Aureoli Thephrasti Paracelsi eremitæ, ... Operum Latine redditorum tomus 1. 2.

711쪽

gnificauit in luce naturae, ut possi mus agnoscere,quid sit venenu, quid malii , quid bonum, quid utile fit homini, ut

vitam suam loliga conseruet, ne venenum coniunctum bono, vitam ipsius Perdat. Quare medico scientiam dedithonum & malu in una re ostendendi, di postea per Vulcanii bonum &maluseparandi: que quidem ars morti similis est,quq qternum & mortale dirimit, dimerito mors reru appellari debebat: nam quod utile est ab inutili peream segregatur Aequum igitur est seribete de his rebus,quandoquide neq; edere, neq; bibere possumus 'absq; metu ho stis: nam neq; aestas, neqi hyems nobis, fauent. aerem non sine periculo aura himus &emittimus: quicquid in horato platamus,nobis insidiatun Si volumus auru & argentum & alia metalla, ferrum, tanuu, cuprum, plumbu, Me curiam, quibus opus nobis est habere, oportet nos corpus & vitam nostra in periculo contra multos hostes pontartita & si alia habere volumus, quibus ad sanitatem & utilitatem vitae nolitae

712쪽

necessario utamur,nihil est,quod non nostrum hoste secum gerat. Cum igitur tantum positum sit in cognitione rerum naturatu,quam homo ex seipso minime perscrutari potest, Deus cremini medicum,ex quo ipsi oritur notitia lucis naturae, ut bonu manifestet,& bonum in ipso malo norit,quod quidem. sanitati vitae conducat.&sicut diab lus ex homine expellitur, ita per tales medicinas morbi venenati fugantur: ita malum malum pellit, & bonum conseruat bonum. ITaque neccsse est proponere mora bos metallicos,&res illas declarare& notas facere, ex quibus nascuntur,

. sicut in superioribus tractatibus indiu catum miti Nostra itaque medicina est posita in Mercurio,sulphure &LIesimiliter & venenum nostrum in iblis tribus rebus consistit. in iisdem enim utraque sunt, & per mortem rhru invenimus, quod illud ipsum quod

nobis

713쪽

D E MORS. MET A L. xi nobis auxiliari potest in nostris mis

rijs, etiam illud contineat, quod nobis miseriam affert: exempli gratia,metallicus quaerit argentum, donec id inue niat,& mi neram eius habeati dum a tem mineram inquirit & tractat,acquirit sibi morbum,quem super terra non habuisset, cum iam morbum sentit, tamineram suam, quam foderat, fundit di liquefacit, argentumque separat:ibi reperit in ipsa separatione, id quod morbum ei conciliauit: similiter dc in fulminado I reperit id,quod ei sanitatem resti tuere potest. Sciat is aut,quod

fumus ex minera, si venenum conti neat quod in fusione ab argento rec

dit,rolam inficere possit, ita ut per ol factu eius in lipo thymiam incidamus, cum tamen corpori rosae id nihil no' cretii, M.

ceat. Ita etiam sciatis de vi egrediente hementi- ex rebus in hominem. quod etiamsi operatur. corpus veneni non adsit,tamen mali., quorutia eius praesens sit & nos infirmet, sed 'm m hominibus logiores morbos pariunt, quam corpus ipsum,quod cito oper tur . exempli gratia , arsenicum acce-

714쪽

ptum intra corpus, est mors prsese tissima: si autem corpus arsenici non accipiatur, sed spiritus solummodo,ex una hora annum facit, quicquid cota pus perficeret in decem horis, in hoe laborat spiritus decem annos, quin re perfectam & abominandam mortem non affert ac si corpus adesset. Atque hae scitote, quicunque certam notitiam morborum metallicorum comprehendere cupit, eum nouisse oportet corporis cuiusque celerem morbum & mortem una cum omnibus proprietatibus & signis ex corpore ibio venenato sequentibus: ex u certo cognito signo congcere potest, qualis species sit morbi metallici. Exempli gratia sumptio realgaris facit exicc tum pulmonem, ex qua siccitate sequitur siccus anhelitus , cum perpetuiS . angust ijs & anhelationibus: quin & faciei color mutatur, e par etiam rimas contrahit & dehiscit:vnde oritur non naturalis sitis: tunicae ventriculi arroduntur & deteruntur sicut corticea arborum: his adiuncta est compressio

715쪽

DE M OR P κ β TA L. a in tauea cordis, dissicillima digestio,

post quq sequitur repentinus calor, tremor & pulsus in fovea cordis, in omnia membra dispersio: denique prunella & concurrens insania capitis . Qualia iam sunt opera veneni & cum qui .hus morbis adueniunt, talia quoque post multos annos affert spiritus Pealgaris, nemp* ssimilem morbum, similibusque accidentibus subiectum: tales in fiat metallici facili me obnoxij fiue influentiis exterioris coeli eiu Ssii coelestibus morbis,utpote febribus,phthis,maniae & pruneliae.

