Introductorium astronomicum, theorias coporum coelestium duobus libris complectens: adiecto commentario declaratum

발행: 1517년

분량: 135페이지

출처: archive.org

분류: 천문학

121쪽

Astro. Theo.

timc luna dicitur meridionalis descendens.Cum vero lunare epicyclium & eidem infixa luna defertur a puncto eccentri meridionali aequidistante a nodis usq; ad capitis nos dui ut a puncto a in a: dicitur meridionalis descendens. q, in parte austrina decrescat eius latitudo: sicut in Parte .pxima succreuerat. Umbilicus autem draconis : est punctus circuli eccentri in medio capitis & cauds constitutus I& ab utroq; nodorum aequi distas. Et is punctus est maximae ab ecliptica latitudinis: quoniam maxime ab ecliptica inter pacta circuli eccentri distati& latitudinis lunaris est terminus. Et duplex assignatur umbilicus draconis. unus borealiS: ut PunctuS cui assignato exemplo. alter meridionalis:

ut punctus d illi oppositus. Nirculus epicyclus lunael& quem ad motum epicyclij ce sotrum lunae describitiatd in quo lunae centrum defertur: nunil a superficie circuli eccenstri deferentis lunae egreditur fled constanter in ea & iugiter iacet. Idcirco ratione euagarationis circuli epi cli a superficie eccetri deferentis: non potest in luna ut aliis fidelibre sumi latitudo. Ex quo Protinus recte colligituriae luna unam tantu 3c simplicem ha si beat latitudinem: ut numero Ss iani dictum est. unicam habeat suae latitudinis caussam: scilicet deflexionem sui circuli eccentri defer et is ab ecliptica. una quidem parte: ut a c brin boream & veriuS Polum arcticum. altera vero parte vi b d a: in austrum & verbius polum antareticum.Non enun in luna locum habent aliae causae: quae caeteris qui sideribus vagis multiplicem Praestant latitudinem. Porro lunae latitudo: per veru lati situdinis lunae dinoscitur argumentum . am quando argumentum latitudinis Iunae vestum: nihil est (quod contingit: luna in nodo capitis aut caudae existente) tunc latitudo Iuliae nulla est.quoniam ipsa tum est in nodis l& ita ita ecliptica. Quando vero luna est in umbilico diaconis aut boreo aut austrinos ut tribu S signis utrimq; distet a nodis : tunc argumentum latitudinis lunae verum imaximum es l& tunc itidem maxima est lunae latuudo. Similiter. cum luna est in punctis extra nodos ab umbilico aequidistantibus ad Partes oppositas aequaleS : ut quantum unum datorum punctorum distat ab umbilico arctoo tantum alterum ab umbilico notio .aequum est in illis locis latitudinis Iunae at gumentum Ict aequa itidem latitudo. Eodem quod modo cum luna est in punctis extra umbilicos aequo a nodis interuallo distantibu5Iut quatum unum a nodo capitis distat tantum alterum a nodo caudae aequum tunc est Iatitudinis lunae argumentum N aequa itidem latitudo. Atqui praedicta loca in quibus consistit luna: per verum latitudinis langargumentum designantur re determinantur. Per huiusmodi igitur argumentum vera latitudinis lunae:& ipsa lunae latitudo dinoscitur. Diffinitur autem verum latitudinis MIunae argumentum esse arcus signiferi: a linea veri motus capitis draconis ad veri mos tus lunae lineam secundum signorum consequentiam supputatus. Ut sit a centrum mudii inferior circulus ecliptical superior eccentrus deferens lusnae.sit item b nodus capitis draconis :& e nodus caudae. sit

denis c principium arietis: & d librs principiu. ponatur caput consistere in b suo motu:& luna i d.tunc arcus b d est verum latitudinis lunae argumentum . nam arcus est signife ' rua linea veti moly capitis a b ad lineam veri motus lunae a d secundum directum signorum succellam N ordinem supputatus. A cancro enim inchoatus ille arcus:per leonem tedit in virgine atqi finitur. Elias si verus capitis motus est

minor il veru S motus tunc . tuc vero ipso capitis motu sub ducto a vero motu lunael verum latitudinis lunae argumentum relinquitur. tunc Vesru, lunae motus: ex vero motu capitis & vero latitudinis lunae argumento ut suis partiobus aggregat. Vt supposita hypothesi supradicta :ver' motus capitis cb est minor querus motus lunae c b d. Ideo subducto vero capitis motu c bl a vero lunae motu c b d. relinquitur verum latitudinis lunae argumentum b d.quod est primum.Cum autem veruS motus capitis est maior v veruS lunae motus: tunc vero capitis motu addito ad vesrum lunae motum habebitur etiam vetum latitudinis lunae argumentum. Vt si verus motus capitis draconis sit c b de: verus autem lunae motus sit c b d. constat utiq; illum maiorem esse: hunc vero minorem.Itaq; si hic ad illum aggregetur: verum habebitur latitudinis lunae argumentum larcus scilicet signiferi e c b d: qui a linea veri motus capiti, a eI secundum signorum cosequentiam ad lineam veri motus lunae a d supputatur.

