장음표시 사용
61쪽
ziebreis Eustach. dei Euangelii Α G. Theses adversus Missam adversariu&. A ar in Resormatis uvid& Hen. Apud meri et enses. Consessor ruus. quidam misere perimitur A. Zutphanienses Henricum coram 1s o. quod Christum hostiae tribunali vocant. A D in inclusum esse credere nequiret. Zetaeium ad Sebevillam Epist A. I s la nortatoria. Α. Isetv n xx.
ad in sine not. sa adde: Cui ERAS MUS praeterea in Epist.
MCXXVIlI. p. in contradicit ita scribens ad Episcopum Augustanum: is Ante complures menses exusserunt quendam Lud ,, NMum Perquinum, Virum optimum, ut Praedicant, nec eratri Luther anus. Uti idem ER ASM. in modo citata epistola, quae indocumentis nostris legetur pag. 33 diserth dicite Ab i fituto Linheli plurimum abborrebat Ad pag. ass. in fine not. sei Cons. BURNET Histor. Reform. U lum, III. sol Ἀρ edit. Angit C. Ad pag tiyx. lin. 33. Subiunge notam Cons. Io. BUGENHA-GlI Epist. hoc anno triptam ad Fratres in Anglia, quam Cum n iis acerbissimis edidit & refutare conatus est A. t 16. Iohannes Cochlaens. vid. Cl. LOLSCHER. Histor. mot. P. P. II. P. H. Ad pag. 3α7. iiii L adde: Quam videmus insertam Ioh. FOXI Acistis de Monimentis Martyrum Vol. II. sol. in sq. edit. Anglic. t f
62쪽
PASSIM P ER EUROPAM RENOVA WI, DOCTRINAE LUE REFORMATAE.
DE PRIMORDIIS REFORMATIONIS ECCLESIAE GALLICANAE SUB FRΛNCISCO I. REGE.
I. I. Int WALDENSES, qui jam a trecentis annis in montibus Narbonensis Galliae, Provinciae, & Allobrogum sub Alpinis vallibus aliisque locis, Pontificia re ecclesia& doctrina palam divortium secerant, uti inter Veritatis Testes, ita inter primarios Gallicante Ecclesiae Reformatores connumerandi; Quippe qui alia satis voce contendebant, a Paparum obedientia alie nari debere populum Christianum, I salvari vellet, atque extinctae prope Religioni, atque pietati opem ferendam esse, Sunt enim ab iis
63쪽
permulta veritatis Evangelicae semina per universum Galliae regmina. tam aliaa in ira tuum menti a radices meis runt, ut cum propior Retormationis dies allucesceret, ea quoque ubertim semet exsererent, atque non in ramos solummodo
ac frondes, sed praecipue in Buctus miris modis pro pullularent, Ut fere nussibi Reformationis lumen vel promtius fuerit receptum, vel latius ac ceserius se diffuderit, quam in Regno Galliae,
qtrinquam emim nulli bi majori vi atque contentione fucrit suffaminatum atque subversum.
Imperabat autem Gallis circa Seculi decimi sexti prinei pium, LUDOVICUS , qua nominis Doricimus, praeclara fama Rex, qui, quali erga Pontificem Romanum ulium Iecundam sueris animo, plus simplici vice testatum fecit: Quippe qui non solummodo A. isto. Caesaroduni, squae Civitas est Turonorum metro polis vulgo Cours) coacta Praesulum regni ejus Congregatione solenni, ipsum in jus a) vocavit, & variis definitis articulis b), etiam adversus Papam legitime suscipi posse bellum, assirmavit, sed&, ad compescendum Papae fastum sc) adunatis cum Maximiliano Imperatore consiliis, nuctoritate quorundam Cardinalium Mediolani congregatorum, Concilium PISIS indixit, in quo de Emendando. Ecclesiae statu ageretur, &, juxta regulam ultimi Concilii Constantiensis, in caput membra inquireretur. In
a) THUAN. L. I. C. VI. mi. et s. qui tamen In locii, errorem, a PUTEANO animadversum comi M , Luge unum pro C aroduno, ponendo. cons. RICHERII Histor. Concilior Generat. Lib. IV. Ρ. I. pag. 8 I. R. b) Hos articulos . prorsus memorabiles, propter rei memoriam intelDocumenta huic volumini Num. I. subjuncta exhibemus ex memorabili Opere Libertatum Eccissae Gallicanae a P. PUTEANO eirca in editi siperioris seenti edito. fol. 39 . di 398. Sed 6t addimus iis illud, quod Cl. ΚΛΡPIUS suo spicit tu ad Histor. Re brin. P. IV. p. o. sq. i ωuit exemplar quod copiosius atque elueitatius a coaeva manu est con Captum, inque Cl. Κappio communicatum a viro Reu. I. B. Rittero tum temporis Verbi divina ministro Franc furtano.
