicuti probites venae sectiones tempora praestitimus, ubi ex Galeni sententia sancitum est, Sanguinis mimone diten cessesdam copiosius afuerit tumor, nondum insigniter mutatus, haec Galenus, quia q: insignis mutatio in statu accidat, in quo summa est putrefactio, reliquum est, quod ubicianaq; defuerit insignis illa mutatio, non prohiberi venae sectionem, imo tunc facienda, atq; cum minor putrefactio sit in principio, minusq; degeneret humor, minus in qua mutatus sit sanguis, seu massa sanguinea pCcoa ns, tunc licere &decere venas secare, sicuti Ga- t. leti' faciebat in aliquibus febribus retallionis gratia, ut saepius probauimus quand5q; in mediocritate humorum citra plenitudinem, nonnunquam, ut liceat ad deterge das obstructiones accedere, nam venae sectio multiplex auxilium est, qua adhibita ex arte artifex mirum in modum illa praestat, quae nisi praecedat phlebotomia, sequi non possunt, neq; statim desperat, cogitat ve in principio poenitiis corruptam materiam, po- tius cotra, dempta sarcina semiputri disrum studet coctioni, ut in libris methodi late Galenus docet, atque idem vir redundantiae suam assignans latitudine (Ubi . similitudinem vini ad sanguinem) sic scribit eleganter .mne vero hoe tantum dixisse sufficiat,quod incipere quidem potest ea
quae ad vires refertur plenitudo absq; corruptione humorum , verum Boii potes optima permanere, nam omnino necesse U ,νt secundum qualitatem transmutetur, di processu temporis corrumpatur. Verum o si istud fiat interim multitudinem ipsam nominabimus, donee exsuperflui eua euatione residiam optimum fieri
postit. Hactenus Galenus, quumq; in principiis morborum huius sint conditionis humores , conatus medici in id dirighdus est, ut copia per venae sectionem depositat semiputris coquatur, quod videlicet, nondum insigni-
32쪽
insigniter mutatus , secus multo, ac ii qui temporum orbi nulla habita ratione, nec putredinis gradibus, seu intensione perspectis, ad pauca respicientes sola plenitudine pro scopo considerata nondum corruptos humores(relicta praeparatione & aliis in numeris scopis omissis) expurgant, sed superius inter arguendum diximus, in principiis peccatum esse omnium humorum aequaliter. Adhuc auctoritate Alexandri Tralliam pugnant miseri quidam medici,exiguaeq; suppellectilis,quibus Hippocrates,& Galenus sunt fastidio, aiuntq;, quod Trallianus
commendauerit,colueritq; vergentiam, quibus nos, si cum Galeno, coctaq; materia adamata erit vergetiam, amplectemur, sin minus, flocci faciemus, qui ex micis mense Galeni (vt catulus comedit sicuti S alios om
Ad locum vero de, murmurantibus Hippochondriis. Optime possumus dicere, cum Michaele Villa nouano sic rex ponente. T De murmurantibus Hippochondriis lata dita Pag.cr.est, nee transivus per angusta, ut in venis stestatis v quibus Maxima eruditas impedit purgationes jxhibens enim aphorismi ratio, Ioeum non habet in bis, qua ex ventricula sursum, O ea intestinis deorsum pelluntur, cum sint lati, o breues exitus. Haec doctisssimus vir, quae si quis bene affectus co sideret, inueniet facile, consonare iis, quae de tertiana Galenus, primo ad Glauconem, De bile, o mota, P expurganda statim scribit. Nam in ea vere cum bilis a venis regurgit et ad votriculu,&in testina, lati, & breues sunt exitus, sic, permisit Galenus,non vero in aliis regionibus contentis,
sicq; mille huiusmodi objectionibus respondebis. Quid, quod doctissimus Vallesius vergetiam pluri-hus in locis summe coin mendauit Profecto ipsum semper maximi fecimus,attamen,