122쪽

Decrono saturno*. Cap. II. Aturni circulus eccetrus ab ecliptica cui in lana in parita oppos

sitas devergit: maxima semper intercapediniS quantitate Vinua tiabili manente. Iripogium deserentis saturni: semper in parte quae in boream decliuis em reperitur medium flexionis umbilicum secundum successionem partes 's g/quinquagenas praeueniens. is Epicyesium saturni: in latum ab eius vero apotio mouetur. Huius motus axis: per epicyclij centrum ad medias epicyciij longitudines traiicitur. ,s Cum epicyclij centrum in alterutro nodorum fuerit: taus ad vera apogiude perigium diameter/in plana circuli eccentri superlicie recte iacet. dc

epicyclas supersicies: in eclipticae planicie.,, Centro epicyclij a nodo soluente:verarum huiusmodi diameter absidum

sensim a plana circuli deferentis superlicie eminus seceeit quoad episcyclij centrum ad umbilicum nodis intermedium perueniat. iob Ad umbilico sensim ad eccentri superiaciem relabitur: dum in altero nos dorum fuerit. ici Ab altero rursus nodo: eadem diametrus a deserentis planicie(vt prius secedit. Se a puncto nodorum medio: ad primum viqi nodum conti

nuo fit deferentis superficiei vicinior. ita In hoc quoq; motu/dum epicyclij centrum a capitis nodo dimouetur: hemicyclium perigij flectitur in boream/& apogij pars in notum.

io, A nodo vero cauda Icontra: hemicyclium interius in notum & superius flectitur in boream .Patet ergo saturnum: duplicem seruare latitudiis

nemo

Maxima saturni latitudo: ternis partibus & decima inta partis unius definitur. Axis motus in latum saturnalis epicyclij: quoties epicyclii centrum eratra nodos iaceti planitiei eclipticae aequidistat. AXIS autem motus in longum epicyclis: quandoq; axi eclipticae aequidis stabit quandos non: at axi deferentis aequidistabit nunq. Superficies epicyclij nung cum circuli deferentis superlicie sacri in re

De saturno & eius latitudine. Cap. VII. Aturnus in titulo praesentis cap. sce dicitur Cronos sine aspirationeiqua si saturans mentem Ropoc cep Tob poυ. Graece enim Rpotr satietatem G gnat:peus vero mentem. Inde saturnum nonnulli Putant nomen esse co, positum ex priore dictione latina satur: & posteriore graecaIquae mentem significaticui postrema syllaba dictionis saturnus satis conspirat. Ita autevocatur: iu intellectui aspirare fauorem & radium suo influxu credatur.Prima quide laoturni latitudo ex eo contingit: iu circulus eius eccentrus deflectitur ab ecliptica squam in puctis diuidit oppositis in partes oppositas: unam borealem S alteram meridionas lem.Nam una eccetri pars devergit in boream :reliqua vero in notum. Maxima autem latitudinis saturni quatitas lati intercapedo inter eccentrum ipsius & ecliptica: semper eade manet & invariabilis in utraq; datarum partium.attendendo Potilliinu umbilicu

123쪽

Astro. Theo,

semper eodem interuallo. Apogium aute deferentis ipsius saturnit sumnium eccentili attigium: semper ellanea ecccniri deserentis parte quae ab ecliptica in boream defle,ctitur atq; septentrionem. praecedit secundum successionem signorum ipsum medium deflexionis punctum siue umbilicum septentrionalem perso gradus. Elteium Praedractu in apogium t interceptum umbilico Sc nodo caudae draconis et distans ab ipio caudae Puncto o tantum gravibus. quandoquidem inter umbilicum saturni borealem dc noo dum caudaei quarta circuli eccentri Pars continetur : coitiplectens nonaginta gradus. a quibus si quinquaginta dempseris: residui manent quadraginta. Secunda vero saturoni latitudo prouenit ex hoc epicyclium saturna a vero eiuS apogio mouetur in latum: nunc ab eo in boream deverget Sinunc in ausinu. Et mis huiusce motus epicyclii in lastum traiicitur Per centrum eius ad mediaS eiusdem longitudines.quq pulicta sunt mea

dia inter apogium epicyclij verum ec perissum illi oppositu cometa: unu quide ad parte unal dc altera ad altera: per analogia mediara logitudina circuli eccentri. Vt maior cira cuius intelligatur eccentrus deserens saturni. minor vero eius

epicyclium . in quo punctuin a sit verum epicyclis apogium belus Perigiam illi oppositum Iccentru epidesiil pucta d fc e: me diae epicyclij longitudines Is centrum terre. tunc linea d e est axis huius motus epicyclis in latum: quo de sit hic sermo. Quando centra epicyclii laturnis fuerit in nodo capitis aut caudq draconis

saturni: tuc diameter veri apogit sc perigit ipsius epicyclii ut ii,

nea abi est in superficie circuli eccetri directe iaces.& cpicyclis superficies tunc etia recte iacet in plana ecliptics superficiet ut neu, ira ex parte tum fiat deflexio. Et quonia superficies eclipticae in

tersecateeetitu saturni: illa intersectio tuc sit milia diametro epicyclij in qua signanturanomu 3c oeti diu vera P linea f ala cetro mudi P epicyclii cetra usq; ad circumretia epi esti educta tru epicydii discedit a nodo i ut exepli gratia a capite draconis sa suturi uti tune diameter illa verora fastigiora epicyclij paulatim discedit sc elongatur pro

cul a Plana superficie eccentri deferentis. ut unum illorum fastigiorum eleuetur semperct alterum deprimatur . magi diametri parS est intermedia inter eccentrum circulum re edipticam laltera vero extra prominet: quousq; centrum epicyclij perueniat ad umbili cum septentrionalem nodis intermedium tubi huiusmodi clametrus maxime est inflexa