64쪽
In eo Concilio a), ne quis Ecclesiae caput re matione non indigere arguat, per jurii reus agebatur Papa JULlUS, qui intra
biennium se universale concilium cogere veste ib) juraverat, cum hactenus tamen jam per Oetennium sedisset, nec quicquam ejus effecisset, ipsa convocatio fiebat a Maximiliano dc Ludovico, quorum prior testabatur, tanquam Imperatori S Ecclesiae a vocato N protectori, id eo etere, ne, Potisce cessante ic), Nipse ab omnipotente Deo negligentiae redargueretur , posterior etiam addebat, hanc feri convocationem, ut de criminibus notoriis Pulli II. universam Ecclesam scandalizantibus sd) ageretur. In ipso vero Concilio, quod d. I s. Novembris is tr. Praeside Bernariano Carva lo Episcopo Sabinensi Cardinale Sanctae Crucis, aperiebatur, Sessione prima decretum fuit, ,, indictionem prae sentis Concilii ob generalis Reformationis Ecclesiae Dei tam in capite, quam in membris se evidentissimam necessitatem, rem & legitime factam esse. is In sequentibus, varia ad movendum Papam, ut veI accedat ipse, vel in alio libero loco Conei lium cogat, decreta sunt, uti, speciatim in Sessione sexta Canones viis rae' F nurum perquam elegantes conduntur, respectu illo4nnm qui Concilio praesentes esse velint , ac tandem, in Sesse ne octava g d. El. Aprilis tri 2. Post trinam accusationem conistumaciae s h), Pulium Papam, diversorum, enormium si) N Ec- elisiam Dei stan fietantium tominusram criminum accusatum, eon ἔκ r.emn pian inciam Patres, atque; eum, M ιn vena rebellione
65쪽
per ensem, schismatis excitatorem sa) pacis immieum, tam in f ritualibus, quam in temporalibus ab omni papali administratione b
ipso facto suspensum fuisse σε lore flatuunt.
Neque lane opportuniorem Glilli .i potuisset habere occasionem, semet extricandi Apoliaticae illius Ecclesiae Pontificite laqueis, quam eandem hanc, modo sibi conitans in his fuisset Ludovicus, qui, haud ita multo poti, Julio mortuo, & Leone X. in ejus locum suffectra, Pisano Concilio renunciavit, ἰ ut Leoni X. gra. tificaretur sc), Lateranenti subicripsit, Consultius multorum tu. dicio facturus, si in laudabili corrigendae eccleti allicae disciplinae Proposito perseverasset.
s. II. Illud vero LATERANENSU Concilium, a Pulio II.
A. I sit. indictum, fi Leone X. Continuatum, Pilano Contrarium, praeter alia multa, disertis verbis, Papam esse supra concilium nivit, approbante id tum quidem Ludovico, & ejus successore Francisco Rege, scd ita tamen, ut Universias Parisiensis tum A. Is i 7. gravissimam illam interposuerit atque publicaverit Appellationem , quam in Introductione nostra ad Hiltoriam Reis formationis d) inter Moumenta operi subjecta exhibuimus, in documentum, se quam prorsus depravata tum esset Ecclesia is Pontificia, re quam ea tota solenni indigeret Resormatione, ,, tam in Capite, quam in membris. ,, Ludovicus autem Rex cum A. I sis. fato suo iunctus esset,
ei FRANCISCUS Valesius successit, Musageta e) . praestantissimus, idemque Libertatis Ecclesiae Gallicanae assertor strenuus, quamvis etiam Lepius in Evangelicorum sacra, & doctrinae Reformatae asseclas acriter saevierit, di non nisi ex obliquo eorum causam, dum aegre facere volebat partibus Caesareis, proin moveriti Sed tamen, quae tum in Galliae finibus adhuc florebat
66쪽
peculiaris regia stirps , variis admodum indiciis suum erga sacra repurganda affectum declarabat, eoque ipso, provido Dei Numine, effciebat, ut jam tum, doctrinam Reformatam apud Gallos propagandi lata aperiretur porta.. s. Ill. Vixdum enim Lutherus in Saxonia dc Zmin lius in Helvetia illud Reformandorum Sacrorum institutum uisceperant , quin εc in Galliam ejus rei rumor, una cum Lutheri scriptis deveniret , Quae res pro diversitate tum ingeniorum tum studio. rum non poterat non varios eosque admodum divertos excitare
affectus: Est vero dubium, Doctoresne Scholastici, an vero Ecclesiastici se prius emergenti opposuerint veritati, modo verum sit illud, quod in Collectione Judiciorum de novis erroribus sa) legitur, quod jam Anno is 23. ad Concilium Senonensis Provinciae Parisiis habitum, querelae sint delatae, adversus duos libellos, quorum alter inscribitur: Contris Papisticas leges Meerdoti-hus prohibentes matrimonium voluta Posoris Kembergensis , qui niser sne Ecclesae consensu uxorem duxit. Alter vero sic De Cαε- Iibaiu θ' viduitate, auctore Andr. Carolosadio; quodque Antistites Senonensis Concilii, Librarios excommunicaverint, a quibus isti libelli typis impressi fuerant, sive divulgati. Quando simul Parisiensis Senatus d. 22. Martii ejusdem anni refertur judiciali sententia graves poenas statuisse contra eos librarios, qui rei ement, maxime cum antea Parisiensis Senatus interdixisset, ne ullus liber sive scriptum de rebus ad S. Scripturam 8U. divinam Religionem pertinentibus, sine judicio Magistrorum Theologiae a Sacra Facultate Parisiensi ad examinandos libros delegatorum typis imprimeretur vel divulgaretur. Integra autem Universitas Parisensis ab ipso Luthero, quinimo etiam a Friderico Saxone consulta, semet ei statim opponere, atque adversus eum acerbissimam A. Is 2I. evulgare Deis
terminationem, non est verita. Α 3 LU- a) d' ARGENTRE Tom. I. Part. II. sol. 38 I. ubi simul annotatur, quod hi jus rei monumenta legantur in Collectione sic inscripta: Ree-1ι des Actes es' titres ij mmoires concernans les afaires da Clemέ de France &c. Edit. I i6. Tom. I. p. quanquam apud alios oua rei nec vota sit nec vestigium. DiuitjZed by COOste
67쪽
LUTHER US scilicet in suo cum I. Eccio conflictu Lipsiensi,
inter alia quoque ad scholam l arisieni cm ain provocaverat , ab initio saltem non male speraverat de Parisiensibus, ob opinionem nempe Sorbonae sita a Collegio quodam bin vocatur Theologica secultas) de superioritate Conciliorum supra Papam, qua A. Is I7. usa fueret Academia, Neque sorte negari potest, eum, cum rumoribus quibusdam percepisset, quod non deessent in Gallia se qui sua probarent, in spe sua circa Sorbonam, veritati vota subin
tentem, fuisse confirmatum, priusquam longe aliter se rem habere, di apud eos aeque ac apud Colonienses & Lovanienses inveterati erroris praejudicium praevalere cognovisset. Etenim, Parisienses A. Is 2 l. d. xv. Aprilis, admodum gravem in Lutherum censuriim d) edebant, impiam ipsi Sc inverecundam amrogantiam adscribentes, quae vincatis , censuris, imo ignibusVsam--Is coercenda potius si, quam ratione convincenda , Eum porro
Comparant Montano haeresiarchae cum suis Prisca re Maximilla,
- a vid. Atrod. in H M. Reform. T. I. p. a 3. b) Ut SLElDANI de his adscribam Iudicium, operae pretium erit: uLib. III. p. 38. tia: Theologi Parisienses, primum totius Europae locum in
eo genere sibi vendicant: Duo habent praecipue collegia, Sorbonam &Navarram, eoq te confluere solent ex omnibus prope gentibus, doctritiae percipiendae causa. Candidati hujus professionis qui vulgo dicuntur bacealanres, per totam aestatem multis exercentur disputationibus, & per horis duodecim argumentis omnium ut respondeant, oportet. Hic mirae sunt digladiano nes, ac plerumque de rebus aut frivolis, aut quae captum humanum ex cedunt, magnis agitur clamoribus, & certamen fere finitur lauditorum strepitu, cum ex disputatoribus alter vel inepte vel prolixe nimium agit:
foris per cancellos auscultant Theologi Doctores, qui Magistri nostri di- evntur: hi fiant omnis doctrinae censores, di plane regnum possident. Nam: rei Theologicae nemo qωcquam audet evulgare . nisi de imbrum permissu, plerique vero. sectantur otium , eoque videntur ad vadum ii tum aspirare, ut su*viter vivant & aliis imperent. Suiu quidem in iis murnulli praeclaris inget iis, verum alio digni contubernici & meliori cultura.