33쪽
sicuti multi in hoc notandi, nequaquam imitandi sunt. Si qua sides proceribus artis debetur, & si rationes, &euentus aliquid valeant, atq; illius alias sapientissimi hypothesis in sua et methodo, incompatibilia aliquatenus,aut saltim rari si ima continet. Sima e r Hippocrate, Galenoq; in superioribus recensuimius scilicet ardentia in eou-tinuis diiscera. Quomodo enim poterunt esse laxa Imo, si recte legatur Galenus, ubi liquidae apparet deiectioncs in catisone,noceret uehementer expurgatio, attractis e ambitu corporis magis ac magis , qui ad vetrem fluunt,humoribus, abi enim Pergamenus. Ego autem dico,ct ventrem moueri, O biliosa dejicere, non me ex his, qua perpetuo in sunt. Nemr e quo vehemens morbus sit , motusq; a erism,ct tenvium humiditate ad interna sit, roopterea haec contingun , his quidem, qui ventrem,bepars causi; νeluti sedem habent. Hactenus Galenus , quis intellectus his fundamentis Galeni non assentietur Et casibus me thaphisicis, implicantibusq; allicietur cum de vita, saluteqs
humana agatur. i Ouid quod referunt auctores, non illos liberatos, eum euacuationibus D tbomaticis crudis causis Respondemus, naturam imitandam recte operantet, siquidem, ars imitatur naturam a iquandu, saepe mentitur ars, asi equitur nunquam. Aristotele S teste,unde non in omnibus imitanda . Atq; quod vergentia non simpliciter,&vtcuq; sicuti volunt) sit admittenda, in seque daq;, est tam apposita, quam obuia apud Hippocratem, Galenumq; doctrina, obseruatioq; simul, quoru ille scripsit. c Latae pictula, quales simon habebat, qui cum ad ignem inungeretur, aut calida lauaretur, iuuabatur, vomitus nou couis ferebant, puto, si quis fomenta adhiberet, iuvaretur. Haec senex bonus. verum tamen Galenus rem undiquaq; in
piciens,perpendensq; , vergentias initiis morborum,
34쪽
suspicione non carere, propterea quod ,homi nes (nihil D enim fit ex nihilo ex plenitudine, vel caccho chimix laborare incipiunt,sic enarrat praedictum sententiam, atq; sic limitandam docet. Tantum illud nouisie sit fatis,
fuccor ad cutem mergentes per eam esse euacuavdos. Nam iteris ad inlima eo oris reiιuso ipsis valde longinqua est,ut per alui , aut Pomitum evacuentur. Sed forsan me dicere putabis, nunquapurgatione per aluum ita talibus dicendum esse. Ego vero non id dico.nam in libris de arte cura viti, in quibus corporibus per multa humorum copia est, iis ditiles esse purgationes didies . Friti squam enim redundantem materiam aut vena sectione, aut purgatione quis eduxerit, cte. At qui, cum fere perpetuum sit incipere a venae sectione, ridicula est vergentia vestra praepos era, Deniq; cunctis aliis vergentiae .apctoribus valere jussis, quibus mirum in modum,& digne quidem illudit Michael Villa nouanus, scribes. E Praestaret)Manardo, insicenna, O aliis omnibus frequentius citari Caleni locos, quia icti talaen de digvati videntur, aut quia non succurrebant, alit quia forsitan ambiebant, vi suae auctoritati crederemus. Hinc sit , ut in eo ram nuda lectione sepius eogamur impingere, Cendentes verba Galeni sinistrὲ detorta. Hactenus doctissimus vir, nos vero ad Manardum accedamus. Ad fundamenta Manardi, ne dicam errores , innumeror q', faborum causas, atq- ad primum, de medicamentis purgantibus
antiquorum. Respondetur, quod ipse Manardus in suo fundamento callide fatetur, Hippocratem, ante nos elementibus solutivis, lenientibusq; usum; usumq; illorum nos docuisse, constat. quibus cognitis, si oportuisset diuinus senex uti innoxie sciret, doceretq; , sed sane maximus magister, Doctorq; dexter Manardusiti tota hac controuersia fere nihil curat aliud , nihil sagit, quam tela iactionis aduersae,aim in illum milita Eet tia D .phis E