extra superficiem eccentri. Ab umbilico vero septentrionali cum cetrum epicyclij des te, fertur in nodum caudae pedetetim: dc illa diametrus veri apogis 8c petigis epicyclis enasensim relabitur ad eccentri deserentis superficiem imagis ac magis ei propinquans : sis cui prius ab ea fuerat deflexa. quous* ipsa perueniat ad nodum oppositum i fc punctum

caude draconis: ubi eadem rursum directe iacet insuperficie circuli eccentrii sicut ante in

capite. EDeinde cum epicyclij centrum a nodo caudae mouetur in umbilicum meridio ieinim: eadem quoq; diametrus a superficie eccentri sensim absceditivi prius fecerat caa nodo capitis fieret centri delatio. 8c in puncto illo meridionali nodis squidistante: dias mettus illa maxime a superficie eccentri est infidia . Demum cum epicyclis centrum a pucto illo mediastimo defertur ad primum nodum utpote capitis :& diam ereus illa mistius ac minus si inflexa a superficie eccentrii eidem cli cotinue fit vicinior . quousq; recte cum ipsa iaceat in ipso nodo. Cum epicyclium eius centrum a nodo capitis moues iditur in boream se per totam illam latitudinem septentrionalem usq; ad caucae nodum: semicirculus perigis vertitur ad partem borealem apogii vero pars etiam stimicirculum contines flectitur in partem tmeridionalem.Et id quidem intelligendu est de vero aposgio atqr perigio epidini: sicut sc id quod sequens propositio disserit. Nam de illo hactenus sempta hic habitus est sermo :& non de apogio neq; Perigio deferentis. ECum ves io; ro centrum epicyclij desertur a nodo caudae per latitudinem meridionalem in nodum capitis: hemicyclium inferius eius Sc in quo est perigium flectitur ad austrum I superius autem & in quo apogiunt devergit in boream. Et ita Perigium epicyclii verum a luper fici ceccentri secedit semper versus eam partem: ad quam centrum epicyclis latitucine sortituri siue ea septentrionalis sit siue australis . unde patet semicirculum pcrigis in toto eo de integro centri epicyclii motui semper diuerti ab ecliptica: fc intra ipsum Sc eclipti cana intermedium iacere circulum eccentrum : praeteril in nodis ubi coniungitur eclipti cae, semicirculum vero apogis in supradicto motu: semper conuerti ad eclipticam.Con

124쪽

L II cr

stat item ex supradictis: saturnum duplicem habere latitudinem. unam scilicet: propter

deflexionem eccetri sui deferetis i ab ecliptica. alteram vero: Propter ipsius diametri vestorum lastigiorum epicyclis inclinationem a planicie eccentri deferentis. Prior quidem id . latitudo illi cum luna comunis esti posterior veros saturno peculiaris & propria. Pororo maxima saturni latitudosae qualitas intercapedinis maxima inter eclipticam & ecscentium suum deferentem: definitur esse trium graduum & quatuor minutorum . quae sunt decimaquinta pars sexaginta minutorum : siue unius graduS. Quater enim Is: consficiunt Go.Neq; potest ipse saturnus ab eclipticat maiore interuallo euagari atq; discessos dere. CQuando saturnalis videsii centrum est extra nodos draconisi pucta scilicet ca pilis re caudae: tunc axis motus ipsius epicyclii in latumlaequidistat planiciei eclipti l siue superficiei eius quae iacet in planum.Cum vero centrum epicyclii est in ipsis nodis

alterutroq; eorum : tuc axis motus eius in latum non sequidistat illissed recte iacet in susiog per e plana eclipticq/illi; omnino coniungitur& unitur. CAxis autem motus epicyclii saturnis in longuml quandom aequidistat axi eclipticae: cu scilicet ipsum epicyHiunIeiuna centrum est in nodis draconis ae in alterutro eorum eclipticae coniunctum. Quas do* vero axis ille non aequidistat axi eclipticae: utputa quando epicyclium est extra nos dos neq; contagitur planiciei eclipticae. At praedictus avist motus epihelii in longum: nunil sequidistat alii eccentri deferentis. quoniam superficies epicyclii superficiet eccemni nunq qqui distat neq; directe in ea iacet: ut proxime seques ostendit propositio. quinimmo una illarum superficierum: alteram secat. Quomodo igitur axes illarum:aequo aber inuicem interuallo distabunt CSuperficies epicyclii saturnii inunil directe iacet cum superficie eccentri deferentis saturni: neq; illi unil equidistat. Enimuero si duae illae supersi cies aliquando simul iacerent aut in unum concurrerent: aut id in nodis draconis fie rei aut extra nodos.No quidem in nodis.quia ibi superficies epihelii iacet recte in ecli

pticae planicie: ut superius est dictum. At eclipticq superficies non ibi simul iacet cum superficie eccentri: quoniam haec ab illa semper in utramuis partem declinat. Ergo ne ibidem superficies epicysii : directe iacete potest cum superficie eccentri deferetis. Ne extra nodos simul iacent viail duae dictae superficies. quoniam illic semper absides verae epicydii delabuntur extra superficiem eccentri: una ad boream ae altera ad notumlut ex supradictis iam liquet.Et illae absides simul sunt sempet cum superficie epicyclii et sicut re diameter quae illis determinatur. Ergo non potest illic superficies epicyclii: quoquo Pacto simul iacere cum superficie eccenm. vero nunq eaedem aequidistant: ex eo consitat.quoniam se intersecantia: aequidistare neutiq possinit. Atqui epicyclii superficies instersecat eccentri superficiem ut ostendit diametrus illa verarum absidum: inflexionem habens & inclinationem ab eccentri superfide I & hemicyclium unum epicyclij relinoquens ad unam eccentri partem &alterum ad alterani.Nunil igitur superficies epida clii& eccentri planicies: adinvicem aequidistant.

iel Dum satumus in superiore sui epicyclii parte fertur centro quidem epicyclij extra nodos existentera duabus su perficiebus/ circuli videlicet ecceatri de eclipticae medius intercipstur. ios Dum in inferiore hemicyclio fertur: remotior ab ecliptica g deserentis

superficies comperitur.

'' Apogium epicyclij verum non semper lineae quae per mundi & epicydii

centra traijcitur/extremitas est apte tamen per eam determinari pons tur.& ita de medio apotio dicendum.

m Apogium epicyclii verum continuo est in superficie plana: ad aequos anagulos circuli deserentis superficiem in veri apogii linea secante.' i Et apogium epicydij medium: in consimili plana superficie I circulum deferentem inmedij apost linea secante. Centra deserentis & aequatis saturnii: ab eclipticae planicie declinant. Latitudines saturni qus in numeris annotantur: centro epicyclij in umbo

125쪽

Theo

I 1 I SI

Astro lico nodorum deserentis existente contingunt.

De Ioue. Cap. VIII.

Upiter latitudinem habet ex deferentis flexione 6 a gis veri

lineae inclinatione: ut saturnuS. Umbilicus nodom: ad borea/summa deferentis absidem apo. uc glicii nota secundu signorii sequela partibus vicenis praeuenit. Maxima iovis latitudo:partes duae & minuta octo.Reliqua: ut in satur, ii

no. De Marte . Cap. IX.

Ars modo consimili: duplicem suo iure sibi vendicat latitu, iis

clinem.

Apogii nota deferentis martij siderisInodorum ad septetrio, iis

ne umbilicus: maxima ea in parte deferentis seruat latitudine. da./ ms.l Maxima martis latitudo ad boream: partes quatuor & minuta unum de i io so I viginti. ad notum vero:partes septem de minuta tricena. Reliqua: ut in saturno di tantur.

Quando saturnus defertur in superiore sui epicyclii partei ea scilicet in qua est punj tolictum apogii veti . , a terra semotior sit atq; eleuatior & centru. icyclis extra nodos exsistita. semper intermedius est saturnus superficiet eccentri deserentis re superficiei eclipti cae.Nam pars superior epicyclis extra nodos semper vergit ad eclipticam:& est conteista inter ecliptics superficie & circuli eccentri. Ergo et saturnus in superiore illa parte des latus: duabus illis superficiebus est medius. Cum vero saturnus in inferiore sui epido ipscIii parte fertur Iutpote ea in qua veru est epicyclii Perigiu : vicinior terrs sit 8c demissior & cum centrum epicyciis extra nodos consistit: tum saturnus remotior esse depraeshenditur ab ecliptica v sit eccentri deferentis superficies. Nam illa submissior epicyclis pars extra nodos semper est ab ecliptica remotior il sit deferentis superficies: quadoquis dem desiectitur extra ea versus borea aut notu . Igitur Sc saturnus in ea consistens Parte est remotior ab ecIiptica:q sit superficies deseretis. quimmo illa deseretis superficies et insterstes est illi inferiori hemicyclio de eclipticae. Neq; ab re in utraq; iraru propositionum Thimarunt id adiectum putetur: quando centru epicyclii fuerit extra nodos. Nempe caipsum in nodis fuerit: epicyclii superficies in ecliptics planicie recte iacet. ergo & satur; nus in epicyclis planicie fixus: etia tunc coniungitur superficiei eHipticae. & ita ne* tuc medius est inter circuli eccentri & ecliptics superficies: neq; remotior ab ecliptica v ecce*tri superficies comperitur. Quocirca ea particula in hac etiam propositionei ex Praech cente est intelligenda :quis in littera no exprimatur. E Apogin epicyclis saturni verum Honon semper est extremitas lines: quae a mudi centro per epicyclii centrum usq; ad circuseterentiam ciuS Protrahitur. apte tamen per eam lineam ponitur determinari huiusmodi apostu. Eiquide quando epicycliu saturni est in alterutro nodorum : tunc linea veri apomi a centro mundi porrecta transit per centru epicyclis leo tuc centra epicyclij & apogium eius verum simul est in superficie eccentri deferetis : ut prius est dictum. Queadmodum in hac si gurationeriinea a cla centro mundi a porrecta per centrum episcyclij b: finitur in puncto circunferentiae epicyclis. quod est vera, eius apogium: quando epiheliu est in punctis nodorum. Cum vero epicyclium saturni est extra nodosi 8c diameter verna abs

sidum d f deflectitur a superficie eccentri deserentis : tunc lineas veri apogis a d non transit per centrum epicyclis.& d punctum

verum epicyclis apogium: non est extremum punctum lineae a. - centro terrae Per epicyclis centrum traiectaei vi manifeste constat. 'Pincerte prouenit propter deflexione diametri verarum ablidum: a superficie eccentri. a '' exi in tunc apogium epicydii verum determinatur per lineam a centro mus centru usq; ad circunferentia eius porrectam: ut linea a b cIquis ea noet quia ea Iliaea a b c ostendit oc determinat : quantu verit epicyclij apogiu distet

126쪽

L II ca

se discedat a puncto c.8c ita demonstrat ac edocet: qua in parte circunfercntiae epicyclis debeat assignati apogium epicycili verum I extra illam lineam existens. Cosimile quc, de inedio epicyclis apogio est dicendum non semper est extremum punctum lineae

porrects a centro squanti, eIPer centrum epicyclii usq; ad eius circunseremia: ut lineae b e. sed interdum est extremita, lines Productae a centro squantis extra centrum epicyclis usq; ad eius circunferentiam. quemadmodum Punctum d extremitas est linet ed: Rapogium epicyclis medium Icum fuerit extra nodo . siquis insistat cotra pnesenteptopositione. Ex datis in primo libro diffinitionibus Iapogia epicyclij verum determis natur per lineam exeuntem a centro mundi: ct transeuntem Per centrum epicyclis usq; ad eius circunferentiam .Medium vero apogium est Punctum terminale lineae a centro aequantis protractae Per centrum epicyclii usq; ad eius circuitum. Si igitur linea a centro mundi aut squanti, Porrecta usq; adambitum circunferentiae epicyclij l non transiuerit pet eius centrum et illa neq; verum determinabit epicyclis apogium neq; medium/ quod

est eorum quae hic disseruntur oppositum. EAchibenda est responsio/diffinitiones illas superius datas intelligi debere ae apogio cpicyclis medio & vero: quod sumitur secunda longitudinem tantum epicyclis & non secundum latitudinem a longitudine declinam tem . Tale siquidem semper deternarnabitur Per lineam : porrectam per ipsius epicyclii centrum. At vero in praesente loco fit sermo ae apogio vero ae medio saturni: quod alsi gnatur ubi secundum latitudinem superficies Plana epicyclii declinat ab eccentri plani ei e I S diameter verarum absidum habet inclinationem a logitudine epicyclis. quare noest inter hunc R illum locum repugnantia. Et siquis rursum obiectet. Apogium semo per est punctum la centro ad quod sumitur distantis nunM. per ipsius diffinitionem I aenuncupationis ratione. Atqui punctum circunserentis epicyclij terminans lineam a cono mundi aut aequantis eductam di non transeuntem Per centrum epicyclii: non est a centro mundi aut squantiS remotissimum. quandoquide semper remotius erit illud pu ctum in circunferentia epicyclis signatum: quod finit atqs terminat lineam a centro mus di aut aequantis eductam Sc transeuntem Per centrum epicyclis.Non est igitur tale pun

ctum quod extremum est lineae non transeuntis per centrum epicyclis: apogium. cinespondendum est similiter illam apogis diffinitionem & rationem locum tantummodo habere dc applicationem: ubi apogium sumitur tantum secundum longitudinet eo quisdem modo vi eius linea usq; ad signiferum extenta in eodem consisteret puncto: in quo altera linea a centro mundi aut squantis educta sc per centrum epicyclis usq; ad si seorum porrecta.Tale autem non est verum saturni apogium neq; medium t de quo praesin sens agitur sermo: quoniam propter latitudinem epicyclij inclinatur in latus. Aposgium epicyclii verum semper est in superficie plana epicyclis :orthogonaliter siue ad rectos angulos (qui omnes squi sunt) circuli deferetis superficiem in veri apogii linea instersecante. Nempe si epicyclium saturni in nodiS fuerit: superficies epicyclii intersecat eccentri supcrficiem ad aequos angulos in lineac g quae veri apogis epicyclis est linea.dc veru apogiu eius c: est in ea epicyclis planiciei datsd lines extrenutas. Sin vero extra nodos fuerit epicycliu saturni: superficies epicyclis secat eccentri planicie in linea df adagulos rectos. quae quide apogii veri est linea: na tuc pactu d est vera epicyclii apomul propter deflexione in latitudine diametri veraru absidunt a superficie eccetri deserentis. iii ut prius est dictu . Cosimili modo apogiu epicyclis media semper est in superficie plasna epicyclit: secante deferentem circulum ad angulos rectoS 8c aequos in medii a potit inca. Nam siue centrum epicyclis fuerit in nodis siue extra nodos: semper epicyclii planicie, intersecat eccentri superficiem orthogonaliter in linea medii apogii lanil huius

inters ectioni, litante. Et huiusmodi lineae extremitas a terra remotior: est apogium epistis Tychi medium. terrae vero propinquior medium eiuS Perigium. CCentrum circuli deferentis saturnil consimiliter 8c centrum aequantis eius: ab eclipticq superficie declinant scdefectuntur.Nempe centrum mundit centrum eccentri centrum aequantistitide & apogium deferenti, saturni sunt in una Sc eadem linea: a centro terrae per reliqua duo censria usq; ad apogit eccentri punctum porrecta. Atqui apogium deferentis non est in su perficie ecliptic(: sed ab ea distat quadraginta gradibus lut ante dictum est. quare etiam illa recta linea nunil erit in ecliptica: sed continue eam secabit in centro mundi. Ergo nilui commune habebit illa linea cum ecliptica: nisi centrum mundi.& omnia alia signatis at puncta illius lineae: sunt extra planiciem eclipti IR declinant ab ea. hemii lab

127쪽

Astro. Theo.

titudines saturni quae in tabulis astronomicis signantur i eae solae sint quae eontineret

eum centrum epicyclis eius est in alterutro umbilicorum t punctoq; eccentri aequaliter a nodis distante.Nam in eo situ & loco: est mamma saturni latitudo secundum primam rationem sumpta. in si extra viribilicum tuerit epicyclii centrum et non habebitur tune tota saturni latitudo. sed de ea sumitur pars proportionalis ad totam: sicut minuta per centrum aequatum at veru saturni repertat se habent ad sexaginta minuta, Et ita per latitudines saturni contingentes cum centrum epicyclii est in umbilico : facile sumunatur eius la titudinest centro e cyclii eiu S alio in loco constituto.Verum id ad abaei amonomici supputatores eiusq; Praxm magiS attinet.

