Cratinus et Eupolis

23쪽

Priusquam ad disquisitionem de Cratino ipso transgredior, pauca praemonenda esse videntur de comoediae, quae apud Graecos florult, primordiis, quibuscum ille poeta tam arcto vinculo coniunctus est, ut primus, relictis rudibus praecedentium ludis, spretaque inculinlascivia et simplicitate, comoediam ad illud soris fasti gium xtulerit, quale nulli postia aetati, millique genti contigisse mihi quidem persuasissimum habeo. Si Graeeorem historiam diligenter perlustramus, tempora nobis ocourrunt octarum in arte tragica insignium nominibus

Clara, cum tamen comicorum vix aut nulla fiat mentio; quod eo magis admirationem nostram movere potest, eum utrumque poesis genus ad unam eandemque originem paene redeat. Causae vero, quibus factum est,

ut comoedia et tragoedia diversis temporibus diversa in-erementa acceperint, in ipso imperii Atheniensium statu requirendae, ut luculenter docet Platonius y nam de inocratia potentiore reddita comoodia moruit, illa vero ad finem vergente haec simul defloruit et obmutescere coepit. Temporibus Cratini, Eupolidis et Aristophanis cum apud Athenienses summa rerum potestas penes P pulum esset, qui sicut imperator et dominus civilia tra- Qtabat negotia, omnibus ex aequo concessa dicendi liberi ate, quam Graeci ἰσηγοριαν appellant, comoediarum quoque scriptores hanc loquendi et vituperandi, quae-

24쪽

eunque libuerint, impunitam facultatem tu suum usum sibi vindicar cunctati non sunt. Hinc illud Horatii Satir.

Eupolis atque Cratinus Aristophanesque poetae

Atque alii, quorum comoedia prisca Virorum est,

Si quis erat dignus describi, quod malus aut fur, Quod moechus foret aut sicarius aut alioqui

Famosus, multa cum libertate notabant. Praecipue vero imperatores, iudices ipsos, qui male ius administrabant, cives avaros aut lascivia diffluentes a que philosophos contumeliis persequebantur; atque O-Pulus omnem comicis timorem eximebat, cum libenter eos, qui talibus conviciis proscinderent, audiret. Comoedia ac tragoedia ex uno eodemque sonte ortae ad Thespidis usque aetatem in unum coniunctae inveniuntur. . Hic enim, quamvis tragoediae inventionis

Iaudem communi quadam veterum opinione in se retum

Ierit, cavillatione iocis atque facetiis salsissimis, como dia admodum dignis, quibus ne optimis quidem Viris Pepercit, usum fuisse, multis veterum testimoniis tuom lenter potest probari scf. Plutarch in Vita Solon. c. 29ὶ IuL Pollui iocatorem eum appeIlat atque hominem farcetum ludi eius παιδα παιγνια et κωμοι, a Dioscoriddidicti Susario Megarensis, Thespidis discipulus, e curru disseruisse sertur, eius fabulae autem comoediae appetilatae, ita, ut inde Μegarenses, Atheniensium vicini, comoediae inventionem sibi vindicasse videantur. Apud Sia Culos quoque exculta est comoedia et poeta praecipuus vocatur Epicharmus, qui cum hormide, itidem Syracusano, iustas reperisse fabulas perhibetur. Cum vero Siculorum et Atheniensium diversissima inter se fuisset rei publicae constitutio, comoedia quoque utriusque o

puli diversam viam ingredi debuit; et egregie confise

25쪽

matam invenimus hanc sententiam, quandoquidem in Epicharmi fabulis non impetus fiebant in singulos cives, sed argumenta potin e mythologia depromebantur, ita

ut illa comoedia similior videatur satyrico ramati, e ius tamen chorus Satyris constabat, eum Epicharmi comoediae, quod verisimillimum est, chor omnino carerent. Ex Malogo fabularum Epicharmi apud Fabriacium et passim ex ramentis licet omnino intelligere, quae de earum argumento diximus; quomodo autem Η. ariesius de Epicharmo p. 44. ex loco Aristotelis Poet. . . Epicharmum in sabulis suis argumenta mythologia hausisse colligere potuerit, dicens μυλυς ποιεῖν esse id, quod fabulis ex historia deorum heroumque desumtis uti ad componenda comoediarum argumenta atque fila quo iure praeterea Cl. Hemqnnum reprehendere conetur, quod I. c. ,iustas fabulas latine verterit, intelligere equidem omnino non possum. Potest enim de voeabuli μῶλ apud Aristotelem significatione eo minus esse controversia, quo id saepius legitur, et quo accuratius ab ipso summo philosopho explicatur. Scilicet ristoteli est μυθος i. q. nos dicimus: Stos

πραζεως μιμησις Poet. I. 3.), συνθεσις τῶν πρανματων. Ceterum hoc mythos in comoediam cserendi studium Athenas permanavit, ubi Crates, poeta comicus, pia Charmum imitatus, argumenta e mythologia hausta in sabulas traduxit ad easque accuratius accommodavit. Hic sere status comoediae fuit Athenis circa lympiadem septuagesimam quintam, tenuis certe et levis momenti. Quemadmodum vero Aeschylus uberrima sermonis copia, lyrici spiritus audacia eximiaque in moribus adumbrandis virtute tragoediam ex mediocri processu ad summum paene fastigium extulit, sic Cratinus

sui ingenii praestantia comoediam insignem reddidit et

Iuculentam.