d) Hane Determinarionem propter rei memoriam, una cum Propo tioni,ss ex Lutheri libro de Caeminitate Bab'Anica excerptis, inter docum menta huic Operi Subnexa Num. II. exhibere ubΙnimus ex ARGE
68쪽
A. irir. RENOVATI. τManielueo, & Secundino, Manichaei discipulo, Librum ejus de
mimisare Bais ua , Alcorano similem pronunciant , & in genere affirmant, quod Bohemorum, Albigensium, Valdensium, Heracisonitarum , Pepusanorum , Arrianorum, Lamperianorum, ovinianiliarum, Arto0ritarum ceterorumque id genus monstrorum insanias comprobet, commendet, extollat, Quin imo de universa ejus doctrina decernunt, ,, quod ea simplicis populi se- ,, ductiva sit, omnibus doctoribus injuria, poteliati haeclesiasti- cae & ordini Hierarchico impie derogativa, aperte schismati- ca, sacrae scripturae adversa, & ejus depravativa, atque iuri Spiritum S. blasphema ,, unde eam judicant, veluti Re . Chrisiana perniciosam, omnino ita extermincludam, M palam utiricibus
Istud vero Iudicium, severissimum licet&sastidii plenum, ita
parum fregisse Lutheri animum , aut doctrinam ejus evertisse compertum est , ut Lut rus quoque pariter atque Philippus Mesanchthon saὶ semet ei graviter opposuerint, atque illorum mimun λphisticationes denudaverint; Doctrina vero Lutheriti ejus asseesaeum vel apud ipsos P;ιrisienses permultos quoque nacta fit asseclas, & habuerit patronos atque fautores.. Et quidem, quod ad prius. PHILIPPI Apologia pro Luthero hunc habet tituliun : Aminia adversus furiosum Pa isensum Theo- in roram deretium: Exprobiit in hac Academiae, propagata Scholasticae doctrinae b figmenta, & quod Gersoni meliora monenti, majores eorum restiterint, nugas scholae, adductis quibusdam Iohannis Majoris thesibus, irridet; Epiitoliam, quam decre-- praemiserunt , muliebrium furiarum cst monachalis impotenme plenam ine ait, & a Rhetore quodam conductitio conscriptam. Prineipia fidei illis esse, hominum opiniones; Lutherum tamenta doctrina de libero arbitrio εc gratia consentientem Augustianum habere, injuste & ineptissime illum cum haereticia compa
69쪽
rari, praecipue cum Montano, qui Spiritu cuidam suo credi volebat, cum Lutherus omnia sua ex Scriptura probanda luscipiat: Concilia frustra allegari, quorum quaedam non Chri iti sed Antichristi doctrinam firmaverint: Academias Theologiam scholasticam secutas in hie resin incidisse: Sol bonam non esse Ecclesiam, quae aut horitate absoluta decidere possit. In lucem provocat Scir-bon illas, ut prodeant Sc rationes reddant. Luthero enim per mendacium affingi, ac si Ecclesiam audire nollet, qui nihil im- peulius desideraverit, quam ut doceretur, dummodo id ex scripturis fiat. Ideo merito ei a Germanis credi, qui ad Sorboni starum nomina jam oblurduerint: non dogmata, sed dogmatum rationes conferri debere: Exagitat speciatim strophas Ρarisiensium, de gratia gratum faciente: O infelicem exclamat Galliam, cui tales contingunt censores. Addit alia mordaciora, Dei vero misericordiam praedicat, quod nunc vera habeatur doctrina de poenitentia, qua per annos quadringentos caruerit Ecclesia. Addit Epilogum se Haec monere te, Christiane Lector, volui, ne Luin therana doctrina absterreret Sorbonae aut horitas, quae quid sapiat ex uno atque altero loco hic cognovisti. Et ex his, quos adnotavimus, reliqua aestimabis. Est enim sui similis Sorbona, Christum inter fabros citius, quam in isto genere reperias. Tuum est interim, una mecum postulare Lutetiam rationem