De Ioue eiusq; latitudine. Cap.VIII. Vpitet duplicem habet latitudinem : sicut & saturnus.Vnam quidem ex dest flexione eccentri deferentis ab ecliptica: partim in boream N partim in aus strum. Altera vero ex inclinatione lines veri a gii ipsius epicyclii: a Plas 'na circuli deferentis superficie. CVmbilicus nodorum diaconis ipsius iovis Punctu S a nodis squo distans interstitio: ad partem borealem praecedit punctum apogii deserentis secundum signorum successum viginti gradibus. ut apogia eccentri iovis: medium sit intervmbilicum sePtentrionalem eius ae nodum capitis.a nodo quidem illo distans vo gradibus: & ab umbilico viginti. quandoquidem capitis aevnibilici interstitium: quartam circulitnonaginta gradibus integrata complectitur. Nessi ab re in littera hic adiectum est ad boream . quoniam ea tantum in parte consillit Punactum apomi ecccenta deferentis iovis . 8c non in australi plagat aut latitudine quae vetigit ad notum. quocirca ad illius partis umbilicum coparari non debet. Maxima Iovia. ii iis sideris latitudo ideflexioq; ab ecliptica: continet duos gradus & octo minuta. nei vistra illam quantitatem amplius ab ea potest deviare.Reliqua de sidere iovis:vt de satur,tio sunt diffinienda. - De matteIesum: Iatitudine. Cap. IV Ars consimili modo ut saturnus & iupiter: duplicem habet latitudinem. us Unam quidem ex flexione circuli sui eccentri deserentis ab ecliptica: se, sciuidum vitam partem in boreamIdc secundum alteram in austrum. Altes ram vero ex inclinatione lineae verorum fastigiorum encyclis : a plana ecce. - itri deserentis superficie. Punctum apogii deserentis ipsius mariis r quod ii 'quidem est umbilicus nodorum ad septentrionem (vt unum& idem sit in marte apogiueccentri destremisi& umbilicus septentrionalis nodorum: siue punctus ille circuli eccestri qui ad boream utriqs nodorum squidi stati in ipsorum meditullio collocatus maxisinam in ea parte boreali scilicet: eccentri deferentis struat latitudinem. ut non possit versus septentrionalem plagam & aristoam partem Ieccentrus deserens et vltra illud apotii Punctum magis; & amplius ab ecliptica deflem. Et in hoc differt mars a saturno Sc io, ue in quibus punctum a pomi non est maximae latitudinis nota l neq; umbilico boreali coincidens.Nessi ociose hic adiectum est in hibera ea in parte deseretis. quoniam in opoPosita parte meridionalio deflexione: maior est latitudo eccentri deserentis ab eclipti carust apogii martii lab ealdistantia: ut sequens ostendet propositio . sed ea in parte non collocatur apogium martis. EMaxima latitudinis martig quantitas i ad boream lioec in parte septentrionali: quatuor gradustuliumq;& viginti minuta continet. Ad ausstrum vero& in meridionali parte et maxima interstitii eclipticae 8c eccentri quantitast continet gradus septem & triginta minuta. Est igitur meridionalis martis latitudo loge maior: cj septentrionalis.

cDe venere, Cap. X. Enus trifariam latitudanem habet: primam deuiationis / sea iiim Acundaui inclinationas & tertiam reflexionis. Circuli veneris eccentri in boream Se austrum deflexio: deuiaa iiii in tio dicitur. Inclinatio est lineae per epicyclij veras apogis perstijs notas euntisJusta veri apogis eiusq; oppositi diameter dicta est a circuli deferentis sup

128쪽

perficie in alterutram partem abscessio. Reflexio: lineae per medias epicyclij logitudines traiectar (qus & media, rum longitudinum diameter dicitur ) a circuli deferentis planicie in alterutra parte circa verorum apotii et percij diametru itide abscesso . Superficies deferentis veneris epicyclium:super mundi centro nunc in boream/nunc deflectitur in notum.

Axis huius motus per nodos traiicitur: polos habens ab aequantis apo gio partes nonagenas distantes. Centro veneris epicyclij in alterutro nodorum collocato: nulla deferen, tis deuiatio est. A nodo discedente:pars quam venetis epicyclium intratasn boream par, tim flectituri deuiat; quoad ad alterutrius nodorum umbilicum per ueniat. i dum constiterit: circuli deserentis veneris epicyclium mavi, ina flexio deuiatio; est et est scrupula decem de septem. Soluente epicyclii centro ab aequantis umbilico: deuiationis error sensim minuitur donec epicyclis cetrum ad alterum nodorum perductum sit/ubi nulla deferentis ab ecliptica flexio est. A quo nodoru (vt 3 prius) pars ea quam veneris epicyclium intrarade, meat in boream: quoad in alterum peruentum sit umbilicu l unde eo tinuo cum deuiationis decremento relabitur in priorem nodu. Et hine veneris prima sumitur latitudo. Nunc de secunda . Veneris epicyclij centro in aequantis apogio constitutor veraru absidum

diameter in deserentis planicie iacetanusq inflexa inclinataq;. Epicyclii centro ab aequantis apotio digrediente: huiusmodi diameter a deferentis plantae flectitur. inclinatur apogium epicyclis verum in

arcton i & eius oppositum in notum. Haec ab eo loco inclinatio/continuo maior emitura dum epicyclij centruad caudae nodum perductum sit: ubi maxima huiusmodi inclinatio, ius latitudo contingit. Et est cauda draconis veneris: is intersectionis nodus a quo squalis apogium nonaginta partibus secundum signorum consequentiam distat. Caput aute:nota oppositaeidem apogium nonaginta partibus ex serie

praeuentem.

is, Dilcedente ab huiusinodi nodo epicyclis veneris centro: flexionis inclina tio continuo minor relinquitur/dum epicyclij centru ad squantis per uenerit periou .quo in loco rursum superficies epicyclijIsuperficiei des ferentis adiuncta : nullam sustinet inclinationem. i 36 Ab squalis peribo eo cerro dimoto: hemicycliu superius/summa; abosidu vera modo qui dictus ia est inclinatur in auis et absis ima in aracton du ad nodu capitis epicyclij cetru perlatu sit. ubi maxima latitudinis inclinatio contingita et unde cotinuo du in summa aequantis absi de restituatico tractior fit. Et hscsecuda veneris latitudo.Nuc detertia. 3 Diameter epicyclij veneris per medias logitudines transmissa: a desereatis planitie nuc in borealnunc flectitur in austrum. Et hic a deserentis

i pot

129쪽

Astro. Theo.

planicie fiexus : reflexio nuncupata est . Axis huius motus: epicyclij

verariam absidum diameter.

Veneris epicyclij centro in nodo capitis constituto: diameter mediarum i , logitudinu in deferetis planicie iacet nullaqa reflexionislatitudo est. Centro epicyclij a capitis nodo summam versus sequantis absida I apo, igium; discedente: diametri pars leua reflectitur in boream pars autedextra in austrum dum epicyclis centrum in aequantis abside summa

restituatur: ubi maxima reflexionis latitudo contingit.

Pars diametri mediarum longitudinum leua: est pars orientaliu re quae . . seeundum successionem summam epicyclij sequitur absidem .dextra ve

ro: illi ex aduerso collocata. Discedente epicyclij centro ab aequantis absidis summae nota: reflexio iii continue decrescita contrahiturq3 dum in nodum caudae perlatum sit. ubi rursus reflexio nulla. A nodo caudae mediam longitudinus diametri reflexio ex Ieua continue iii crescit in austrum: dum epicyclis centrum in ima aequantis abside colloeetur. A qua denuo contrahitur: donec in anabibaetonte capitis a no do recipiatur. Haec tertia veneris latitudo.

D e venere eiusq; latitudine. Cap. X. Eneris sidus triplice habet latitudine. Prima est latitudo deuiationisi seda iii linclinationis ec tertia reflexionis.q Ede tres latitudinis rones: hic suo ordiea ne difflatu tur. EDeuiatio siquide quae Prima est veneris latitudo est circv iii 'li eccentri deserentis ipsius veneris : ab ecliptica in boream & austrum de flexio. respondet; primo latitudini, modo trium P cedentium planata,rum. Inclinatio vero(qus secunda est veneriS latitudo est diametri verorum fastigio. Hirum epicyclis ipsius veneris a circuli eccentri deserentis superficie in unam aut alteram partem secessio. Et haec respondet secundae latitudini trium praecedentiu siderum satur ni i iovis martis. Reflexio autem (quae tertia est veneris latitudo est diametri media, ii tum longitudinum ab eccentri deserentis superficie in boream aut notum: circa veroraepicyclis fastigiotu diametrum discellio. Et haec latitudinis ratio i nulli superius dictotiuplanetarum comunis est: sed veneri propria ac Peculiaris i itidem & mercuriali sideri. S u perficies circuli eccentri deferetis epicyclium veneri I intersecat eclipticam super riscentro mundi in punctis oppositis: capite scilicet S cauda draconis venetis. Et deflectitur ea superficies ab ecliptica nunc in boream nunc in austrum. quonia nunc una eius pars ut apogis in boream vergit:& reliqua in austrum, nunc ediuerso una pars ut peris gii devergit in boream :&pars altera in austrum. EHuiu, autem motus axis transit Iasper nodos interlaetionis eccetri R eelipticae: caput scilicet re caudam draconis venerei.& polos habet distantes a puncto apogi i aequantis nonaginta gradibus quartad pars te circuli. Quare poli illi intelligendi sunt consistere in capite & cauda draconis: aut illis e directo respondere atq; superemineret cum apossum aequantis in meditullio sit nodorum: at ab utroq; eorum so gradibus (vt& a polis illis)distans. Ita id apogiu:um, bilico nodorum idem esse dinoscituri& unitum. Quando centrum epicyclii veneris in liralterutro nodotu ut capite aut cauda draconis est collocatum: eccentrus deserens venestis directe iacet sub eclipticaInes vlla ex parte ab ea deuiat aut deflectitur. Cum ves uiro idem epicyclis centru abscedit a nodo ut capitis: ea pars circuli deferentis qua vendiris epicyclium intrati flectitur in boream . quousq; in illius partis perueniat umbilicum/punctui mediastimu : ab utroq; nodoru squa distante intercapedine.In quo quide pumcto umbilici cum consistit veneris epicycliu : maxima est veneris ratione eccentri deses renusIab ecliptica deuiatio: quae est minutoru decem & septe.Et haec maxima est veneri, latitudo: ultra qua ab ecliptica aberrate no potest. Deinde cu epi clii centra disce irydit ab umbilico squantis siue eius apogio(quod cum Puncto umbilicii ut dictum est

