Introductorium astronomicum, theorias coporum coelestium duobus libris complectens: adiecto commentario declaratum

발행: 1517년

분량: 135페이지

출처: archive.org

분류: 천문학

131쪽

Astros

, , U' - Theo. et itur aliquando quidem in boreami quando vero in austrum. Et huiusmodi nexus diametri mediarum longitudinum punctorumq; in circunferentia epicycli vixin aequaliter distatium: hoc in loco dicitur reflexio. Huius em est diameter ve rum Migiorum epicydis .intersecant, se diam tet illa mediarum longitudinum & diameter verarum absidum in centro mi es idiui , Q iumn quatuor quarta re Parte, quas. Quando centru epicychi ve neri, est in nodo capitis constitutum: tunc diameter illa mediatum longi iudi in d e, 'i' o P micie ci culi eccentriinultavi ibidem eii reflexionis latitudo siue spatium.

Cum vero centrum epicyclis discedit a nodo capitiS versus bapogrum ouantis tune .

illius diametri pars sinistia reflectitur in boream pars autem eius drtra 2 opposito in ''aullium . quoad centru epicychi veneris ad apogium aequantis perlatum fuerit. in quo eum constiterit: maxima est reflexionis illius diametri latitudo alvi maciositas cs Pars in autem diametri mediarum longitudinu sinistra: est pars orientalid & quo secundinorum successionem sequitur epicyclis apogium. Dextra vero Pars illius diametri est Pars eiusdern t illi contraposta & ex adueris respondens: occidua scilicet & apogi uinetricus Hii secundum signora sequelam praecedens. Vt sit a cetrum epicyclii vene te desecb pit,b eius apogium Id vero perigium. Iinea e et diameter mediarum longitudinum. punctora scilicetc dc et quae diametri illius sunt extremitases e tes, par diametri dats a c:est sinistrat& a e: dextra per has diffiniti eici lux au in pars illius diametri orientalis sinistra: siue nostrae parti sinitae insitu respondeati ut occidua dextrae. siue potiu quia in d . ni Oxibu' Pxopti l Planetam similiter & epicycliorum factis secundis si

gnorum sequelam: occidens dextru esse censeturi& oriens sinistruin. ut ostendit Aristoeteles insecudo libro de coelo eoru motus fiant a dextro in sinistra. ECu deinde epi. igieychi venerei centru discedit ab apogio squantis & fertur in nodum caude: continue cerescit diametri mediarum longitudinum ab eccentro reflexiol quoad in nodum caudae

perductu fuerit. ubi iterum nulla est renexionis latitudo: ut et in nodo eao s Dehi igiceps centro epicychi a nodo cauds discedente versus aequantis petigiu patrua dia metri mediarum logitudinum a cicontinue reflectiturbaustrum paludet et e re opposito in boream: donec epicychi centrum in aequantis perivio fuerit costitutum via titerum maximat est diametri mediarum longitudinum refle o sicut prius in et uanitu apogio fuerat. Postea vero centro epicyclis versus nodum capitis proficiscete paulatim minuitur illa reflexionis latitudol quoad peruenerit centrum e idian in caput draconet ubi absq; vlla reflexione iacet illa diameter directe in eccenti planiele: sicut rimcipio motus (qui iam completa circulatione finitus est fuerat. Et haec a numero ite ad hunc usq; locum dicta: ad tertiam veneris latitudinem attinent.

Centrum epicydis veneris: nung deuiat ad meridiem. Motus centri epicyessi veneris in deferente & de nota ad eandem notami sdeuiationis reditior sese simul absoluunt expediunt, . Quoties maxima deferentis deuiatio contingit:nulla inclinationis latitudo comperitUr.

Deuiationes: ab ecliptica/inclinationes vero & reflexiones: a deserentis i T

Extremitas mediarum longitudinum diametri/ in sua maxima reflexio iss ne, q p partium inter ipsam & apogrum oppositam contetarum minuS reflectitur. Vr Epicyclis circunferentiae punctus quem linea a mundi centro prosecta

adhibitu 'IAS' rumnisentiam tangit: maximae prae caeteris re

132쪽

L II cr

vi mediarum longitudinum diameter motus Inclinatiosus axis est: itai vices rependens verarum absidum diameteremotus reflexionis axis.