35쪽
36tia ut se praeseruet primo adducere, hoc rethor; est pra-
Ad experientiam vero rureiurando protestatam, O per multos annos, dicendum, seu commonendi amici , quod in rebus tam incertis, imo periculosissimis, nul lam fidem F cuiq: adhibeant, E P/omissiones alias (inquit Galenus
A se multa suci, efectus aut exiguus , aut milus, unusquisq; ob- ' seruare tenetur,remediiq; exitum attente inspicere, quod si amici faciant certum est quod se ad meliore seiugem recipiant. Nos, ut verum fateamur, plerumq;cum illis non cocta materia purgati bas, peccauimus, neq unquam recte cessit, non enim sumus omnino inexperti, proindeq; fecisse, seu obsecundasse multum tunc doluit, hodieq; poenitet. Sicq; iam Manaidum non curamus, qui in alio coelo, solioq; , alioq, victus genere utentes curabat. Atque eum, quem visq; doctualium maximopere animo aegrotare iudicabimus, qui relictis indicationibus ex rei natura petitis, methodo-q;, quae mensurae sunt faciendorum, ad experientiam
confugiant,fortuitam. Manaiatis ait. Seribit enim Hippoerater in libro secundo apho rimorum iugessimo nono. Inchoantibus morbis, si quid iudetur mouendum, moue, qΗem locum enarrans Galenus docet, interdis ab initio morborum salubrium, purgationem esse faciendam , ν mitiorem iam facta materia vatura facilius piliit concoquere . .
. HIC aphori simus unicus, Galeniq; comenpaxium non intellecta,proh Deum, quanturn humano generi noxia fuere,faxitq; piissimus Iesus Christus ne de caetero sit. Neq; vero error uenae sectionis ex latere opposito in pleuriti de huic unquam potuit conferri, nam in pleuritide,ex quacuq; vena, quamvis remotiis imas auguis detrahatur, in causis venae sectionem exposcetibus, necessitati remedium quadam tenus respondet,
36쪽
temporisq; curriculo morbo dante inditias gratiam qualem qualem praestat. At vero ubi opus est sangui nis missione sillam enim cauta in principio postulant)vti expurgatione (bono iuditio) nihil est aliud, quam
panem petenti colubrum porrigere, ad institutum. Hie aphorisnus a nostra is viris, sapienti simis G Seuti Lim diri Exerci.asmus de humoribus turgentibus eaeponitur. Qui sic sentientes, bolu e faucibus Manardi, Me me, Braui, atq; qua plurimorum discipulorum sequaciuq; eripiunt, atque si e difficultatem unico verbo absoluunt. Neq; ver odecuit Manardum, undiquaq; doctissimum virum, ob tam leuem scrupulum, aduersus cucta artis praecepta,& medicos principes, omni arti medicar fidem abnegasse. Audiamur amore Dei iterum, atq , ea, qua ad aristem maximhnecessaria sunt, repetamus. Sic enim faciendum, ubique Galenus considit. Et ne aliquis circa hanc explicationem praesentis a. phorismi supersit scrupulus, advertere oporter, principem discipulorum Galeni Donatum Antonium Alto- lavus,
marum conatum fuisse probare, falsana esse. Ex eo, quod sis. turgentes humores coctionem noli admittant, uee in eis praestolseda sit coctio. at vero Galenus in expositione loquitur de coctione, deaen humoribus eo veoctione admittentibus, igitur imme ito Hippocratis aphorisinus νrgesiimus nonus stravita sectionis poterit
de humoribus turgentibus exponi. Haec sunt,& alia in hanc sententiam objecta, quae fere responsione non indi
Caeterum huic obiectioni responde dum judicamus, humorum turgentium quosdam esse tenues, alios vero crassos, praeterea, & in tenuibus esse partes quasdam crassas, alias vero tenues magis,in quibus praecipue tetanda est purgatio, ii enim concoqui nequunt ob ia- quietem, atq: haec materia pharmacis ducta, minoriq;