130쪽

eos dii deulationis latitudo & ilexio paulatim diminuitur: quous 3 peruentat in est

tum nodotum scilicet caudam draconis, re iunc iterum directe iacet eccentrus deferens

sub ecliptica me; vota ab ea denectitur,asAb illa vero nodo scilicet caudetpars ea quat' veneris epicycliu intrat a Priore parte diuersa ut si prior fuerit apogii pars rista sit peribtili etiam demeat in horeal&deuiat sensim ab ecliptica: quousq; in alterum peruenia

tui umbilicum vi hemicyclis Perigil ubi maXuna rursum est deuiatio . A quo umbilici punctoicum aberrationis Sc Geuianoni decremento: paulatim relabitur centrum epicrini in priorem nodu scilicet capitis t& ira suum perficit cursum. Era quo constati in quis una pars circuli eccetri deferenti, venerem ut apogii deviet & flectatur in boream :& si mul altera ut perigis in austrum,nunil tamen epicyclis cerium quis totum percurrat circeulum deferentem deuiat in austrum: Nessi meridionalem habet latitudinem. quoniam ea pars eccentri deferentis in qua est centrum epicycliti siue pars sit apogis siue perigit: semper eleuatur sc tendit in boream .nunc quid e fc Prius: pars una ut apogii.nunc vesto& posterius: pars altera ut Perigit.na sua, alternant vices. Ex hac vero eccem deferretis ab ecliptica deuiatione a numero i is ad hunc usq; locum descripta: sumitur prima veneris Iatuudo.Nunc autem de secunda eiusde latitudine: per sequentes propositio i nes disserendum. Quando centrum epicyclii veneris constituitur in apogio aequans' tis quod est punctus umbilici ad boream tunc linea recta ducta a centro mundi per vestum perigium & apogium epicyclislsimul re eius centrum (quae idcirco veratum mihelii absidum diameter dicitur in ecceum deterentis superficie directe iacet: neq; um ab ea deflectitur aut inclinatur. CAt quando centrum epicyclii venerei egreditur de disces' dit a puncto apogii equantis versus nodum caudae tunc diametrus illa verarum absiduepicychi ab eccentri deserentis superficie Paulatim deflectitur.& apogium epicyclii ve rum inclinatur in boream: dc peragium verum punctumq; illi oppositum simul declisi s 3 nat in austrum. Haec autem inclinatio diametri verorum fastigiorum ab eccentri plasnicie ab ipsbapogis puncto tendendo in caudae nodum lassidue maior fit: donec epicyochi centrum continuo deferentis motu ad nodum cauds peruenerit . ubi maxima illius inclinationis est latitudo: nam illic umaxime inclinatur illa diameter ab eccentro ne is . Nil magis inclinari potest. EDistinitur autem cauda draconis veneris esse punctus insb tersectionis eccentri veneris cum ecliptica . qui sequitur sepcudum signorum successione ipsum aequantis apogium dc distat ab eo nonaginta gradibus.Caput autem draconis vestietis: est punctus nodo caudae oppositus princedens ipsum

apogii punctum secundum signoru sequela so gradibus.&in quo du fuerit centrum epicychi non virilis deuiantis: inaequantis apogiu secundum signorum seriem nititur.Vt insferior circulus sit ecliptica: descriptus super centrumundi eo superior vero: eccentrus veneris idescriptus super centrum

f. sit 8c b apogiu aequantis: Sc d ipsius petigium.tunc a Pasctus intersectionis test nodus capitis draconis : praecedens apogia b per quarta circuli secundu signoru sequela. 8c e alter punctus intersectionis est nodus caudae: seques apogium 'o gradibus. Tu centra epicychi discedit a nodo causds veneri S versus perigi u squantis det minuitur inclinatio illius diametri veram absidua superficie eccem idonec centru epicyclis veneris usq; ad d puncta Perigit a quatis perfiuenerit.in quo loco superficies epicyclis iterum coluncta superficiei deferentis I ut fuerat in apogio aequantis b: nullam habet ab ea inclinatione I & diameter illa directe iacet in iis eccetri Planicie. EDeinde cu cetrui epicyclii veneris dimouet ab squalis petigio versus noda capitis a: tuc supior epicychi pars &veru eius apogiu ediuerso inclinat in austru ct vera Perigi u in borea.quousq; pdictu epicyclij cereus crescete semp diametri veraru absiduiclinatione: usq; ad nodu capitis a fuerit platu. ubi rursu maxima est latitudinis ini' natio: ut prius fuerat in pucto c. At ab eo capitis nodo usq; ad apogiu equatis bl cotinue coria lut atq; diminuit illa latinatio diametri: quous; cetru epicyclis iteru in ipso squalis apogio constiteriti completa circulatione.&tue denuo iacet illa diameter imoae tota epi cyclis supficies in eccem planicie: queadmoda in principio motus fuerat. Et laec modo is descripta: est lacla venetis latitudo.Nuc de tertia agedit. Diameter epicyclis veneris tras

res P medias e ldgitudines fi quasi a sinistro in dextru Porrecta ab eccerei deseretis pla' o

SEARCH

MENU NAVIGATION