26쪽

Praeter nostrum Poetam alios quoque Graecorum Cratini nomon gessisse, multi veterum laci, quorum illos, quos ego legendo lassim reperi , paucis ominemoraro liceat, probe demonstrant.

L Cratini iunioris, ineniensis, veteris comoediae mentio potissimum sit apud Hesychium, Athenaeum et Iul. Pollucem, via sabulae eius simul laudantur. Cf. Fabricii biblioth. r. T. II. p. 435. edi

Hari. II. Cratini Atheniensis actum nobile ab Atheniensibus admodum celebratum commemoratum legimus ex eanthis Cyziceni secundo libro περι τελετων. Formosus enim cum esset adolescens, Epimenide Atticam ob vetusta quaedam piacula lustrante, pro patria ultro se devovit interficiendumque sese o tulit Athen. XIII p. 6oa C.

III. Cratinus Μegarensis, Olympionices Ol. XXXII.ὶ

apud Pindarum Euseb Chron. P. 347. d. Scalis. IV. Cratinus Aegiraeus, sui temporis iuvenis somnosissiamus, Iuctandi arte omnes longe superavit, ut in ludis Olympicis victoriam nactus statuam acciperet Pausan VI. 3, 3. V. Cratinus Spartanus, statuarius Pausan VI. 9, 1. VI. Cratinus pietor, cuius Plinius Hist. Nat. XXXV, 1 a. facit mentionem. VII. Cratinus grammaticus, euius laudatur epitome librorum Basilidis de Homerica dictione Elymol. Μagn 'Αριζηλος P. 42 28. VIII. Cratinus Μethymnaeus o φιλοκιθαριστῆς Alexandro Μagno, nuptias celebranti, artis suae specimen edidisse perhibetur Athen XII. p. 39. E. IX. Cratinus quidam inominatur in marmorea tabula apud Gruterum Ο inson. ex rec Graevi p.

648. 5.

27쪽

X. Cratinae agnetis factum memorabile narratur apud Plutarchum de rei publicae gerendae praec. T. IX. p. 226. d. Reish. XI. Cratini filiae, Irenes, Clemens Alexandrinu Pictrices recensens, mentionem sacit Strom. IV. c. 19. P. 24. 26.

XII. Idem Clemens in Cohortatione ad gentes Cratinam quandam nominat amicam Praxitelis, quam ille, cum Veneris simulacrum conficeret, quam potuit, simillimam reddidit p. 26 15. XIII. Libanius sophista Cratino cuidam epistolam non gesimam primam inscripsit. XIV. Plato 4m epistola decima tertia Cratinum, .n the fratrem, commemorat, III. p. 362. ed. Steph. Sed iam mittamus hos Cratinos Cratinasque et ad nostrum Cratinuis illis omnibus celebriorem transgrediamur.

Cratinus, Callimedis filius, Atheniensis ), natus circa Olympiadem sexagesimam quintam Ol. LXV. a. ab Chr.5 19.), mortuus est haud dubie anno secundo Olympiadis

octogesimae nonae a Chr. 422.) floruit secundum grammaticorum testimonia Olympiade octogesima prima, qua ipse cum Platone comico simul nominatur et coniungiatur ), vixit igitur florente summa Atheniensium pote- state, aequalis celeberrimis totius Graeciae poetis, Aeschylo, Sophocli, Euripidi, Pindaro, Simonidi, Aristophani, aliis.' Suid. v. κρατῖνος. Eudocia in silloison. Anded. G.

28쪽

Lucianus in Longaevis c. s. T. III. p. 2sq. Amstelod tradit, Cratinum vixisse nonaginta septem annos, et distincte addit, sub vitae sinem eum docuisse Pylinen, ex qua victoriam retulisse et paulo post diem obisse supremum. ρατινος δε ο τῆς κωμωδίας ποιητὴς επτα προς τοῖς ἐνενήκοντα τεσιν βιωσε καὶ πρῖς τω τελει οὐ βίου HMα τῆν Πυτινην αἰ νικῆσας μετ' ουπολυ τελευτα καὶ Φιλήμον δε ο κωμικος μοιως τω Κρατινε επτα καὶ ἐνενήκοντα ετη βιους. Eundem serenumerum annorum commemorat Suidas, scilicet XCVI, sed idem addit, ab aliis I. commemorari, monente Solano ad Lucian. l. c. sine docuit anno primo Olympiadis nonae' ); quatuor annis post Ol. XC. a. Aristophanis Pax in scenam prolata est, in qua intermercurium et Trygaeum de nostro poeta hic sermo habetur: v. o I.