Non igitur(vt in superioribus oportet mediarum Iongitudinum diam

reum inclinationis B axem continuo cum extra nodos fuerit: eclipticae

aequidistare. Nunu veneris epicyclij superficiesrin deferentis planicie ex aequo iacet. De mercurio Cap. XI. -Ercutis ut veneris: triplex est latitudo.

lim I Id interest. na quod in deviatione/inclinatione Se reflexione

n fila venere flectitur ad arcton:in mercurio consimilibus ex locis

conuertitur ad noton.

i, Fit igitur:vt mercurialis epicyclij centrum nunet deuiet ad arcton. , O ,

iso Maxima mercurii deuiatio:quina dc quadragena scrupula. Caetera:vene I streae latitudini sunt analoga.

i 3 CCentrum epicyclii veneris nunil aberrat aut declinat ad meridiem: sed septentrionalem semper extra nodos parte occupat. Nam quis perlecto hemicyclio eccentri in quo est apogium ad boream ipsum centrum epicyclii transeat in alteram eccentri medietas rem & hemicyclium perigis olla tamen altera pars tunc eleuatur in boream & prior pars ae hemicycliu apogii simul deprimitur in austrum . quare centrum epicychi etiatunc a nodo caudae devergit in boream flendens vis umbilicum perigit: & demu abi umbilico in nodum capitis lubi suuS absoluitur motuS.queadmodu etiam numero iso iam dictum est.Nunil igitur venerei epihelli centrum : deuiat in austrum. Tota cir cunnratio centri epicyclii per circulum eccentrum secundum longitudinem atq; in circuitul & tota reuolutio deuiationis circuli eccentri ab ecliptica secundum primam venetis latitudinem ab uno puncto in idem punctum: eodem prorsus tempore fiunt eademq; absoluuntur mora. Siquidem centrum epicydii veneris complet motum Ionogitudinis per circulum eccentri: unius anni curriculo.& eodem omnino tempore circulus eccentrus complet motum suae deuianonis ab ecliptica. Nempe cum epicycliu vesneris mouetur in prima medietate eccentrii ut ea quae est apogii : illa deuiat ad boream ut iam dictum est. At quando idem epicydii centrum est in altera eccentri medietate ut ea quae est perimi etiam ad boream tendente: tunc prior illa medietas quae est apo gii deuiat versus austrum. Atqui totus mora deuiationis integratur ex particulari deuiatione versus septentrionem: ec deviatione versus meridie. Eo igitur toto tempore quoi epicyclium mouetur p utram eccentri medietatem . totius deuiationis motus comple tur l eodenam temporis momento uteri motus finitur. CQuotiescunq; maxima deferetis deuiatio ab ecliptica eontingit:tunc nulla est inclinationis diametri verarum absidua deferente latitudo. Ex supradictis: id liquido constat. quoniam maxima recentri deferentis deuiatio secundum prima latitudinem l contingit: cum centrum epicyclii est in umbilico nodorum , aut boreali aut australi.At tunc nulla est.inclinatio diametri veraruabsidii a deferente secundu latitudinem secunda ut dictu est: quonia tunc illa diameter directe iacet in planicie deserentis.1 diuerso etiam quoties nulla deferentis eccentri abi 6 ecliptica est deuiatio: tunc maxima inclinationis est latitudo utpote cum centru epicydis veneris est in alterutro nodorum draconis. Quando maxima est diametri verara absidu inclinatio: tunc nulla diametri mediarum longitudinu est ab eccentro deferente reflexio. Et e diuerso ubi maxima est reflexio secunda tertiam latitudine: illic nulla inclinatio secundu mediam atq; secundam latitudinem.primu quidem dilucet: quando cerium epicyclii veneris est in alterutro nodorum .illie enim maxima inclinatio:& nulla cotingit reflexio. Secundum vero contingit: quando centrum epicyclii venerei est in umbilicissapogim; aut petigio aequantis.Illic enim maxima est reflexio: dc nulla inclinatio. Porro si lubet comparare tertio loco :primam veneris latitudinem ad tertiam tutiam prima ad secunda ae secunda ad tertiam sunt collatae: depraehendetur & illud esse verumtil, quando maxima est deferentis deuiatio : tuc etia maxima est reflexiolvtpote I.iii.

133쪽

Astro. Theo.

in alterutro umbilicorum. Cosimiliter ubi nulla est deuiatio: illic quore nulla restato utputa in alterutro nodoruin . Prima nam & tertia: illum ad hoc consimiliter se habet secunda vero & media: vreisue extremis latitudinibus discordati ut superius dicta declarant. EDeuiationes eccentri deferentis quae prima faciunt latitudinem Idimentitur atos sumunt ab ecliptica:a qua deuiat circulu, eccentiu S. Inclinationes vero & reflexiones quae secundam laciunt& tertiam latitudinem : mensurantur atqi sumuntur a circuli ecce in Manicie. a qua deflectitur aut diameter verarum absidii epicyclinaut diameter mesdiarum longitudinum. quemadmodum diffinitiones in principio huius cap. positae ienantur. EExtremitas diametri mediarum longitudinus in sua maxima reflexioneIuuae fit centro epicyclis in puncto umbilicorum existente:minus reflectitur H Pleue, martiti 'si circularentiae epicyclis linter ipsam diametri extremitatem & Perigium epicycli conten, tarum. Sit maior circulus: eccentruS deferes veneris.minor vero eius epicyclium. linea b c: diameter verarum absidum epicycliti linea vero d e: diameter mediam longitudinii eius. cuius d unalit extremita S:& e altera. ponaturq; haec diameter: in sua maxisi ori ma xeuhione tunc eins extremitas c minu reflectetur A nonulla