DIximus de effectu veneni,quom,

do scilicet morbum mineralem gignat: est q, omnium maxime necessarium in hoc tractatu nosse signa, quae - accipiuntur a corporibus, ut supra ductum est,qus qui de tot sunt,ut enume- rari nequeant: attamen breuiter nota, quod sub reaigare omnia arsenicaliadc

716쪽

auripigmentica comprehendantur de intelligantur: qui autem species ipsi ru singulariter explorare stit per mulitiplicem & longam experientiam in corporalibus infectionibus, is eo ceditius dignoscet & discernet spiritus,

quanquam cura generaliter sub nomine realgaris accipiatur: una enim est proprietas omnium.quod si vero paraticulariter cura fieri debeat,necesse est

ista diligentius di exactius specificari, sicut inoris est humoristis,occ. Sicut

autem reasgar varias habet species,eodem modo notate etiam de Antim

nio, sub quo omnes marcasitae,cachy. Oti '' mia, laici, ochra di similia intelliguae . I tur: si enim venenum antimoni j accu nenum. piatur, affert tussim siccam & aridam, multas punctiones laterum , multas cephalalgias, defectum sedium, multi apostemata lienis,feruidusansuinem, scabiem & pruritum, morbu regium.

quicquid ista signa habet,significat spiritum antimonii ex dictis mineralibus adesse. Similiter sciendum nobis est, quod sub nomine Alcati multa min

talia

717쪽

talia suos spiritus venenatos in homunem inserant, & tamen comprehenduntur sub uno capite Alcali, quorum agnificatio talis est pariunt dissicultatem spirandi, anhelitum fetente,mul tas venas inficiunt, multum ardoris stomacho & ventriculo fluxiones rediarrhoeas afferunt: multa quoque tormina ct colicas ventris :areiaciunt &putrefaciunt pulmones & ventriculum , findunt epar & lien,liquefaciunt

rene , acuunt urinam, per arrossionem eorum regio renum putrescit, semenec sanguinem per urinam expellunt,&sicubi in dictis membris morbi latent, illos comouent & producut.Sub alcati pertinent species cqrulei & albi vitrioli, &tres species aluminis, scilicet rochi,scissi, plumosi: similiter species s lis communis , gemmae, silicis.& quie- quid his assine est. lam vero post dicta instructionem discite discernere mineras, quales sint:exit enim rea Igar ex au-r ex argento,ex ferro,ex cupro,ex stanno: similiter egreditur antimonium ex auro,argeto,ferro,dce quin & alcati

718쪽

it milia discrimina habet: quae qui

ob curam in suis corporibus bene di

et brume gnoscere decet. P etcrea etiam nartura regionis notanda est, iuxta quam differunt: oculi enim maximam dita

ferentiam ostendunt in istis simpli cibus: nam & regio Hungariae & Sti, riae disterunt hic in proprietatibus, de tandem desinunt in eodem metallo rita & Ottos purgum & In schen but-gum aliud vitrum dant, qu Ini Alto-mix miscit burgum , de sint liter de ali js: quin & in propin sibi oribus lociis differunt, quam diximu ut Ruris ScCasteina, BintZgouia & Lange nouia: & adhuc anipsius due cuniculi iuxtcse inuicem eunteS, quae omnia experienti committo,sitne qua in his mor his nullus intellectus esse potest: mullitumque prodest corpora omnia sic ut specialiter differunt, cum suo est dictu inquiri &cognosci, quomodo sciet licet suam vim & venenum exhibeant:

nam sulphur Marchasitae aufert, dedat somnum usque ad mortem. Ita etiam sunt contraria salia: ita etiani

Mera

719쪽

Mercurialia, quae porro cuius ibete Pquentiae commendo.

V ANquam autem multi sum arcana gesthostes, imo vix eorum nume- rudi a medico sciri po ssit, tamen fecissi gib a etiam non necesse est: qua enim im quidem exsta sigillatim persequeretur, is nimis his , quae multos errore, introduceret in pra- morbum xim: practica enim talis est , ut ex alia pep(Cna vi sit contraria morbis et quin modo autem arcanum sit intellige dum , ita habete. Scitas, quod ex ausiro prodeant multa arsenicesia, & si-- niih - qui i*m :: quamlibet speciem . cum sua specie in medicina conferre vult, is recedit ab arcano, & inclinat in errorem ,& difficili semita incedit : qui vero sibi proponit bo-

nyssi contra malum,iS icndit ad a canum: bonum enim. curat malum;

quod secum fuerat: cumpli gratia, qpod facit icteriij viii morbum, id- i

720쪽

ipsum curat icteritium morbum nenide in illa re est bonum & malum rex malo orituricterus: quod si vero b num ab illo ipso malo separetur, erit

arcanum contra icterum. Quare accipit nome arcanit quod scilicet ex malo varis lues oriant ut qui iam quemlibet icterum cossiderare vult, is nescit quid sit arcanum: arcanum enim curat otianes illas species. Si medicus particul ris cuilibet peculiarem dietam,& tec pe inquirere velit,illa inquisiitio est minus longa pro aegroto. Ex hoc igitur ordine curae oritur laudanum,hoc est, materia perlata, quod idem est, ae si perla extrahatur,& illa curet morbum ex suo malo ortu. medicina enim,quq paralysin curare debet ex eodem fluat necesse est, quod paralysin peperit: ita proceditur iuxta arcanum ,& tollitur respectus multarum specierum morbi illius. Ita intelliguntur etiam minera- lium arcana, nempe, quod & aurum sit medicina omnium illorum morborum, quos fossores eius conseqtiuntur: ita & plumbussicum habet suum

arcanum