37쪽
facta caecociatmi si icci quatitate, crassiores partes co ctioni non reclamant, si enim tenuiores ,quia mobiles
non coquntur, crassae magis & pigrae poterunt expe- et a re coctionem; turgere vero etiam crasios humores, OdiffDb i a rimobilei testatum reliqait Hipp. Sicqs, huic obiectionis in byb s. respondetur, neq; de aliis quidquam est curandum, quum secunda explicatio utilior aegrotantibus, elegatior medicis, Hippocratis,&Galeni lectioni magis co- formis sit. Atque oppositorum sententiam concludit fuisse futilem. Quumq;, ingentium sit fateri, per quem pro feceris, Hieremias Triuerius in expositione vult. Sub illis verbis. Cliri morbi inchoant. Aitq; H quarta esse principii acceptio- vh -' .nem, hisce suis sapientissimis. st Fartum enim,ex sent ii
Hippocratis oportet apponere, quod urrum principium,atq; augmentum continet, quodq; in statum protenditur , atq; ab eo omnino distinguitur. Id nune manifesth ex diei Hippocratis constat, quia principio nominato, ad statum transiliuit, ta nquam augmentia sub principio continuerit. Clarius id cognosces, quia morbum in tria dumtaxat tempora partitar,hoe igitur modo auditur Hippocrates , nullam admittit controuersiam , sed consentanei aliis Io eis, tantum augmentum deputat purgationibus, quod me lius est nunc exemplis, quam rationibus astruere, nam pe Alcaera nunquam rationibus conuinci possint, sed νt inquit Galenus, modo prostatorum maj vh de colo dependent: Sunt autem manifesta ea, qua, ipse in libro de arte curaritia febrium ad Glauconem feribit. Vbi purgationis opportunitatem captans, Tutius inquit ubi signa et dilavisse se apparuerint. Nunquid e palam omnibus audientibus, tantum manifestam coctionem ad expurgation 8 requirit Et si intelligas, cum apparuerint signa perfecta coctio nis, nunquid tantum ad secundam status partem contrahes certe
vel in principio status signa perfecta concyctionis apparent, quia auimentum docente catella,sigvis perfecta eo Eionis finitur. V
38쪽
rum illa eae illis locis tam manifesta sunt, ut nemo repugnet, nisi qui alteri sectae mancipatus fuerit. Nec miram quia huiusmodi homines cinquit Galenus) magis pro secta pug Raut, quam pro patria, quod in remisiva ferendum erat, sed in re adeo periculosa, vereor, ne cum veritate Deum offerumdant, sed ipsi viderint. Nam si verum fateri νolui. Solum augm tum iam festini nobiscum ad purgationem opportunum. Haec doctissimus vir,liberri in q;, ubiq; veritatem amplectens. De quo non aude dudicere, addictum fuisse Galeno, cum passim ab eo reced at, nec tamen veritatem non colit, sed recipit, reuer erurq;, ex quo clucet, quod cum Hippocrates scripsit, cum morbi inchoat. Principium, in crementumque subaudire oporter. In incremeto vero licere purgare,
tam in inflamationibus,quam in febribus solis, scitis I nos probasse. Sed neque inuentum fuit Hieremiae ne ilic cui multum ars debet sed Hippocratis,& Galeni, quibus plurimum, seu totum. Quorum ille sic scripsit. T st
Verum inter initia, nes multum, neq; erassam admodum dare o. portet. In quorum enarratione Galenu S ait. Atque is praesentia Derbi, hoe inter initia (Graecis vocibus adductis e ponam, nes enim morbi principium id sigvificat, sed eae eo generalius audi significatum. Haec Galenus , a quo omnia Hippocratis aenigmata exposita extant.Vnde ,harphrases, seu voces. Inter ivitia, circa initia, cum morbi inchoant.
Non solum principium, sed & augmentum comprehedunt. Et quomodo dicatis aliter seruari poterit fidesau et oris, quarti acu torii dicentis L suibus ueritis princi- .pio, nebul e , ct erasia reditavi, hos annuentibus caeceris purgare oportet. Maximeq; dicente comentatore. Sic certh impresentiarum audire oportet urinas nebulosas, eas qua albas habent nebulas,qua eoctionis notae existunt, quoniam igitur cocta
medicatur. Haec Galenus, si igitur, totum tempus quo icrudus est morbus, est principium, atque sinitur coctioni si
39쪽
octionis manifestae notis. Plus aliquid (vt probauimus)continet hoc principium vetustissimi Hippocratis, nepe ascensum. Ia quarta acceptione si grauissimi viri praeceptoresq; nostros licet appellareo assecuti essent,& qui nobiscum hodie medicinam faciunt, proximo rum saluti, melius a Manardo ad nos, post centu fere annorum spatium sui existimamus) cos ultum fu isset, in quibus purgationes intrepidae iussae apparent. Sed
nos perieullam ex aliis faciamus, nobis quod ex Uulit, quibus resipiscere adhuc licet, dum tempus est. Mahardus rursus scribit. Ex quibus verbis, O novies sminoraedi yidelicet rem ipsam videntur sumpsisse recentiores. Profecto se corditer, nam Manardi, recentiorUmq; minoratiua medicam et a multum distant a Galeni me te, ut nuper ostendimus,hic enim cocta purgat, neque
unqca aliter Hippocratis, Galeniq; disse ipulus id prae lat. nisi turgeat materia, duplex haec est aphorismi interpretatio, quidquid redolentes barbariem dicant. .
Manardus praeterea. Id autem quod Galenus interdum faciendudieit,temporibus nonris erebrius, imo fere semperfacietidum est. Siquidem nostro hoc seculo eo ora tam ana Isgh magis, quam teporibus Hippo cratis repleta morbos incurrunt.
Multi viri docti, atq; in litteris humanioribus rarae eruditionis, mediciq; non ulli oppositum astruunt, quibus omissis. Nam Christiana religio a gula nos arcet. Huic Manardi placito(semper enim auctor suo honore est afficiendus) satisfacit, nec solum respondet, verum euidenter aduersarium concludit praea legatus Michael Villanouanus,per haec verba, ata reis ch practeribus scribe da. M Nec ob nostri ferali νoracitatem purgatio
nem comme dare, fatis conuenit eum Galeno. qui ob eam ipsam eapsam, diuitibus consilit mittis avguinem, libro uendecimo me thodi,quia plures e x luxu,oe ciborum intemperantia succos congesierunt.
40쪽
reserunt. Proprium enim missionissanguinis est De eorum in di Acreta multitudinem minuere, cum pharmaca secretos potius alistrabant , quos in eruditatibus post voracitates non inuenias.
Haec magnus Galeni discipulus, valentissime in contrarium retorquens. Quae ememorianu qua excidat, ex illis si quidem Erasistratei conuincuntur, atq; cruditatum fautores, deteguntur. Manardus ulterius, dirimus evim, Galenum nos opere docuis, non semper etiam, non materia turgente, ante purgationem esse expectandam coctionem. Vicariam quos facere eapurgationem vena sectionis.
Imprimis Galeno falsum Manardus imponit. Secu-do illa testimonia de iis, qui adhuc intra sanitatis latitudinem continentur, sunt intelligenda, non vero de actu,&cum periculo aegrotantibus, si aper quae multi et neotericis. Duplicem esse mena sectionem Uyrmat. Vtilem, N O necessariam, est utilis sanguinis missio, quaeq; omitti potest,& expurgatione suppleri, de qua ibi loquitur, at vero necessaria venae sectio non omitti, nec in scoporurn praesentia ab expurgatione supplementum accipere potest . sed o di per noctem iubenda, neque differenda est unquam. Manardus ait, Hippocrates in vulneribus, in videmiis, Octa suris plersis purgatione utitur, absq; iuta coctionis mentione.
- Si in vulneribus,& ulceribus, ob reuulsionem iussit Hippocrates, id nos non negamus, fit enim in principioinc proinde sine coctione, sic titi ob derivationem, in incremento, sed neq; Manardus loca adducit, quia nusquam apparent. Infracturis certum est, bonum senem proposuisse, Galenum vero illum correxisse sic.
s' quibus Hippocrates succurri purgatiove, pcr medicamen- ea , nos per rina sectionem,miramurq; , ipsum hae sola covientum non fuisse, cum hoc praesidium 1 erit, ars ad huiusmodi ca