sui judicii, quam ubi ediderit, de nostris nos quoque copio
Quod ad posterius, Nullum est dubium, quin ea Melanchisthonis Apologia, in qua tot notorii Sorbonistarum errores nota bantur, ac tanta argumentorum virtute refellebantur, sese pluriis morum non ex plebe solum, sed cumprimis magnatum, animis
insinuaverit, Certe L Adovicum BER UINUM Virum Nobilem di Regis Consiliarium, iam inde ab eo tempore veritatis Evangelicae gustu imbutum, quosdam Lutheri libros a in Gallicum sermonem transtulisse resertur, & nonnullos praeterea, ad aedificationem publicam, elucubrasse, quos omnes tamen eodem cenis surae condemnatoriae obelo confixit eadem illa Sorbona, in eo
quod tum, A. is 2I. de iis tulit judicio, inter alia reserens, is quod
u) d'ΛRGENTRE Judicia de novis erroribus Tom. II. sol. XI. :
70쪽
is Nobilis ille Ludovicus de Berquin perversa Lutheri dogmata ,, jam dudum damnata per illos a se editos libros instauret a
se ac desenset, sicque complures ea tabe letifera inquinet, quod- oue cum plures libri Lutheri, Melanchthonis atque Carolose stadii, non solum in urbe Parisiensi, sed & in toto Franco- rum regno ubivis locorum per eundem & ejus asseclas sint diis spersi , qui tamen igne sint concremandi, ne suo contagio is quempiam laedant, ,, De ipso autem Berquino b ita pronunciatur. ,, Eum, quoniam Lutheranae impietatis acerrimus,, est propugnator, ad publicam abjurationem eorum, quae com -- posuit & transtulit, via juridica esse compellandum, eidemque is auctoritate senatoria prohibendum esse, ne posthac attentetis Componere, aut e latino in vernaculum sermonem transferreis quicquam, quod in vesaniae L atheranae de sensionem tendat, is aut vergat in praejudicium fidei Catholicae &c. ,, Quod vero, non in solis Berquini libris, a Facultate Parisiensi damnatis, sed in innumeris aliis, purior illa suerit reperta doctrina, quandoquidem summa esset ubivis animorum concertatio de fide, ex ipsis Pontificiorum ea de re testimoniis colligitur c) , Prouti eadem illa Facultas jam tum quoque Philippi Melanchthonis d) libros varios, & cumprimis ejus editos Locos communes tanquam haereticos proclamavit, & condemnationis fulmen, in eos vibravit , asserendo, quod etiam magis essent perniciosumagis periculos Melanchthonis libri se quam Lutheri, ob fucos V lenocinia verborum ;Plurimi etiam cruditi, Poctae & Rhetores D novitati studebant, cui parti faverent, ancipites, dum alii satis aperte suam doctrinam, certis propositionibus comprehcnsam publicarent, atque multa B Sorin a) d'ARGENTRE l. c. sol. XII. b) d'ARGENTRE l. c. fol. XIII. e) ARGENTRE l. c. Non in solis Berquini libris a sacra Facul-- late damnatis deprehensum virus Lutheranae haereseos, innumeri ejus- is dem furfuris reperti fuerant apud Bibliopolas. Ubique summa erat alairi morum concertatio de fide. -
d) ARGENTRE l. c. fol. XIV. e) Cons. DU PIN. Biblioth. nov. Scriptor. Ecclesiastic. Tom. XIII.