Paulum circunsexennae epicyclii: retentatum inter ipsam exit: I initatem e iam datam IN peximum epicyclis c. Nempe si a cens

S ro haIducatur recta linea ad extremitate diametri es scis licet linea a e : illa neces lario epicychi circunferentiam secabit. Quapropter pars circularentiae epicyciis excIusa ab ea linea a erreflectitur/v extremitas diametri e. Et ita punctus ille scioth si . - butari ' 'μμxP32 si quiexennae qua extrinsecus sine sectione edita Peducta a centro mundi ad circunseremiam: magis reflectetur u extremitas aamudi centro educta&contingens huiusmodi circunferentiami determinat rin ' tangit. maxime reflexioniSante alios est punctus. Ut insuperiore exemplo Dunctus

ti retr ep syd i Punctui quem linea a se a centro mundi profecta & extrin

dira contingen /signat atq; determinati idemq;: n aximae reflexionis .mistus. Aia 'gmeflectitur/plusve distat a Planicie eccentri deferentis : a punctus

e di nem mediaru longitudinum extremitast aliusve Punctus inter eam extremitatem

Ambhmia: -' 'Mμ' C Remadmodum uiameter mediarum longitudinu Movit axis ipsius motus inclinationis in secunda latitudinenta diametet verarum absidu

nentem. una pars dictae diametri magis eclipticae est vicina d altera i ut ostensum et

rarum in Puncto umbilicorum ubi maxilixa est reflexio una eius pars maxintelli Cinnet 2I 2 irumpi sieti simul st idem mmima est deuian quare altera eius pars ' maxie

134쪽

L II

De mercurioloum; Iatitudine. Excurius mylic Iut venus: sdrtitur latitudinem P, - - a j CAP s ii eccentri ab ecliptica. Seeunda inclitiai Aia V 'deuiationis circu

hi a superficie eccerri deseremis. Tem,ne 'riterum

V ad austruml partemue meridionalem. ad qua idem conuertit ut me curialis epicyclis centium nullo deviet ad bo . - qqμ' - :' uosit: asene quod in deuratione tendit ad atcton in veneid. v et sqq te P QPota A qui semper centrum epicyclis venetis in toto deuici thia reqE S x dd dulicum. senem/S nunil ad meridiem : ut numero i s dictum est idiim . Am 'di qnx im excurialis epicyclis deuiat ad meridiem ae Per cetrum' idui' parte seratur. CMaxima meleutii deuiati et .a m et et Asrum P V entri dem, ab ea magi, aberrare: ntinet quinq;. ae quadrastiti a ta hiet ''m dyn pse est d duci debentiquin potius adiboni discioliri, i, - 'Tin Cy Pammthematum peritissimo eomenia iv. his Atti 's 8 PPssano viro utio ma R hacte demostrat. aut ad eoiihothis , im A . civ 'i/c discutiuntur.rationaliter aut ad magnam P ' m me remo in ipsiun Ptolavinia' ferat: ubi modo doctrinali vulgo dicunt se trans itidem ae Ptolomeum quintilio vi ,a me R dd Purbachium intelIigendu

Franc cusCapuanus Ioannes de mole regi Ptolomcus

Excudit hoc opus S impressit Heliricus Stephanus efformadorum labrorum sedulus & industrius artifex:Parmis in sua officina libraria e regione scholae Decretorum. Anno Christi coelo

rum totius nature conditorta. isIT. die nona decembrIS.

135쪽

Michaelis Pontam Sameracentarad lectorem carmen.

Coelorum authorem dominum Iaudare iubemuri Lucida qui stabili sidera lege mouet. viqi deum laudet lampas phoebaea monetur Et vario lumen schemate luna gerens. Laudis ad officium coeli quoq; deinde vocantur: Atq; orbis rutilo stellifer igne micans. Scilicet haec domini manibus fabricata/Ioquuturi Quanta sit artificis dextera vi a sui. Haec sunt na quibus diuina potentia nota est: Et decus authoris nobile prodit opus. Est igitur pulchrum rapidos cognoscere cursus Coelorum:& stelis quo moueantur iter. Siquis id ingenua flagrat comprehendere mente

H une librum vigili sedulitate legat. Quem Faber excussit Stapulensis: at additus illi Explicuit portus condita sensia nouus. Sit labor amborum lector tibi candide gratust Et facili munus suscipe fionte datum. Vale.

SEARCH

MENU NAVIGATION