ωρακιωσας' η' ου γαρ ξενίσχετο ἰδῶν πίθον καταγνυμ νον ινου πλέων. ' o Argumentum sextum ad Aristopli. Nubes et Hermam num in Praef. ad eandem sabuiam P. XIX. '' Expeditionem Lacedaemoniorrem rasida duee susceptam haud dubie respicit AristophaneS.' ' ιόρακιάσας dicitur is, qui vertigine correptus, animi deliquium patitvit: θριάσας ε ἐλκυσθεὶς ε λειποψυχήσας, ἀθυρι σας, schol. ad aristoph. ac ΤΟΙ. Suid. v. δρακιάσας. Djψjtjgod by IOO le

29쪽

Causam mortis, quam ex Aristoplians apposuimus, salsam et ad declarandum nimium Cratini in vinum amorem a poeta fictam esse, Vix opus est ut moneam. Sunt haec omnia tam certa et Veterum locis ita firmata,

ut nesciani, quid sibi eli Schol ad Aristoph. Ave 532., euius verba haec sunt: εζη so A ramo ο χρησμο- λογος ἐπὶ τῆς τῶν 'Oρνι ν διδασκαλιας ου, ς τινες, his ἐκει πολλω γαρ στερον Κρατῖνος - τῆ εμέσει οἶδεν αυτον ζωντα, καὶ ραντα πολλῆ στερον Aves do-euit Aristophanes anno secundo Olympiadis nonagesimactprimae a Ch. I 5.); igitur multis annis post Cratinus Nemesin docuisset, si fidem tribueremus isti grammatico, qui ignorasse videtur, quonam anno Nemesin, in qua Lamponem quasi adhuc viventem inductum fuisse libenter concedo, in scenam protulerit Cratinus.

v. Βουτεα ι laudatin' poeta noster praefuisse via detur; sed eum timidiorem sese gereret in hoc munere administrando, proverbium Ἐπειο δειλότερος in eum translatum est. Fuit enim peus secundum Suidam . Ἐπειο δειλοτερος, qui huius narrationis testis est, valde timidus. Quanti apud veteres aestimatus fuerit Cratinus, clare patet ex magno numero grammaticorum, qui ad sabulas eius interpretandas se contulerunt, deinde ex ipsis eius se mentis, denique ex testimoniis veterum, Aristophanis Potissimum, qui eum, quamVis non raro perstringens lepidissime, magna cum veneratione et aestimatione commemorat.' Apostol. Proverb. VIII. o. Zenob Cenitur. ΙΙΙ. r. Βου-τεἀδα ve Βουτάδαι familia erant nobilissima thenis a generis auctore Codro rege vel heroe Buta nomen trahens. s. alchen. ad Theocr. Adon. p. 334. Djψjtjgod by IOO le

30쪽

In . numero eorum, qui Cratinum interpretati sunt, eminet doctus ille Asclepiades 'Heanus, ab Athenaeo saepolaudatus, de quo Suidas et ossius accuratius agunt. Ex eius scriptis huc pertinent libri περι ρατι νοου, de Cistino sive in Cratini fabulas commentarii. Laudaturenis huius grammatici interpretatio vocabuli βαλανειορι- ναχος, quod ad sabulam Cratini, quae Αραπετιδες inscribebatur, pertinere aliunde patet. Allegantur ab Athonaeo multi grammatici, qui partim de comoedia partim de nostro poeta commentati esse videntur Athen. XI. P. OD E. Lycophro Chalcidensis, poeta simu et grammaticus

scripserat olim in Cratinum commentarios. Claudius Galenus Pergamenus, medicus ille celebe rimus, testatur se composuisse libros tres των παρὰ Κρατινω πολετικῶν νορεατων, de libris propriis in fine, ed. lat Basil. T. I. p. o. Mud scholiastam ad Aristophanis Vespa v. 6 I. legitur ἐν τοις περ Κρατῖνον, ubi vivi docti bene suspicati sunt scribendum esse ἐν τοις περ κρατινο et intelIigenda vetera scholia in Cratinum. Callistratus, Aristophanis grammatici praestantissimi discipulus, cuius saepe mentionem facit Athenaeus, commentarios scripserat in fabulam Cratini, quae Thressae inscribebatur Θραατων κρατινου ποιεν vit-Q. f. Athen.

II. euanti se ipse habuerit Cratinus hi Pyline, sabula admodum celebrata, ex uno, quod apponemus, fragmento potissimum intelligitur: